Κάθε ιστορική εποχή έχει τη δική της φυσιογνωμία διανοούμενου και η δική μας δεν έχει ακόμη έρθει, όπως δεν έχει έρθει η «Ευρώπη» με την οποία ενδεχομένως αυτή η φυσιογνωμία συνδέεται. Γιατί υπάρχει όμως αυτή η σχέση;
Μπορούμε να το πούμε απλά. Επειδή ακριβώς ο «διανοούμενος» δεν είναι κάτι απλό, κάτι που μιλά στο όνομα της ευφυίας και της οικουμενικότητας, αλλά μάλλον κάτι φορτισμένο, που αναδεικνύει ένταση ανάμεσα στο οικουμενικό και σε κάτι άλλο. Το ίδιο ισχύει και για την Ευρώπη. Γιατί τι είναι η Ευρώπη; Μια αφηρημένη και αυτόνομη μονάδα; Η μια άσπονδη πολλαπλότητα εθνών σε σύγκρουση μεταξύ τους; Η μήπως μια ένταση ανάμεσά τους;
