Η μελέτη του Tax Justice Network (TJN) έδειξε ότι μπορούν να συγκεντρώνονται κεφάλαια άνω των 2 τρισ. δολαρίων ετησίως, χωρίς τον κίνδυνο μετεγκατάστασης των πλούσιων νοικοκυριών σε άλλες χώρες με ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς.
Πάνω από 2 τρισ. δολάρια ετησίως θα μπορούσαν να μαζέψουν οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο αν ακολουθούσαν το παράδειγμα της Ισπανίας υιοθετώντας έναν φόρο περιουσίας – ανάλογο με αυτόν που επέβαλε την τελευταία διετία η χώρα της Ιβηρικής χερσονήσου στα πάρα πολύ πλούσια νοικοκυριά της.
Σχετική μελέτη που έδωσε χθες στη δημοσιότητα το Δίκτυο Φορολογικής Δικαιοσύνης (Tax Justice Network - TJN) διαπίστωσε ότι η φορολόγηση της περιουσίας του πλουσιότερου 0,5% του παγκόσμιου πληθυσμού με έναν ελάχιστο συντελεστή της τάξης 1,7%-3,5% θα απέφερε στις κυβερνήσεις συνολικά 2,1 τρισ. δολάρια ετησίως, περίπου τα διπλάσια όσων χρειάζεται ο αναπτυσσόμενος κόσμος στη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής.
Η μελέτη βασίστηκε στο παράδειγμα της κυβέρνησης του σοσιαλιστή πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ με κάποιες μετατροπές. Στα τέλη του 2022 αυτή εισήγαγε τον προσωρινό φόρο περιουσίας–«αλληλεγγύης» σε όσα φυσικά πρόσωπα είχαν πλούτο μεγαλύτερο των 3 εκατ. ευρώ.
Ο φόρος εισπράχθηκε πέρυσι και φέτος, και όπως διαπιστώθηκε κάλυψε το πλουσιότερο 5% των ισπανικών νοικοκυριών. Η μελέτη του TJN αφαίρεσε στην προσέγγισή της κάποιες εξαιρέσεις του ισπανικού φόρου, μεταξύ άλλων και αυτές που αφορούσαν τη φορολόγηση των μετοχών των εισηγμένων εταιρειών, της πνευματικής και βιομηχανικής ιδιοκτησίας καθώς κάποιων περιουσιακών στοιχείων υψηλής αξίας, όπως τα σκάφη και τα αεροσκάφη.
Υπό αυτούς τους όρους διαπίστωσε ότι η εφαρμογή του φόρου σε όλες τις χώρες της υφηλίου θα απέφερε κατά μέσο όρο ποσό ίσο με το 7% των ετήσιων δημόσιων δαπανών αυτών. Τα δεδομένα της μελέτης έδειξαν ακόμη ότι σε αντίθεση με όσα διατυμπανίζουν τα πρωτοσέλιδα των μεγάλων διεθνών μίντια, η φορολογική στοχοποίηση των υπερπλουσίων δεν θα οδηγούσε στη μετεγκατάστασή τους σε άλλες χώρες. Μόλις το 0,01% των πλουσίων νοικοκυριών μετεγκαταστάθηκαν σε άλλη χώρα μετά την εφαρμογή σχετικής νομοθεσίας από τις Νορβηγία, Σουηδία και Δανία, ενώ μια μελέτη στο Ηνωμένο Βασίλειο εκτιμά ότι το αντίστοιχο ποσοστό μετανάστευσης εκεί θα ήταν μεταξύ 0,02% και 3,2%.
Η έκθεση τονίζει ότι το τεράστιο ποσό των 2 και πλέον τρισ. δολαρίων που εκτιμάται ότι θα συγκεντρώνεται από αυτόν τον μέτριο φόρο περιουσίας είναι δυνατό, λόγω των ακραίων επιπέδων πλούτου που έχουν συσσωρεύσει σήμερα στα χέρια τους οι υπερπλούσιοι. Κατά μέσο όρο σε κάθε χώρα του κόσμου το 50% του πληθυσμού της κατέχει μόλις το 3% του συνολικού πλούτου, ενώ το πλουσιότερο 0,5% κατέχει το 25,7%. Η κατοχή τόσο μεγάλου πλούτου από τόσο λίγους καθιστά, σύμφωνα με την έκθεση, τις οικονομίες επισφαλείς και έχει άμεσο αποτέλεσμα τη χαμηλότερη παραγωγικότητά τους.
Μερίσματα και μισθοί
Το TJN θεωρεί ότι η ρίζα του προβλήματος ανάγεται στον τρόπο αντιμετώπισης των δύο επιπέδων πλούτου, αυτού που συλλέγεται και αυτού που κερδίζεται. Ο πρώτος έχει να κάνει με τα μερίσματα, τα κεφαλαιακά κέρδη, ενοίκια και λοιπές προσόδους και αποκτάται από την ιδιοκτησία περιουσιακών στοιχείων, ενώ ο δεύτερος αφορά τους μισθούς και αποκτάται από την εργασία.
Το πρόβλημα είναι ότι το πρώτο επίπεδο πλούτου φορολογείται σήμερα με πολύ χαμηλότερους συντελεστές σε σχέση με το δεύτερο. Ταυτόχρονα, ο συλλεγόμενος πλούτος αυξάνεται συνήθως ταχύτερα από τον πλούτο που κερδίζεται μέσα από την εργασία. Σήμερα, μόνο το ήμισυ του πλούτου που δημιουργείται σε όλο τον κόσμο κάθε χρόνο πηγαίνει σε ανθρώπους που κερδίζουν μόνο για τα προς το ζην.
Το υπόλοιπο συλλέγεται ως ενοίκια, τόκοι, μερίσματα και κεφαλαιακά κέρδη. Παρότι οι υπερπλούσιοι μπορεί να έχουν δουλειές και να εργάζονται, σχεδόν όλος ο πλούτος τους προέρχεται όχι από τους μισθούς τους αλλά από την ιδιοκτησία επιχειρήσεων και αυτοκρατοριών ακινήτων. Τρεις από τους πέντε πλουσιότερους ανθρώπους της λίστας των δισεκατομμυριούχων 2024 του περιοδικού Forbes για το 2024, ο Elon Musk, ο Mark Zuckerberg και Larry Elison, έχουν μισθούς 1 δολαρίου.
Μελέτη του 2011, δείχνει ότι ο μέσος «διευθύνων σύμβουλος του ενός δολαρίου» κέρδιζε στην πραγματικότητα κατά μέσο όρο ετήσιο μισθό 610 χιλιάδων δολαρίων, ενώ συσσώρευε ακόμη 2 εκατ. δολάρια σε άλλες αμοιβές οι οποίες βασίζονται στην ιδιοκτησία. Οι δισεκατομμυριούχοι τείνουν να πληρώνουν φορολογικούς συντελεστές ίσους με το μισό αυτών που επιβαρύνεται η υπόλοιπη κοινωνία, ενώ ο πλούτος τους αυξάνεται αντίστοιχα με διπλάσιο ρυθμό. Αυτό συνέβαλε στον τετραπλασιασμό του πλούτου τού 0,0001% από το 1987, εις βάρος των οικονομιών, των κοινωνιών και του πλανήτη.
Η μελέτη του TJN έρχεται καθώς η ομάδα των χωρών του G-20 διερευνά σχέδια για την επιβολή ενός παγκόσμιου ελάχιστου φόρου στους περίπου 3.000 δισεκατομμυριούχους της υφηλίου. Η σχετική πρόταση ανήκει στη Βραζιλία που προεδρεύει σήμερα στο G-20 και στηρίζεται από τις κυβερνήσεις της Γαλλίας, Γερμανίας, Ισπανίας και Ν. Αφρικής. Η επίτευξη οποιασδήποτε συμφωνίας, ωστόσο, είναι πιθανό να διαρκέσει χρόνια, καθώς ενδέχεται να αντιμετωπίσει αντιδράσεις από αρκετές χώρες.
Μπάμπης Μιχάλης
Πηγή: efsyn.gr
Σχετική μελέτη που έδωσε χθες στη δημοσιότητα το Δίκτυο Φορολογικής Δικαιοσύνης (Tax Justice Network - TJN) διαπίστωσε ότι η φορολόγηση της περιουσίας του πλουσιότερου 0,5% του παγκόσμιου πληθυσμού με έναν ελάχιστο συντελεστή της τάξης 1,7%-3,5% θα απέφερε στις κυβερνήσεις συνολικά 2,1 τρισ. δολάρια ετησίως, περίπου τα διπλάσια όσων χρειάζεται ο αναπτυσσόμενος κόσμος στη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής.
Η μελέτη βασίστηκε στο παράδειγμα της κυβέρνησης του σοσιαλιστή πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ με κάποιες μετατροπές. Στα τέλη του 2022 αυτή εισήγαγε τον προσωρινό φόρο περιουσίας–«αλληλεγγύης» σε όσα φυσικά πρόσωπα είχαν πλούτο μεγαλύτερο των 3 εκατ. ευρώ.
Ο φόρος εισπράχθηκε πέρυσι και φέτος, και όπως διαπιστώθηκε κάλυψε το πλουσιότερο 5% των ισπανικών νοικοκυριών. Η μελέτη του TJN αφαίρεσε στην προσέγγισή της κάποιες εξαιρέσεις του ισπανικού φόρου, μεταξύ άλλων και αυτές που αφορούσαν τη φορολόγηση των μετοχών των εισηγμένων εταιρειών, της πνευματικής και βιομηχανικής ιδιοκτησίας καθώς κάποιων περιουσιακών στοιχείων υψηλής αξίας, όπως τα σκάφη και τα αεροσκάφη.
Υπό αυτούς τους όρους διαπίστωσε ότι η εφαρμογή του φόρου σε όλες τις χώρες της υφηλίου θα απέφερε κατά μέσο όρο ποσό ίσο με το 7% των ετήσιων δημόσιων δαπανών αυτών. Τα δεδομένα της μελέτης έδειξαν ακόμη ότι σε αντίθεση με όσα διατυμπανίζουν τα πρωτοσέλιδα των μεγάλων διεθνών μίντια, η φορολογική στοχοποίηση των υπερπλουσίων δεν θα οδηγούσε στη μετεγκατάστασή τους σε άλλες χώρες. Μόλις το 0,01% των πλουσίων νοικοκυριών μετεγκαταστάθηκαν σε άλλη χώρα μετά την εφαρμογή σχετικής νομοθεσίας από τις Νορβηγία, Σουηδία και Δανία, ενώ μια μελέτη στο Ηνωμένο Βασίλειο εκτιμά ότι το αντίστοιχο ποσοστό μετανάστευσης εκεί θα ήταν μεταξύ 0,02% και 3,2%.
Η έκθεση τονίζει ότι το τεράστιο ποσό των 2 και πλέον τρισ. δολαρίων που εκτιμάται ότι θα συγκεντρώνεται από αυτόν τον μέτριο φόρο περιουσίας είναι δυνατό, λόγω των ακραίων επιπέδων πλούτου που έχουν συσσωρεύσει σήμερα στα χέρια τους οι υπερπλούσιοι. Κατά μέσο όρο σε κάθε χώρα του κόσμου το 50% του πληθυσμού της κατέχει μόλις το 3% του συνολικού πλούτου, ενώ το πλουσιότερο 0,5% κατέχει το 25,7%. Η κατοχή τόσο μεγάλου πλούτου από τόσο λίγους καθιστά, σύμφωνα με την έκθεση, τις οικονομίες επισφαλείς και έχει άμεσο αποτέλεσμα τη χαμηλότερη παραγωγικότητά τους.
Μερίσματα και μισθοί
Το TJN θεωρεί ότι η ρίζα του προβλήματος ανάγεται στον τρόπο αντιμετώπισης των δύο επιπέδων πλούτου, αυτού που συλλέγεται και αυτού που κερδίζεται. Ο πρώτος έχει να κάνει με τα μερίσματα, τα κεφαλαιακά κέρδη, ενοίκια και λοιπές προσόδους και αποκτάται από την ιδιοκτησία περιουσιακών στοιχείων, ενώ ο δεύτερος αφορά τους μισθούς και αποκτάται από την εργασία.
Το πρόβλημα είναι ότι το πρώτο επίπεδο πλούτου φορολογείται σήμερα με πολύ χαμηλότερους συντελεστές σε σχέση με το δεύτερο. Ταυτόχρονα, ο συλλεγόμενος πλούτος αυξάνεται συνήθως ταχύτερα από τον πλούτο που κερδίζεται μέσα από την εργασία. Σήμερα, μόνο το ήμισυ του πλούτου που δημιουργείται σε όλο τον κόσμο κάθε χρόνο πηγαίνει σε ανθρώπους που κερδίζουν μόνο για τα προς το ζην.
Το υπόλοιπο συλλέγεται ως ενοίκια, τόκοι, μερίσματα και κεφαλαιακά κέρδη. Παρότι οι υπερπλούσιοι μπορεί να έχουν δουλειές και να εργάζονται, σχεδόν όλος ο πλούτος τους προέρχεται όχι από τους μισθούς τους αλλά από την ιδιοκτησία επιχειρήσεων και αυτοκρατοριών ακινήτων. Τρεις από τους πέντε πλουσιότερους ανθρώπους της λίστας των δισεκατομμυριούχων 2024 του περιοδικού Forbes για το 2024, ο Elon Musk, ο Mark Zuckerberg και Larry Elison, έχουν μισθούς 1 δολαρίου.
Μελέτη του 2011, δείχνει ότι ο μέσος «διευθύνων σύμβουλος του ενός δολαρίου» κέρδιζε στην πραγματικότητα κατά μέσο όρο ετήσιο μισθό 610 χιλιάδων δολαρίων, ενώ συσσώρευε ακόμη 2 εκατ. δολάρια σε άλλες αμοιβές οι οποίες βασίζονται στην ιδιοκτησία. Οι δισεκατομμυριούχοι τείνουν να πληρώνουν φορολογικούς συντελεστές ίσους με το μισό αυτών που επιβαρύνεται η υπόλοιπη κοινωνία, ενώ ο πλούτος τους αυξάνεται αντίστοιχα με διπλάσιο ρυθμό. Αυτό συνέβαλε στον τετραπλασιασμό του πλούτου τού 0,0001% από το 1987, εις βάρος των οικονομιών, των κοινωνιών και του πλανήτη.
Η μελέτη του TJN έρχεται καθώς η ομάδα των χωρών του G-20 διερευνά σχέδια για την επιβολή ενός παγκόσμιου ελάχιστου φόρου στους περίπου 3.000 δισεκατομμυριούχους της υφηλίου. Η σχετική πρόταση ανήκει στη Βραζιλία που προεδρεύει σήμερα στο G-20 και στηρίζεται από τις κυβερνήσεις της Γαλλίας, Γερμανίας, Ισπανίας και Ν. Αφρικής. Η επίτευξη οποιασδήποτε συμφωνίας, ωστόσο, είναι πιθανό να διαρκέσει χρόνια, καθώς ενδέχεται να αντιμετωπίσει αντιδράσεις από αρκετές χώρες.
Μπάμπης Μιχάλης
Πηγή: efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου