Περί πολιτικού πολιτισμού και ηθικής

Ο πολιτικός πολιτισμός είναι η έκφραση που χρησιμοποιείται κατά κόρον από την απερχόμενη διοίκηση του Δήμου, από συγκεκριμένους Δημοτικούς Συμβούλους και το περιβάλλον τους.

Τα πολλά πρόσωπα της «αγίας ελληνικής οικογένειας»

Η «αγία ελληνική οικογένεια» ζει και βασιλεύει, πλέκει τον ιστό της με μαεστρία και διαπλέκεται με το πολιτικό σύστημα στην αέναη προσπάθειά του να παραμένει γαντζωμένο στην εξουσία και να επιτελεί ανενόχλητο τους «αγαθοεργούς» του σκοπούς.

Ο πολλαπλασιασμός των Ρινόκερων και η μάγισσα Κίρκη

Πριν προλάβει να καταλαγιάζει ο συγκλονισμός και ο αποτροπιασμός από το θάνατο της Ολγας, της 8χρονης Ρομά, δύο ακόμα παιδιά, Ρομά και αυτά, απανθρακώθηκαν. Ηταν τυχαίοι και άδικοι θάνατοι τριών αθώων ψυχών; Όχι. Ηταν τραγικοί θάνατοι – όσο τραγικοί ήταν και η ζωή τους – και αποτρόπαιες δολοφονίες.

Διότι τα πράγματα στην αλληλουχία τους και τη μεταξύ τους σύνδεση έχουν ως εξής, ξεκινώντας από λίγο πιο πίσω:

Χέρια

Τα χέρια είναι το πιο φλύαρο ανθρώπινο μέλος. Σε αντίθεση με τα μάτια. Ή και το πρόσωπο. Που εκπαιδεύονται στην απόκρυψη. Τα μάτια είναι ο καθρέφτης της ψυχής, λέγεται. Εκπαιδεύεται ο άνθρωπος όμως να τραβάει κουρτίνα, να κρύβει τα παλιρροϊκά κύματα της ψυχής του.

Το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση του σώματος

Στον αντίποδα των δεκαετιών του ’60 και του ’70, όταν μια βαθιά ελευθεριακή αντίληψη διαπότιζε τη σκέψη και τη δράση πρωτοπόρων κινημάτων της ευρύτερης Αριστεράς αλλά και της οικολογίας εκείνης της περιόδου, προτάσσοντας ορθά έναν τρόπο ζωής απαλλαγμένο από καταναγκασμούς και απαγορεύσεις, σήμερα παρατηρείται ότι ένα κύμα «ηθικισμού» και νεοπουριτανισμού, που έχει ενδυθεί τον μανδύα του φεμινισμού, καπηλευόμενο όμως τις χειραφετητικές αξίες του τελευταίου, έχει κατακλύσει τον πολιτικό λόγο αρκετών ριζοσπαστικών κοινωνικοπολιτικών ομάδων ακτιβισμού (ευτυχώς όχι όλων) και τον έχει καταστήσει σε επιμέρους θέματα εξόχως συντηρητικό, ειδικά από τη δεκαετία του ’90 και μετά. Το φαινόμενο αυτό αποτελεί μια πτυχή της συνολικότερης θεώρησης που πηγάζει από την ιδεολογία της πολιτικής ορθότητας, για την οποία έχουν γραφτεί και ειπωθεί πάρα πολλά. Στην Ελλάδα, ευτυχώς, οι φωνές αυτές είναι μειοψηφικές, αλλά είναι σκόπιμο να αντικρούονται από ελευθεριακή αριστερή σκοπιά, καθώς δεν έχουν καμία σχέση με απελευθερωτικά αξιακά προτάγματα, εφόσον την ισότητα δεν τη νοούν «εν τη ελευθερία», ως θα όφειλαν, αλλά ως ξεκρέμαστη και μετέωρη έννοια.

Οι φανατικοί [μας]

Ο συγγραφέας, εδώ ο δημοσιογράφος, δεν είναι για να χαϊδεύει τα αυτιά των μεν ή των δε, ανάλογα με τις διαιρέσεις που επικρατούν στην κοινωνία, στην πολιτική δηλαδή αντιπαλότητα. Μπορεί μερικές φορές να φαίνεται ότι τάσσεται με τη μία διαίρεση και άλλες με την άλλη.

Αυτό δεν είναι μεμπτόν, ότι δηλαδή καλά και σώνει πρέπει να αποφασίσει με ποιους θα είναι πιο ευνοϊκός. Υποχρεωμένος μόνο είναι να στηλιτεύει, εάν έχει αυτήν την ικανότητα [εάν δεν την έχει, οφείλει να την αποκτήσει], κάθε τι που ξεπερνά το μέτρο και την πολιτική «κανονικότητα», ό,τι κι αν σημαίνουν οι όροι.

Υπηρέτες του «παρα–»

Ο πρώτος μύθος λέει ότι μπορούμε να φτιάξουμε κάτι που να μοιάζει με καθαρό πολιτικό υποκείμενο όταν βγάλουμε από τον ορίζοντά μας όλα όσα μας φαίνονται πολιτικό trash, σαπάκια και, κυρίως, απολιτίκ.

Όλους όσους δεν στηρίζουν και δεν συμμετέχουν σε κόμματα, όσους δεν διαβάζουν Τύπο και δεν παρακολουθούν τα δελτία ειδήσεων, τους αναλφάβητους, τους απροσάρμοστους, τους αναχωρητές και κάθε είδους προβληματικούς και ληγμένους, τις μειονότητες και τους πρόσφυγες, τους μη μετέχοντες στις διαδικασίες λήψης των αποφάσεων κ.λπ. Όμως, αν τους αγνοήσεις και τους εξαιρέσεις, τότε δημιουργείς κοινωνική μηχανική και έδαφος για την αποβολή της πολιτικής. Δημιουργείς πολλά πολιτικά απόβλητα.

Συνοικιακοί γκόμενοι

«Όλοι οι πολιτικοί λένε ψέματα». Αυτή τη φράση-κλισέ την έχουμε πει όλοι μας σαν να ήταν χαρακτηριστικό γνώρισμα κάποιου επαγγέλματος. Ολες οι δουλειές έχουν κάποια χαρακτηριστικά που τις ξεχωρίζουν από τις άλλες. Δεν μπορείς να μπερδέψεις έναν φούρναρη με έναν γιατρό, επειδή και οι δυο φορούν άσπρες μπλούζες. Ούτε μια μοδίστρα με μια κομμώτρια επειδή και οι δυο είναι δεξιοτέχνισσες στο ψαλίδι.

Πολλά επαγγέλματα εξυμνήθηκαν, έγιναν τραγούδια και μάλιστα κάποια από αυτά ήταν μεγάλες επιτυχίες. («Μοδιστρούλα», «Γκαρσόνα», «Αρμενιστής», «Εργατιά», «Τσοπανάκος» κ.λπ.). Αλλά για το επάγγελμα του πολιτικού έχουμε μόνο σκωπτικά τραγούδια και σάτιρες στις επιθεωρήσεις. Εντούτοις λέμε και καμιά καλή κουβέντα για τους πολιτικούς. Και η καλύτερη που μπορούμε να πούμε, μετά θάνατον βέβαια, είναι πως ο μακαρίτης ήταν έντιμος. Πέθανε στην ψάθα. Ασχετα βέβαια αν ήταν δικτάτορας. Αλλά και αυτό δεν είναι τόσο κολακευτικό. Δείχνει πως η εντιμότητα είναι η εξαίρεση του κανόνα. Αρα οι πολιτικοί είναι ανέντιμοι. Δηλαδή απατεώνες και κλέφτες.

Φτωχές σπουδές στην έννοια πολίτης

Το να λες «ναι» στη ζωή, ακόμη κι όταν αυτή σου επιφυλάσσει οδύνες και στενοχώριες, η θέληση για ζωή, που είναι ανεξάντλητη, οδηγεί στη χαρά του είναι ή του γίγνεσθαι – όπως θέλει το παίρνει κανείς. Αυτό σημαίνει ότι σέβεσαι τις μεγάλες αντιθέσεις της· όχι, όμως, όταν οι τελευταίες δεν είναι ακριβώς δικές της, αλλά όταν κατασκευάζονται από «ειδικούς» της πολιτικής και του πολιτισμού.

Επόμενο του σεβασμού βήμα είναι να μην ανεχθεί κάποιος αυτές τις «ανωμαλίες» και να προσπαθήσει να τις εξαλείψει, ει δυνατόν με ειρηνικά μέσα.

Απορίες καπνίζοντος πιθήκου

Στην πλέον πολιτική από τις τραγωδίες του Σέξπιρ, «Ιούλιος Καίσαρ» του 1599, ο Βρούτος επιχειρηματολογεί για την ανάγκη να θανατωθεί ο «θετός» του πατέρας, υποστηρίζοντας ότι «μεγαλώνοντας θα έφτανε σε τούτες και τούτες τις ακρότητες, γι’ αυτό στοχάσου τον σαν ένα αυγό φιδίσιο, που σκάζοντας, κατά το είδος του, θα γίνει κακοποιό». Από αυτές τις γραμμές προέκυψε το 1977 ο τίτλος της ταινίας «Το αυγό του φιδιού» του Μπέργκμαν.

Παρ’ όλα τα σχεδόν 400 χρόνια που χωρίζουν τα δύο έργα, μοιράζονται αναφορές στο ηθικό κενό και την ευκολία εκτροπής της απόλυτης εξουσίας προς τη βαρβαρότητα, αλλά και τη μετατροπή ενός λαού σε χειραγωγήσιμο όχλο, υπό το κράτος του φόβου.

Πόσο επικίνδυνη είναι τελικά η πορνογραφία;

Η πορνογραφία είναι πλέον εύκολα προσιτή. Μια αναζήτηση στο διαδίκτυο αρκεί. Αυτό σημαίνει ότι όλοι μπορούν να έχουν πρόσβαση εφόσον το επιθυμούν. Αλλάζει όμως η πορνογραφία κι αν ναι πως τη συμπεριφορά, τις σχέσεις και τις επιθυμίες των ανθρώπων;

Κατά καιρούς το πορνό έχει δαιμονοποιηθεί ως πηγή δεινών για την κοινωνία, είτε με όρους ηθικής, είτε με όρους δημόσιας υγείας. Τις τελευταίες δεκαετίες, η πορνογραφία έχει μεταμορφωθεί, λόγω της διαθεσιμότητάς της στο διαδίκτυο. Επίσης εξελίσσεται. Ένα παράδειγμα είναι η εικονική πραγματικότητα. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Νιούκαστλ, επισημαίνουν ότι η εικονική πραγματικότητα αλλάζει την εμπειρία της παρακολούθησης πορνογραφικού υλικού καθώς αυτός που το παρακολουθεί γίνεται από μακρινός παρατηρητής, πρωταγωνιστής. Προειδοποιούν δε, ότι αυτό είναι κάτι που μπορεί να θολώσει το όριο μεταξύ πραγματικότητα και φαντασίας και ίσως να βλάψει τις σχέσεις και να ενθαρρύνει την βίαιη συμπεριφορά. 

Οι Γύπες του Κέρδους

Καθώς ζούμε στην εποχή της θριαμβολογίας των αγορών, (δεν έχουμε παρά να ακούσουμε και να διαβάσουμε Άρη Πορτοσάλτε, Μπάμπη Σκάις Παπαδημητρίου, Πάσχο Μανδραβέλη, Κωνσταντίνο Μπογδάνο ή την κυρία Σώτη για να καταλάβουμε τι σημαίνει φανατισμένη πίστη στις αγορές) και στην ένδεια και στην κενότητα του δημόσιου διαλόγου, οδηγούμαστε στο να εξοβελίσουμε από την ζωή μας την ηθική.

Πόσο αλήθεια τιμολογεί η «αγορά» την ανθρώπινη ζωή;

Είναι διατεθειμένη η «αγορά» να κοστολογήσει και να πουλήσει αυτό το προϊόν;

Για να απαντήσουμε σε αυτά τα ανησυχητικά για την δημόσια ζωή ερωτήματα πρέπει πρώτα να γνωρίσουμε την λογική των αγορών.

Η εμμονή των ξεπεσμένων πολιτικών

Εντυπωσιάζει η εμμονή ξοφλημένων πολιτικών προσωπικοτήτων να παραμένουν στα φώτα της δημοσιότητας, με έκδηλη τάχα αγωνία για το μέλλον του τόπου, με σχέδια για εθνική ανάταξη (δεν ντρέπονται), με ριζοσπαστικές δήθεν προτάσεις για την προοπτική της νέας γενιάς και... τρεις λαλούν και δυο χορεύουν.

Κεντροδεξιοί ή κεντροαριστεροί, βαρύγδουποι, στωμύλοι, αρχιερείς της ηθικής (βρε τους μπαγάσηδες), συνομαδώνονται αίφνης (γιατί ως μονάδες είναι κενοί) και εκστομίζουν διάφορα για τους νέους, είτε φοιτητές είναι αυτοί, είτε άνεργοι, είτε πειναλέοι επιχειρηματίες που έπεσαν έξω, είτε αγρότες.

Οι πολλοί, ωσεί παρόντες...

Aγνωστο παραμένει ακόμη εάν ο φόβος μας μπροστά στην ελευθερία είναι εγγενής ή εάν προέρχεται από το βάρος της ευθύνης που προκύπτει από τις κοινωνικές σχέσεις και τη διοίκηση της Πολιτείας.

Κάτι, πάντως, μας κρατά δέσμιους γιατί, ενώ βλέπουμε την αθλιότητα γύρω μας, δεν εκπλησσόμεθα, δεν εξοργιζόμαστε, δεν αντιδράμε, δεν προσπαθούμε να την απαλείψουμε· οι πιο πολλοί, εννοείται, διότι υπάρχουν και μερικοί που προσπαθούν με όποιες λίγες δυνάμεις έχουν (ψυχικές και πνευματικές) να μας ξυπνήσουν από την αδράνεια, την αδιαφορία, την απάθεια, έννοιες οιονεί εγκληματικές.

Ευθανασία: Η επιλογή μεταξύ ζωής και θανάτου

Μετά την νομιμοποίηση της ευθανασίας στην Καλιφόρνια, το θέμα της υποβοηθούμενης αυτοκτονίας συνεχίζει να διχάζει. Οι γνώμες πολλές και ποικίλες. Κάποιοι την θεωρούν λύτρωση, άλλοι φόνο. Δεν λείπουν και οι φωνές πού ομιλούν για επιχείρηση. 

Το θέμα της ευθανασίας είναι ένα πολυδιάστατο θέμα. Οι έντονες διαμάχες και αμφιλεγόμενες γνώμες μεταξύ των γιατρών, νομικών, ψυχολόγων και θεολόγων καταδεικνύουν την πολυπλοκότητα του ζητήματος.

Εξ αυτών, άλλοι δέχονται την ευθανασία ως λύτρωση και απαλλαγή από το μαρτύριο του πόνου και άλλοι την καταγγέλλουν ως συνδυασμό φόνου και αυτοχειρίας. Άλλοι δηλώνουν, ότι η ευθανασία δεν μπορεί να θεσμοθετηθεί αλλά δεν μπορεί να απορριφθεί ως ανθρώπινο αίτημα και άλλοι, κυρίως οι πιστεύοντες επιστήμονες, πιστοί στον όρκο του Ιπποκράτη την αποκηρύσσουν ως ύβρη κατά του Θεού και ως έγκλημα με απρόβλεπτες εξελίξεις.