«Ο ευγενής δουλεύει με το μυαλό του και ο αγροίκος με το σώμα
του. Αυτός που βάζει να δουλέψει το μυαλό του διατάζει. Αυτός που βάζει
να δουλέψει το σώμα του κυβερνιέται. Αυτός που διατάζει, τρέφεται σε
βάρος εκείνου που κυβερνιέται, κι ο δεύτερος χρησιμεύει για να τρέφει
τον πρώτο»
(συμβουλές ενός μανδαρίνου)
Παρόμοιες συμβουλές μ’ αυτές του μανδαρίνου, όπως αναφέρει ο Κ.
Παπαϊωάννου, διατύπωσε πολύ νωρίτερα ένας Αιγύπτιος γραμματικός, ο
Ντιάουφ, την εποχή των πρώτων φαραώ, προς τον γιο του Χέτι: έχω
παρατηρήσει αυτόν που είναι απαλλαγμένος από την αγγαρεία, άκουσέ με
καλά, τίποτε δεν ξεπερνάει τα βιβλία… ο τεχνίτης που χειρίζεται τη σμίλη
κουράζεται πιο πολύ απ’ αυτόν που ξεφυλλίζει τα βιβλία… πρόσεξε! Δεν
υπάρχει επάγγελμα χωρίς αφεντικό άλλο από του γραμματικού. Εδώ αυτός
είναι ο αφέντης.
