Πέμπτη 20 Απριλίου 2023

Πέντε μεγάλα μουσεία στον δρόμο της ιδιωτικοποίησης

Εθνικό Αρχαιολογικό, Αρχαιολογικό Θεσσαλονίκης, Αρχαιολογικό Ηρακλείου, Βυζαντινό και Χριστιανικό και Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού ⫸ Κρίσεις και επικρίσεις για Διοικητικά Συμβούλια και γενικές διευθύντριες ● Αρχιτέκτονες αντί αρχαιολόγων, επιχειρηματίες, εκλεκτοί της Ν.Δ., συνταξιούχοι, εκπρόσωποι τουριστικών επιχειρήσεων και ο πρώην υφυπουργός Δημήτρης Οικονόμου αναλαμβάνουν τον ρόλο που τους αναθέτει η Λίνα Μενδώνη ● «Η υπουργός δεν βρήκε να διορίσει ούτε έναν, ούτε μία μουσειολόγο», στηλιτεύει η Ενωτική Αγωνιστική Κίνηση στο ΥΠ.ΠΟ., που αποκάλυψε το who is who των «γαλάζιων» διορισμών στα μεγάλα κρατικά μουσεία.
Με το «καλημέρα» αποκαλύφθηκε η συντεταγμένη πολιτική της κ. Μενδώνη, που θέλει να μετατρέψει με τον νόμο 5021/2023 τα πέντε μεγαλύτερα και σημαντικότερα κρατικά μουσεία σε Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ). Τα αποκόβει από την Αρχαιολογική Υπηρεσία και διορίζει μέλη των Διοικητικών Συμβουλίων τους πρόσωπα της αρεσκείας του άμεσου περιβάλλοντος του Κυριάκου Μητσοτάκη και της ίδιας. Στις συνθέσεις των Διοικητικών Συμβουλίων δεν υπάρχουν αρχαιολόγοι, μουσειολόγοι, νέοι επιστήμονες, προσωπικότητες εγνωσμένου κύρους που θα φέρουν τον πολυπόθητο «εκσυγχρονισμό των μουσείων», όπως λέει το βασικό επιχείρημα στο οποίο η κυβέρνηση στηρίζει την έμμεση ιδιωτικοποίησή τους.
Ο εκπαιδευτικός, κοινωνικός, επιστημονικός ρόλος των μουσείων και η διαχείριση των πολύτιμων, των μοναδικών συλλογών τους παραδίδονται σε χέρια και διαθέσεις μη ειδικών που έχουν σκοπό να υπηρετήσουν τα σχέδια της κυβέρνησης επιβεβαιώνοντας τους φόβους όσων από την αρχή είχαν εναντιωθεί και εξακολουθούν να αγωνίζονται για τη μη εφαρμογή του νομοθετήματος. Και είναι πολλοί.
Επιχειρηματίες, «εκλεκτοί» της Ν.Δ., πρώην υφυπουργός, συνταξιούχοι, εκπρόσωποι τουριστικών επιχειρήσεων, αλλά και «εκλεκτοί» της υπόδικης για κατασπατάληση δημόσιου χρήματος ηγεσίας της ΠΟΕ ΥΠΠΟ αναλαμβάνουν τη διαχείριση των αρχαιοτήτων και ας μην έχουν σχέση με την αρχαιολογία και τη σύγχρονη μουσειολογία. Τι θα τους ζητηθεί; Η αύξηση των εισιτηρίων, η δημιουργία παραρτημάτων σε άλλες χώρες, η ανεύρεση πόρων μέσω γκαλά και κοινωνικών εκδηλώσεων, ο δανεισμός αρχαιοτήτων στο πλαίσιο κοινωνικών σχέσεων, όπως έλεγε και το σποτάκι «Προσεχώς σε ένα αρχαιολογικό μουσείο...» που είχαν δημιουργήσει ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, ο Ενιαίος Σύλλογος Υπαλλήλων ΥΠΠΟΑ Αττικής, Στερεάς και Νήσων και η Πανελλήνια Ενωση Συντηρητών Αρχαιοτήτων στο πλαίσιο της καμπάνιας «Υπερασπιζόμαστε τα δημόσια Μουσεία». Πολλοί ένιωσαν να θίγονται από το γκροτέσκο ύφος του και είχαν στραφεί εναντίον των δημιουργών του, που επιβεβαιώνονται σήμερα.
«...Προφανώς τα Δ.Σ. αυτά συγκροτήθηκαν και με σειρά αρνήσεων ανθρώπων που δεν θέλησαν να εμπλακεί το όνομά τους στους προεκλογικούς διορισμούς της Μενδώνη –είναι χαρακτηριστικό ότι δεν υπάρχουν καν καθηγητές αρχαιολογίας από τα περισσότερα Πανεπιστήμια της χώρας, ενώ εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι η Υπουργός δεν βρήκε να διορίσει ούτε έναν, ούτε μία μουσειολόγο», γράφει στην ανακοίνωσή της η «Ενωτική Αγωνιστική Κίνηση στο ΥΠ.ΠΟ.» που αποκάλυψε χθες «Το who is who των γαλάζιων διορισμών στα κρατικά Μουσεία ανήμερα της Μεγάλης Πέμπτης» (ολόκληρη η ανακοίνωση). Στηλιτεύει μάλιστα την απόφαση της υπουργού Πολιτισμού να ανακοινωθούν, το απόγευμα της ημέρας που κορυφώνεται το Θείο Δράμα, κόντρα σε κάθε έννοια σεβασμού στη θρησκευτική παράδοση, οι συνθέσεις των συμβουλίων και οι γενικές διευθύντριες για: το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, το Αρχαιολογικό Μουσείο ­Θεσσαλονίκης, το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου, το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο και το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού («Εφ.Συν.» «Ρουσφέτια της τελευταίας στιγμής στα μεγάλα μουσεία» 18/4/23).
Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων στην ανακοίνωσή του, χθες, αναφέρει ότι σε κάθε Δ.Σ. υπάρχει τουλάχιστον ένας εκπρόσωπος τουριστικών επιχειρήσεων, ενώ συνολικά η πλειονότητα των μελών αποτελείται από μηχανικούς «για να μην ξεχνάμε ότι εδώ και καιρό το Υπουργείο Πολιτισμού λειτουργεί προς όφελος των εργολάβων και όχι των αρχαιοτήτων, με κορυφαία πράξη του δράματος την αποδόμηση των αρχαιοτήτων του σταθμού Βενιζέλου στη Θεσσαλονίκη...». Μόνον τρεις πανεπιστημιακοί από τον τομέα της αρχαιολογίας στελεχώνουν τα Δ.Σ. των Μουσείων. «Ερχόμενοι σε αντίθεση με ψηφίσματα των Πανεπιστημίων και του οικείου τους Πανεπιστημίου έσπευσαν να αποδεχτούν θέση, γεμάτοι πλησμονή για εξουσία. Σε μία περίπτωση τα κριτήρια επιλογής είναι ο πρότερος βίος -η συνεργασία με την πολιτική ηγεσία (θητεία στο ΚΑΣ και θετική ψήφος για την καταστροφή του αρχαιολογικού χώρου της Βενιζέλου). Αλγεινή εντύπωση προκαλούν η τοποθέτηση στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης αρχιτέκτονα (όχι αρχαιολόγου) με ειδίκευση στον Μεσαίωνα(!) και στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού αρχιτέκτονα (όχι αρχαιολόγου) χωρίς σχετικές τυπικές σπουδές στην πολιτιστική διαχείριση(!), παρά τα όσα επιχειρούν να περιγράψουν κενά βιογραφικά».
Αντιδράσεις
Ο ΣΕΑ όπως και το «who is who» της Ενωτικής θυμίζουν ότι ο πρόεδρος Δ.Σ. στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, ο Δημήτρης Οικονόμου, από σύμβουλος της Lamda Development διορίστηκε από τον Κυριάκο Μητσοτάκη υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, προκαλώντας τις αντιδράσεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ο νυν διορισμός του «...καταδεικνύει τη στόχευση να συνεχιστούν οι αδιαφανείς και αντιθεσμικές πρωτοβουλίες του έργου της υπόγειας επέκτασης του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, ως “προσωπικού οράματος” και “οικογενειακής υπόθεσης” του απερχόμενου Πρωθυπουργού μέσω του μανδύα των “δωρητών” και άλλων μεσαζόντων και όχι ως δημοσίου έργου». Η ανακοίνωση του ΣΕΑ αναφέρεται σε παραδείγματα προϊσταμένων που διορίστηκαν και τονίζει: «Ο αυταρχισμός και η αποδεδειγμένη διοικητική ανεπάρκεια αναδεικνύονται τα δύο νέα προσόντα που ιεραρχεί η πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΑ για να επιλέξει τους “άριστους” και τις “άριστες” που θα διοικούν τα Μουσεία».
Τη ρητή δέσμευση του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ., «για την άμεση κατάργηση μετά τις εκλογές, του συγκεκριμένου Νόμου που αποκόπτει τα μουσεία από την Αρχαιολογική Υπηρεσία», θυμίζει σε ανακοίνωσή της η τομεάρχης Πολιτισμού Σία Αναγνωστοπούλου.
«Δεν πτοήθηκε η κυρία Μενδώνη από τις πάνδημες αντιρρήσεις της επιστημονικής και αρχαιολογικής κοινότητας για τη μετατροπή των Μουσείων σε ΝΠΔΔ, δεν έδωσε καμία σημασία στις τεκμηριωμένες απόψεις φορέων και συλλόγων του ΥΠΠΟΑ, αγνόησε επιδεικτικά την αντιπολίτευση. Αντιθέτως, στην εκπνοή της θητείας της, θέλησε να ολοκληρώσει το αντιμεταρρυθμιστικό και εμμονικά νεοφιλελεύθερο σχέδιό της για την ιδιωτικοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, βολεύοντας κυρίως όσες “προσωπικότητες” τη βόλεψαν στην καταστροφική μανία της για τον πολιτισμό».
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη και η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη επιχειρούν με τον πιο βάναυσο τρόπο να αλλάξουν το νομικό καθεστώς των πέντε μεγάλων κρατικών μουσείων. Από το 2019 που ανακοινώθηκε μέχρι σήμερα έχουν υπάρξει επιστολές διαμαρτυρίας των εργαζομένων στα Μουσεία, Ψηφίσματα της Ακαδημαϊκής Κοινότητας όπως η ανοιχτή Επιστολή με τις υπογραφές 487 μελών της διεθνούς επιστημονικής και ακαδημαϊκής κοινότητας προς τον Ελληνα Πρωθυπουργό, έκκληση για την παραμονή τους στον κορμό της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας από 119 αρχαιολόγους που έχουν υπηρετήσει στο ΥΠΠΟΑ, επιστολές και άρθρα επιστημόνων, φορέων, συνδικαλιστικών ενώσεων κ.ο.κ., στα οποία δεν δόθηκε καμία σημασία. Ο αρχαιολόγος και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Μπράουν των ΗΠΑ, Γιάννης Χαμηλάκης, για το θέμα της μετατροπής είχε δηλώσει στην «Εφ.Συν.»:
«Θα τα καταστήσει υποχείρια της κρατικής εξουσίας και της εκάστοτε ηγεσίας του υπουργείου, αλλά και ευάλωτα στις πιέσεις ιδιωτών χορηγών, υποβαθμίζοντας παράλληλα τα υπόλοιπα μουσεία της χώρας που εξαρτώνται εν μέρει από τους πόρους των μεγαλύτερων. Το Μουσείο της Ακρόπολης που προβάλλεται ως το πρότυπο συνιστά μάλλον παράδειγμα προς αποφυγήν: ένα μουσείο ψευδεπίγραφο που δεν τολμά να αφηγηθεί την πολύπλευρη και συναρπαστική ιστορία του χώρου που υποτίθεται πως υπηρετεί, παγιδευμένο στο εθνικό και αποικιακό αφήγημα του 19ου αιώνα. Παράλληλα με την αντίσταση σε τέτοιου είδους σχέδια, η αρχαιολογική και μουσειολογική κοινότητα πρέπει να χειραφετηθεί από τον εθνο-κεντρισμό, να αναμετρηθεί με τις ιστορίες των μουσείων και να ξανασκεφτεί τον ρόλο τους σήμερα».
Πάντως ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, ο Ενιαίος Σύλλογος, η Πανελλήνια Ενωση Συντηρητών Αρχαιοτήτων, ο Σύλλογος Εκτακτων Αρχαιολόγων συνεχίζουν τις κινητοποιήσεις τους ενάντια στον Ν. 5021/2023 και απέχουν από κάθε διαδικασία που έχει σχέση με την εκτέλεσή του μέχρι την κατάργησή του. Ο ΣΕΑ θα προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας για την αντισυνταγματικότητα του νόμου, ενώ σε συνεδρίαση θα αποφασίσει τις περαιτέρω κινητοποιήσεις του.

Βασιλική Τζεβελέκου
Πηγή: efsyn.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: