Κατά τον Μαρξ, βασική αρχή του καπιταλισμού είναι η παραγωγή υπεραξίας. Ολα τα εμπορεύματα ανταλλάσσονται στην αξία τους εκτός από ένα: την εργασία. Η εργασία υποαμείβεται. Προκύπτει έτσι υπερεργασία, δηλαδή ένα μέρος της εργασίας μένει απλήρωτο.
Εξ ου και η υπεραξία που καρπώνεται ο καπιταλιστής, ατομικός ή συλλογικός μικρή η διαφορά. Το ανέδειξε η σχετικά πρόσφατη ιστορία του κρατικού καπιταλισμού (ΕΣΣΔ, Κίνα).
Ολα αυτά είναι λίγο-πολύ γνωστά. Αυτό όμως που είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον σ’ αυτήν την ανάλυση, και νομίζω ότι δεν έχει προσεχθεί αρκετά, είναι ότι χωρίς εργασία δεν υπάρχει υπερεργασία, κατά συνέπεια ούτε και υπεραξία, δηλαδή ούτε κέρδος. Και καπιταλισμός χωρίς κέρδος δεν υπάρχει.
