Το πυκνό σκοτάδι της ιστορίας

Μπορούμε να καταχωνιάσουμε πολλά δράματα μέσα στο αρχαϊκό πεδίο δράσης της ιστορίας. Πολλά κορμιά που δεν πρόλαβαν να ζήσουν. Αρκετό πόνο βουβό, που ο χειρουργός ιστορικός θα τον μετασχηματίσει σκληρά και ωμά στο ψυχολογικό βάθρο που έστησαν οι νικητές. 

Απʼ τη μία η φευγαλέα επισκόπηση των γεγονότων κι απʼ την άλλη η ταξική παραμορφωμένη κυριαρχία. Οι ιμπεριαλιστές διδάσκουν την πειθαρχία ως το μεδούλι. Εικονίζουν μια σπαρακτική αφήγηση και την προβάλουν πάνω στη λάμψη των εκρήξεων. Οι μορφολογικές ομοιότητες κάθε πολέμου σκοντάφτουν πάνω στον οραματισμό του θανάτου. Ο θάνατος γίνεται κατασκευή και φωτίζει εκτυφλωτικά το βλέμμα των μαζών. Γίνεται ο σιτιστής του οικονομικού διακανονισμού των ψυχών. Γίνεται η ασφαλέστερη δικαίωση κάθε φονταμενταλισμού. Το τέλος κάθε παρακμής και η αρχή μιας νέας.