Η οικονομική κρίση και τα συνεπαγόμενα μέτρα, έχουν τις ανάλογες
κοινωνικές επιπτώσεις. Επιδρούν αρνητικά τόσο στο κοινωνικό, όσο και στο
ατομικό επίπεδο. Μια τέτοια επίδραση, που επηρεάζει το άτομο στην
κοινωνική και εργασιακή συμπεριφορά του, είναι η θυματοποίηση. Αυτό
είναι ένα συναίσθημα, όπου ο άνθρωπος είναι πεπεισμένος ότι για την
κατάστασή του δεν φταίει αυτός, αλλά κάποιοι άλλοι: η κοινωνία, οι
φίλοι, το αφεντικό, το κράτος, οι πολιτικοί. Πιστεύει ότι είναι το θύμα
των καταστάσεων, των συνθηκών, των συγκυριών και ότι όλοι οι άλλοι είναι
οι κακοί και τον επιβουλεύονται.
Τι είναι λοιπόν ο κομμουνισμός; Το ερώτημα έρχεται
στην πρώτη γραμμή καθώς φέτος συμπληρώνονται τα εκατό χρόνια από την
Οκτωβριανή Επανάσταση.
Για να απαντήσουμε, πρέπει πρώτα να διακρίνουμε ανάμεσα στον
κομμουνισμό σαν ιδέα, σαν πρόταγμα κοινωνικό και φιλοσοφικό από τη μια,
και σαν ιστορική εμπειρία, όπως αυτή εφαρμόστηκε στα καθεστώτα του
“υπαρκτού”, από την άλλη.
Η πρώτη περίπτωση αφορά την ιδέα που προϋπήρξε του Μαρξ και στην
οποία ο Μαρξ προσέδωσε φιλοσοφικό κύρος ή, όπως έγραψε ο Ένγκελς, πέρασε
από τον ουτοπικό στον επιστημονικό σοσιαλισμό.