Η ακτινογραφία της ενεργειακής μας ένδειας

Αποκαλυπτικά στοιχεία του ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER)
Ακόμη μία επιβεβαίωση για τον πρωταθλητισμό της Ελλάδας στο κόστος για ηλεκτρισμό και φυσικό αέριο ήρθε από την τελευταία έκθεση του ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας, τον ACER. Δεν είναι μόνον ότι πληρώνουμε πανάκριβα σε σχέση με το εισόδημά μας, αλλά είμαστε και οι πλέον εκτεθειμένοι στο φαινόμενο της ενεργειακής φτώχειας που χτυπά τα πιο αδύναμα κοινωνικά στρώματα.

Η πιο πρόσφατη έκθεση του ACER δόθηκε στη δημοσιότητα τον τρέχοντα μήνα Οκτώβριο και σε αρκετούς τομείς ενσωματώνει στοιχεία από πλήθος κρατών-μελών της Ε.Ε. που αφορούν και το έτος 2022. Αλλού σταματά στο 2021 ή και στο 2020, αλλά ακόμη και σε αυτές τις περιπτώσεις τα δεδομένα έχουν σημασία καθώς παρατίθενται στοιχεία από προηγούμενες περιόδους που διευκολύνουν τις συγκρίσεις:

1. Το σταθμισμένο κόστος για ηλεκτρισμό μέσα στο 2022 στην Ελλάδα αναδεικνύεται το τρίτο υψηλότερο στην Ε.Ε. μετά από εκείνο σε Πορτογαλία και Νορβηγία. Ομως, αυτό συμβαίνει την ώρα που η Ελλάδα δίνει τις υψηλότερες επιδοτήσεις από κάθε άλλη χώρα, δεσμεύοντας για τον σκοπό αυτόν το 3,7% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ). Για να γίνει κατανοητό τι σημαίνει αυτό, δεύτερη χώρα σε επιδοτήσεις είναι η Λιθουανία, που δίνει το 3,6% του ΑΕΠ, όμως εκεί οι τιμές την κατατάσσουν τέταρτη φθηνότερη χώρα ή 26η ακριβότερη. Σημειώνεται ότι για να προκύψει η κατάταξη λαμβάνεται υπόψη το σύνολο των χρεώσεων σε έναν λογαριασμό ηλεκτρικού μαζί με φόρους, χρεώσεις δικτύου και επιδοτήσεις. Μετά την τρίτη θέση της Ελλάδας, ακολουθούν Δανία, Κύπρος, Ιταλία, Ισπανία, Βουλγαρία, Κροατία και Μεγάλη Βρετανία, ενώ στις τρεις τελευταίες θέσεις φιγουράρουν Λουξεμβούργο, Γαλλία και Ελβετία.
2. Αντίστοιχη είναι η κατάσταση και για τις τελικές χρεώσεις του φυσικού αερίου, με την Ελλάδα να κατατάσσεται μέσα στο 2022 τρίτη μετά την πρώτη και με διαφορά Βουλγαρία και τη δεύτερη Γερμανία. Το κακό για την Ελλάδα είναι ότι σύμφωνα με τα στοιχεία του ACER, στη χώρα μας είχε ήδη καταγραφεί η δεύτερη μεγαλύτερη αύξηση το 2021. Οπως αναφέρεται, οι τιμές λιανικής του φυσικού αερίου στην Ελλάδα αυξήθηκαν το 2021, δηλαδή πολύ πριν ξεσπάσει ο πόλεμος στην Ουκρανία, κατά 46,3% σε σχέση με το 2020, ενώ μεγαλύτερη αύξηση σημειώθηκε μόνο στη Σουηδία (+50,5%).
3. Στο κεφάλαιο που εξετάζει τα δεδομένα για την ενεργειακή φτώχεια, η Ελλάδα φιγουράρει στην πρώτη θέση σχετικά με το ποσοστό εκείνων που αφήνουν απλήρωτους λογαριασμούς και στην τρίτη αναφορικά με το ποσοστό όσων δηλώνουν ότι αδυνατούν να θερμάνουν αποτελεσματικά το σπίτι τους. Τα στοιχεία για την ενεργειακή φτώχεια περιλαμβάνουν μέχρι και το έτος 2020, αλλά δείχνουν και αν η κατάσταση βελτιώθηκε σε σχέση με το προηγούμενο διάστημα.

Με βάση, λοιπόν, τα στοιχεία του ACER, τo 39,2% όσων ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας στην Ελλάδα δηλώνουν αδυναμία να ζεστάνουν το νοικοκυριό τους. Μεγαλύτερο ποσοστό εμφανίζεται μόνο στη Βουλγαρία (49,2%) και την Κύπρο (41,6%). Ομως και στις δυο αυτές χώρες τα ποσοστά αδυναμίας έχουν βελτιωθεί σε σχέση με το έτος 2019 και το 2015. Αντίθετα, στην Ελλάδα εμφανίζεται επιδείνωση σε σχέση με το 2019 παρά τη βελτίωση που καταγράφεται σε σχέση με το έτος 2015. Ο μέσος όρος στα 27 κράτη της Ευρωπαϊκής Ενωσης είναι 20% για όσους δηλώνουν αδυναμία να θερμάνουν τις κατοικίες τους, ενώ μετά την Ελλάδα κατατάσσονται Πορτογαλία, Λιθουανία, Ρουμανία, Ισπανία και Γερμανία. Τις λιγότερες δυσκολίες να ζεστάνουν τα σπίτια τους αντιμετωπίζουν οι φτωχοί σε τρία κράτη με ιδιαίτερα ψυχρό κλίμα - Νορβηγία, Φινλανδία και Αυστρία.
Την πρωτιά εξασφάλισε η Ελλάδα το 2020 στην αδυναμία εξόφλησης των λογαριασμών ρεύματος. Το ποσοστό ανάμεσα σε εκείνους που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας ήταν ένα στρογγυλό 50%, με δεύτερη τη Βουλγαρία (44,3%), τρίτη την Κροατία (26,1%), τέταρτη την Ουγγαρία (25%) και πέμπτη την Ισπανία (24,4%). Τα λιγότερα προβλήματα με ανεξόφλητους λογαριασμούς εντοπίζονται για τους φτωχούς σε Νορβηγία (6,3%), Ολλανδία (5,8%) και Γερμανία (6,8%).

Άρης Χατζηγεωργίου
Πηγή: efsyn.gr