Εργαζόμενοι συνταξιούχοι: Τι θα δηλώσουν και τι θα πληρώσουν - Οι κυρώσεις

Την απασχόλησή τους θα πρέπει να δηλώσουν σε ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα του ΕΦΚΑ όλοι οι συνταξιούχοι που εργάζονται είτε πριν είτε μετά την 1/1/2024.
Σύμφωνα με την απόφαση του υπουργείου Εργασίας, η δήλωση είναι υποχρεωτική γιατί αν αποκρύψουν ότι εργάζονται και εντοπιστούν από τους ελέγχους, θα επιστρέψουν, 12 συντάξεις στον ΕΦΚΑ.

Με την υποβολή της δήλωσης απασχόλησης η σύνταξή τους θα καταβάλλεται ακέραια ενώ με το προηγούμενο καθεστώς που ήταν σε ισχύ ως τον Δεκέμβριο του 2023, η απασχόληση των συνταξιούχων είχε ποινή μείωσης της σύνταξης κατά 30%.
Με το νέο καθεστώς (άρθρο 114 ν.5078/2023) η σύνταξη καταβάλλεται χωρίς περικοπή, αλλά καθιερώνεται ένας ειδικός πόρος υπέρ του ΕΦΚΑ πολύ μικρότερος σε σύγκριση με τη μείωση της σύνταξης που είχαν πριν.
Σε περίπτωση μη μισθωτών, ελευθέρων επαγγελματιών και αυτοτελώς απασχολουμένων, και αγροτών, πριν ή μετά τη δήλωση στην ηλεκτρονική υπηρεσία απαιτείται και η εγγραφή/επανεγγραφή/μεταβολή στο μητρώο μη μισθωτών.
Το υπουργείο εκτιμά ότι απασχολούνται περίπου 100.000 συνταξιούχοι εκ των οποίων το δήλωναν οι 35.000.
Δήλωση απασχόλησης στην ηλεκτρονική πλατφόρμα του ΕΦΚΑ πρέπει να υποβάλουν:

• Συνταξιούχοι οι οποίοι ξεκίνησαν να εργάζονται οποτεδήποτε και συνεχίζουν να απασχολούνται μέχρι σήμερα.
• Συνταξιούχοι, οι οποίοι ξεκίνησαν να εργάζονται από 1/1/2024, ακόμη και εάν ήδη έχουν διακόψει την απασχόλησή τους.
• Συνταξιούχοι που έχουν υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης και συνεχίζουν χωρίς διακοπή την απασχόλησή τους.
• Συνταξιούχοι που υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης και αναλαμβάνουν εργασία μετά την υποβολή της αίτησης.

Δήλωση εργασίας θα πρέπει να υποβάλουν και οι συνταξιούχοι που εμπίπτουν στις εξαιρέσεις.
Η υποχρέωση δήλωσης ισχύει για όλους τους εξ ιδίου δικαιώματος συνταξιούχους λόγω γήρατος, ή λόγω αναπηρίας, ενώ δεν ισχύει για συνταξιούχους λόγω θανάτου.
Οι συνταξιούχοι που έχουν δηλώσει την έναρξη της απασχόλησής τους με άλλο τρόπο (π.χ. υποβολή χειρόγραφης αίτησης στο τοπικό υποκατάστημα του ΕΦΚΑ) οφείλουν να επαναλάβουν τη σχετική δήλωση ψηφιακά στην πλατφόρμα.
Η δήλωση πρέπει να υποβληθεί μέχρι την τελευταία μέρα του μήνα ανάληψης της απασχόλησης ή μέχρι την τελευταία μέρα του μήνα υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης.
Οσοι ήταν ήδη απασχολούμενοι και συνεχίζουν να απασχολούνται μέχρι σήμερα ή ανέλαβαν απασχόληση από 1/1/2024 και τη διέκοψαν, έχουν προθεσμία 4 μηνών από την δημοσίευση της υπουργικής απόφασης να δηλώσουν την απασχόλησή τους στον ΕΦΚΑ.
Στην ηλεκτρονική δήλωση οι συνταξιούχοι θα συμπληρώσουν την ημερομηνία έναρξης της απασχόλησης, την κατηγορία επαγγέλματος (μισθωτοί ή ελεύθεροι επαγγελματίες) και αν πληρούν τις προϋποθέσεις για εξαίρεση από την υποχρέωση καταβολής πόρου υπέρ ΕΦΚΑ.
Η παράλειψη υποβολής της δήλωσης διαπιστώνεται είτε με διασταύρωση των στοιχείων των ΑΠΔ και του Μητρώου μη μισθωτών με την ηλεκτρονική πλατφόρμα, είτε από επιτόπιους ελέγχους. Συνταξιούχοι που θα εντοπιστούν να απασχολούνται αδήλωτοι θα πληρώνουν πρόστιμο ίσο με 12 κύριες και επικουρικές συντάξεις.
Οι συνταξιούχοι που εργάζονται σε Φορέα Γενικής Κυβέρνησης, έχουν αναστολή σύνταξης εφόσον είναι κάτω των 62 ετών. Κατά το διάστημα αναστολής, καταβάλουν μόνον τις προβλεπόμενες ασφαλιστικές εισφορές. Μόλις συμπληρώσουν το 62ο έτος, η σύνταξη επαναχορηγείται και καταβάλουν επιπλέον τον ειδικό πόρο υπέρ του ΕΦΚΑ.
Ο ειδικός πόρος που θα καταβάλουν στον ΕΦΚΑ οι εργαζόμενοι συνταξιούχοι, ανάλογα με το είδος της απασχόλησής τους είναι:

1. Κράτηση 10% στις μηνιαίες μικτές αποδοχές για τους απασχολούμενους ως μισθωτοί.
2. Προσαύξηση 50% στην μηνιαία εισφορά σύνταξης για τους απασχολούμενους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αυτοτελώς απασχολούμενους και προσαύξηση 40% στην εισφορά κύριας και 40% στην εισφορά επικουρικής ασφάλισης για όσους έχουν και επικουρική ασφάλιση (δικηγόροι, και μηχανικοί).
3. Κράτηση 7,7% στις μηνιαίες αποδοχές και προσαύξηση 40% στην εισφορά επικουρικής ασφάλισης για τους μισθωτούς μηχανικούς και έμμισθους δικηγόρους.
4. Κράτηση 10% στην αξία του παραστατικού για όσους αμείβονται με Παραστατικά Παρεχόμενων Υπηρεσιών (Π.Π.Υ.), και επίσης κράτηση 10% στην αξία του εργοσήμου για όσους αμείβονται με εργόσημο.

Αν οι εισφορές μαζί με τον ειδικό πόρο, δεν πληρωθούν για 2 μήνες καθίστανται ληξιπρόθεσμες και μεταβιβάζονται στο ΚΕΑΟ ενώ η οφειλή παρακρατείται από όλη τη σύνταξη.
Υπάρχει πλαφόν στον ειδικό πόρο που είναι 426,17 ευρώ τον μήνα. Αυτό σημαίνει ότι ένας συνταξιούχος που απασχολείται σε δυο δουλειές (μισθωτός και ελ. επαγγελματίας) θα καταβάλλει ειδικό πόρο μισθωτού και ελεύθερου επαγγελματία αλλά δεν θα ξεπερνά στο σύνολο τα 426,17 ευρώ, ακόμα και αν είναι υψηλότερος.
Τι θα πληρώνουν - Παραδείγματα
Οι συνταξιούχοι ελεύθεροι επαγγελματίες, που έχουν επιλέξει την 1η ασφαλιστική κατηγορία, θα καταβάλουν:

1. Εισφορά κλάδου κύριας σύνταξης 175,83 ευρώ.
2. Εισφορά για τον κλάδο υγείας (σε χρήμα και είδος) 62,39 ευρώ.
3. Εισφορά υπέρ ανεργίας (ΟΕΑΔ) 10 ευρώ.
4. Ειδικό πόρο λόγω απασχόλησης 87,92 ευρώ (το 50% της εισφοράς σύνταξης)

Σε σχέση με το προηγούμενο καθεστώς υπάρχει μεγάλο όφελος. Για παράδειγμα με σύνταξη 800 ευρώ, έχαναν 240 ευρώ τον μήνα (-30%) ενώ με την νέα κράτηση παίρνουν πίσω τα 240 ευρώ και πληρώνουν μόνον 87,92 ευρώ.
Οι συνταξιούχοι δικηγόροι και μηχανικοί που εργάζονται ως αυτοαπασχολούμενοι, και έχουν επιλέξει την 1η ασφαλιστική κατηγορία για κύρια και επικουρική ασφάλιση θα καταβάλουν:

1. Εισφορά κλάδου κύριας σύνταξης 175,83 ευρώ.
2. Εισφορά για τον κλάδο υγείας (σε χρήμα και είδος) 62,39 ευρώ.
3. Εισφορά υπέρ ανεργίας (ΟΕΑΔ) 10 ευρώ.
4. Εισφορά επικουρικής ασφάλισης (1η κατηγορία) 44,24 ευρώ.
5. Ειδικό πόρο λόγω απασχόλησης στην κύρια ασφάλιση 70,33 ευρώ (40% της εισφοράς κύριας ασφάλισης).
6. Ειδικό πόρο λόγω απασχόλησης στην επικουρική 17,70 ευρώ (το 40% της εισφοράς επικουρικής ασφάλισης).

Οι συνταξιούχοι μηχανικοί και δικηγόροι που απασχολούνται ως ελεύθεροι επαγγελματίες στην 1η κατηγορία καταβάλουν ειδικό πόρο 88,03 ευρώ. Σε σχέση με το προηγούμενο καθεστώς υπάρχει και εδώ μεγάλο όφελος, καθώς οι νέες κρατήσεις είναι ελάχιστες σε σύγκριση με το 30% της σύνταξης που κοβόταν πριν.
Οι δυο κατηγορίες εξαιρέσεων
Δηλώνουν την απασχόληση αλλά εξαιρούνται από τον ειδικό πόρο οι συνταξιούχοι με αναπηρία, (από κοινή νόσο, εργατικό ατύχημα, ατύχημα εκτός εργασίας, επαγγελματική νόσο), και οι πολύτεκνοι, με τέκνο ανήλικο ή που σπουδάζει ή είναι ανίκανο για κάθε βιοποριστική εργασία. Στις παραπάνω κατηγορίες οι απασχολούμενοι συνταξιούχοι καταβάλουν κανονικά τις προβλεπόμενες ασφαλιστικές τους εισφορές.
Εξαιρούνται από την καταβολή εισφορών και από την πρόσθετη κράτηση οι συνταξιούχοι του ΟΓΑ, εφόσον συνεχίζουν την αγροτική απασχόληση, οι συνταξιούχοι άλλων ταμείων που ασκούν αγροτική δραστηριότητα και εφόσον το ετήσιο εισόδημά τους από απασχόληση στον αγροτικό τομέα ως αγροτών, μελισσοκόμων, κτηνοτρόφων, πτηνοτρόφων και αλιέων δεν υπερβαίνει το ποσό των 10.000 ευρώ και ειδικές κατηγορίες (συγγραφείς) που αμείβονται με Παραστατικό Παρεχόμενων Υπηρεσιών (τίτλοι κτήσης).

Του Κώστα Κατίκου
Πηγή: capital.gr