Για άλλη μια φορά... θηριώδη τα αποτελέσματα εξαμήνου των ΕΛΠΕ και Motor Oil Hellas
Αύξηση καθαρών κερδών της τάξης του 30% κατέγραψαν στο πρώτο εξάμηνο φέτος οι δύο όμιλοι διύλισης καυσίμων, καθώς τα περιθώρια παραμένουν σταθερά υπερδιπλάσια από τα ιστορικά της προηγούμενης δεκαετίας.
Για τις οικονομικές στήλες μιας εφημερίδας, τα βαριά εταιρικά κέρδη συνήθως είναι «καλοδεχούμενα», ιδίως όταν είναι σε αρμονία με το οικονομικό περιβάλλον. Τα τελευταία χρόνια αυτή η ισορροπία έχει διαρραγεί σε ό,τι αφορά στα κέρδη των εταιρειών παραγωγής - διανομής ενέργειας (πετρελαιοειδή, φυσικό αέριο, LPG και ηλεκτρικό ρεύμα) και τροφίμων, που από το 2022 καταγράφουν απροσδόκητα υψηλά «ουρανοκατέβατα κέρδη» σε μονοπωλιακό περιβάλλον ανελαστικής ζήτησης.
Οι καταναλωτές βρέθηκαν να τροφοδοτούν «αφιλοκερδώς» και χωρίς άλλη επιλογή αυτά τα θηριώδη κέρδη επιχειρήσεων και κρατικού προϋπολογισμού (από ΦΠΑ και ΕΦΚ), χωρίς τη δυνατότητα διεκδίκησης αντισταθμιστικών «μερισμάτων» αν και αυτά τα κέρδη προέρχονται από το υστέρημά τους στην προσπάθεια να προμηθευτούν τα απολύτως αναγκαία σε ενεργειακά προϊόντα και τρόφιμα για να επιζήσουν.
Την τελευταία τετραετία που συνέβη κάτι ανάλογο σε επίπεδο βίαιης αναδιανομής -πολλές δεκαετίες πριν- κάποια από αυτά τα κέρδη έγινε εφικτό εκ των υστέρων να επιστραφούν, τα υπόλοιπα έφτιαξαν νέα τζάκια, αλλά η βαθιά πληγή δεν έκλεισε εύκολα, ούτε πολιτικά, ούτε οικονομικά, για τουλάχιστον δύο γενιές. Δεν υπάρχει λόγος να το ξαναζήσει η χώρα.
Το πρόβλημα της αλλαγής επιπέδου στα παραγόμενα κέρδη -«επειδή μπορείς» χωρίς να σπάσει ο κοινωνικός ιστός- δεν λύνεται ούτε με υπομονή, ούτε με αντισταθμιστικά εκ των υστέρων. Χρειάζεται ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο, χρειάζεται να «πεθάνουν» ως αντικοινωνικά τα υπερκέρδη για να βρει η χώρα την απαραίτητη ώθηση ισόρροπης ανάπτυξης. Τον τρόπο θα τον βρει η κοινωνία -προτιμότερο με νηφαλιότητα.
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού έδειξε τον δρόμο -αν και με πολύ αργά βήματα- για μια ουσιαστική κανονιστική παρέμβαση στα πετρελαιοειδή, σε όλα τα στάδια, από την εισαγωγή πρώτης ύλης και τη διύλιση μέχρι την χονδρική και τη λιανική πώληση. Τον περπατάμε αυτό τον δρόμο, καθώς μόνο η βαθιά γνώση των «γωνιών» μιας αγοράς μπορεί συμβάλει στην ισορροπία της.
Ξέρουμε ότι η τρέχουσα πολιτική συγκυρία αφαιρεί μεθοδικά κάθε δυνατότητα εποπτικής παρέμβασης από το κράτος, όμως αφήνει ανοιχτές κοινωνικές τρύπες που όταν έρθει η ώρα να κλείσουν, θα κλείσουν με την ίδια βιασύνη που άνοιξαν, εάν δεν ξεκινήσουμε από σήμερα σταδιακά να τις επουλώνουμε.
Χθες και προχθές οι δύο όμιλοι διύλισης (ΕΛΠΕ HelleniQ Energy και Motor Oil Hellas) ανακοίνωσαν τα οικονομικά αποτελέσματα, τα οποία για άλλη μια φορά ήταν θηριώδη (όπως κι αν τα εξετάσεις), καθώς παρουσιάζουν αύξηση καθαρών κερδών περίπου 30%. Είναι γεγονός ότι και οι δυο εταιρείες παρουσιάζουν αύξηση όγκου πωλήσεων, αλλά το σημαντικότερο σε σχέση με το 2023 είναι τα αυξημένα περιθώρια ως ποσοστό επί του τζίρου, τα οποία εκτοξεύτηκαν και φαίνεται να σταθεροποιείται ένα επίπεδο κερδών, πολύ παραπάνω από τον μέσο όρο προ της ενεργειακής κρίσης.
Ενδεικτικά, ο μέσος όρος των καθαρών κερδών πρώτου εξαμήνου στην τετραετία 2018 - 2021 ήταν 153 ή 217 εκατ. ευρώ, αναλόγως εάν συνυπολογίσουμε ή εξαιρέσουμε το πολύ ιδιαίτερο 2020 που καταγράφηκαν απώλειες λόγω της πανδημίας (οι οποίες αντισταθμίστηκαν και με το παραπάνω, μέσα σε μόλις μία χρονιά). Τα κέρδη της προηγούμενης περιόδου εξασφάλιζαν κεφάλαια κίνησης για επενδύσεις και μερίσματα, παρότι σήμερα μοιάζουν «μυρμηγκάκια» για τις επιχειρήσεις που στο μεταξύ κατέκτησαν υψηλότερες κορυφές.
Σε μια άλλη χώρα, σε μια άλλη κοινωνία, αυτή η συζήτηση θα είχε ξεκινήσει πολύ καιρό πριν. Γιατί μεγαλύτερη σημασία έχει να προλαμβάνεις τα υπερκέρδη από το να τρέχεις εκ των υστέρων να βρεις έκτακτες εισφορές και κοινωνικά μερίσματα -πάντως με βάση τους κανόνες για την έκτακτη συνεισφορά του 2022 και 2023, μόνο από το πρώτο εξάμηνο φέτος θα μπορούσε να προκύψει κοινωνικό μέρισμα 190 εκατ. ευρώ, επί συνολικών υπερκερδών 576 εκατ. ευρώ από τις δύο επιχειρήσεις διύλισης καυσίμων, με βάση τη μεθοδολογία της Ε.Ε.
Σήμερα, τα μικτά αποτελέσματα εξαμήνου σκαρφαλώνουν πάνω από τα 750 εκατ. ευρώ για κάθε όμιλο, βασισμένα κυρίως στα υψηλότερα περιθώρια διύλισης. Οι λόγοι είναι πολυπαραγοντικοί, αλλά ο βασικότερος είναι ένας συνδυασμός στενότητας της αγοράς που εντάθηκε την ώρα που η αγορά αφέθηκε ανεξέλεγκτη μετά τις πολεμικές επιχειρήσεις στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχή - και ενός ολιγοπωλίου που καθημερινά σπρώχνει τα περιθώρια στα ύψη τρέχοντας σενάρια τιμολογήσεων για να αποσπάσει το μέγιστο εφικτό.
Χαρακτηριστική η εικόνα που δίνει για τα περιθώρια διύλισης η Motor Oil Hellas (ανάλογα ισχύουν και για την ΕΛΠΕ - HelleniQ Energy) -τα περιθώρια σήμερα είναι σταθερά υπερδιπλάσια από τα ιστορικά της προηγούμενης δεκαετίας, κι αυτό χωρίς διαφορές π.χ. στις επενδύσεις που παραμένουν χονδρικά στα ίδια επίπεδα.
Στο πρώτο εξάμηνο φέτος καταγράφεται αύξηση πωλήσεων +4,6% για τα ΕΛΠΕ και +3,8% για τη Motor Oil Hellas σε όγκο και +7,6% και +5,2%, αντίστοιχα, στον κύκλο εργασιών. Η μεταβολή στα μικτά αποτελέσματα είναι +41% και +7,5%, αντίστοιχα, με το μικτό περιθώριο κέρδους των δύο ομίλων να «τσιμπάει» ανοδικά, και παραπλήσια είναι η εικόνα στα καθαρά κέρδη μετά από φόρους σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο 2023, +28,8% για την ΕΛΠΕ - HelleniQ Energy και +31,4% για τη Motor Oil Hellas.
Δεν θα σταθούμε σε περισσότερα στοιχεία (π.χ. εξέλιξη δανεισμού σε σύγκριση με τα σχεδόν αφορολόγητα μερίσματα, επενδύσεις κ.λπ.) τα οποία άλλωστε υπάρχουν σε αφθονία στις οικονομικές καταστάσεις και στα δελτία Τύπου των εταιρειών που κάθε τρίμηνο πλημμυρίζουν έντυπα και διαδίκτυο -μπορείτε να δείτε τα πιο σημαντικά από αυτά στον συνοδευτικό συγκριτικό πίνακα. Προτιμούμε να φυτέψουμε τον σπόρο της εποπτείας της αγοράς σε ενέργεια και τρόφιμα, ώστε να μην παράγονται υπερκέρδη (σε όσους δεν αρέσει η λέξη, μπορούν να χρησιμοποιούν τον παραδοσιακό όρο «αισχροκέρδεια»).
Κάθε τρίμηνο που ανακοινώνονται τα οικονομικά αποτελέσματα των εισηγμένων εταιρειών (και κάθε μήνα που ανακοινώνονται τα τιμολόγια ρεύματος) η ανάγκη για αξιόπιστη και κοινωνικά δίκαιη εποπτεία είναι όλο και πιο εμφανής. Το θέμα πλέον δεν είναι τα υπερκέρδη που έχουν γίνει κανονικότητα, αλλά μια συνολική παρέμβαση, έτσι ώστε να μην υπάρχει περιθώριο παραγωγής τους. Και εφόσον η λειτουργία δυο τεράστιων ενεργειακών ομίλων δημιουργεί μονοπωλιακές και ουσιαστικά εκβιαστικές συνθήκες στη λειτουργία της οικονομίας, είναι αυτονόητη η επιστροφή του ελέγχου των ΕΛΠΕ στο κράτος, ως δημοκρατικό και κοινωνικό αντιστάθμισμα.
Γιάννης Μπαζαίος
Πηγή: efsyn.gr
Οι καταναλωτές βρέθηκαν να τροφοδοτούν «αφιλοκερδώς» και χωρίς άλλη επιλογή αυτά τα θηριώδη κέρδη επιχειρήσεων και κρατικού προϋπολογισμού (από ΦΠΑ και ΕΦΚ), χωρίς τη δυνατότητα διεκδίκησης αντισταθμιστικών «μερισμάτων» αν και αυτά τα κέρδη προέρχονται από το υστέρημά τους στην προσπάθεια να προμηθευτούν τα απολύτως αναγκαία σε ενεργειακά προϊόντα και τρόφιμα για να επιζήσουν.
Την τελευταία τετραετία που συνέβη κάτι ανάλογο σε επίπεδο βίαιης αναδιανομής -πολλές δεκαετίες πριν- κάποια από αυτά τα κέρδη έγινε εφικτό εκ των υστέρων να επιστραφούν, τα υπόλοιπα έφτιαξαν νέα τζάκια, αλλά η βαθιά πληγή δεν έκλεισε εύκολα, ούτε πολιτικά, ούτε οικονομικά, για τουλάχιστον δύο γενιές. Δεν υπάρχει λόγος να το ξαναζήσει η χώρα.
Το πρόβλημα της αλλαγής επιπέδου στα παραγόμενα κέρδη -«επειδή μπορείς» χωρίς να σπάσει ο κοινωνικός ιστός- δεν λύνεται ούτε με υπομονή, ούτε με αντισταθμιστικά εκ των υστέρων. Χρειάζεται ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο, χρειάζεται να «πεθάνουν» ως αντικοινωνικά τα υπερκέρδη για να βρει η χώρα την απαραίτητη ώθηση ισόρροπης ανάπτυξης. Τον τρόπο θα τον βρει η κοινωνία -προτιμότερο με νηφαλιότητα.
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού έδειξε τον δρόμο -αν και με πολύ αργά βήματα- για μια ουσιαστική κανονιστική παρέμβαση στα πετρελαιοειδή, σε όλα τα στάδια, από την εισαγωγή πρώτης ύλης και τη διύλιση μέχρι την χονδρική και τη λιανική πώληση. Τον περπατάμε αυτό τον δρόμο, καθώς μόνο η βαθιά γνώση των «γωνιών» μιας αγοράς μπορεί συμβάλει στην ισορροπία της.
Ξέρουμε ότι η τρέχουσα πολιτική συγκυρία αφαιρεί μεθοδικά κάθε δυνατότητα εποπτικής παρέμβασης από το κράτος, όμως αφήνει ανοιχτές κοινωνικές τρύπες που όταν έρθει η ώρα να κλείσουν, θα κλείσουν με την ίδια βιασύνη που άνοιξαν, εάν δεν ξεκινήσουμε από σήμερα σταδιακά να τις επουλώνουμε.
Χθες και προχθές οι δύο όμιλοι διύλισης (ΕΛΠΕ HelleniQ Energy και Motor Oil Hellas) ανακοίνωσαν τα οικονομικά αποτελέσματα, τα οποία για άλλη μια φορά ήταν θηριώδη (όπως κι αν τα εξετάσεις), καθώς παρουσιάζουν αύξηση καθαρών κερδών περίπου 30%. Είναι γεγονός ότι και οι δυο εταιρείες παρουσιάζουν αύξηση όγκου πωλήσεων, αλλά το σημαντικότερο σε σχέση με το 2023 είναι τα αυξημένα περιθώρια ως ποσοστό επί του τζίρου, τα οποία εκτοξεύτηκαν και φαίνεται να σταθεροποιείται ένα επίπεδο κερδών, πολύ παραπάνω από τον μέσο όρο προ της ενεργειακής κρίσης.
Ενδεικτικά, ο μέσος όρος των καθαρών κερδών πρώτου εξαμήνου στην τετραετία 2018 - 2021 ήταν 153 ή 217 εκατ. ευρώ, αναλόγως εάν συνυπολογίσουμε ή εξαιρέσουμε το πολύ ιδιαίτερο 2020 που καταγράφηκαν απώλειες λόγω της πανδημίας (οι οποίες αντισταθμίστηκαν και με το παραπάνω, μέσα σε μόλις μία χρονιά). Τα κέρδη της προηγούμενης περιόδου εξασφάλιζαν κεφάλαια κίνησης για επενδύσεις και μερίσματα, παρότι σήμερα μοιάζουν «μυρμηγκάκια» για τις επιχειρήσεις που στο μεταξύ κατέκτησαν υψηλότερες κορυφές.
Σε μια άλλη χώρα, σε μια άλλη κοινωνία, αυτή η συζήτηση θα είχε ξεκινήσει πολύ καιρό πριν. Γιατί μεγαλύτερη σημασία έχει να προλαμβάνεις τα υπερκέρδη από το να τρέχεις εκ των υστέρων να βρεις έκτακτες εισφορές και κοινωνικά μερίσματα -πάντως με βάση τους κανόνες για την έκτακτη συνεισφορά του 2022 και 2023, μόνο από το πρώτο εξάμηνο φέτος θα μπορούσε να προκύψει κοινωνικό μέρισμα 190 εκατ. ευρώ, επί συνολικών υπερκερδών 576 εκατ. ευρώ από τις δύο επιχειρήσεις διύλισης καυσίμων, με βάση τη μεθοδολογία της Ε.Ε.
Χαρακτηριστική η εικόνα που δίνει για τα περιθώρια διύλισης η Motor Oil Hellas (ανάλογα ισχύουν και για την ΕΛΠΕ - HelleniQ Energy) -τα περιθώρια σήμερα είναι σταθερά υπερδιπλάσια από τα ιστορικά της προηγούμενης δεκαετίας, κι αυτό χωρίς διαφορές π.χ. στις επενδύσεις που παραμένουν χονδρικά στα ίδια επίπεδα.
Στο πρώτο εξάμηνο φέτος καταγράφεται αύξηση πωλήσεων +4,6% για τα ΕΛΠΕ και +3,8% για τη Motor Oil Hellas σε όγκο και +7,6% και +5,2%, αντίστοιχα, στον κύκλο εργασιών. Η μεταβολή στα μικτά αποτελέσματα είναι +41% και +7,5%, αντίστοιχα, με το μικτό περιθώριο κέρδους των δύο ομίλων να «τσιμπάει» ανοδικά, και παραπλήσια είναι η εικόνα στα καθαρά κέρδη μετά από φόρους σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο 2023, +28,8% για την ΕΛΠΕ - HelleniQ Energy και +31,4% για τη Motor Oil Hellas.
Δεν θα σταθούμε σε περισσότερα στοιχεία (π.χ. εξέλιξη δανεισμού σε σύγκριση με τα σχεδόν αφορολόγητα μερίσματα, επενδύσεις κ.λπ.) τα οποία άλλωστε υπάρχουν σε αφθονία στις οικονομικές καταστάσεις και στα δελτία Τύπου των εταιρειών που κάθε τρίμηνο πλημμυρίζουν έντυπα και διαδίκτυο -μπορείτε να δείτε τα πιο σημαντικά από αυτά στον συνοδευτικό συγκριτικό πίνακα. Προτιμούμε να φυτέψουμε τον σπόρο της εποπτείας της αγοράς σε ενέργεια και τρόφιμα, ώστε να μην παράγονται υπερκέρδη (σε όσους δεν αρέσει η λέξη, μπορούν να χρησιμοποιούν τον παραδοσιακό όρο «αισχροκέρδεια»).
Κάθε τρίμηνο που ανακοινώνονται τα οικονομικά αποτελέσματα των εισηγμένων εταιρειών (και κάθε μήνα που ανακοινώνονται τα τιμολόγια ρεύματος) η ανάγκη για αξιόπιστη και κοινωνικά δίκαιη εποπτεία είναι όλο και πιο εμφανής. Το θέμα πλέον δεν είναι τα υπερκέρδη που έχουν γίνει κανονικότητα, αλλά μια συνολική παρέμβαση, έτσι ώστε να μην υπάρχει περιθώριο παραγωγής τους. Και εφόσον η λειτουργία δυο τεράστιων ενεργειακών ομίλων δημιουργεί μονοπωλιακές και ουσιαστικά εκβιαστικές συνθήκες στη λειτουργία της οικονομίας, είναι αυτονόητη η επιστροφή του ελέγχου των ΕΛΠΕ στο κράτος, ως δημοκρατικό και κοινωνικό αντιστάθμισμα.
Γιάννης Μπαζαίος
Πηγή: efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου