- Ελληνικό Τμήμα του Διεθνούς Συμβουλίου Μνημείων και Τοποθεσιών-ICOMOS
Τα μέλη της Εθνικής Επιτροπής του Ελληνικού Τμήματος του Διεθνούς Συμβουλίου Μνημείων και Τοποθεσιών-ICOMOS με δύο διαφορετικές ανακοινώσεις τις προηγούμενες ημέρες -6 και 7 Οκτωβρίου- προχωρούν σε επιστημονικές επισημάνσεις για παρατυπίες και στρεβλώσεις του υπουργείου Πολιτισμού που αφορούν αρχαιολογικά έργα τα οποία δρομολογούνται στην Ακρόπολη και την Αμφίπολη.
Με την πρώτη ανακοίνωση το ICOMOS επανέρχεται στο θέμα των επεμβάσεων που έχουν προγραμματιστεί στην Ακρόπολη και κρούει τον κώδωνα του κινδύνου εν όψει της εφαρμογής τους εντός του φθινοπώρου. Δηλαδή, της «ανακατασκευής» της ρωμαϊκής κλίμακας στα δυτικά των Προπυλαίων με νέα υλικά. «Καρφώνει» το ΥΠΠΟ ότι υποβάθμισε τις συστάσεις για συμμόρφωση, όπως καταγράφηκαν στην έκθεση της Συμβουλευτικής Αποστολής εκπροσώπων της UNESCO και του ICOMOS που επισκέφτηκε το μνημείο το 2022, μετά τις διεθνείς αντιδράσεις που προκλήθηκαν από τα έργα διάστρωσης με μπετόν αρμέ. Κάνει λόγο για «οικοδομική δραστηριότητα του υπουργείου Πολιτισμού που δεν παύει να καταστρατηγεί με κυνικό τρόπο όλες τις διεθνώς αποδεκτές οδηγίες», αλλά και για βλαπτικές επεμβάσεις εις βάρος του μνημείου το οποίο αποτελεί «...μοναδικό σύνολο φύσης και τέχνης...». Υπογραμμίζει ότι επί του παρόντος δεν έχουν ολοκληρωθεί τα Σχέδια Διαχείρισης της Ακρόπολης και Διαχείρισης Τουρισμού, καλεί τους υπευθύνους (Κεντρική Υπηρεσία του ΥΠΠΟ, ΕΦΑ Πόλης Αθηνών, Υπηρεσία Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης και Επιτροπή Συντηρήσεως Μνημείων Ακροπόλεως) να αναλογιστούν τις ευθύνες τους και ζητά τη συμπαράσταση της κοινωνίας των πολιτών και των διεθνών οργανισμών πολιτιστικής κληρονομιάς.
Η ανακοίνωση επισημαίνει ότι οι διεθνείς αντιδράσεις για τα έργα επεμβάσεων την περίοδο 2020-2022 είχαν αποτέλεσμα την αποστολή Συμβουλευτικής Αποστολής εκπροσώπων της UNESCO και του ICOMΟS. Στην έκθεση που δημοσιεύτηκε το 2023, «η Αποστολή συμβιβάζεται με τα τετελεσμένα έργα αναγκαστικά, προτείνοντας μόνο διορθώσεις και βελτιώσεις. Αντίθετα, για τα προγραμματισμένα έργα κάλυψης του Βράχου της Ακρόπολης και «ανακατασκευής» κλίμακας στη δυτική πρόσβαση, συνιστά στην ελληνική πλευρά να συμμορφωθεί, στο εξής, με τις οδηγίες των UNESCO/ICCROM/ICOMOS/ITCN (2002) και άλλων οδηγιών διαχείρισης της Σύμβασης Παγκόσμιας Κληρονομιάς».
Γεγονός ωστόσο που το υπουργείο Πολιτισμού παραβλέπει, ενώ παρουσίασε την έκθεση «ως υμνητική, υποβαθμίζοντας τις συστάσεις για συμμόρφωση με τις οδηγίες... Στην πράξη, η οικοδομική δραστηριότητα του υπουργείου Πολιτισμού δεν παύει να καταστρατηγεί με κυνικό τρόπο όλες τις διεθνώς αποδεκτές οδηγίες, στις οποίες παραπέμπει η πρόσφατη έκθεση της Αποστολής. Ογκώδεις κατασκευές από μπετόν αρμέ επάνω στην Ακρόπολη, στους πρόποδες του Βράχου και την περιβάλλουσα περιοχή κατασκευάζονται με την πρόφαση ότι εξυπηρετούν χρηστικές ανάγκες (δίκτυο αποχέτευσης ομβρίων, εκδοτήρια εισιτηρίων κτλ.). Απόδειξη του κυνισμού είναι το γεγονός ότι, αντί της επιβεβλημένης μεθόδου των συστηματικών ανασκαφών, η προεργασία γίνεται, κατά κανόνα, με μηχανικά μέσα εκσκαφής».
H Εθνική Επιτροπή του ICOMOS αναφέρει ότι με συνοπτικές διαδικασίες μελετών και εγκρίσεων «στερεώνονται» σημαντικά μνημεία, όπως το βάθρο του Αγρίππα, ή άλλα «αναστηλώνονται» με ανορθόδοξο τρόπο. Υπογραμμίζει ότι ο πρωτοφανής συνωστισμός το 2023, που έφτασε τα 22.000-23.000 άτομα ημερησίως, απέδειξε «τον επιτακτικό χαρακτήρα της ολοκλήρωσης των Σχεδίων Διαχείρισης της Ακρόπολης και του Τουρισμού...». Αντ’ αυτού όμως, το ΥΠΠΟ δήλωσε ότι το πρόβλημα θα λυθεί με άμεσες δομικές παρεμβάσεις στη δυτική πρόσβαση και στο εσωτερικό των Προπυλαίων.
Οπως εξηγεί η ανακοίνωση, η «αναμόρφωση» της δυτικής πρόσβασης προβλέπεται να καλύψει πρακτικά όλη την περιοχή μεταξύ «Προπυλαίων, πύργου της Νίκης και βάθρου του Αγρίππα, καθώς και το νότιο μισό της κάτω περιοχής, έσω της πύλης Beulé. Οι αρχικές ρωμαϊκές μορφές δεν θα αποκατασταθούν πλήρως, μάλιστα στην κεντρική διάβαση θα εφαρμοστεί νέα μορφή βαθμίδων. Τα σκαλοπάτια θα είναι από μάρμαρο, αλλά σε άλλες περιπτώσεις από χαλύβδινο πλέγμα ή τσιμέντο. Θα υποβαστάζονται κυρίως από μεταλλικούς στύλους στηριγμένους στον Βράχο και σε αρχαιότητες. Τα υποκείμενα αρχαία θα είναι πρακτικά απρόσιτα. (...) Τα Προπύλαια προβλέπεται να λειτουργούν ως σταθμός οχημάτων ατόμων με αναπηρία. Τα έδρανα κατά μήκος των τοίχων της ιωνικής αίθουσας θα ανακατασκευαστούν για να εξυπηρετούν άτομα με αναπηρία. Τα Προπύλαια θα λειτουργούν ταυτόχρονα ως πέρασμα για τους τουρίστες κατά την είσοδο/έξοδο στον χώρο και ως επισκέψιμο μνημείο. Για την προστασία του κρηπιδώματος, των στυλοβατών και των βαθμίδων του θυραίου τοίχου, προβλέπονται χαλύβδινες πλάκες, ενώ «διαπνέοντες» τάπητες προτείνονται για την προστασία των δαπέδων των Προπυλαίων. Τα μέτρα αυτά εγγυώνται μόνο βλάβες και παραμόρφωση της αρχιτεκτονικής του μνημείου. Η δυτική πλαγιά της Ακρόπολης θα μοιάζει με εκθεσιακό κέντρο σύγχρονης τεχνολογίας», προειδοποιούν τα μέλη του ελληνικού ICOMOS, που επισημαίνουν ότι οι σχετικές μελέτες δεν έχουν ακόμη προωθηθεί στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, τα Σχέδια Διαχείρισης της Ακρόπολης και Διαχείρισης Τουρισμού δεν έχουν ολοκληρωθεί, ενώ την ίδια στιγμή το ΥΠΠΟ επιχειρεί να καλλιεργήσει προϋποθέσεις που αποβλέπουν στη δημιουργία ευνοϊκού κλίματος στις σχέσεις με την UNESCO.
Λάθος επιλογή η μεταφορά του Λέοντος της Αμφίπολης
Το ελληνικό ICOMOS, με έτερη ανακοίνωσή του, αναφέρεται στην απόφαση της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη να μεταφερθεί ο Λέων της Αμφίπολης στην κορυφή του λόφου Καστά, σύμφωνα με πληροφορίες των ΜΜΕ. Με επιστημονικά στοιχεία και ανατρέχοντας σε πηγές, μελέτες και δημοσιεύσεις αρχαιολόγων η ανακοίνωση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι «...ο Λέων της Αμφίπολης δεν έχει καμία σχέση με τον μακεδονικό τάφο του τύμβου Καστά», γι’ αυτό και το σπουδαίο μνημείο «πρέπει να παραμείνει στον τόπο που είχε στηθεί εξ αρχής, παρά την αρχαία οδό, όπου βρίσκεται και σήμερα». Και κάνει λόγο για «λανθασμένη απόδοση του τάφου στον Ηφαιστίωνα» αλλά και για «πλημμελή ανασκαφική έρευνα, από το 2012 και μετά» όταν διέρρεαν φήμες για να συνδεθεί το μνημείο με κάποιο σπουδαίο ιστορικό πρόσωπο.
Βασιλική Τζεβελέκου
Πηγή: efsyn.gr
Με την πρώτη ανακοίνωση το ICOMOS επανέρχεται στο θέμα των επεμβάσεων που έχουν προγραμματιστεί στην Ακρόπολη και κρούει τον κώδωνα του κινδύνου εν όψει της εφαρμογής τους εντός του φθινοπώρου. Δηλαδή, της «ανακατασκευής» της ρωμαϊκής κλίμακας στα δυτικά των Προπυλαίων με νέα υλικά. «Καρφώνει» το ΥΠΠΟ ότι υποβάθμισε τις συστάσεις για συμμόρφωση, όπως καταγράφηκαν στην έκθεση της Συμβουλευτικής Αποστολής εκπροσώπων της UNESCO και του ICOMOS που επισκέφτηκε το μνημείο το 2022, μετά τις διεθνείς αντιδράσεις που προκλήθηκαν από τα έργα διάστρωσης με μπετόν αρμέ. Κάνει λόγο για «οικοδομική δραστηριότητα του υπουργείου Πολιτισμού που δεν παύει να καταστρατηγεί με κυνικό τρόπο όλες τις διεθνώς αποδεκτές οδηγίες», αλλά και για βλαπτικές επεμβάσεις εις βάρος του μνημείου το οποίο αποτελεί «...μοναδικό σύνολο φύσης και τέχνης...». Υπογραμμίζει ότι επί του παρόντος δεν έχουν ολοκληρωθεί τα Σχέδια Διαχείρισης της Ακρόπολης και Διαχείρισης Τουρισμού, καλεί τους υπευθύνους (Κεντρική Υπηρεσία του ΥΠΠΟ, ΕΦΑ Πόλης Αθηνών, Υπηρεσία Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης και Επιτροπή Συντηρήσεως Μνημείων Ακροπόλεως) να αναλογιστούν τις ευθύνες τους και ζητά τη συμπαράσταση της κοινωνίας των πολιτών και των διεθνών οργανισμών πολιτιστικής κληρονομιάς.
Η ανακοίνωση επισημαίνει ότι οι διεθνείς αντιδράσεις για τα έργα επεμβάσεων την περίοδο 2020-2022 είχαν αποτέλεσμα την αποστολή Συμβουλευτικής Αποστολής εκπροσώπων της UNESCO και του ICOMΟS. Στην έκθεση που δημοσιεύτηκε το 2023, «η Αποστολή συμβιβάζεται με τα τετελεσμένα έργα αναγκαστικά, προτείνοντας μόνο διορθώσεις και βελτιώσεις. Αντίθετα, για τα προγραμματισμένα έργα κάλυψης του Βράχου της Ακρόπολης και «ανακατασκευής» κλίμακας στη δυτική πρόσβαση, συνιστά στην ελληνική πλευρά να συμμορφωθεί, στο εξής, με τις οδηγίες των UNESCO/ICCROM/ICOMOS/ITCN (2002) και άλλων οδηγιών διαχείρισης της Σύμβασης Παγκόσμιας Κληρονομιάς».
Γεγονός ωστόσο που το υπουργείο Πολιτισμού παραβλέπει, ενώ παρουσίασε την έκθεση «ως υμνητική, υποβαθμίζοντας τις συστάσεις για συμμόρφωση με τις οδηγίες... Στην πράξη, η οικοδομική δραστηριότητα του υπουργείου Πολιτισμού δεν παύει να καταστρατηγεί με κυνικό τρόπο όλες τις διεθνώς αποδεκτές οδηγίες, στις οποίες παραπέμπει η πρόσφατη έκθεση της Αποστολής. Ογκώδεις κατασκευές από μπετόν αρμέ επάνω στην Ακρόπολη, στους πρόποδες του Βράχου και την περιβάλλουσα περιοχή κατασκευάζονται με την πρόφαση ότι εξυπηρετούν χρηστικές ανάγκες (δίκτυο αποχέτευσης ομβρίων, εκδοτήρια εισιτηρίων κτλ.). Απόδειξη του κυνισμού είναι το γεγονός ότι, αντί της επιβεβλημένης μεθόδου των συστηματικών ανασκαφών, η προεργασία γίνεται, κατά κανόνα, με μηχανικά μέσα εκσκαφής».
H Εθνική Επιτροπή του ICOMOS αναφέρει ότι με συνοπτικές διαδικασίες μελετών και εγκρίσεων «στερεώνονται» σημαντικά μνημεία, όπως το βάθρο του Αγρίππα, ή άλλα «αναστηλώνονται» με ανορθόδοξο τρόπο. Υπογραμμίζει ότι ο πρωτοφανής συνωστισμός το 2023, που έφτασε τα 22.000-23.000 άτομα ημερησίως, απέδειξε «τον επιτακτικό χαρακτήρα της ολοκλήρωσης των Σχεδίων Διαχείρισης της Ακρόπολης και του Τουρισμού...». Αντ’ αυτού όμως, το ΥΠΠΟ δήλωσε ότι το πρόβλημα θα λυθεί με άμεσες δομικές παρεμβάσεις στη δυτική πρόσβαση και στο εσωτερικό των Προπυλαίων.
Οπως εξηγεί η ανακοίνωση, η «αναμόρφωση» της δυτικής πρόσβασης προβλέπεται να καλύψει πρακτικά όλη την περιοχή μεταξύ «Προπυλαίων, πύργου της Νίκης και βάθρου του Αγρίππα, καθώς και το νότιο μισό της κάτω περιοχής, έσω της πύλης Beulé. Οι αρχικές ρωμαϊκές μορφές δεν θα αποκατασταθούν πλήρως, μάλιστα στην κεντρική διάβαση θα εφαρμοστεί νέα μορφή βαθμίδων. Τα σκαλοπάτια θα είναι από μάρμαρο, αλλά σε άλλες περιπτώσεις από χαλύβδινο πλέγμα ή τσιμέντο. Θα υποβαστάζονται κυρίως από μεταλλικούς στύλους στηριγμένους στον Βράχο και σε αρχαιότητες. Τα υποκείμενα αρχαία θα είναι πρακτικά απρόσιτα. (...) Τα Προπύλαια προβλέπεται να λειτουργούν ως σταθμός οχημάτων ατόμων με αναπηρία. Τα έδρανα κατά μήκος των τοίχων της ιωνικής αίθουσας θα ανακατασκευαστούν για να εξυπηρετούν άτομα με αναπηρία. Τα Προπύλαια θα λειτουργούν ταυτόχρονα ως πέρασμα για τους τουρίστες κατά την είσοδο/έξοδο στον χώρο και ως επισκέψιμο μνημείο. Για την προστασία του κρηπιδώματος, των στυλοβατών και των βαθμίδων του θυραίου τοίχου, προβλέπονται χαλύβδινες πλάκες, ενώ «διαπνέοντες» τάπητες προτείνονται για την προστασία των δαπέδων των Προπυλαίων. Τα μέτρα αυτά εγγυώνται μόνο βλάβες και παραμόρφωση της αρχιτεκτονικής του μνημείου. Η δυτική πλαγιά της Ακρόπολης θα μοιάζει με εκθεσιακό κέντρο σύγχρονης τεχνολογίας», προειδοποιούν τα μέλη του ελληνικού ICOMOS, που επισημαίνουν ότι οι σχετικές μελέτες δεν έχουν ακόμη προωθηθεί στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, τα Σχέδια Διαχείρισης της Ακρόπολης και Διαχείρισης Τουρισμού δεν έχουν ολοκληρωθεί, ενώ την ίδια στιγμή το ΥΠΠΟ επιχειρεί να καλλιεργήσει προϋποθέσεις που αποβλέπουν στη δημιουργία ευνοϊκού κλίματος στις σχέσεις με την UNESCO.
Λάθος επιλογή η μεταφορά του Λέοντος της Αμφίπολης
Βασιλική Τζεβελέκου
Πηγή: efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου