Επικαλούμενη η κ. Στρατινάκη Προεδρικά Διατάγματα του 1932(!) και νομολογία του Αρείου Πάγου του 1965(!), τα οποία ωστόσο έχουν ήδη αναιρεθεί και ξεπεραστεί από τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου (υπόθεση κατά Ελλάδας για τον χρόνο εφημερίας των γιατρών), αφαίρεσε από τον χρόνο εργασίας, που πρέπει να καταγράφεται στην ψηφιακή κάρτα, τον χρόνο προετοιμασίας των εργαζομένων για την ανάληψη υπηρεσίας, καθώς και τον χρόνο προετοιμασίας για την αποχώρησή τους.
Σε σοβαρό θεσμικό ατόπημα, που υποβιβάζει την άσκηση πολιτικής στον κρίσιμο τομέα των εργασιακών σχέσεων και της υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων, υπέπεσε και πάλι το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης.
Με εγκυκλίους, που μετατρέπουν την πολιτική σε ερμηνευτικές διοικητικές εντολές παράγοντας νέο δίκαιο, κάτι που δεν τόλμησαν να χρησιμοποιήσουν ούτε οι ηγεσίες που κράτησαν το τιμόνι του υπουργείου Εργασίας την περίοδο των τριών μνημονίων, η γενική γραμματέας Αννα Στρατινάκη επιχείρησε να επαναπροσδιορίσει και την έννοια του χρόνου εργασίας. Εννοια η οποία -τόσο στο εθνικό όσο και στο ενωσιακό εργατικό δίκαιο- καθορίζει και την αξία τής εκάστοτε παροχής των εργαζομένων και επηρεάζει το ύψος του ημερομισθίου και του μισθού τους.
Αναλυτικότερα, με την εγκύκλιο που εξέδωσε στις 21/6 με θέμα «Οδηγίες για την εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας» και επικαλούμενη Προεδρικά Διατάγματα του 1932 (!) και νομολογία του Αρείου Πάγου του 1965 (!), τα οποία ωστόσο έχουν ήδη αναιρεθεί και ξεπεραστεί από τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου (υπόθεση κατά Ελλάδας για τον χρόνο εφημερίας των γιατρών), αφαίρεσε από τον χρόνο εργασίας, που πρέπει να καταγράφεται στην ψηφιακή κάρτα, τον χρόνο προετοιμασίας των εργαζομένων για την ανάληψη υπηρεσίας, καθώς και τον χρόνο προετοιμασίας για την αποχώρησή τους. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, υπολογίζοντας δύο ανενεργά -κατά την εγκύκλιο- μισάωρα, επεξέτεινε κατά μία ώρα το οκτάωρο, δωρίζοντας μία ώρα απλήρωτης εργασίας στις επιχειρήσεις.
Η ρύθμιση αυτή, την οποία υπερασπίστηκε χωρίς ενδοιασμό η υπουργός Εργασίας Νίκη Κεραμέως, ισχύει (εφόσον δεν υπάρχει άλλη συμφωνία μεταξύ εργαζομένων-εργοδοτών) και προστίθεται ως ακόμη μία αυθαίρετη ερμηνεία θεμελιωδών πηγών του εργατικού δικαίου. Η αυθαίρετη ερμηνεία Στρατινάκη και Κεραμέως έχει επικριθεί από αρκετούς έγκριτους νομικούς. Θα σταθούμε μόνο σε έναν, στον Δημήτρη Ζερδελή, καθηγητή Εργατικού Δικαίου στη Νομική Σχολή ΑΠΘ και προέδρου στην Εταιρεία Δικαίου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΔΕΚΑ). Ο κ. Ζερδελής, τον οποίο σέβεται και εκτιμά για την αντικειμενικότητά του το σύνολο του σοβαρού νομικού κόσμου, είναι απόλυτα αρνητικός με τη ερμηνεία «νέου τύπου» στον χρόνο εργασίας, όπως επιχειρείται διά της εγκυκλίου Στρατινάκη.
Στην εργασία του, που δημοσιεύεται στην Επιθεώρηση Εργατικού Δικαίου (τόμος 83, τεύχος 4) και αποτελεί μεταξύ άλλων και μία νομική επισκόπηση των κρίσιμων αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τον χρόνο εργασίας, κάθε καλόπιστος μπορεί να κατανοήσει το βασικό: γιατί κάθε χρόνος που συνδέεται με την επαγγελματική δραστηριότητα -και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αναψυχή ή την ξεκούραση του εργαζόμενου- εμπίπτει στον εργάσιμο χρόνο και άρα πρέπει να αμείβεται ως τέτοιος.
Εκτός κι αν η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας γνωρίζει κάτι που δεν το ξέρουμε οι υπόλοιποι, όπως π.χ. ότι ο χρόνος προετοιμασίας πριν από την ανάληψη της υπηρεσίας, ο οποίος μπορεί να είναι στις 5 π.μ. ή στις 6 π.μ. πριν από την πρωινή βάρδια σε μία βιομηχανία, αξιοποιείται και ως χρόνος... αναψυχής, για να ασχοληθεί με το χόμπι του, παίζοντας ένα στοίχημα στα αποδυτήρια του εργοστασίου ή βλέποντας την αγαπημένη του τηλεοπτική σειρά πριν βάλει τη στολή εργασίας!
Θερμική καταπόνηση... πάνω από 40 βαθμούς
Τα προβλήματα με τις εγκυκλίους δεν σταματούν εδώ. Ακόμη και στα θέματα προστασίας των εργαζομένων από τη θερμική καταπόνηση που προκαλούν οι παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες, το υπουργείο Εργασίας συνεχίζει να αποφεύγει την έκδοση Υπουργικών Αποφάσεων και λειτουργεί με αλληλοαναιρούμενες εγκυκλίους.
Το πρόβλημα εντοπίζεται εύστοχα από τις απαντήσεις που μας έδωσε ο Ανδρέας Στοϊμενίδης, πρόεδρος της Ομοσπονδίας των Συλλόγων Εργαζομένων στις Τεχνικές Επιχειρήσεις (ΟΣΕΤΕΕ) και αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Υγεία και Ασφάλεια της Εργασίας (EU-OSHA), όταν διαπιστώσαμε ότι το όριο που θέτει το υπουργείο Εργασίας για τη λήψη έκτακτων μέτρων στην εργασία ήταν οι 40 βαθμοί Κελσίου. «Αυτό είναι και το δικό μας ερώτημα. Πώς προέκυψε το όριο των 40 βαθμών Κελσίου; Εχει το υπουργείο δεδομένα που δείχνουν ότι μόνο πάνω από αυτό το όριο αυξάνεται το ρίσκο για θερμική καταπόνηση; Μελέτησε δεδομένα εργαζομένων στην Ελλάδα; Eκανε κάποια σύγκριση με δεδομένα ή νομοθεσίες άλλων χωρών;», διερωτάται ο κ. Στοϊμενίδης.
«Γνωρίζουμε ότι έχει συσταθεί ειδική τεχνική ομάδα για να αντιμετωπιστεί η θερμική καταπόνηση που δέχονται οι εργαζόμενοι. Η ομάδα πρότεινε τις αλλαγές που έγιναν στην εγκύκλιο του υπουργείου που εκδόθηκε στις αρχές του καλοκαιριού. Ομως αυτή η εγκύκλιος αποκλίνει πλήρως από την εγκύκλιο που εκδόθηκε πριν από λίγες ημέρες από το υπουργείο. Και είναι απορίας άξιο γιατί το ίδιο το υπουργείο εκδίδει, αρχικά, μία εγκύκλιο, η οποία διαφημίζεται ως έγκυρη και σε συμφωνία με διεθνείς πρακτικές, ενώ σε λίγες εβδομάδες εκδίδει μία εντελώς διαφορετική».
Οι παρατηρήσεις Στοϊμενίδη έχουν ιδιαίτερη αξία αν δούμε λίγο τα στατιστικά. Το 2024 η ΟΣΕΤΕΕ κατέγραψε 66 θανατηφόρα εργατικά ατυχήματα και 119 σοβαρά τραυματίες. Εννέα ατυχήματα διερευνώνται για σύνδεση με θερμική καταπόνηση. Το 2023 οι εργαζόμενοι που έχασαν τη ζωή τους ήταν 179 και οι σοβαρά τραυματίες 287, εκ των οποίων 14 συνδέονται με τα προβλήματα που προκαλεί η θερμική καταπόνηση. Και να μην ξεχάσουμε τις χιλιάδες άλλες παθήσεις που αναπτύσσονται ή επιδεινώνονται εξαιτίας της εργασίας σε υψηλές θερμοκρασίες.
Χριστίνα Κοψίνη
Πηγή: efsyn.gr
Με εγκυκλίους, που μετατρέπουν την πολιτική σε ερμηνευτικές διοικητικές εντολές παράγοντας νέο δίκαιο, κάτι που δεν τόλμησαν να χρησιμοποιήσουν ούτε οι ηγεσίες που κράτησαν το τιμόνι του υπουργείου Εργασίας την περίοδο των τριών μνημονίων, η γενική γραμματέας Αννα Στρατινάκη επιχείρησε να επαναπροσδιορίσει και την έννοια του χρόνου εργασίας. Εννοια η οποία -τόσο στο εθνικό όσο και στο ενωσιακό εργατικό δίκαιο- καθορίζει και την αξία τής εκάστοτε παροχής των εργαζομένων και επηρεάζει το ύψος του ημερομισθίου και του μισθού τους.
Αναλυτικότερα, με την εγκύκλιο που εξέδωσε στις 21/6 με θέμα «Οδηγίες για την εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας» και επικαλούμενη Προεδρικά Διατάγματα του 1932 (!) και νομολογία του Αρείου Πάγου του 1965 (!), τα οποία ωστόσο έχουν ήδη αναιρεθεί και ξεπεραστεί από τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου (υπόθεση κατά Ελλάδας για τον χρόνο εφημερίας των γιατρών), αφαίρεσε από τον χρόνο εργασίας, που πρέπει να καταγράφεται στην ψηφιακή κάρτα, τον χρόνο προετοιμασίας των εργαζομένων για την ανάληψη υπηρεσίας, καθώς και τον χρόνο προετοιμασίας για την αποχώρησή τους. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, υπολογίζοντας δύο ανενεργά -κατά την εγκύκλιο- μισάωρα, επεξέτεινε κατά μία ώρα το οκτάωρο, δωρίζοντας μία ώρα απλήρωτης εργασίας στις επιχειρήσεις.
Στην εργασία του, που δημοσιεύεται στην Επιθεώρηση Εργατικού Δικαίου (τόμος 83, τεύχος 4) και αποτελεί μεταξύ άλλων και μία νομική επισκόπηση των κρίσιμων αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τον χρόνο εργασίας, κάθε καλόπιστος μπορεί να κατανοήσει το βασικό: γιατί κάθε χρόνος που συνδέεται με την επαγγελματική δραστηριότητα -και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την αναψυχή ή την ξεκούραση του εργαζόμενου- εμπίπτει στον εργάσιμο χρόνο και άρα πρέπει να αμείβεται ως τέτοιος.
Εκτός κι αν η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας γνωρίζει κάτι που δεν το ξέρουμε οι υπόλοιποι, όπως π.χ. ότι ο χρόνος προετοιμασίας πριν από την ανάληψη της υπηρεσίας, ο οποίος μπορεί να είναι στις 5 π.μ. ή στις 6 π.μ. πριν από την πρωινή βάρδια σε μία βιομηχανία, αξιοποιείται και ως χρόνος... αναψυχής, για να ασχοληθεί με το χόμπι του, παίζοντας ένα στοίχημα στα αποδυτήρια του εργοστασίου ή βλέποντας την αγαπημένη του τηλεοπτική σειρά πριν βάλει τη στολή εργασίας!
Θερμική καταπόνηση... πάνω από 40 βαθμούς
Τα προβλήματα με τις εγκυκλίους δεν σταματούν εδώ. Ακόμη και στα θέματα προστασίας των εργαζομένων από τη θερμική καταπόνηση που προκαλούν οι παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασίες, το υπουργείο Εργασίας συνεχίζει να αποφεύγει την έκδοση Υπουργικών Αποφάσεων και λειτουργεί με αλληλοαναιρούμενες εγκυκλίους.
Το πρόβλημα εντοπίζεται εύστοχα από τις απαντήσεις που μας έδωσε ο Ανδρέας Στοϊμενίδης, πρόεδρος της Ομοσπονδίας των Συλλόγων Εργαζομένων στις Τεχνικές Επιχειρήσεις (ΟΣΕΤΕΕ) και αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Υγεία και Ασφάλεια της Εργασίας (EU-OSHA), όταν διαπιστώσαμε ότι το όριο που θέτει το υπουργείο Εργασίας για τη λήψη έκτακτων μέτρων στην εργασία ήταν οι 40 βαθμοί Κελσίου. «Αυτό είναι και το δικό μας ερώτημα. Πώς προέκυψε το όριο των 40 βαθμών Κελσίου; Εχει το υπουργείο δεδομένα που δείχνουν ότι μόνο πάνω από αυτό το όριο αυξάνεται το ρίσκο για θερμική καταπόνηση; Μελέτησε δεδομένα εργαζομένων στην Ελλάδα; Eκανε κάποια σύγκριση με δεδομένα ή νομοθεσίες άλλων χωρών;», διερωτάται ο κ. Στοϊμενίδης.
«Γνωρίζουμε ότι έχει συσταθεί ειδική τεχνική ομάδα για να αντιμετωπιστεί η θερμική καταπόνηση που δέχονται οι εργαζόμενοι. Η ομάδα πρότεινε τις αλλαγές που έγιναν στην εγκύκλιο του υπουργείου που εκδόθηκε στις αρχές του καλοκαιριού. Ομως αυτή η εγκύκλιος αποκλίνει πλήρως από την εγκύκλιο που εκδόθηκε πριν από λίγες ημέρες από το υπουργείο. Και είναι απορίας άξιο γιατί το ίδιο το υπουργείο εκδίδει, αρχικά, μία εγκύκλιο, η οποία διαφημίζεται ως έγκυρη και σε συμφωνία με διεθνείς πρακτικές, ενώ σε λίγες εβδομάδες εκδίδει μία εντελώς διαφορετική».
Οι παρατηρήσεις Στοϊμενίδη έχουν ιδιαίτερη αξία αν δούμε λίγο τα στατιστικά. Το 2024 η ΟΣΕΤΕΕ κατέγραψε 66 θανατηφόρα εργατικά ατυχήματα και 119 σοβαρά τραυματίες. Εννέα ατυχήματα διερευνώνται για σύνδεση με θερμική καταπόνηση. Το 2023 οι εργαζόμενοι που έχασαν τη ζωή τους ήταν 179 και οι σοβαρά τραυματίες 287, εκ των οποίων 14 συνδέονται με τα προβλήματα που προκαλεί η θερμική καταπόνηση. Και να μην ξεχάσουμε τις χιλιάδες άλλες παθήσεις που αναπτύσσονται ή επιδεινώνονται εξαιτίας της εργασίας σε υψηλές θερμοκρασίες.
Χριστίνα Κοψίνη
Πηγή: efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου