Οι Κοινότητες, με βάση τη θεσμική τους συγκρότηση (Ν. 3852/2010 – «Καλλικράτης») αποτελούν θεσμό ενδοδημοτικής αποκέντρωσης και πολιτικής συμμετοχής. Κοινός τόπος της λειτουργίας των Κοινοτήτων είναι η διευρυμένη συμμετοχή των πολιτών με δημοκρατική νομιμοποίηση στους κοινωνικούς χώρους της συλλογικής ζωής των χωριών και των γειτονιών των μεγάλων Δήμων.
Παρά τις διοικητικές δυσλειτουργίες, την έλλειψη θεσμικής εμπειρίας και την ύπαρξη κραυγαλέων νομικών ασαφειών ως προς το περιεχόμενο της διοικητικής τους δράσης, οι Κοινότητες συνέβαλλαν και συμβάλλουν καθοριστικά στην αποτελεσματική λειτουργία των ΟΤΑ με την κατοχύρωση και ανάπτυξη της τοπικής δημοκρατίας.