Το ναυάγιο του έργου που θα έδινε λύση στο πρόβλημα υδροδότησης της Χαλκιδικής με αξιοποίηση των υδάτων του ποταμού Χαβρία ● Πώς φτάσαμε από τα επικοινωνιακά πανηγύρια του 2020 στο να βγαίνει άγονος ο διαγωνισμός το 2023 ● Ο ρόλος της τιμολόγησης του νερού και των συνοδών έργων στη στάση που τηρούν οι ιδιώτες
Ολοταχώς σε συνάντηση με την κυριολεξία του στίχου «το μέλλον έχει πολλή ξηρασία» βρίσκονται οι κάτοικοι της Χαλκιδικής, διότι πολύ απλά ό,τι αρχίζει με ταρατατζούμ σβήνει μέσα στη… σιωπή της κανονικότητας. Ο κανόνας αυτός των χρόνων διακυβέρνησης της χώρας από τον Κυριάκο Μητσοτάκη βρήκε εφαρμογή και στην περίπτωση κατασκευής του φράγματος Χαβρία στη Χαλκιδική, στο οποίο κατέρρευσε και η ιδέα της ΣΔΙΤ. Απλώς σήμερα δεν βρίσκεται στη θέση του ο Κώστας Καραμανλής για να δώσει εξηγήσεις για τις επιλογές του ως υπουργού Μεταφορών και Υποδομών. Ούτε, όμως, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, που το Σαββατοκύριακο θα βρίσκεται στη Χαλκιδική, θα απολογηθεί στους κατοίκους για το ναυάγιο του πρώτου έργου ΣΔΙΤ για ύδρευση στη χώρα.
Προχθές έγινε γνωστό ότι ύστερα από τέσσερις παρατάσεις που είχαν δοθεί προκειμένου να κατατεθούν δεσμευτικές προτάσεις για το έργο προϋπολογισμού 85.400.000 ευρώ (105.896.000 ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ), κανένας από τους τρεις υποψηφίους δεν κατέθεσε πρόταση. Και δεν ήταν όποιοι κι όποιοι οι τρεις ενδιαφερόμενοι: «ΕΝΩΣΗ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Τ.Ε. ΧΡ. Δ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ», «Ενωση Εταιρειών INTRAKAT – SUEZ EAU FRANCE S.A.S. – ΕΥΑΘ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Α.Ε.» και η «ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις».
Από το έργο -μεταφορά νερού από τις πηγές του Χαβρία σε περιοχές πεδινές και παραθαλάσσιες της Χαλκιδικής, η σύλληψη του οποίου πηγαίνει 40 χρόνια πίσω- θα υδροδοτούνταν οι δημοτικές ενότητες Πολυγύρου και Ορμύλιας του Δήμου Πολυγύρου, Κασσάνδρας και Παλλήνης του Δήμου Κασσάνδρας, Σιθωνίας και Τορώνης του Δήμου Σιθωνίας. Κι από κοντά ο Αγιος Μάμας και η Νέα Ποτίδαια, τα Πυργαδίκια και η Παναγιά. Δεν θα κάλυπτε το σύνολο των αναγκών στη Χαλκιδική, μόλις το 33%, αλλά κι αυτό θα ήταν τεράστια ανακούφιση για έναν νομό που ιδίως το καλοκαίρι με το τουριστικό κύμα που δέχεται υποφέρει από λειψυδρία.
Οι υποδομές που περιλάμβανε η ΣΔΙΤ (κατασκευή, χρηματοδότηση, συντήρηση, λειτουργία) αφορούσαν την κατασκευή του φράγματος (ύψους 60 μ. και ωφέλιμου όγκου ταμιευτήρα 32,6 εκατ. κ.μ.), έργα μεταφοράς νερού από το φράγμα στην Εγκατάσταση Επεξεργασίας Νερού (ΕΕΝ), επεξεργασία νερού δυναμικότητας 55.000 κ.μ./ημέρα και εξωτερικά δίκτυα συνολικού μήκους 62 χιλιομέτρων. Η μελετητική ωρίμανση του έργου υλοποιήθηκε το 2017-2018, οπότε και ξαναμελετήθηκε η αρχική χάραξη και προχώρησε η συνολική μελέτη και αδειοδότηση του έργου, ενώ το 2019 το έργο παραδόθηκε στη φάση της έκδοσης των τευχών δημοπράτησης, δηλαδή σε επίπεδο τελικής ωρίμανσης της κατασκευαστικής του μελέτης.
Υποκοστολόγηση;
Μεγάλα επικοινωνιακά πανηγύρια στήθηκαν το 2020 κυρίως γιατί συμμετείχαν εταιρείες οι οποίες πάντα καλόβλεπαν την είσοδο στη διαχείριση του νερού. Αν ο διαγωνισμός ολοκληρωνόταν, το έργο θα ήταν το πρώτο ΣΔΙΤ ύδρευσης στη χώρα. Τώρα είναι η πρώτη άξια αναφοράς αποτυχία για ένα έργο που θα έπρεπε να είναι αποκλειστικά δημόσιο. Βασική αιτία για την αποτυχία -όπως τουλάχιστον διακινήθηκε- θεωρείται η υποκοστολόγηση καθώς τα 85,4 εκατ. ευρώ (προ ΦΠΑ) δεν ανταποκρίνονται στο κόστος κατασκευής και συντήρησης, πολύ περισσότερο σήμερα που μετά τον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο οι τιμές των υλικών έχουν εκτοξευθεί.
Υπάρχει και η άλλη θέαση των πραγμάτων. Ο Νικόλας Κουντούρης, που έχει παρακολουθήσει το έργο από την αρχή ως επιστημονικός συνεργάτης της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., θυμίζει στην «Εφ.Συν.» τη λειτουργία του σχήματος στον αρχικό σχεδιασμό: «Το βασικό σχήμα υλοποίησης ήταν η σύμπραξη ιδιώτη-Δημοσίου-Αυτοδιοίκησης, όπου ο ιδιώτης θα μόχλευε κεφάλαια για την κατασκευή του χωμάτινου φράγματος και των δικτύων, το Δημόσιο θα διευκόλυνε με τις αναγκαστικές απαλλοτριώσεις και η Αυτοδιοίκηση θα προχωρούσε στη σύσταση μιας διαδημοτικής εταιρείας η οποία θα διαχειριζόταν τον έλεγχο ποιότητας και την τιμολόγηση. Η βασική ασπίδα κοινωνικής προστασίας για το νερό ήταν η πρόβλεψη ότι ο πολίτης και ο αγρότης θα πλήρωναν στη διαδημοτική εταιρεία τους λογαριασμούς και ο κατασκευαστής θα πληρωνόταν ανά έτος από τον προϋπολογισμό των δήμων. Δηλαδή δεν θα υπήρχε αλληλεπίδραση ιδιώτη-πολίτη και δεν θα μπορούσε ο ιδιώτης να επιβάλει αλλαγές τιμολόγησης». Ενώ τώρα, όπως σχολιάζει, «αυτό ακριβώς το σχήμα θέλουν να σπάσει και η τιμολόγηση να περάσει κατευθείαν στον ιδιώτη, δηλαδή να πάμε σε ένα μοντέλο nestle Λατινικής Αμερικής…».
Ας σημειωθεί όμως ότι παράλληλα με τα προαναφερόμενα υπάρχει και μια σειρά από συνοδά έργα που δεν θέλει ο ιδιώτης να αναλάβει αλλά και η κυβέρνηση απέτυχε να εντάξει στο Ταμείο Ανάκαμψης και τα οποία αφορούν τους βιολογικούς σταθμούς και την επεξεργασία των λυμάτων που σήμερα χύνονται στον Χαβρία σε όλο το μήκος του.
Οι Σκουριές
Μια στοιχειώδης έρευνα στα δημοσίως λεχθέντα οδηγεί σε όσα έλεγε το 2020, τον καιρό δηλαδή των ασυγκράτητων κυβερνητικών θριαμβολογιών, η Κυριακή Μάλαμα, τότε βουλευτίνα του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.: «Είναι η ώρα να συζητήσουμε την ακύρωση της ανοιχτής εξόρυξης μετάλλων στις Σκουριές και σε συνάρτηση με τη βιωσιμότητα του έργου του Φράγματος του Χαβρία. Τα προβλήματα σε σχέση με την επάρκεια των υδάτινων πόρων της Χαλκιδικής δεν πρόκειται να επιλυθούν με θριαμβολογίες, αλλά με πολύ προσεκτικές αποφάσεις». Εννοείται πως όλοι έκαναν τότε ότι δεν κατάλαβαν τι έλεγε, το ίδιο και σήμερα βέβαια. Διότι στον σχεδιασμό του έργου «προβλέπεται κι από την ίδια τη χάραξη ότι η ποιότητα των υδάτων θα πρέπει να ελέγχεται διαρκώς σε σχέση με τη μεταλλευτική δραστηριότητα».
Τα χρόνια κύλησαν «νερό» και συμπτωματικά, μόλις δύο μήνες πριν από τις εκλογές, η ίδια βουλευτίνα έλεγε στη Βουλή (21.3.2023) απευθυνόμενη στην κυβέρνηση πως «διατυμπανίζατε σε κάθε επίσκεψή σας στη Χαλκιδική ότι το έργο δημοπρατείται. Εδώ και τέσσερα χρόνια δεν έχετε κάνει απολύτως τίποτα. Και σαν να μη φτάνει αυτό, αφήνουν στελέχη σας να εννοηθεί ότι το έργο έχει παγώσει επειδή το πλαίσιο που έθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ δεν συμφέρει τα μεγάλα ιδιωτικά συμφέροντα που καραδοκούν για να αρπάξουν, επιτρέψτε μου την έκφραση, το έργο».
Για την αποτυχία της πάντως η κυβέρνηση επιβραβεύτηκε και στη Χαλκιδική με 40,7% στις πρόσφατες εκλογές. Πού να είχε πετύχει κιόλας…
Απόστολος Λυκεσάς
Πηγή: efsyn.gr
Προχθές έγινε γνωστό ότι ύστερα από τέσσερις παρατάσεις που είχαν δοθεί προκειμένου να κατατεθούν δεσμευτικές προτάσεις για το έργο προϋπολογισμού 85.400.000 ευρώ (105.896.000 ευρώ συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ), κανένας από τους τρεις υποψηφίους δεν κατέθεσε πρόταση. Και δεν ήταν όποιοι κι όποιοι οι τρεις ενδιαφερόμενοι: «ΕΝΩΣΗ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Τ.Ε. ΧΡ. Δ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ», «Ενωση Εταιρειών INTRAKAT – SUEZ EAU FRANCE S.A.S. – ΕΥΑΘ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Α.Ε.» και η «ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις».
Από το έργο -μεταφορά νερού από τις πηγές του Χαβρία σε περιοχές πεδινές και παραθαλάσσιες της Χαλκιδικής, η σύλληψη του οποίου πηγαίνει 40 χρόνια πίσω- θα υδροδοτούνταν οι δημοτικές ενότητες Πολυγύρου και Ορμύλιας του Δήμου Πολυγύρου, Κασσάνδρας και Παλλήνης του Δήμου Κασσάνδρας, Σιθωνίας και Τορώνης του Δήμου Σιθωνίας. Κι από κοντά ο Αγιος Μάμας και η Νέα Ποτίδαια, τα Πυργαδίκια και η Παναγιά. Δεν θα κάλυπτε το σύνολο των αναγκών στη Χαλκιδική, μόλις το 33%, αλλά κι αυτό θα ήταν τεράστια ανακούφιση για έναν νομό που ιδίως το καλοκαίρι με το τουριστικό κύμα που δέχεται υποφέρει από λειψυδρία.
Οι υποδομές που περιλάμβανε η ΣΔΙΤ (κατασκευή, χρηματοδότηση, συντήρηση, λειτουργία) αφορούσαν την κατασκευή του φράγματος (ύψους 60 μ. και ωφέλιμου όγκου ταμιευτήρα 32,6 εκατ. κ.μ.), έργα μεταφοράς νερού από το φράγμα στην Εγκατάσταση Επεξεργασίας Νερού (ΕΕΝ), επεξεργασία νερού δυναμικότητας 55.000 κ.μ./ημέρα και εξωτερικά δίκτυα συνολικού μήκους 62 χιλιομέτρων. Η μελετητική ωρίμανση του έργου υλοποιήθηκε το 2017-2018, οπότε και ξαναμελετήθηκε η αρχική χάραξη και προχώρησε η συνολική μελέτη και αδειοδότηση του έργου, ενώ το 2019 το έργο παραδόθηκε στη φάση της έκδοσης των τευχών δημοπράτησης, δηλαδή σε επίπεδο τελικής ωρίμανσης της κατασκευαστικής του μελέτης.
Υποκοστολόγηση;
Μεγάλα επικοινωνιακά πανηγύρια στήθηκαν το 2020 κυρίως γιατί συμμετείχαν εταιρείες οι οποίες πάντα καλόβλεπαν την είσοδο στη διαχείριση του νερού. Αν ο διαγωνισμός ολοκληρωνόταν, το έργο θα ήταν το πρώτο ΣΔΙΤ ύδρευσης στη χώρα. Τώρα είναι η πρώτη άξια αναφοράς αποτυχία για ένα έργο που θα έπρεπε να είναι αποκλειστικά δημόσιο. Βασική αιτία για την αποτυχία -όπως τουλάχιστον διακινήθηκε- θεωρείται η υποκοστολόγηση καθώς τα 85,4 εκατ. ευρώ (προ ΦΠΑ) δεν ανταποκρίνονται στο κόστος κατασκευής και συντήρησης, πολύ περισσότερο σήμερα που μετά τον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο οι τιμές των υλικών έχουν εκτοξευθεί.
Υπάρχει και η άλλη θέαση των πραγμάτων. Ο Νικόλας Κουντούρης, που έχει παρακολουθήσει το έργο από την αρχή ως επιστημονικός συνεργάτης της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., θυμίζει στην «Εφ.Συν.» τη λειτουργία του σχήματος στον αρχικό σχεδιασμό: «Το βασικό σχήμα υλοποίησης ήταν η σύμπραξη ιδιώτη-Δημοσίου-Αυτοδιοίκησης, όπου ο ιδιώτης θα μόχλευε κεφάλαια για την κατασκευή του χωμάτινου φράγματος και των δικτύων, το Δημόσιο θα διευκόλυνε με τις αναγκαστικές απαλλοτριώσεις και η Αυτοδιοίκηση θα προχωρούσε στη σύσταση μιας διαδημοτικής εταιρείας η οποία θα διαχειριζόταν τον έλεγχο ποιότητας και την τιμολόγηση. Η βασική ασπίδα κοινωνικής προστασίας για το νερό ήταν η πρόβλεψη ότι ο πολίτης και ο αγρότης θα πλήρωναν στη διαδημοτική εταιρεία τους λογαριασμούς και ο κατασκευαστής θα πληρωνόταν ανά έτος από τον προϋπολογισμό των δήμων. Δηλαδή δεν θα υπήρχε αλληλεπίδραση ιδιώτη-πολίτη και δεν θα μπορούσε ο ιδιώτης να επιβάλει αλλαγές τιμολόγησης». Ενώ τώρα, όπως σχολιάζει, «αυτό ακριβώς το σχήμα θέλουν να σπάσει και η τιμολόγηση να περάσει κατευθείαν στον ιδιώτη, δηλαδή να πάμε σε ένα μοντέλο nestle Λατινικής Αμερικής…».
Ας σημειωθεί όμως ότι παράλληλα με τα προαναφερόμενα υπάρχει και μια σειρά από συνοδά έργα που δεν θέλει ο ιδιώτης να αναλάβει αλλά και η κυβέρνηση απέτυχε να εντάξει στο Ταμείο Ανάκαμψης και τα οποία αφορούν τους βιολογικούς σταθμούς και την επεξεργασία των λυμάτων που σήμερα χύνονται στον Χαβρία σε όλο το μήκος του.
Οι Σκουριές
Μια στοιχειώδης έρευνα στα δημοσίως λεχθέντα οδηγεί σε όσα έλεγε το 2020, τον καιρό δηλαδή των ασυγκράτητων κυβερνητικών θριαμβολογιών, η Κυριακή Μάλαμα, τότε βουλευτίνα του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.: «Είναι η ώρα να συζητήσουμε την ακύρωση της ανοιχτής εξόρυξης μετάλλων στις Σκουριές και σε συνάρτηση με τη βιωσιμότητα του έργου του Φράγματος του Χαβρία. Τα προβλήματα σε σχέση με την επάρκεια των υδάτινων πόρων της Χαλκιδικής δεν πρόκειται να επιλυθούν με θριαμβολογίες, αλλά με πολύ προσεκτικές αποφάσεις». Εννοείται πως όλοι έκαναν τότε ότι δεν κατάλαβαν τι έλεγε, το ίδιο και σήμερα βέβαια. Διότι στον σχεδιασμό του έργου «προβλέπεται κι από την ίδια τη χάραξη ότι η ποιότητα των υδάτων θα πρέπει να ελέγχεται διαρκώς σε σχέση με τη μεταλλευτική δραστηριότητα».
Τα χρόνια κύλησαν «νερό» και συμπτωματικά, μόλις δύο μήνες πριν από τις εκλογές, η ίδια βουλευτίνα έλεγε στη Βουλή (21.3.2023) απευθυνόμενη στην κυβέρνηση πως «διατυμπανίζατε σε κάθε επίσκεψή σας στη Χαλκιδική ότι το έργο δημοπρατείται. Εδώ και τέσσερα χρόνια δεν έχετε κάνει απολύτως τίποτα. Και σαν να μη φτάνει αυτό, αφήνουν στελέχη σας να εννοηθεί ότι το έργο έχει παγώσει επειδή το πλαίσιο που έθεσε ο ΣΥΡΙΖΑ δεν συμφέρει τα μεγάλα ιδιωτικά συμφέροντα που καραδοκούν για να αρπάξουν, επιτρέψτε μου την έκφραση, το έργο».
Για την αποτυχία της πάντως η κυβέρνηση επιβραβεύτηκε και στη Χαλκιδική με 40,7% στις πρόσφατες εκλογές. Πού να είχε πετύχει κιόλας…
Απόστολος Λυκεσάς
Πηγή: efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου