Πώς βρέθηκε κινεζική εταιρεία με φωτογραφικές διαδικασίες διαγωνισμού να αναλαμβάνει ζωτικής σημασίας ενεργειακό έργο για την Κύπρο, μισού δισ. ευρώ;
Η έρευνα της Ευρωπαϊκής Γενικής Εισαγγελίας EPPO στο έργο κατασκευής τερματικού υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG στο Βασιλικό σπάει το σύστημα διαφθοράς στην Κύπρο και αλλάζει τους κανόνες. Πώς βρέθηκε κινεζική εταιρεία με φωτογραφικές διαδικασίες διαγωνισμού να αναλαμβάνει τέτοιο ζωτικής σημασίας ενεργειακό έργο για την Κύπρο, μισού δισ. ευρώ (542 εκατ. ευρώ);
Η έρευνα της Ευρωπαϊκής Γενικής Εισαγγελίας EPPO στο έργο κατασκευής τερματικού υγροποιημένου φυσικού αερίου LNG στο Βασιλικό σπάει το σύστημα διαφθοράς στην Κύπρο και αλλάζει τους κανόνες. Πώς βρέθηκε κινεζική εταιρεία με φωτογραφικές διαδικασίες διαγωνισμού να αναλαμβάνει τέτοιο ζωτικής σημασίας ενεργειακό έργο για την Κύπρο, μισού δισ. ευρώ (542 εκατ. ευρώ);
Ελεγκτής και εισαγγελείς
Τόσους μήνες, ο γενικός ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης που διενήργησε τη δική του έρευνα, στην οποία βασίστηκε η EPPO, ήταν σχεδόν μόνος. Ελάχιστες φωνές στήριξης είχε στη Βουλή όταν κατέκρινε τις διαδικασίες ανάθεσης στους Κινέζους που εξόφθαλμα καταδεικνύουν φωτογραφική ανάθεση και διαφθορά.
Τα επιπρόσθετα στοιχεία που βγαίνουν τώρα στο φως δείχνουν το μέγεθος της διαφθοράς και της συγκάλυψής της. Ο δε κατεξοχήν εμπλεκόμενος, ως ο τότε επικεφαλής της κυβέρνησης, τέως πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης, είναι... εξαφανισμένος.
Ομως, το σκάνδαλο με τους Κινέζους ξέφυγε πλέον από το εγχώριο σύστημα δικαιοσύνης και ελέγχεται από την Ε.Ε. Γιατί, όμως, η EPPO έκανε έρευνα και έλαβε μέτρα για να προστατεύσει το δημόσιο (ευρωπαϊκό) συμφέρον, ενώ οι Αρχές της Κύπρου δεν συγκινήθηκαν;
Ο γενικός εισαγγελέας Γιώργος Σαββίδης και ο βοηθός του, Σάββας Αγγελίδης, είχαν έγκαιρα τις εκθέσεις του γενικού ελεγκτή για το Βασιλικό. Ηξεραν ότι όλα πήγαιναν στραβά αλλά, και πάλι, ουδέν έπραξαν. Κατά σύμπτωση ίσως, στον ζωτικό αυτό χρόνο, οι δύο εισαγγελείς αποφάσισαν να κινήσουν τις διαδικασίες στο Ανώτατο Δικαστήριο για αποπομπή του Οδυσσέα Μιχαηλίδη για... ανάρμοστη συμπεριφορά.
Το σκάνδαλο στο Βασιλικό ξεσκεπάζει τη διαφθορά στα ανώτατα δώματα εξουσίας επί της 10ετίας Αναστασιάδη, κατά τη διάρκεια της οποίας ξεπέρασε κάθε προηγούμενο: χρυσά διαβατήρια, pandorapapers, τράπεζες, συνεργατισμός, τώρα το Βασιλικό. Αυτά μεταφέρονται στην παρούσα κυβέρνηση Χριστοδουλίδη, γιατί όλα μαζί καταδεικνύουν τη μεθόδευση και την υποταγή στο σύστημα που έστησε ο προκάτοχός του.
Οι επιπτώσεις σε βάρος των πολιτών είναι πρόδηλες. Με βάση την έρευνα της EPPO, που διεξάγεται από τον Μάρτιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ακύρωσε τη δική της συγχρηματοδότηση στο έργο, με 101 εκατ. ευρώ, και ζητά να της επιστραφούν τα 69 εκατ. ευρώ των Ευρωπαίων φορολογουμένων που έχει ήδη εκταμιεύσει. Μύρια έπονται για τους Κύπριους φορολογούμενους.
Εκτροχιασμός
Η ανάθεση του έργου στην κινεζική CPP-METRON CONSORTIUM LTD (CMC) από την Εταιρεία Υποδοµών Φυσικού Αερίου (ΕΤΥΦΑ) έγινε επί Αναστασιάδη τον Δεκέμβριο 2019 και ακολούθησε η πληρωμή επιπρόσθετων απαιτήσεων προς τους Κινέζους με 25 εκατ. ευρώ. To έργο φάνηκε να εκτροχιάζεται από τους πρώτους μήνες. Μέχρι το 2022 ξέφυγε εντελώς από τα χρονοδιαγράμματα υλοποίησης. Το 2023 έμεινε «καυτή πατάτα» στην κυβέρνηση Χριστοδουλίδη. Η κατασκευή διακόπηκε και οι Κινέζοι προσέφυγαν σε διαιτητικό δικαστήριο στο Λονδίνο, διεκδικώντας μάλιστα τεράστιες αποζημιώσεις (200 εκατ. ευρώ).
Πολιτική καθοδήγηση
Στο μικροσκόπιο μπαίνει το πολιτικό υπόβαθρο πάνω στο οποίο χτίστηκε η διαφθορά. Ο κατ’ επίφαση διαγωνισμός ευνόησε οικονομικά συμφέροντα της Κίνας και την πολιτική διείσδυση και επιρροή της στην Ευρώπη, σε κράτος-μέλος της Ε.Ε. Το έργο ήταν μέρος του «νέου δρόμου του μεταξιού», όπως τον αποκαλεί το Πεκίνο («Belt and Road Initiative»). Πίσω από αυτό, τα τοπικά συμφέροντα εργολάβων και των δικηγόρων τους που διευκολύνει κάθε τέτοια «φωτογραφική» ανάθεση: εργολάβοι «κράτος εν κράτει», είχε πει ο γενικός ελεγκτής στη Βουλή.
H κατακύρωση της προσφοράς από την ΕΤΥΦΑ στους Κινέζους δεν μπορεί παρά να έγινε με σαφή πολιτική κατεύθυνση από το Προεδρικό. Αυτό συμβαίνει σε όλα τα στρατηγικής σημασίας έργα, αφού επηρεάζουν ευθέως κρατικό προϋπολογισμό με εκατομμύρια ευρώ. Η διαδικασία διεκπεραιώθηκε απλώς από την ΕΤΥΦΑ με τα διορισμένα μέλη από τον πρόεδρο Αναστασιάδη, ελεγχόμενα και υπόλογά του.
Ο εκτροχιασμός του έργου, οι διαφωνίες ΕΤΥΦΑ - CMC για το περιεχόμενο της σύμβασης, οι επιπρόσθετες απαιτήσεις, όλα δείχνουν καθαρά τι συμβαίνει σε τέτοιες διάτρητες υποθέσεις. Ηταν ανεπαρκείς να εποπτεύσουν αποτελεσματικά την CMC και να φέρουν σε πέρας το έργο. Η τελευταία ανακοίνωση της ΕΤΥΦΑ φέρει ημερομηνία 16 Νοεμβρίου του 2021!
Φλερτ με την Κίνα
Η ανάθεση στην κινεζική CMC το 2019 ήταν άμεσα συνδεδεμένη με την τότε συγκυρία στο Κυπριακό. Ο πρόεδρος Ν. Αναστασιάδης ήθελε εξυπηρέτηση από τους Κινέζους στο Συμβούλιο Ασφαλείας μετά το Κραν Μοντανά το 2017 για να μετριάσει τις ευθύνες του. Το ίδιο έκανε και προηγουμένως επί σειρά ετών με τη Ρωσία. Εδωσε προνομιακή μεταχείριση με αντάλλαγμα τα χρυσά διαβατήρια. Οι συνθήκες, όμως, ιδίως μετά το 2018 άλλαξαν.
Η Ρωσία στράφηκε πιο κοντά προς την Τουρκία. Οι ΗΠΑ και η Ε.Ε. πίεζαν αφόρητα τον Αναστασιάδη για εξοβελισμό ρωσικών εταιρειών-κελύφη από την Κύπρο. Ελλείψει στήριξης από τη Ρωσία, ο Αναστασιάδης βρήκε πρόθυμη αντικαταστάτρια την Κίνα.
Οι Κινέζοι για πρώτη φορά μπήκαν μπροστά στο Συμβούλιο Ασφαλείας για το Κυπριακό. Συνήθως, τηρούσαν σιωπή ή ήταν πολύ φειδωλοί, ακολουθώντας τη Μόσχα. Τον Απρίλιο του 2019 ο πρόεδρος Αναστασιάδης ταξίδεψε στο Πεκίνο όπου έλαβε μέρος στη διάσκεψη «Belt and Road».
Οι διαβουλεύσεις για να μπει η CMC στην προσφορά του Βασιλικού είχαν διεξαχθεί σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο. Με την ανάθεση της σύμβασης για το Βασιλικό, έγινε ακόμα ένα πολιτικό βήμα: η εξαγγελία δήθεν στρατηγικής συνεργασίας Κίνας - Κύπρου – κοινή ανακοίνωση του προέδρου Αναστασιάδη με τον πρόεδρο της Κίνας Σι Τζινπίνγκ (30/11/2021).
«Καυτή πατάτα»
Με την έναρξη υλοποίησης του έργου στο Βασιλικό, η κυβέρνηση άρχισε να αντιλαμβάνεται για πρώτη φορά τον τρόπο που οι Κινέζοι κάνουν… business μαζί της. Ο εταίρος στο έργο ήταν στην ουσία ο… πρεσβευτής της Κίνας στη Λευκωσία. Μέσω αυτού, η CMC μετέφερε τις απαιτήσεις της και το έκανε με έναν ασυνήθιστα ψυχρό και κυνικό τρόπο.
Με την ανάληψη της εξουσίας, ο πρόεδρος Ν. Χριστοδουλίδης διαχειρίζεται τα πολλαπλά αδιέξοδα της πολιτικής του προκατόχου του Ν. Αναστασιάδη, τον οποίο όμως και ο ίδιος υπηρέτησε, σε πλήρη ταύτιση με τις επιλογές του. Ως υπουργός Εξωτερικών εφάρμοσε τη «στροφή» προς την Κίνα. Ηταν ο ίδιος που χειριζόταν τα αιτήματα προς το Πεκίνο για το Συμβούλιο Ασφαλείας.
Οταν αποκαλύφθηκε η έρευνα της EPPO, ο Χριστοδουλίδης παραδέχτηκε ότι δεν έπρεπε εξαρχής να πάρει το έργο η κινεζική εταιρεία, αλλά αποποιήθηκε κάθε ευθύνη: «η απόφαση για αδειοδότηση δεν πέρασε από το Υπουργικό Συμβούλιο και δεν διαχειριζόταν το έργο», υποστήριξε (26/7).
Τώρα, όμως, διαχειρίζεται μια πολύ δύσκολη κατάσταση και έχει ενώπιόν του μια κοινή γνώμη που εξαντλεί τα όρια ανοχής της.
* Το άρθρο αναδημοσιεύεται στην εφημερίδα «Πολίτης» της Κύπρου
Κυριάκος Πιερίδης
Πηγή: efsyn.gr
Τόσους μήνες, ο γενικός ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης που διενήργησε τη δική του έρευνα, στην οποία βασίστηκε η EPPO, ήταν σχεδόν μόνος. Ελάχιστες φωνές στήριξης είχε στη Βουλή όταν κατέκρινε τις διαδικασίες ανάθεσης στους Κινέζους που εξόφθαλμα καταδεικνύουν φωτογραφική ανάθεση και διαφθορά.
Τα επιπρόσθετα στοιχεία που βγαίνουν τώρα στο φως δείχνουν το μέγεθος της διαφθοράς και της συγκάλυψής της. Ο δε κατεξοχήν εμπλεκόμενος, ως ο τότε επικεφαλής της κυβέρνησης, τέως πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης, είναι... εξαφανισμένος.
Ομως, το σκάνδαλο με τους Κινέζους ξέφυγε πλέον από το εγχώριο σύστημα δικαιοσύνης και ελέγχεται από την Ε.Ε. Γιατί, όμως, η EPPO έκανε έρευνα και έλαβε μέτρα για να προστατεύσει το δημόσιο (ευρωπαϊκό) συμφέρον, ενώ οι Αρχές της Κύπρου δεν συγκινήθηκαν;
Ο γενικός εισαγγελέας Γιώργος Σαββίδης και ο βοηθός του, Σάββας Αγγελίδης, είχαν έγκαιρα τις εκθέσεις του γενικού ελεγκτή για το Βασιλικό. Ηξεραν ότι όλα πήγαιναν στραβά αλλά, και πάλι, ουδέν έπραξαν. Κατά σύμπτωση ίσως, στον ζωτικό αυτό χρόνο, οι δύο εισαγγελείς αποφάσισαν να κινήσουν τις διαδικασίες στο Ανώτατο Δικαστήριο για αποπομπή του Οδυσσέα Μιχαηλίδη για... ανάρμοστη συμπεριφορά.
Το σκάνδαλο στο Βασιλικό ξεσκεπάζει τη διαφθορά στα ανώτατα δώματα εξουσίας επί της 10ετίας Αναστασιάδη, κατά τη διάρκεια της οποίας ξεπέρασε κάθε προηγούμενο: χρυσά διαβατήρια, pandorapapers, τράπεζες, συνεργατισμός, τώρα το Βασιλικό. Αυτά μεταφέρονται στην παρούσα κυβέρνηση Χριστοδουλίδη, γιατί όλα μαζί καταδεικνύουν τη μεθόδευση και την υποταγή στο σύστημα που έστησε ο προκάτοχός του.
Οι επιπτώσεις σε βάρος των πολιτών είναι πρόδηλες. Με βάση την έρευνα της EPPO, που διεξάγεται από τον Μάρτιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ακύρωσε τη δική της συγχρηματοδότηση στο έργο, με 101 εκατ. ευρώ, και ζητά να της επιστραφούν τα 69 εκατ. ευρώ των Ευρωπαίων φορολογουμένων που έχει ήδη εκταμιεύσει. Μύρια έπονται για τους Κύπριους φορολογούμενους.
Εκτροχιασμός
Η ανάθεση του έργου στην κινεζική CPP-METRON CONSORTIUM LTD (CMC) από την Εταιρεία Υποδοµών Φυσικού Αερίου (ΕΤΥΦΑ) έγινε επί Αναστασιάδη τον Δεκέμβριο 2019 και ακολούθησε η πληρωμή επιπρόσθετων απαιτήσεων προς τους Κινέζους με 25 εκατ. ευρώ. To έργο φάνηκε να εκτροχιάζεται από τους πρώτους μήνες. Μέχρι το 2022 ξέφυγε εντελώς από τα χρονοδιαγράμματα υλοποίησης. Το 2023 έμεινε «καυτή πατάτα» στην κυβέρνηση Χριστοδουλίδη. Η κατασκευή διακόπηκε και οι Κινέζοι προσέφυγαν σε διαιτητικό δικαστήριο στο Λονδίνο, διεκδικώντας μάλιστα τεράστιες αποζημιώσεις (200 εκατ. ευρώ).
Πολιτική καθοδήγηση
Στο μικροσκόπιο μπαίνει το πολιτικό υπόβαθρο πάνω στο οποίο χτίστηκε η διαφθορά. Ο κατ’ επίφαση διαγωνισμός ευνόησε οικονομικά συμφέροντα της Κίνας και την πολιτική διείσδυση και επιρροή της στην Ευρώπη, σε κράτος-μέλος της Ε.Ε. Το έργο ήταν μέρος του «νέου δρόμου του μεταξιού», όπως τον αποκαλεί το Πεκίνο («Belt and Road Initiative»). Πίσω από αυτό, τα τοπικά συμφέροντα εργολάβων και των δικηγόρων τους που διευκολύνει κάθε τέτοια «φωτογραφική» ανάθεση: εργολάβοι «κράτος εν κράτει», είχε πει ο γενικός ελεγκτής στη Βουλή.
H κατακύρωση της προσφοράς από την ΕΤΥΦΑ στους Κινέζους δεν μπορεί παρά να έγινε με σαφή πολιτική κατεύθυνση από το Προεδρικό. Αυτό συμβαίνει σε όλα τα στρατηγικής σημασίας έργα, αφού επηρεάζουν ευθέως κρατικό προϋπολογισμό με εκατομμύρια ευρώ. Η διαδικασία διεκπεραιώθηκε απλώς από την ΕΤΥΦΑ με τα διορισμένα μέλη από τον πρόεδρο Αναστασιάδη, ελεγχόμενα και υπόλογά του.
Ο εκτροχιασμός του έργου, οι διαφωνίες ΕΤΥΦΑ - CMC για το περιεχόμενο της σύμβασης, οι επιπρόσθετες απαιτήσεις, όλα δείχνουν καθαρά τι συμβαίνει σε τέτοιες διάτρητες υποθέσεις. Ηταν ανεπαρκείς να εποπτεύσουν αποτελεσματικά την CMC και να φέρουν σε πέρας το έργο. Η τελευταία ανακοίνωση της ΕΤΥΦΑ φέρει ημερομηνία 16 Νοεμβρίου του 2021!
Φλερτ με την Κίνα
Η ανάθεση στην κινεζική CMC το 2019 ήταν άμεσα συνδεδεμένη με την τότε συγκυρία στο Κυπριακό. Ο πρόεδρος Ν. Αναστασιάδης ήθελε εξυπηρέτηση από τους Κινέζους στο Συμβούλιο Ασφαλείας μετά το Κραν Μοντανά το 2017 για να μετριάσει τις ευθύνες του. Το ίδιο έκανε και προηγουμένως επί σειρά ετών με τη Ρωσία. Εδωσε προνομιακή μεταχείριση με αντάλλαγμα τα χρυσά διαβατήρια. Οι συνθήκες, όμως, ιδίως μετά το 2018 άλλαξαν.
Η Ρωσία στράφηκε πιο κοντά προς την Τουρκία. Οι ΗΠΑ και η Ε.Ε. πίεζαν αφόρητα τον Αναστασιάδη για εξοβελισμό ρωσικών εταιρειών-κελύφη από την Κύπρο. Ελλείψει στήριξης από τη Ρωσία, ο Αναστασιάδης βρήκε πρόθυμη αντικαταστάτρια την Κίνα.
Οι Κινέζοι για πρώτη φορά μπήκαν μπροστά στο Συμβούλιο Ασφαλείας για το Κυπριακό. Συνήθως, τηρούσαν σιωπή ή ήταν πολύ φειδωλοί, ακολουθώντας τη Μόσχα. Τον Απρίλιο του 2019 ο πρόεδρος Αναστασιάδης ταξίδεψε στο Πεκίνο όπου έλαβε μέρος στη διάσκεψη «Belt and Road».
Οι διαβουλεύσεις για να μπει η CMC στην προσφορά του Βασιλικού είχαν διεξαχθεί σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο. Με την ανάθεση της σύμβασης για το Βασιλικό, έγινε ακόμα ένα πολιτικό βήμα: η εξαγγελία δήθεν στρατηγικής συνεργασίας Κίνας - Κύπρου – κοινή ανακοίνωση του προέδρου Αναστασιάδη με τον πρόεδρο της Κίνας Σι Τζινπίνγκ (30/11/2021).
«Καυτή πατάτα»
Με την έναρξη υλοποίησης του έργου στο Βασιλικό, η κυβέρνηση άρχισε να αντιλαμβάνεται για πρώτη φορά τον τρόπο που οι Κινέζοι κάνουν… business μαζί της. Ο εταίρος στο έργο ήταν στην ουσία ο… πρεσβευτής της Κίνας στη Λευκωσία. Μέσω αυτού, η CMC μετέφερε τις απαιτήσεις της και το έκανε με έναν ασυνήθιστα ψυχρό και κυνικό τρόπο.
Με την ανάληψη της εξουσίας, ο πρόεδρος Ν. Χριστοδουλίδης διαχειρίζεται τα πολλαπλά αδιέξοδα της πολιτικής του προκατόχου του Ν. Αναστασιάδη, τον οποίο όμως και ο ίδιος υπηρέτησε, σε πλήρη ταύτιση με τις επιλογές του. Ως υπουργός Εξωτερικών εφάρμοσε τη «στροφή» προς την Κίνα. Ηταν ο ίδιος που χειριζόταν τα αιτήματα προς το Πεκίνο για το Συμβούλιο Ασφαλείας.
Οταν αποκαλύφθηκε η έρευνα της EPPO, ο Χριστοδουλίδης παραδέχτηκε ότι δεν έπρεπε εξαρχής να πάρει το έργο η κινεζική εταιρεία, αλλά αποποιήθηκε κάθε ευθύνη: «η απόφαση για αδειοδότηση δεν πέρασε από το Υπουργικό Συμβούλιο και δεν διαχειριζόταν το έργο», υποστήριξε (26/7).
Τώρα, όμως, διαχειρίζεται μια πολύ δύσκολη κατάσταση και έχει ενώπιόν του μια κοινή γνώμη που εξαντλεί τα όρια ανοχής της.
* Το άρθρο αναδημοσιεύεται στην εφημερίδα «Πολίτης» της Κύπρου
Κυριάκος Πιερίδης
Πηγή: efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου