Οι τράπεζες, το μηδέν και το άπειρο

Κανονικά έπρεπε να είμαι ένας από τους πιο ευτυχείς ανθρώπους στον κόσμο. Μπορεί να χρωστάω μικροποσά δεξιά-αριστερά, στην Εφορία, στη ΔΕΗ, σε φίλους και συγγενείς, στο ασφαλιστικό ταμείο μου, αλλά δεν χρωστάω σε τράπεζα (χρωστάει η συμβία μου, βέβαια, για το κεραμίδι πάνω από το κεφάλι μας, αλλά προσποιούμαι ότι δεν με αφορά). Δεν είμαστε «κόκκινοι» οφειλέτες, βρε αδερφέ. Κι επειδή η τράπεζα είναι ο καλύτερος φίλος του ανθρώπου όταν δεν της χρωστάς, υποτίθεται ότι εγώ μπορώ να πάω σε μια από τις φίλες μου (τράπεζες) και να ζητήσω ένα δάνειο: ξυλοδάνειο, πετρελαιοδάνειο, αεριοδάνειο, πελετοδάνειο, ρευματοδάνειο, κάτι ταπεινό και ελεγχόμενο για να βγάλουμε τον χειμώνα χωρίς να ξεπαγιάσουμε. Θα με κόψει η φίλη μου η τράπεζα, θα δει τους λογαριασμούς με τα τρελά υπόλοιπα -25 ευρώ ο ένας, 0,75 ο άλλος-, θα δει και τα εκκαθαριστικά με το θηριώδες εισόδημα των 14.000 ετησίως και θα πει «πού πας ρε Καραμήτρο», κατά το γνωστό ανέκδοτο, μια και δεν με λένε Καραμήτρο. Αλλά, ακόμη κι αν αποφασίσει η φίλη μου να είναι ευγενής, έχει τον τρόπο της να μου δείξει την έξοδο ασφαλείας. Θέλετε ένα καταναλωτικούλι για να ζεσταθεί το κοκαλάκι σας; Ωραία, με 14,1% ανοιχτής διάρκειας, 11,2% αλλά κυμαινόμενο έναν χρόνο. Να τ’ αφήσω; «Για σας θα κάνω μια καλύτερη τιμή, είπε το τίποτε στο κάτι. Κι εκείνο, το ηλίθιο, το ‘χαψε» (Δημουλά).

Ο «φιόγκος» Σαμαρά και Βενιζέλου

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος κάλεσε τον Αλέξη Τσίπρα «αντί για γραβάτα, να φορέσει φιόγκο». Και αφού κατακεραύνωσε την κυβέρνηση για «ταπεινωτική, καθυστερημένη και ατελή προσχώρηση στην πολιτική του PSI», υποστήριξε ότι η χθεσινή συμφωνία στο Εurogroup είναι μακράν κατώτερη του «γενναίου», όπως λέει, και ονομαστικού κουρέματος του χρέους κατά 106 δις που ο ίδιος είχε πετύχει ως υπουργός Οικονομικών.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επέλεξε επίσης να αποδομήσει την συμφωνία με σημείο αναφοράς το 2012, αναλαμβάνοντας και πάλι ρόλο εκπροσώπου του Αντώνη Σαμαρά. Όπως είπε, η ρύθμιση για το χρέος «απέχει πολύ, όχι μόνον από τις προσδοκίες που είχε καλλιεργήσει η κυβέρνηση, αλλά και από τις δεσμεύσεις που είχε εξασφαλίσει η Ελλάδα από τους εταίρους της ήδη από το 2012».

Θα μπορούσε να είναι δίκαιη κριτική από την αντιπολίτευση, εάν δεν βασιζόταν σε εξόχως επιλεκτική – καίτοι νωπή – μνήμη. Κι εάν δεν αναπαρήγαγε δύο βολικούς, όσο και επώδυνους μύθους, της μνημονιακής μας περιπέτειας.

Απορρίφθηκαν από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο οι προσφυγές ομολογιούχων κατά του PSI

Τι αποφάσισε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου επί της προσφυγής μικροομολογιούχων και κατόχων ομολόγων ονομαστικής αξίας έως 1.500.000 ευρώ.

Ομόφωνα απέρριψε το ΕΔΔΑ τις ατομικές προσφυγές που είχαν ασκήσει φυσικά πρόσωπα, κάτοχοι ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου, που εντάχθηκαν στο PSI. Οι ομολογιούχοι που εντάχθηκαν στη διαδικασία της ονομαστικής μείωσης του δημοσίου χρέους που κατείχε ο ιδιωτικός τομέας, είχαν αρχικά προσφύγει στο ΣτΕ, όπου επίσης απορρίφθηκαν οι προσφυγές τους.

Δικαίωση για θύμα του PSI - Για τους θύτες όμως πότε θα αποφανθεί η δικαιοσύνη;

Η πρώτη δικαίωση για μικροομολογιούχο του Δημοσίου που έπεσε θύμα του PSI ήρθε από το Ειρηνοδικείο της Αθήνας. Το δικαστήριο άναψε το πράσινο φως για αποζημίωση ύψους 13.875 ευρώ, την οποία καλείται να καταβάλει τράπεζα σε μικροομολογιούχο που είχε επενδύσει σε ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου τα οποία «κουρεύτηκαν».

Η αγωγή της ανύπαντρης μητέρας δύο παιδιών, η οποία εργάζεται ως τραπεζική υπάλληλος, εκδικάστηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2015. Στην προσφυγή της ανέφερε ότι «έχασε» 25.000 ευρώ που είχε επενδύσει σε ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου, τα οποία διεκδικεί από την Τράπεζα Πειραιώς, ως διάδοχο της Αγροτικής Τράπεζας.

Μια τρύπα στο νερό...

Η αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους του Φεβρουαρίου του 2012 (PSI) δεν ήταν μόνο κοινωνικά ολέθρια, καθώς προέβλεπε παράλληλα νέα οριζόντια μείωση μισθών, μαζικό ξεπούλημα δημόσιας περιουσίας και κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, μεταξύ πολλών άλλων (Ν. 4046/2012). Ηταν και ατελέσφορη, καθώς απέτυχε παταγωδώς να μειώσει το ύψος του δημόσιου χρέους. Κοινώς μια… τρύπα στο νερό, όπως μαρτυρά η αύξηση του δημόσιου χρέους στα 317 δισ. ευρώ ή 177% του ΑΕΠ στις 31/12/2014 (από 299 δισ. ή 115% του ΑΕΠ το 2009).

Το σχέδιο Βαρουφάκη για έξοδο στις αγορές

Τριακονταετές δάνειο χαμηλότοκου (1,5%) επιτοκίου από τον ESM, στον οποίο θα περάσει το χρέος που κατέχει η ΕΚΤ, με αναδιάρθρωση των άλλων μερών του χρέους ώστε να πεισθούν οι δανειστές ότι τα χρηματοδοτικά προβλήματα της χώρας (άρα και ο κίνδυνος νέας εμπλοκής με τους δανειστές) τελείωσαν, είναι το σχέδιο εξόδου στις αγορές όπως το περιέγραψε με συνέντευξή του στην "Αυγή" της Κυριακής ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης. Χαρακτήρισε εν προκειμένω "μείζον ζητούμενο" τη διευθέτηση του διττού προβλήματος των προ του PSI ομολόγων που κατέχει σήμερα η ΕΚΤ, ονομαστικής αξίας 27 δισ. ευρώ: την επικείμενη ωρίμανσή τους, που δημιουργεί σημαντικό χρηματοδοτικό κενό αφού πρέπει άμεσα να αποπληρωθεί η ΕΚΤ, και την παρεμπόδιση συμμετοχής της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ και των χαμηλών επιτοκίων που προσφέρει αυτό.

Σταδιακή κάλυψη των απωλειών του PSI και ενοποίηση Ταμείων

Τα αποθεματικά των Ασφαλιστικών Ταμείων που υπολογίζεται ότι απώλεσαν περισσότερα από 12 δισ. ευρώ λόγω PSI σχεδιάζει να αποκαταστήσει σταδιακά το υπουργείο Εργασίας. Πόσοι συνταξιούχοι θα πάρουν τον 13ο μισθό.

Μέσω του Ταμείου Εθνικού Πλούτου και Κοινωνικής Ασφάλισης, σχεδιάζει το υπουργείο Εργασίας σύμφωνα με τα dikaiologitika.gr, να διοχετεύσει έσοδα από το φυσικό και ορυκτό πλούτο της χώρας, αλλά και από την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, ως αντιστάθμισμα για την σταδιακή αποκατάσταση των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων, που λεηλατήθηκαν από το κούρεμα των ελληνικών ομολόγων, το γνωστό PSI.

Και με το νόμο πτώχευσαν οι 7.000 ομολογιούχοι: Συνταγματικό και νόμιμο το "κούρεμα" σύμφωνα με το ΣτΕ

Συνταγματικό, νόμιμο και σύμφωνο με την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) έκρινε το «κούρεμα» (PSI) των ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου, που έγινε τον Μάρτιο του 2012, η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας, με τις υπ' αριθμ' 1116 και 1117/2014 αποφάσεις της.

Η Ολομέλεια του ΣτΕ απέρριψε κατά πλειοψηφία (31 υπέρ και 7 ή 8 κατά, ανάλογα με το νομικό ζήτημα που τέθηκε προς ψηφοφορία) όλους τους ισχυρισμούς των περίπου 7.000 ομολογιούχων, κ.λπ., οι οποίοι υποστήριζαν ότι με το PSI είχαν απώλεια κεφαλαίου 53,5%.

Η Ολομέλεια αναφέρει ότι ο νόμος 4050/2012 για τη διαδικασία «αντικατάστασης των τίτλων εκδόσεως ή εγγυήσεως του ελληνικού Δημοσίου με νέους τίτλους» προβλέφθηκε για λόγους δημοσίου συμφέροντος και με αυτήν την αντικατάσταση μειώθηκε το δημόσιο χρέος, ενώ ο εν λόγω νόμος δεν θεσπίστηκε «κατά τρόπο αυθαίρετο από το νομοθέτη, αλλά σύμφωνα με τα διεθνή συναλλακτικά ήθη, όπως αυτά εξελίσσονται».

Η αβάστακτη γοητεία των ομολόγων

Η Morgan Stanley προτείνει στους πελάτες της να αγοράσουν ελληνικά ομόλογα και η Ελλάς γιορτάζει. Ανοήτως, δυστυχώς.

Γιατί ανοήτως; Επειδή η συμβουλή της Morgan Stanley έχει λογική βάση μεν αλλά, παράλληλα, είναι καθ΄ όλα συμβατή με την πρόβλεψη ότι η ελληνική οικονομία θα συνεχίσει να βουλιάζει, εντείνοντας περισσότερο την κοινωνική καθίζηση. Να το πω διαφορετικά: Αν εργαζόμουν για τη Morgan Stanley, την ίδια συμβουλή θα έδινα στους πελάτες της (δηλαδή, να εντάξουν και κάποια ομόλογα του ελληνικού δημοσίου, για τρεις ή τέσσερις μήνες). Κι αυτό παρά τις μελανές μου προβλέψεις τόσο για την ελληνική όσο και για την Ευρωζωνική, εν γένει, οικονομία.

Το εύλογο ερώτημα που θα μου θέσετε είναι το εξής: Η αυξημένη ζήτηση ομολόγων ενός κράτους, του οποίου τα ομόλογα μέχρι πρότινος δεν ήθελε κανείς, δεν σημαίνει και αύξηση της εμπιστοσύνης των επενδυτών σε αυτό το κράτος; Δεν σημαίνει ότι απομακρύνεται η περίπτωση κι άλλης πτώχευσης; Δυστυχέστατα στην περίπτωση της χώρας μας η αύξηση της ζήτησης των ομολόγων του δημοσίου δεν σημαίνει τίποτα τέτοιο. Μακάρι να σήμαινε κάτι τέτοιο!

Άποψη για την κυπριακή κρίση - οικονομολόγος Κώστας Λαπαβίτσας

Η κρίση της Κύπρου είναι, όπως ήταν και η κρίση της Ισλανδίας και της Ιρλανδίας, κυρίως τραπεζική κρίση. Η 'λύση' που προωθείται από την τρόικα στην Κύπρο όμως, είναι σαφώς χειρότερη από τις άλλες δύο. Απειλεί να καταστρέψει την κυπριακή οικονομία και να αναζωπυρώσει την κρίση του ευρώ.

Το πρόβλημα και στις τρεις αυτές χώρες προήλθε από το χρεοκοπημένο τραπεζικό σύστημα, καθώς ο δημόσιος τομέας έχει σχετικά χαμηλό χρέος και δεν ευθύνεται για την κρίση. Η οικονομική καταστροφή προήλθε από τις τράπεζες, αλλά το βάρος καλείται να το σηκώσει το δημόσιο και η κοινωνία συνολικά.

Ο τραπεζικός τομέας της Κύπρου έχει περιουσιακά στοιχεία περίπου οκταπλάσια του ΑΕΠ, όπως και ο ιρλανδικός, ενώ ο ισλανδικός ήταν ακόμη μεγαλύτερος όταν χτύπησε η κρίση. Στην Ισλανδία οι τράπεζες δανείζονταν διεθνώς για να παίξουν στις αγορές παραγώγων, ενώ στην Ιρλανδία για να κερδοσκοπήσουν στα ακίνητα. Στην Κύπρο προσέλκυαν καταθέσεις διεθνώς και έκαναν μεγάλες τοποθετήσεις σε ελληνικά κρατικά ομόλογα, ενώ δάνεισαν και σε ελληνικές επιχειρήσεις. Οι ισλανδικές τράπεζες χρεοκόπησαν μετά την κατάρρευση την Λίμαν Μπράδερς το 2008, οι ιρλανδικές όταν έσκασε η τεράστια φούσκα ακινήτων το 2008-9 και οι κυπριακές με την ελληνική κρίση, κυρίως μετά το τραγικό PSI και τα κουρέματα του 2012.

Ο εκβιασμός δεν είναι πατριωτισμός

Αυτό το ρημάδι το «πατριωτικό καθήκον», το οποίο ανέσυρε χθες ο Γιάννης Στουρνάρας για να δικαιολογήσει τον εκβιασμό προς τα ασφαλιστικά ταμεία και όλους τους υπόλοιπους κατόχους ομολόγων στο εσωτερικό, δεν είναι δικό του εφεύρημα.