 |
| Γροθιές και ένταση, ενώ ανάβει το Άγιο Φως - AFP |
ΕΛΛΗΝΕΣ VS ΑΡΜΕΝΙΩΝ
Ένταση, πάθος ακόμη και ξύλο για το Άγιο Φως. Η διαμάχη Ελλήνων και Αρμενίων, μετά το προνόμιο που παραχώρησε τον 12ο αιώνα μ.Χ, στους ορθόδοξους ο Σαλάχ.
Για το "Άγιο Φως" και το πως έφτασε να έρχεται από την Ιερουσαλήμ στην Αθήνα με τιμές αρχηγού κράτους, έγραψε αναλυτικά ο Χρήστος Δεμέτης. Πάσχα έρχεται, είναι ένα μόνιμο θέμα συζήτησης. Υποτίθεται ότι ανάβει στον Πανάγιο Τάφο με ένα θαύμα και όχι με ανθρώπινη παρέμβαση. Πιστεύετε ή όχι, δεν έχει σημασία. 'Ετσι κι αλλιώς η μυσταγωγία της Μεγάλης Εβδομάδας δεν αφορά μόνο εκείνους που ακολουθούν το τυπικό της, νηστεύουν, κοινωνούν και παρακολουθούν με κατάνυξη τα ιερά κείμενα.
Για το "Άγιο Φως" και το πως έφτασε να έρχεται από την Ιερουσαλήμ στην Αθήνα με τιμές αρχηγού κράτους, έγραψε αναλυτικά ο Χρήστος Δεμέτης. Πάσχα έρχεται, είναι ένα μόνιμο θέμα συζήτησης. Υποτίθεται ότι ανάβει στον Πανάγιο Τάφο με ένα θαύμα και όχι με ανθρώπινη παρέμβαση. Πιστεύετε ή όχι, δεν έχει σημασία. 'Ετσι κι αλλιώς η μυσταγωγία της Μεγάλης Εβδομάδας δεν αφορά μόνο εκείνους που ακολουθούν το τυπικό της, νηστεύουν, κοινωνούν και παρακολουθούν με κατάνυξη τα ιερά κείμενα.
Η μεταφυσική προσέγγιση της Ανάστασης, της αφύπνισης δηλαδή για μια νέα, διαφορετική ζωή, το φιλί που δίνουμε στους αγαπημένους μας, αμέσως μετά το Χριστός Ανέστη, συμβολίζει και τις καλύτερες μέρες οι οποίες βρίσκονται μπροστά μας.
Ακόμη όμως και σε αυτή την ώρα, το χριστεπώνυμο πλήθος μπορεί να βρει στιγμές απόλυτης έντασης και πόνου. Από τα βαρελότα και τους ... εκρηκτικούς μηχανισμούς, κάθε χρόνο όλο και κάποια ζωή πάει ανάποδα με τη γιορτή. Κι ενώ τα συναισθήματα ενός πιστού θα έπρεπε να είναι γαλήνια, γεμάτα από ικανοποίηση και αγάπη για την ανάσταση του θεανθρώπου, έξω από τον Πανάγιο Τάφο, πολλές φορές έχουν παίξει ξύλο ... διακγωνιζόμενοι μοναχοί. Αρμένιοι και Έλληνες, ως επί το πλείστον.
Τι θέλω τώρα εγώ να μπλέξω με τα δόγματα και τις δοξασίες; Δεν κάθομαι ήσυχα στα (κόκκινα) αυγά μου, να απολαύσω τη μαγειρίτσα και το ψητό κατσικάκι; Ας όψεται ο αρχισυντάκτης του Magazine, Σταύρος Διοσκουρίδης, γνωστός ιντριγκαδόρος, ειδικά όταν πρόκειται για ρασοφόρους ... νίντζα, υπερασπιστές των παραδόσεων της πίστης και πάει λέγοντας.
Η πάσα... του Σαλάχ!
Η ιστορία λέει ότι τον 12ο αιώνα, ο Άραβας Σαλάχ (όχι της Λίβερπουλ,τα παμε) Ελ Ντιν, σουλτάνος της Αιγύπτου, παραχώρησε στους ορθόδοξους μοναχούς τα προσκυνήματα των Αγίων Τόπων. Ο Ελ Ντιν όριζε ότι "ο πατριάρχης των Ελλήνων θα είναι ο κύριος του Καμαρέ (ναού του Παναγίου Τάφου) και αυτός θα παίρνει από τον τάφο του Ικάς το Άγιον Φως για να το μοιράζει στους Ναζωραίους (χριστιανούς)".
Αυτό το προνόμιο για τους ελληνόρθοδοξους είναι ιερό και όσιο, απόδειξη και του ότι... βρισκόμαστε στην σωστή πλευρά της ιστορίας (που το θυμήθηκα;) αφού το Άγιο Φως προσφέρεται με θεϊκό τρόπο μόνο στον πατριάρχη Ιεροσολύμων. Κι αυτό το προνόμιο, οι Αγιοταφίτες μοναχοί δεν είναι διατεθειμένοι να το παραχωρήσουν σε κανένα.
Προφανώς για τους πιστούς οι Άγιοι Τόποι αναβλύζουν ιερό μυστήριο. Ο μοναχός που είχα συναντήσει, πάντως, πριν από σχεδόν 30 χρόνια κάθε άλλο παρά σεπτή ιερότητα ανάβλυζε, με ένα πακέτο άσο φίλτρο περασμένο στο ζωνάρι του και αθυροστομία ανάμικτη με πονηρά γέλια. Ωραίος τύπος, πάντως. Μας είχε εξηγήσει τότε, τι γίνεται κάθε Μεγάλο Σάββατο, πως μπαίνει ο Πατριάρχης παίρνει το φως κλπ, κλπ.
Η παραχώρηση εκ μέρους του Σαλάχ του προνομίου να μπαίνει μόνο ο Έλληνας πατριάρχης στον Πανάγιο Τάφο και να παίρνει το Άγιο Φως από την ακοίμητη κανδήλα, όσο να' ναι ήταν μια πρόκληση για τα άλλα δόγματα. Ειδικά οι Μονοφυσίτες Αρμένιοι, που πολύ θα ήθελαν να είναι στη θέση των ορθοδόξων. Για όσους έπαιρναν κακό βαθμό στα Θρησκευτικά, ή κάνοντας ότι προσέχουν έγραφαν στο βιβλίο την ιδανική σύνθεση του Ολυμπιακού, θυμίζω ότι οι Μονοφυσίτες δεν δέχονται την ανθρώπινη φυση του Χριστού, θεωρώντας ότι απορροφήθηκε από την θεϊκή, άρα ο Ιησούς δεν ήταν Θεάνθρωπος. Απέρριψαν δηλαδή την Δ οικουμενική σύνοδο που έγινε στη Χαλκηδόνα το 451 μ.Χ.
Πώς να μπουν όμως στον Πανάγιο Τάφο, όταν όσες φορές το επιχείρησαν και σύμφωνα με την (ελληνορθόδοξη, φυσικά, αλλά μην κοιτάμε τώρα τις λεπτομέρειες) παράδοση απέτυχαν παταγωδώς. Το 1549, λέει, οι Αρμένιοι είχαν καταφέρει να δωροδοκήσουν τους πάντες. Σεΐχηδες, χαλίφηδες, Σαλάχ και Μανέ μαζί, γενικώς είχαν στήσει και τα τσιμέντα. Στόχος τους να αποκλειστεί ο πατριάρχης Σοφρώνιος από την τελετή και να μπει στον Πανάγιο Τάφο, ο Αρμένιος Μονοφυσίτης.
Τότε όμως, η αριστερή γρανιτένια κολώνα του ναού σχίστηκε και σαν αστραπή το Άγιο Φως πήγε και άναψε τις λαμπάδες του Σοφρώνιου, που μαζί με τους ορθόδοξους πιστούς ήταν μαζεμένοι απέξω. Αντίθετα ο Αρμένιος έμεινε, μετά συγχωρήσεως, μπουκάλα. Σύμφωνα με την παράδοση το όλο σκηνικό παρακολουθούσε ο ένας εμίρης, που έμεινε άφωνος και αμέσως μετά έτρεξε να ασπαστεί τον χριστιανισμό (και την ορθοδοξία, βεβαίως-βεβαίως).
Σχεδόν εκατό χρόνια αργότερα (το Πάσχα του 1634) αν πιστέψουμε τον Αρχιεπίσκοπο Ιώπης, Δαμασκηνό Γκαγκανιάρα έγινε κάτι παρόμοι. Οι Αρμένιοι είχαν πάλι ρίξει χρήμα στις υπερκέιμενες αρχές για να πετύχουν τον στόχο τους: "Αν κατόρθωναν να διεξάγουν την τελετή του Αγίου Φωτός και Αρμένης Πατριάρχης έβγαζε το Άγιο Φως, πιθανώς από το έτος αυτό να αφαιρούσαν για πάντα το προνόμιο τούτο από τους Έλληνες Αγιοταφίτες. Με δωροδοκία των διοικητών της Παλαιστίνης και του σατράπη της Δαμασκού Κουτζούκ Αχμέτ πασά κατόρθωσαν να απαγορευτεί στους Έλληνες η είσοδος στον Πανάγιο Τάφο"
Ξανά όμως οι Αρμένιοι απέτυχαν παταγωδώς. Όπως αναφέρει στα "Ανάλεκτα των Ιεροσολύμων", ο Αθανάσιος Παπαδόπουλος-Κεραμεύς "τρις ένδον μεγαλοφώνως εβρόντησε και το Άγιον Φως ως αστραπή ένδον έλαμψε και παρρησία εις όλους εφάνη, ενώ το παρευρισκόμενο πλήθος των ορθόδοξων αλλά και οι Φράγκοι ακόμη, πιστοποίησαν την αλήθεια του υπερφυούς αυτού θαύματος και ομολόγησαν ότι το άγιο και Μεγάλο Σάββατο, την ενάτη περίπου πρωινή, παράξενο φως εκλάμπει ο Πανάγιος Τάφο"
Η διαμάχη παρά τα απανωτά γκολ που έχουν φάει οι Αρμένιοι, πέρασε και στους νεότερους χρόνους. Στα χρόνια μάλιστα του πατριάρχη Διόδωρου, που στο τέλος της ζωής του έπασχε απο διαβήτη και ήταν σε αναπηρικό καροτσάκι διεκδίκησαν ουκ ολίγες φορές το δικαίωμα να μπουν αυτοί στον Πανάγιο Τάφο. Αποκρούστηκαν με... επιτυχία.
Δεν είναι, βέβαια, μόνο η τελετή για το Άγιο Φως που δημιουργεί εντάσεις στο Ναό της Αναστάσεως. Στον Πανάγιο Τάφο ελληνορθόδοξοι, ρωμαιοκαθολικοί και Αρμένιοι (όχι όμως οι Κόπτες και οι Σύριοι) έχουν συγκεκριμένες ώρες για τις τελετές τους, όταν και απαγορεύεται σε όλους τους άλλους να κινούνται στον ίδιο χώρο.
Το Νοέμβριο του 2008 ξέσπασαν επεισόδια ανάμεσα σε Αρμένιους και Έλληνες, όταν ένας ελληνορθόδοξος μοναχός μπέρδεψε τις ώρες και βρέθηκε στον χώρο την ώρα που γινόταν τελετή των Αρμενίων. Σα να είχε ξεθαφτεί το τσεκούρι του πολέμου, ακολούθησαν σκηνές απείρου κάλλους και ξύλου.
Το 2011 πάλι για ένα παρόμοιο λόγο (οι ελληνορθοδοξοι πήγαν να καθαρίσουν το ναό, πριν αποχωρήσουν φραγκισκανοί και Αρμένιοι) έπεσε χοντρό ξύλο, με αποτέλεσμα να επέμβει πάλι η ισραηλινή αστυνομία! Πριν από τρια χρόνια ο ΑΝΤ1 πρόβαλε ρεπορτάζ από γυρίσματα ισραηλινού ντοκιμαντέρ, όπου Αρμένιος επίσκοπος αμφισβητούσε το θαύμα της αφής, με αποτέλεσμα να παρέμβει δυναμικά ελληνορθόδοξος μοναχός που ζήτησε να σβήσει η κάμερα!
Κι ενώ οι μοναχοί παίζουν μπουνιές και κλωτσιές η τελετή θεωρείται μοναδική, γιατί όπως λένε στο ναό της αναστάσεως βρίσκονται όλοι οι λαοί μαζί (Έλληνες, Ρώσσοι, Σύριοι, Σέρβοι, Βούλγαροι, Αρμένοι, Αιθίοπες κλπ) δείχνοντας την ενότητα των χριστιανών ενώπιον του Θεού την στιγμή που το Αγιο Φως μεταδίδεται σε ολόκληρο τον κόσμο.
Το ξύλο, άλλωστε, ως γνωστόν βγήκε από τον παράδεισο.
Ακόμη όμως και σε αυτή την ώρα, το χριστεπώνυμο πλήθος μπορεί να βρει στιγμές απόλυτης έντασης και πόνου. Από τα βαρελότα και τους ... εκρηκτικούς μηχανισμούς, κάθε χρόνο όλο και κάποια ζωή πάει ανάποδα με τη γιορτή. Κι ενώ τα συναισθήματα ενός πιστού θα έπρεπε να είναι γαλήνια, γεμάτα από ικανοποίηση και αγάπη για την ανάσταση του θεανθρώπου, έξω από τον Πανάγιο Τάφο, πολλές φορές έχουν παίξει ξύλο ... διακγωνιζόμενοι μοναχοί. Αρμένιοι και Έλληνες, ως επί το πλείστον.
Τι θέλω τώρα εγώ να μπλέξω με τα δόγματα και τις δοξασίες; Δεν κάθομαι ήσυχα στα (κόκκινα) αυγά μου, να απολαύσω τη μαγειρίτσα και το ψητό κατσικάκι; Ας όψεται ο αρχισυντάκτης του Magazine, Σταύρος Διοσκουρίδης, γνωστός ιντριγκαδόρος, ειδικά όταν πρόκειται για ρασοφόρους ... νίντζα, υπερασπιστές των παραδόσεων της πίστης και πάει λέγοντας.
Η πάσα... του Σαλάχ!
Η ιστορία λέει ότι τον 12ο αιώνα, ο Άραβας Σαλάχ (όχι της Λίβερπουλ,τα παμε) Ελ Ντιν, σουλτάνος της Αιγύπτου, παραχώρησε στους ορθόδοξους μοναχούς τα προσκυνήματα των Αγίων Τόπων. Ο Ελ Ντιν όριζε ότι "ο πατριάρχης των Ελλήνων θα είναι ο κύριος του Καμαρέ (ναού του Παναγίου Τάφου) και αυτός θα παίρνει από τον τάφο του Ικάς το Άγιον Φως για να το μοιράζει στους Ναζωραίους (χριστιανούς)".
Αυτό το προνόμιο για τους ελληνόρθοδοξους είναι ιερό και όσιο, απόδειξη και του ότι... βρισκόμαστε στην σωστή πλευρά της ιστορίας (που το θυμήθηκα;) αφού το Άγιο Φως προσφέρεται με θεϊκό τρόπο μόνο στον πατριάρχη Ιεροσολύμων. Κι αυτό το προνόμιο, οι Αγιοταφίτες μοναχοί δεν είναι διατεθειμένοι να το παραχωρήσουν σε κανένα.
 |
| Ο Σαλαντίν/ PRISMA ARCHIVO ALAMY STOCK PHOTO |
Η παραχώρηση εκ μέρους του Σαλάχ του προνομίου να μπαίνει μόνο ο Έλληνας πατριάρχης στον Πανάγιο Τάφο και να παίρνει το Άγιο Φως από την ακοίμητη κανδήλα, όσο να' ναι ήταν μια πρόκληση για τα άλλα δόγματα. Ειδικά οι Μονοφυσίτες Αρμένιοι, που πολύ θα ήθελαν να είναι στη θέση των ορθοδόξων. Για όσους έπαιρναν κακό βαθμό στα Θρησκευτικά, ή κάνοντας ότι προσέχουν έγραφαν στο βιβλίο την ιδανική σύνθεση του Ολυμπιακού, θυμίζω ότι οι Μονοφυσίτες δεν δέχονται την ανθρώπινη φυση του Χριστού, θεωρώντας ότι απορροφήθηκε από την θεϊκή, άρα ο Ιησούς δεν ήταν Θεάνθρωπος. Απέρριψαν δηλαδή την Δ οικουμενική σύνοδο που έγινε στη Χαλκηδόνα το 451 μ.Χ.
Πώς να μπουν όμως στον Πανάγιο Τάφο, όταν όσες φορές το επιχείρησαν και σύμφωνα με την (ελληνορθόδοξη, φυσικά, αλλά μην κοιτάμε τώρα τις λεπτομέρειες) παράδοση απέτυχαν παταγωδώς. Το 1549, λέει, οι Αρμένιοι είχαν καταφέρει να δωροδοκήσουν τους πάντες. Σεΐχηδες, χαλίφηδες, Σαλάχ και Μανέ μαζί, γενικώς είχαν στήσει και τα τσιμέντα. Στόχος τους να αποκλειστεί ο πατριάρχης Σοφρώνιος από την τελετή και να μπει στον Πανάγιο Τάφο, ο Αρμένιος Μονοφυσίτης.
Τότε όμως, η αριστερή γρανιτένια κολώνα του ναού σχίστηκε και σαν αστραπή το Άγιο Φως πήγε και άναψε τις λαμπάδες του Σοφρώνιου, που μαζί με τους ορθόδοξους πιστούς ήταν μαζεμένοι απέξω. Αντίθετα ο Αρμένιος έμεινε, μετά συγχωρήσεως, μπουκάλα. Σύμφωνα με την παράδοση το όλο σκηνικό παρακολουθούσε ο ένας εμίρης, που έμεινε άφωνος και αμέσως μετά έτρεξε να ασπαστεί τον χριστιανισμό (και την ορθοδοξία, βεβαίως-βεβαίως).
 |
| Πανοραμική θέα του ναού της Αναστάσεως το Μεγάλο Σάββατο - AFP |
Ξανά όμως οι Αρμένιοι απέτυχαν παταγωδώς. Όπως αναφέρει στα "Ανάλεκτα των Ιεροσολύμων", ο Αθανάσιος Παπαδόπουλος-Κεραμεύς "τρις ένδον μεγαλοφώνως εβρόντησε και το Άγιον Φως ως αστραπή ένδον έλαμψε και παρρησία εις όλους εφάνη, ενώ το παρευρισκόμενο πλήθος των ορθόδοξων αλλά και οι Φράγκοι ακόμη, πιστοποίησαν την αλήθεια του υπερφυούς αυτού θαύματος και ομολόγησαν ότι το άγιο και Μεγάλο Σάββατο, την ενάτη περίπου πρωινή, παράξενο φως εκλάμπει ο Πανάγιος Τάφο"
Η διαμάχη παρά τα απανωτά γκολ που έχουν φάει οι Αρμένιοι, πέρασε και στους νεότερους χρόνους. Στα χρόνια μάλιστα του πατριάρχη Διόδωρου, που στο τέλος της ζωής του έπασχε απο διαβήτη και ήταν σε αναπηρικό καροτσάκι διεκδίκησαν ουκ ολίγες φορές το δικαίωμα να μπουν αυτοί στον Πανάγιο Τάφο. Αποκρούστηκαν με... επιτυχία.
Δεν είναι, βέβαια, μόνο η τελετή για το Άγιο Φως που δημιουργεί εντάσεις στο Ναό της Αναστάσεως. Στον Πανάγιο Τάφο ελληνορθόδοξοι, ρωμαιοκαθολικοί και Αρμένιοι (όχι όμως οι Κόπτες και οι Σύριοι) έχουν συγκεκριμένες ώρες για τις τελετές τους, όταν και απαγορεύεται σε όλους τους άλλους να κινούνται στον ίδιο χώρο.
Το Νοέμβριο του 2008 ξέσπασαν επεισόδια ανάμεσα σε Αρμένιους και Έλληνες, όταν ένας ελληνορθόδοξος μοναχός μπέρδεψε τις ώρες και βρέθηκε στον χώρο την ώρα που γινόταν τελετή των Αρμενίων. Σα να είχε ξεθαφτεί το τσεκούρι του πολέμου, ακολούθησαν σκηνές απείρου κάλλους και ξύλου.
Το 2011 πάλι για ένα παρόμοιο λόγο (οι ελληνορθοδοξοι πήγαν να καθαρίσουν το ναό, πριν αποχωρήσουν φραγκισκανοί και Αρμένιοι) έπεσε χοντρό ξύλο, με αποτέλεσμα να επέμβει πάλι η ισραηλινή αστυνομία! Πριν από τρια χρόνια ο ΑΝΤ1 πρόβαλε ρεπορτάζ από γυρίσματα ισραηλινού ντοκιμαντέρ, όπου Αρμένιος επίσκοπος αμφισβητούσε το θαύμα της αφής, με αποτέλεσμα να παρέμβει δυναμικά ελληνορθόδοξος μοναχός που ζήτησε να σβήσει η κάμερα!
Κι ενώ οι μοναχοί παίζουν μπουνιές και κλωτσιές η τελετή θεωρείται μοναδική, γιατί όπως λένε στο ναό της αναστάσεως βρίσκονται όλοι οι λαοί μαζί (Έλληνες, Ρώσσοι, Σύριοι, Σέρβοι, Βούλγαροι, Αρμένοι, Αιθίοπες κλπ) δείχνοντας την ενότητα των χριστιανών ενώπιον του Θεού την στιγμή που το Αγιο Φως μεταδίδεται σε ολόκληρο τον κόσμο.
Το ξύλο, άλλωστε, ως γνωστόν βγήκε από τον παράδεισο.
Γιάννης Φιλέρης
Πηγή: news247.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου