Στην καπιταλιστική αγορά των Χρηματιστηρίων Ενέργειας, οι τιμές του ρεύματος εκτινάσσονται με τα νοικοκυριά να βρίσκονται αντιμέτωπα με νέα ληστρικά τιμολόγια που θα τσακίσουν τα πενιχρά εισοδήματα τους. Με πρόσχημα την άνοδο της ζήτησης για ηλεκτρική ενέργεια λόγω των υψηλών θερμοκρασιών στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλες αγορές της ΝΑ Ευρώπης, έχουν εκτοξευτεί οι χονδρεμπορικές τιμές του ρεύματος σε επίπεδα που θυμίζουν την ενεργειακή κρίση του 2022.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την εφημερίδα «Καθημερινή», τιμές ενεργειακής κρίσης διαμορφώνονται στις χονδρεμπορικές αγορές της ΝΑ Ευρώπης με οδηγό την αγορά της Ουγγαρίας στο βόρειο άκρο του γεωγραφικού τόξου, όπου η τιμή εκτοξεύθηκε σήμερα στα 263,99 ευρώ/μεγαβατώρα και την ελληνική αγορά στο νότιο, όπου η τιμή της μεγαβατώρας τις βραδινές ώρες έφτασε να πωλείται έως και τα 500 ευρώ, διαμορφώνοντας μια μέση ημερήσια τιμή στα υψηλά των 184,79 ευρώ.
Η τιμή είναι πάνω από 80 ευρώ υψηλότερη από τις ήδη υψηλές τιμές του Μαΐου (100,21 και 81,421 αντίστοιχα), υπερτριπλάσια από τη χαμηλή τιμή του Απριλίου (58,515 ευρώ) και πολύ κοντά στα επίπεδα των άνω των 200 ευρώ που κινήθηκε την περίοδο της ενεργειακής κρίσης, με κορύφωση την τιμή των 429,388 ευρώ τον Αύγουστο του 2022.
Τα χρηματιστηριακά παιχνίδια με την τιμή του ρεύματος, τα οποία αναμένεται να συνεχιστούν και όλο τον Ιούλιο, θα έχουν άμεση επίπτωση στα κίτρινα τιμολόγια του τρέχοντος μήνα και θα επιβαρύνουν με επιπλέον αυξήσεις τα πράσινα τιμολόγια του Αυγούστου. Σύμφωνα με την «Καθημερινή», είναι αποτέλεσμα μιας σειράς παραγόντων που επηρέασαν τις επιμέρους αγορές, οι οποίες είναι διασυνδεδεμένες και επιλύονται με κοινό αλγόριθμο, μεταφέροντας τις υψηλές τιμές από το ένα ηλεκτρικό σύστημα στο άλλο. Με απλά λόγια οι καπιταλιστικές εταιρείες αυξάνουν τις τιμές προσδοκώντας σε ακόμα μεγαλύτερα κέρδη συνεχίζοντας με αμείωτους ρυθμούς τη λεηλασία των λαϊκών νοικοκυριών.
Πώς λειτουργούν τα χρηματιστήρια ενέργειας
Για να κατανοήσει κάποιος το μέγεθος του παιχνιδιού που παίζεται στις πλάτες του λαού, αρκεί να κατανοήσει το πώς λειτουργεί σήμερα ο μηχανισμός που διαμορφώθηκε στο πλαίσιο της «απελευθέρωσης» της αγοράς Ενέργειας. Το πλαίσιο αυτό επιτρέπει τη λειτουργία του βασιλείου της κερδοσκοπίας, του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της ΕΕ.
Συγκεκριμένα:
Η χονδρική τιμή κάθε μέρας διαμορφώνεται την προηγούμενη. Οι προμηθευτές Ενέργειας δηλώνουν στο Χρηματιστήριο Ενέργειας τις ποσότητες που θα χρειαστούν όλοι οι καταναλωτές στην Ελλάδα ή σε άλλες χώρες, ανά ώρα το επόμενο 24ωρο. Η ζήτηση είναι διαφορετική κάθε ώρα, αφού το πρωί η κατανάλωση είναι μεγαλύτερη, καθώς όλη η οικονομία δουλεύει στο φουλ, ενώ τις βραδινές ώρες είναι μικρότερη.
Αντίστοιχα, οι παραγωγοί καταθέτουν προσφορές Ενέργειας ανά ώρα για να ικανοποιήσουν τη ζήτηση. Στο σύστημα μπαίνουν κατά προτεραιότητα οι ΑΠΕ με μηδενική τιμή, έχοντας διασφαλίσει μέσω συμβάσεων εγγυημένες τιμές ανεξάρτητα από την τιμή της αγοράς. Στην αρχή γίνονται αποδεκτές οι φθηνότερες προσφορές και οι αντίστοιχες μονάδες. Αφού οι φθηνές μονάδες καλύψουν όποιο μέρος μπορούν της αναγκαίας Ενέργειας, αρχίζουν να γίνονται δεκτές οι προσφορές από τις ακριβότερες μονάδες.
Η αποκαλούμενη Οριακή Τιμή Συστήματος (ΟΤΣ) ανά ώρα είναι η ακριβότερη προσφορά που θα δώσει κάποιος παραγωγός για να καλύψει την τελευταία MWh που χρειάζεται το σύστημα.
Για παράδειγμα, αν το σύστημα χρειάζεται ακόμη 2 MWh για να συμπληρώσει την απαιτούμενη Ενέργεια για το διάστημα 8-9 το βράδυ και η μόνη προσφορά που έχει είναι στα 350 ευρώ ανά μεγαβατώρα, τότε η ΟΤΣ για εκείνη την ώρα θα διαμορφωθεί στα 350 ευρώ. Η Τελική Οριακή Προσφορά ανά ώρα αποτελεί την τιμή με την οποία θα πληρωθούν όλοι οι παραγωγοί ρεύματος ανεξαρτήτως της τιμής στην οποία πρόσφεραν τη δική τους Ενέργεια. Ετσι λειτουργεί η ημερήσια αγορά στο Χρηματιστήριο Ενέργειας. Υπάρχει και η αγορά εξισορρόπησης. Αυτή λειτουργεί σε πραγματικό χρόνο. Εάν διαπιστωθεί ότι οι εκτιμήσεις για την κατανάλωση δεν ήταν σωστές και χρειάζεται περισσότερη Ενέργεια, ο Διαχειριστής (ΑΔΜΗΕ) ζητάει περισσότερη Ενέργεια, η οποία πληρώνεται σε πολύ υψηλότερες τιμές.
Οι παραγωγοί Ενέργειας διαμορφώνουν τις προσφορές τους με τον εξής τρόπο. Οι προσφορές τους αντανακλούν κατά κανόνα το μεταβλητό κόστος (κόστος καυσίμου) κάθε μονάδας πλέον ενός περιθωρίου κέρδους. Βέβαια, οι τιμές, όπως σε όλα τα χρηματιστήρια, διαμορφώνονται ελεύθερα, που σημαίνει ότι σε περιόδους όπως αυτή που ζούμε, οι τιμές διαμορφώνονται σε πολύ υψηλότερα επίπεδα από το μεταβλητό κόστος, διευρύνοντας σημαντικά τα περιθώρια κέρδους.
Η αγορά λειτουργεί ως χρηματιστήριο και οι παραγωγοί μπορούν να δηλώνουν τιμές για την Ενέργεια που θα διαθέσουν στο σύστημα μέχρι και 3.000 ευρώ/MWh. Βεβαίως, πάντα θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους ότι δίνοντας μια πολύ υψηλή τιμή η μονάδα τους μπορεί να μείνει εκτός αγοράς. Πρακτικά, προσφέρουν υψηλές τιμές όταν οι συγκυρίες το επιτρέπουν, όταν δηλαδή οι τιμές διαμορφώνονται σε υψηλά επίπεδα και στις γειτονικές αγορές (και δεν συμφέρουν οι εισαγωγές) και όταν υπάρχει στενότητα επάρκειας ισχύος, κάτι που χαρακτηρίζει το ελληνικό σύστημα. Γι’ αυτό και σε κανονικές συνθήκες η ελληνική χονδρεμπορική αγορά είναι από τις ακριβότερες της Ευρώπης.
Πηγή: imerodromos.gr
Η τιμή είναι πάνω από 80 ευρώ υψηλότερη από τις ήδη υψηλές τιμές του Μαΐου (100,21 και 81,421 αντίστοιχα), υπερτριπλάσια από τη χαμηλή τιμή του Απριλίου (58,515 ευρώ) και πολύ κοντά στα επίπεδα των άνω των 200 ευρώ που κινήθηκε την περίοδο της ενεργειακής κρίσης, με κορύφωση την τιμή των 429,388 ευρώ τον Αύγουστο του 2022.
Τα χρηματιστηριακά παιχνίδια με την τιμή του ρεύματος, τα οποία αναμένεται να συνεχιστούν και όλο τον Ιούλιο, θα έχουν άμεση επίπτωση στα κίτρινα τιμολόγια του τρέχοντος μήνα και θα επιβαρύνουν με επιπλέον αυξήσεις τα πράσινα τιμολόγια του Αυγούστου. Σύμφωνα με την «Καθημερινή», είναι αποτέλεσμα μιας σειράς παραγόντων που επηρέασαν τις επιμέρους αγορές, οι οποίες είναι διασυνδεδεμένες και επιλύονται με κοινό αλγόριθμο, μεταφέροντας τις υψηλές τιμές από το ένα ηλεκτρικό σύστημα στο άλλο. Με απλά λόγια οι καπιταλιστικές εταιρείες αυξάνουν τις τιμές προσδοκώντας σε ακόμα μεγαλύτερα κέρδη συνεχίζοντας με αμείωτους ρυθμούς τη λεηλασία των λαϊκών νοικοκυριών.
Πώς λειτουργούν τα χρηματιστήρια ενέργειας
Για να κατανοήσει κάποιος το μέγεθος του παιχνιδιού που παίζεται στις πλάτες του λαού, αρκεί να κατανοήσει το πώς λειτουργεί σήμερα ο μηχανισμός που διαμορφώθηκε στο πλαίσιο της «απελευθέρωσης» της αγοράς Ενέργειας. Το πλαίσιο αυτό επιτρέπει τη λειτουργία του βασιλείου της κερδοσκοπίας, του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της ΕΕ.
Συγκεκριμένα:
Η χονδρική τιμή κάθε μέρας διαμορφώνεται την προηγούμενη. Οι προμηθευτές Ενέργειας δηλώνουν στο Χρηματιστήριο Ενέργειας τις ποσότητες που θα χρειαστούν όλοι οι καταναλωτές στην Ελλάδα ή σε άλλες χώρες, ανά ώρα το επόμενο 24ωρο. Η ζήτηση είναι διαφορετική κάθε ώρα, αφού το πρωί η κατανάλωση είναι μεγαλύτερη, καθώς όλη η οικονομία δουλεύει στο φουλ, ενώ τις βραδινές ώρες είναι μικρότερη.
Αντίστοιχα, οι παραγωγοί καταθέτουν προσφορές Ενέργειας ανά ώρα για να ικανοποιήσουν τη ζήτηση. Στο σύστημα μπαίνουν κατά προτεραιότητα οι ΑΠΕ με μηδενική τιμή, έχοντας διασφαλίσει μέσω συμβάσεων εγγυημένες τιμές ανεξάρτητα από την τιμή της αγοράς. Στην αρχή γίνονται αποδεκτές οι φθηνότερες προσφορές και οι αντίστοιχες μονάδες. Αφού οι φθηνές μονάδες καλύψουν όποιο μέρος μπορούν της αναγκαίας Ενέργειας, αρχίζουν να γίνονται δεκτές οι προσφορές από τις ακριβότερες μονάδες.
Η αποκαλούμενη Οριακή Τιμή Συστήματος (ΟΤΣ) ανά ώρα είναι η ακριβότερη προσφορά που θα δώσει κάποιος παραγωγός για να καλύψει την τελευταία MWh που χρειάζεται το σύστημα.
Για παράδειγμα, αν το σύστημα χρειάζεται ακόμη 2 MWh για να συμπληρώσει την απαιτούμενη Ενέργεια για το διάστημα 8-9 το βράδυ και η μόνη προσφορά που έχει είναι στα 350 ευρώ ανά μεγαβατώρα, τότε η ΟΤΣ για εκείνη την ώρα θα διαμορφωθεί στα 350 ευρώ. Η Τελική Οριακή Προσφορά ανά ώρα αποτελεί την τιμή με την οποία θα πληρωθούν όλοι οι παραγωγοί ρεύματος ανεξαρτήτως της τιμής στην οποία πρόσφεραν τη δική τους Ενέργεια. Ετσι λειτουργεί η ημερήσια αγορά στο Χρηματιστήριο Ενέργειας. Υπάρχει και η αγορά εξισορρόπησης. Αυτή λειτουργεί σε πραγματικό χρόνο. Εάν διαπιστωθεί ότι οι εκτιμήσεις για την κατανάλωση δεν ήταν σωστές και χρειάζεται περισσότερη Ενέργεια, ο Διαχειριστής (ΑΔΜΗΕ) ζητάει περισσότερη Ενέργεια, η οποία πληρώνεται σε πολύ υψηλότερες τιμές.
Οι παραγωγοί Ενέργειας διαμορφώνουν τις προσφορές τους με τον εξής τρόπο. Οι προσφορές τους αντανακλούν κατά κανόνα το μεταβλητό κόστος (κόστος καυσίμου) κάθε μονάδας πλέον ενός περιθωρίου κέρδους. Βέβαια, οι τιμές, όπως σε όλα τα χρηματιστήρια, διαμορφώνονται ελεύθερα, που σημαίνει ότι σε περιόδους όπως αυτή που ζούμε, οι τιμές διαμορφώνονται σε πολύ υψηλότερα επίπεδα από το μεταβλητό κόστος, διευρύνοντας σημαντικά τα περιθώρια κέρδους.
Η αγορά λειτουργεί ως χρηματιστήριο και οι παραγωγοί μπορούν να δηλώνουν τιμές για την Ενέργεια που θα διαθέσουν στο σύστημα μέχρι και 3.000 ευρώ/MWh. Βεβαίως, πάντα θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους ότι δίνοντας μια πολύ υψηλή τιμή η μονάδα τους μπορεί να μείνει εκτός αγοράς. Πρακτικά, προσφέρουν υψηλές τιμές όταν οι συγκυρίες το επιτρέπουν, όταν δηλαδή οι τιμές διαμορφώνονται σε υψηλά επίπεδα και στις γειτονικές αγορές (και δεν συμφέρουν οι εισαγωγές) και όταν υπάρχει στενότητα επάρκειας ισχύος, κάτι που χαρακτηρίζει το ελληνικό σύστημα. Γι’ αυτό και σε κανονικές συνθήκες η ελληνική χονδρεμπορική αγορά είναι από τις ακριβότερες της Ευρώπης.
Πηγή: imerodromos.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου