 |
| Ο μάγος Φούλα Ζούλα αντιστέκεται στις προσπάθειες του θείου Σκρουτζ να εξαγοράσει τη γη της φυλής του, στην ιστορία του Ντον Ρόσα «Ο Μεγιστάνας της Καλισότα», 1994 (στα ελληνικά ΚΟΜΙΞ Α’ περιόδου #110, 1997) |
Η απόφαση της Walt Disney Company να αποκηρύξει δύο από τις σημαντικότερες ιστορίες του κορυφαίου Ντον Ρόσα έχει προκαλέσει ενόχληση στους αναγνώστες, έκρηξη στις τιμές των συλλεκτικών εκδόσεων με τα έργα του και ζωηρές συζητήσεις για την έκταση και την ένταση της πολιτικής ορθότητας στην Τέχνη.
Τα τελευταία χρόνια πληθαίνουν οι αφορμές για συζητήσεις γύρω από την πολιτική ορθότητα και τη σχέση της με τις Τέχνες.
Τα τελευταία χρόνια πληθαίνουν οι αφορμές για συζητήσεις γύρω από την πολιτική ορθότητα και τη σχέση της με τις Τέχνες.
Οι υπέρμαχοί της προκρίνουν με ζέση την πλατιά εφαρμογή της, μερικές φορές με απόλυτους όρους, σε κάθε έκφανση της κοινωνικής ζωής, ενώ οι πολέμιοι συχνά-πυκνά κρύβονται πίσω από αντικειμενικά εύλογες ενστάσεις, όπως η αυθεντικότητα στις απεικονίσεις ιστορικών δεδομένων και η ενίοτε προβληματική επίδρασή της στις τέχνες, με αιχμή του δόρατος την κωμωδία.
Ασχέτως πού τοποθετείται κανείς στη σχετική συζήτηση, είναι δεδομένο ότι στη σύγχρονη εποχή δύσκολα μπορεί να εναντιωθεί με πειστικά επιχειρήματα στην επικράτηση «ασφαλών ζωνών» για μια σειρά κοινωνικών ομάδων ή/και καταστάσεων. Από την άλλη, κανείς δεν πρέπει να δαιμονοποιεί ακόμα και την απλή αναφορά στα παραπάνω, εν είδει ταμπού.
Το χιούμορ και η σάτιρα είναι χρήσιμα εργαλεία –μερικές φορές πολύ ισχυρότερα από τα συμβατικά– για την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης σε πιο λεπτά ζητήματα. Αλλά ακόμα και στις περιπτώσεις που δεν χρησιμεύουν σε αυτό, δεν είναι εκ προοιμίου μεμπτό το να αξιοποιούνται ως σατιρικοί αυτοσκοποί – αρκεί να γίνεται με σεβασμό.
Η Walt Disney Company είναι μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες του χώρου η οποία υπηρετεί την προάσπιση της πολιτικής ορθότητας με εντυπωσιακή συνέπεια την τελευταία δεκαετία, αν όχι περισσότερο. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις στις οποίες η σχετική πολιτική της εταιρείας επιβάλλει την παρουσία της βεβιασμένα και επιφανειακά, ρίχνοντας νερό στον μύλο των επικριτών της – αλλά το αποτύπωμα είναι σε κάθε περίπτωση θετικό.
Μάλιστα, πηγαίνοντας ακόμα ένα βήμα παραπέρα, στην αποκλειστική streaming πλατφόρμα «Disney+», δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που κλασικό περιεχόμενο της εταιρείας, όπως «Οι Αριστόγατες», ο «Ντάμπο», ο «Πήτερ Παν», ο «Αλαντίν» και «Το Βιβλίο της Ζούγκλας», συνοδεύεται από ένα σύντομο μήνυμα που αναφέρει: «Το συγκεκριμένο πρόγραμμα περιλαμβάνει σκηνές που απεικονίζουν ή/και αντιμετωπίζουν με αρνητικό τρόπο άτομα ή κουλτούρες. Τα εν λόγω στερεότυπα ήταν και είναι εσφαλμένα. Αντί να καταργήσουμε αυτό το περιεχόμενο, αναγνωρίζουμε ότι έχει αρνητικό αντίκτυπο, μαθαίνουμε από αυτόν και πυροδοτούμε συζητήσεις, ώστε να δημιουργήσουμε μαζί ένα μέλλον που δεν θα αποκλείει κανέναν. Η Disney δεσμεύεται να δημιουργεί ιστορίες με θέματα που εμπνέουν και αποτυπώνουν την πλούσια διαφορετικότητα της ανθρώπινης εμπειρίας σε όλο τον πλανήτη».
Ισορροπώντας επιδέξια μεταξύ της ελεύθερης καλλιτεχνικής έκφρασης και της πολιτικής ορθότητας, η παραπάνω προσέγγιση αποτελεί μία χρυσή τομή και φανερώνει την ειλικρινή συναίσθηση της βαρύτητας και των δύο. Εντούτοις, φαίνεται πως η εταιρεία επεφύλασσε διαφορετική αντιμετώπιση στις ιστορίες κόμικς που φέρουν το λογότυπό της.
Ενας συνεργαζόμενος εκδότης ενημέρωσε πρόσφατα τον κορυφαίο δημιουργό κόμικς με ήρωες του Disney, τον Αμερικανό Ντον Ρόσα, δημιουργό του πολυβραβευμένου έργου «Ο Βίος και η Πολιτεία του Σκρουτζ Μακ Ντακ», για τη διαφορετική προσέγγιση της εταιρείας σε ό,τι αφορά τις ιστορίες του: «Στο πλαίσιο της διαρκούς προσήλωσης στη διαφορετικότητα και τη συμπερίληψη, η Walt Disney Company βρίσκεται σε διαδικασία αναθεώρησης της βιβλιοθήκης με ιστορίες της.
Συνεπώς, μερικές ιστορίες που δεν συμβαδίζουν με τις αξίες της δεν θα δημοσιεύονται πια. Αυτό επηρεάζει δύο κλασικές ιστορίες σου, τον “Μεγιστάνα της Καλισότα” και “Το Ονειρο Μιας Ζωής”. Αυτές οι ιστορίες δεν θα αναδημοσιεύονται ούτε θα συμπεριλαμβάνονται σε συλλεκτικές εκδόσεις».
Η απόφαση της εταιρείας πυροδοτεί μια σειρά από ερωτήματα. Κατ’ αρχάς, προσβάλλουν πράγματι τη «διαφορετικότητα και τη συμπερίληψη» οι εν λόγω ιστορίες; «Ο Μεγιστάνας της Καλισότα», το ενδέκατο επεισόδιο του «Βίου και Πολιτείας», αποτελεί μία από τις πιο ενήλικες και ίσως από τις πιο διδακτικές ιστορίες τού Ρόσα. Ο νεαρός Σκρουτζ, για μία και μοναδική φορά στη ζωή του, αγνοεί στιγμιαία την ηθική του πυξίδα και διώχνει με ατιμία μια φυλή της Αφρικής από τη γη της.
Για εκδίκηση, ο μάγος της φυλής, Φούλα Ζούλα, εξαπολύει ένα ισχυρότατο ξόρκι ενάντια στον ήρωα, θέτοντας ένα ζόμπι στο κατόπι του – ο Μπόμπι το Ζόμπι θα τον ακολουθεί με σκοπό να τον καταραστεί, στον αιώνα τον άπαντα. Από την άλλη, στην ιστορία «Το Ονειρο Μιας Ζωής», ο Ρόσα μάς ξεναγεί σε λίγες σελίδες στα σημαντικότερα σημεία της ζωής του πιο πλούσιου παπιού του κόσμου, σε μια ντισνεϊκή εκδοχή του «Inception». Το κοινό σημείο των δύο ιστοριών; Μα φυσικά η εμφάνιση του Μπόμπι του Ζόμπι!
Η ιστορία και η αναφορά στον Φούλα Ζούλα και τον Μπόμπι αποτελούν φόρο τιμής του δημιουργού στο έργο του Καρλ Μπαρκς, δημιουργού του Σκρουτζ Μακ Ντακ, και συγκεκριμένα στην ιστορία «Βουντού Χουντού». Περιλαμβάνεται και αυτή η κλασική ιστορία του 1949 στην «απαγορευμένη λίστα» της Disney; Γιατί να γίνεται λόγος για «απαγόρευση» των ιστοριών και δεν ακολουθήθηκε μια πιο μετριοπαθής τακτική, α λα Disney+; Τέλος, αποκηρύσσοντας ένα από τα δώδεκα κεφάλαια του έργου, πρακτικά αποκηρύσσεται συνολικά ένα εκ των πιο αναγνωρίσιμων έργων κόμικς της εταιρείας, αφού πλέον δεν θα είναι δυνατόν να δημοσιεύεται ολοκληρωμένο – οι κερδοσκόποι στην αγορά μεταχειρισμένων ήδη τρίβουν τα χέρια τους.
Γιάννης Ιατρού
Πηγή: efsyn.gr
Ασχέτως πού τοποθετείται κανείς στη σχετική συζήτηση, είναι δεδομένο ότι στη σύγχρονη εποχή δύσκολα μπορεί να εναντιωθεί με πειστικά επιχειρήματα στην επικράτηση «ασφαλών ζωνών» για μια σειρά κοινωνικών ομάδων ή/και καταστάσεων. Από την άλλη, κανείς δεν πρέπει να δαιμονοποιεί ακόμα και την απλή αναφορά στα παραπάνω, εν είδει ταμπού.
Το χιούμορ και η σάτιρα είναι χρήσιμα εργαλεία –μερικές φορές πολύ ισχυρότερα από τα συμβατικά– για την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης σε πιο λεπτά ζητήματα. Αλλά ακόμα και στις περιπτώσεις που δεν χρησιμεύουν σε αυτό, δεν είναι εκ προοιμίου μεμπτό το να αξιοποιούνται ως σατιρικοί αυτοσκοποί – αρκεί να γίνεται με σεβασμό.
Η Walt Disney Company είναι μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες του χώρου η οποία υπηρετεί την προάσπιση της πολιτικής ορθότητας με εντυπωσιακή συνέπεια την τελευταία δεκαετία, αν όχι περισσότερο. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις στις οποίες η σχετική πολιτική της εταιρείας επιβάλλει την παρουσία της βεβιασμένα και επιφανειακά, ρίχνοντας νερό στον μύλο των επικριτών της – αλλά το αποτύπωμα είναι σε κάθε περίπτωση θετικό.
 |
| «Το Ονειρο Μιας Ζωής» κυκλοφόρησε το 2002 (στα ελληνικά ΚΟΜΙΞ Α’ περιόδου #196, 2004) και αποτελεί μία ντισνεϊκή εκδοχή της ταινίας «Inception», αρκετά χρόνια πριν από την προβολή της τελευταίας |
Ισορροπώντας επιδέξια μεταξύ της ελεύθερης καλλιτεχνικής έκφρασης και της πολιτικής ορθότητας, η παραπάνω προσέγγιση αποτελεί μία χρυσή τομή και φανερώνει την ειλικρινή συναίσθηση της βαρύτητας και των δύο. Εντούτοις, φαίνεται πως η εταιρεία επεφύλασσε διαφορετική αντιμετώπιση στις ιστορίες κόμικς που φέρουν το λογότυπό της.
Ενας συνεργαζόμενος εκδότης ενημέρωσε πρόσφατα τον κορυφαίο δημιουργό κόμικς με ήρωες του Disney, τον Αμερικανό Ντον Ρόσα, δημιουργό του πολυβραβευμένου έργου «Ο Βίος και η Πολιτεία του Σκρουτζ Μακ Ντακ», για τη διαφορετική προσέγγιση της εταιρείας σε ό,τι αφορά τις ιστορίες του: «Στο πλαίσιο της διαρκούς προσήλωσης στη διαφορετικότητα και τη συμπερίληψη, η Walt Disney Company βρίσκεται σε διαδικασία αναθεώρησης της βιβλιοθήκης με ιστορίες της.
Συνεπώς, μερικές ιστορίες που δεν συμβαδίζουν με τις αξίες της δεν θα δημοσιεύονται πια. Αυτό επηρεάζει δύο κλασικές ιστορίες σου, τον “Μεγιστάνα της Καλισότα” και “Το Ονειρο Μιας Ζωής”. Αυτές οι ιστορίες δεν θα αναδημοσιεύονται ούτε θα συμπεριλαμβάνονται σε συλλεκτικές εκδόσεις».
 |
| Ο Μπόμπι το Ζόμπι συναντά τον νεαρό Σκρουτζ |
Για εκδίκηση, ο μάγος της φυλής, Φούλα Ζούλα, εξαπολύει ένα ισχυρότατο ξόρκι ενάντια στον ήρωα, θέτοντας ένα ζόμπι στο κατόπι του – ο Μπόμπι το Ζόμπι θα τον ακολουθεί με σκοπό να τον καταραστεί, στον αιώνα τον άπαντα. Από την άλλη, στην ιστορία «Το Ονειρο Μιας Ζωής», ο Ρόσα μάς ξεναγεί σε λίγες σελίδες στα σημαντικότερα σημεία της ζωής του πιο πλούσιου παπιού του κόσμου, σε μια ντισνεϊκή εκδοχή του «Inception». Το κοινό σημείο των δύο ιστοριών; Μα φυσικά η εμφάνιση του Μπόμπι του Ζόμπι!
Η ιστορία και η αναφορά στον Φούλα Ζούλα και τον Μπόμπι αποτελούν φόρο τιμής του δημιουργού στο έργο του Καρλ Μπαρκς, δημιουργού του Σκρουτζ Μακ Ντακ, και συγκεκριμένα στην ιστορία «Βουντού Χουντού». Περιλαμβάνεται και αυτή η κλασική ιστορία του 1949 στην «απαγορευμένη λίστα» της Disney; Γιατί να γίνεται λόγος για «απαγόρευση» των ιστοριών και δεν ακολουθήθηκε μια πιο μετριοπαθής τακτική, α λα Disney+; Τέλος, αποκηρύσσοντας ένα από τα δώδεκα κεφάλαια του έργου, πρακτικά αποκηρύσσεται συνολικά ένα εκ των πιο αναγνωρίσιμων έργων κόμικς της εταιρείας, αφού πλέον δεν θα είναι δυνατόν να δημοσιεύεται ολοκληρωμένο – οι κερδοσκόποι στην αγορά μεταχειρισμένων ήδη τρίβουν τα χέρια τους.
Γιάννης Ιατρού
Πηγή: efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου