Η Ελλάδα δεν εφαρμόζει Οδηγία προστασίας των δανειοληπτών!

Το παλιρροϊκό κύμα των πλειστηριασμών είναι η πιο μεγάλη και τραγική αναδιανομή περιουσιακών στοιχείων στην Ελλάδα.
Μετά τις επεκτάσεις και τροποποιήσεις του Ν. 3869/2010 (Νόμος Κατσέλη), με τον οποίο καθιερώθηκε για πρώτη φορά στη χώρα μας η προστασία της α' κατοικίας, ο Νέος Πτωχευτικός Κώδικας (Ν. 4738/2020), που εφαρμόστηκε από την 1η Μαρτίου 2021, άλλαξε το σκηνικό, αίροντας κάθε στοιχείο προστασίας στους ευάλωτους και υπερχρεωμένους πολίτες.
Ομως, ενώ αυτά συμβαίνουν στη χώρα μας, όπου κυριαρχεί η πανδημία των πλειστηριασμών, από κανένα φορέα της κυβέρνησης (αλλά και της εποπτικής αρχής) δεν έχει γίνει ούτε μία αναφορά στην υποχρέωση της Ελλάδας να εναρμονιστεί στο Ευρωπαϊκό Δίκαιο ως προς τη λειτουργία αυτής της δευτερογενούς αγοράς πιστώσεων.

Αναφέρομαι στην Οδηγία που δημοσιεύτηκε στις 8 Δεκεμβρίου 2021 στην Επίσημη Εφημερίδα της Ε.Ε. Πρόκειται για την Οδηγία 2021/2127 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 24ης Νοεμβρίου 2021, για τους Διαχειριστές Πιστώσεων και τους Αγοραστές Πιστώσεων. Η προθεσμία συμμόρφωσης των κρατών-μελών λήγει την 29η Δεκεμβρίου 2023 και η εφαρμογή των μέτρων ξεκινά την 30ή Δεκεμβρίου 2023.
Επιλέγοντας από το εισαγωγικό σκεπτικό αυτής της Οδηγίας, παραθέτω αυτούσια τα ακόλουθα:

• 1ον. «Κατά τη λήψη απόφασης σχετικά με τα μέτρα ανοχής που πρέπει να ληφθούν, οι πιστωτές θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις ατομικές περιστάσεις του καταναλωτή, τα συμφέροντα και τα δικαιώματα του καταναλωτή, καθώς και την ικανότητα του καταναλωτή να εξοφλήσει την πίστωση, ιδίως εάν η σύμβαση πίστωσης εξασφαλίζεται με ακίνητη περιουσία που χρησιμοποιείται ως κατοικία και αποτελεί την κύρια κατοικία του καταναλωτή».
• 2ον. «Ως γενική αρχή, θα πρέπει να εξασφαλιστεί ότι οι δανειολήπτες δεν θα βρίσκονται σε δεινότερη θέση μετά τη μεταβίβαση της οικείας σύμβασης πίστωσης από πιστωτικό ίδρυμα σε αγοραστή πιστώσεων. Η παρούσα οδηγία δεν θα πρέπει να εμποδίζει τα κράτη-μέλη να εφαρμόζουν αυστηρότερες διατάξεις, προκειμένου να προστατεύσουν τους δανειολήπτες».
• 3ον. «Τα μέτρα ανοχής θα πρέπει να μπορούν να συνίστανται σε ορισμένες παραχωρήσεις προς τον καταναλωτή, όπως ολική ή μερική αναχρηματοδότηση μιας σύμβασης πίστωσης, ή τροποποίηση των υφιστάμενων όρων και προϋποθέσεων μιας σύμβασης πίστωσης, όπως παράταση της διάρκειάς της, αλλαγή του είδους της σύμβασης πίστωσης, αναβολή της καταβολής του συνόλου ή μέρους των δόσεων αποπληρωμής για ορισμένο χρονικό διάστημα, αλλαγή του επιτοκίου, παροχή αναστολής καταβολής δόσεων, μερική αποπληρωμή δόσεων, μετατροπές νομίσματος, μερική άφεση και ενοποίηση του χρέους. Τα κράτη-μέλη θα πρέπει να έχουν σε ισχύ κατάλληλα μέτρα ανοχής σε εθνικό επίπεδο».

Διατάξεις αυτής της Οδηγίας αναφέρονται στη χορήγηση Αδειας Λειτουργίας των Διαχειριστών Πιστώσεων (servicers), στην Ανάκληση της Αδειας Λειτουργίας, στη Σχέση με τον Δανειολήπτη, στην Εφαρμογή των Τεχνικών Προτύπων, στις Υποχρεώσεις των Αγοραστών Πιστώσεων (funds), στην Εποπτεία από τις αρμόδιες Αρχές, καθώς και στον Εποπτικό Ρόλο και στις Εξουσίες των αρμοδίων Αρχών.
Μπορεί με αυτή την Οδηγία να επιχειρείται η εμβάθυνση της δευτερογενούς ευρωπαϊκής αγοράς πιστώσεων, όμως καταδεικνύει ότι το πρόβλημα της διαχείρισής τους και ιδίως των πλειστηριασμών στην Ευρώπη είναι υπαρκτό και η ανάγκη οργάνωσης και εποπτείας αυτής της αγοράς είναι δεδομένη.
Στην Ελλάδα η οποιαδήποτε δημόσια ανακοίνωση στην πιο πάνω θεσμική υποχρέωση της χώρας για εναρμόνιση του ρυθμιστικού και κανονιστικού πλαισίου της αγοράς των ΜΕΔ είναι απούσα. Υπάρχει σκοπιμότητα, είναι ηθελημένη κωλυσιεργία ή πρόκειται για μια αδράνεια του συστήματος;
Την απάντηση ας τη δώσει ο δύσμοιρος φτωχός δανειολήπτης που βλέπει να του παίρνουν το σπίτι όπου μένει.
Και η ερώτηση που μπαίνει εδώ είναι: Μα πόσα πια είναι αυτά τα ΜΕΔ;
Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, στο τέλος Σεπτεμβρίου 2022 τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια που βρίσκονταν στα χαρτοφυλάκια των ελληνικών τραπεζών ήταν 14,6 δισ. ευρώ και τα Δάνεια υπό Διαχείριση που αφορούν τις Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις (ΕΔΑΔΠ) ή «servicers» ανέρχονταν στα 86,8 δισ. ευρώ. Ετσι, στις 30.9.2022 τα Συνολικά Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια στο ελληνικό οικονομικό σύστημα ήταν 101,41 δισ. ευρώ και αντιστοιχούσαν στο 50,56% του ΑΕΠ. Σήμερα, το μέγεθος αυτό εκτιμάται ότι ξεπερνά τα 111,0 δισ.
Τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια που μεταφέρθηκαν από τους τραπεζικούς ισολογισμούς στους Αγοραστές Πιστώσεων και στη συνέχεια στις Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων δεν οδήγησαν στη μείωση του Ιδιωτικού Χρέους, ούτε και στη μείωση της πίεσης στην πραγματική οικονομία. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, το Συνολικό Ιδιωτικό Χρέος ανήλθε στα 296,0 δισ. ευρώ (ή 162,9% του ΑΕΠ) το 2021. Αντίστοιχα, το Δημόσιο Χρέος καταγράφεται στα 353,4 δισ. (ή 194,5% του ΑΕΠ) το 2021. Κατά συνέπεια, το Συνολικό Δημόσιο και Ιδιωτικό Χρέος εκτιμάται ότι έφτασε στο τερατώδες ποσό των 649,4 δισ. ευρώ (ή 357,42% του ΑΕΠ) το 2021. Γεγονός που καταδεικνύει ότι η ελληνική οικονομία είναι ξανά μια καταχρεωμένη οικονομία.

Γεράσιμος Σαπουτζόγλου - Καθηγητής Τραπεζικής Οικονομικής
Πηγή: efsyn.gr