Το 2017 ήταν άλλη μια χαμένη χρονιά για την Ευρώπη. Το 2016 ακόμα και
οι πιο δύσπιστοι Ευρωπαίοι κατανόησαν ότι το πράγμα δεν πάει άλλο και
ότι απαιτούνται ριζικές θεσμικές αλλαγές στην Ευρώπη. Παρ’ όλα αυτά, οι
απαιτούμενες αλλαγές εμποδίστηκαν από τη συνήθη διαφωνία ως προς το τι
πρέπει να γίνει – μια διαφωνία που ο Μακρόν είχε περιγράψει ως τον «ιερό
πόλεμο» μεταξύ των γερμανικών και γαλλικών ελίτ.
Το 2017 κατέδειξε, με την εκλογή Μακρόν στη γαλλική προεδρία, ότι,
τελικά, δεν έχει σημασία ποιοι κυβερνούν στο Παρίσι και στο Βερολίνο: ο
«ιερός πόλεμος» καλά κρατεί όποιος κι αν ηγείται των δύο μεγάλων
ευρωπαϊκών χωρών.