Με την ετήσια έκθεση του για το εμπόριο και την ανάπτυξη, ο διεθνής οργανισμός αμφισβητεί ανοιχτά την τρέχουσα οικονομική «ορθοδοξία» ● «Απερίσκεπτο στοίχημα» η αύξηση των επιτοκίων για την πάταξη του πληθωρισμού στις σημερινές συγκυρίες, τονίζει η UNCTAD και προειδοποιεί για τις συνέπειες: παγκόσμια ύφεση, παρατεταμένη στασιμότητα, ζημιές χειρότερες αυτών του κραχ του 2008 και της πανδημίας που θα πλήξουν κυρίως τις αναπτυσσόμενες χώρες.Ευθεία βολή στις πολιτικές υψηλών επιτοκίων και δημοσιονομικής συστολής που εφαρμόζουν οι πλουσιότερες χώρες του κόσμου με πρόσχημα την πάταξη του υψηλού πληθωρισμού, εξαπέλυσε χθες ο ΟΗΕ αμφισβητώντας ανοιχτά την τρέχουσα «οικονομική ορθοδοξία» στην υφήλιο.
Στη φετινή έκθεσή της για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη, η Διάσκεψη των διεθνούς οργανισμού για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη (UNCTAD) κρούει τον κώδωνα του κινδύνου ότι η σύσφιγξη νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής στις αναπτυγμένες οικονομίες απειλεί την παγκόσμια οικονομία με ύφεση, παρατεταμένη στασιμότητα και πρόκληση ζημιάς χειρότερης από αυτήν που τροφοδότησαν το κραχ του 2008 και η πανδημία το 2020.
Η UNCTAD υπενθυμίζει ότι στην τελευταία δεκαετία των εξαιρετικά χαμηλών επιτοκίων, οι κεντρικές τράπεζες απέτυχαν συστηματικά να πιάσουν τους στόχους τους για τον πληθωρισμό και να δημιουργήσουν μια πιο υγιή οικονομική ανάπτυξη. Τονίζει πως οποιαδήποτε πεποίθηση ότι αυτές θα μπορούσαν να μειώσουν τον πληθωρισμό με υψηλότερα επιτόκια χωρίς να προκαλέσουν σοβαρή ύφεση αποτελεί «απερίσκεπτο στοίχημα».
Η υπερβολική νομισματική σύσφιγξη σε μια εποχή μείωσης των πραγματικών μισθών, δημοσιονομικής στενότητας, χρηματοπιστωτικής αναταραχής και ανεπαρκούς πολυμερούς στήριξης και συντονισμού, θα μπορούσε αντίθετα να εγκαινιάσει μια περίοδο στασιμότητας και οικονομικής αστάθειας όχι μόνο για πολλές αναπτυσσόμενες αλλά και κάποιες αναπτυγμένες οικονομίες.
Αμφισβητώντας ευθέως το κυρίαρχο αφήγημα ότι απαιτείται ένα έντονο νομισματικό σοκ από τους κεντρικούς τραπεζίτες στη ζήτηση της οικονομίας για να παταχθεί ο πληθωρισμός, η UNCTAD σημειώνει ότι μεγάλο μέρος της τρέχουσας πληθωριστικής έκρηξης οφείλεται στην εκτίναξη των τιμών της ενέργειας, των τροφίμων, τις τριβές στο παγκόσμιο εμπόριο, την κερδοσκοπία των πολυεθνικών αλλά και των «δυνάμεων της αγοράς» στις αγορές προθεσμιακών συμβολαίων και όχι στην υπερβολική ζήτηση για αγαθά και υπηρεσίες.
«Το πραγματικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής δεν είναι μια κρίση πληθωρισμού που προκαλείται από πάρα πολλά χρήματα που κυνηγούν πολύ λίγα αγαθά, αλλά μια κρίση αναδιανομής, με πάρα πολλές εταιρείες να πληρώνουν πολύ υψηλά μερίσματα, πάρα πολλούς ανθρώπους να παλεύουν να κρατηθούν όρθιοι από μηνιάτικο σε μηνιάτικο και πάρα πολλές κυβερνήσεις να επιβιώνουν από την μια αποπληρωμή ομολόγων τους έως την επόμενη», σημείωσε χαρακτηριστικά ο Richard Kozul-Wright, επικεφαλής της ομάδας που εκπόνησε την έκθεση.
Η UNCTAD προβλέπει επιβράδυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης στο 2,5% φέτος και στο 2,2% το 2023, ενώ προειδοποιεί ότι η ανεπαρκής χρηματοδοτική στήριξη αφήνει τις αναπτυσσόμενες χώρες εκτεθειμένες σε διαδοχικές κρίσεις χρέους, δημόσιας υγείας και κλιματικών επιπτώσεων. Τονίζει ότι οι καθαρές ροές κεφαλαίων προς αυτές με την επιδείνωση των χρηματοπιστωτικών συνθηκών έχουν μετατραπεί από το τελευταίο τρίμηνο του 2021 σε αρνητικές, ενώ εκτιμά ότι οι φετινές αυξήσεις των επιτοκίων στις ΗΠΑ θα συρρικνώσουν τα μελλοντικά τους έσοδα (εξαιρουμένης της Κίνας) κατά 360 δισ. δολάρια, φέρνοντας σε αυτές ακόμη περισσότερα προβλήματα στο μέλλον.
Σημειώνει ακόμη ότι 90 περίπου χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου είδαν φέτος τα νομίσματά τους να υποτιμώνται έναντι του δολαρίου και ότι για πάνω από το 1/3 αυτών η υποτίμηση ήταν μεγαλύτερη του 10%. Για να στηρίξουν τα νομίσματά τους αυτές έχουν ξοδέψει συνολικά φέτος περί τα 379 δισ. δολάρια από τα συναλλαγματικά τους αποθέματα. Σαν να μην έφθανε αυτό, το σπρεντ των ομολόγων τους έναντι των αμερικανικών αυξάνεται ραγδαία και αυξανόμενος αριθμός αυτών καταγράφει αποδόσεις 10 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερες από τα αντίστοιχα αμερικανικά. Υπό το πρίσμα αυτό, ο αριθμός των χωρών που αθετήσουν τις υποχρεώσεις τους ενδέχεται να αυξηθεί ραγδαία στη συνέχεια φέτος.
Στο ίδιο μήκος κύματος, μια ακόμη ανάλυση που δόθηκε νωρίτερα αυτήν την εβδομάδα από την Debt Justice, διαπιστώνει ότι τα μέσα επιτόκια νέου δανεισμού των χωρών χαμηλότερου εισοδήματος αυξήθηκαν κατά 5,7 ποσοστιαίες μονάδες φέτος, σχεδόν τρεις φορές περισσότερο από την αντίστοιχη άνοδο του κόστους δανεισμού της αμερικανικής κυβέρνησης. Επίσης, για τα δύο τρίτα των χωρών χαμηλότερου εισοδήματος όπου υπάρχουν στοιχεία, διαπιστώθηκε ότι τα επιτόκια δανεισμού τους είναι πλέον τόσο υψηλά που πιθανότατα δεν είναι σε θέση να λάβουν νέα δάνεια από εξωτερικούς δανειστές του ιδιωτικού τομέα.
Από την πλευρά της η UNCTAD θεωρεί ότι η παρτίδα μπορεί να σωθεί, αν υπάρξει στροφή στις πολιτικές που έχουν υιοθετηθεί. Στα μέτρα που προτείνει περιλαμβάνονται στρατηγικοί έλεγχοι τιμών, φορολόγηση των «ουρανοκατέβατων» επιχειρηματικών κερδών, αντιμονοπωλιακές ρυθμίσεις και αυστηρότεροι κανονισμοί για την κερδοσκοπία στα εμπορεύματα με απώτερο στόχο την καταπολέμηση των πληθωριστικών πιέσεων στην πηγή.
Τρέχουν τα επιτόκια δανεισμού
Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου
Δεν είναι μόνο ο κίνδυνος ύφεσης που καταλογίζεται στις κεντρικές τράπεζες και στην εμμονική πολιτική τους να αντιμετωπίσουν τον πληθωρισμό αυξάνοντας τα επιτόκια. Η άμεση επίπτωση αυτής της αύξησης είναι ότι ακριβαίνει το κόστος δανεισμού από τις τράπεζες και μάλιστα με ρυθμό πολύ υψηλότερο από την αύξηση των επιτοκίων στις καταθέσεις.
Σύμφωνα με στοιχεία της ίδιας της ΕΚΤ, το μέσο επιτόκιο νέων δανείων προς τις επιχειρήσεις αυξήθηκε τον Αύγουστο στο 1,86% που είναι το υψηλότερο από το 2016, ενώ το μέσο επιτόκιο δανείων προς νοικοκυριά έφτασε στο 2,26%, το υψηλότερο από το 2015. Το επιτόκιο των καταναλωτικών δανείων υπερβαίνει το 6%. Την ίδια στιγμή, τα επιτόκια προθεσμιακών για νοικοκυριά έφτασαν στο 0,48% και για επιχειρήσεις στο 0,20%, την ώρα που οι καταθέσεις όψεως εξακολουθούν να «τιμωρούνται» με 0,01%.
Ανάλογη τάση καταγράφουν και τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος. Το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο των νέων καταθέσεων τον Αύγουστο έμεινε αμετάβλητο στο 0,04% (και στο σύνολο των καταθέσεων στο 0,03%), ενώ το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο των νέων δανείων αυξήθηκε στο 4,00%. Ετσι, το περιθώριο επιτοκίου (spread) μεταξύ των νέων καταθέσεων και δανείων αυξήθηκε στο 3,96% (έναντι 2,2% της ευρωζώνης). Το μέσο επιτόκιο καταναλωτικών δανείων χωρίς καθορισμένη διάρκεια (πιστωτικές και ανοικτά δάνεια) ήταν 14,11%, ενώ το μέσο επιτόκιο των στεγαστικών δανείων με κυμαινόμενο επιτόκιο αυξήθηκε κατά 17 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 3,01%.
Οπως γίνεται αντιληπτό, εκτός από το spread των επιτοκίων δανείων και αποταμιεύσεων, αυξάνεται και το… spread ανάμεσα στην πολιτική επιτοκίων των τραπεζών της ευρωζώνης και των δικών μας, των τόσο γενναιόδωρα ανακεφαλαιοποιημένων με χρήματα των φορολογουμένων.
Μπάμπης Μιχάλης, Γιάννης Κιμπουρόπουλος
Πηγή: efsyn.gr
Στη φετινή έκθεσή της για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη, η Διάσκεψη των διεθνούς οργανισμού για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη (UNCTAD) κρούει τον κώδωνα του κινδύνου ότι η σύσφιγξη νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής στις αναπτυγμένες οικονομίες απειλεί την παγκόσμια οικονομία με ύφεση, παρατεταμένη στασιμότητα και πρόκληση ζημιάς χειρότερης από αυτήν που τροφοδότησαν το κραχ του 2008 και η πανδημία το 2020.
Η UNCTAD υπενθυμίζει ότι στην τελευταία δεκαετία των εξαιρετικά χαμηλών επιτοκίων, οι κεντρικές τράπεζες απέτυχαν συστηματικά να πιάσουν τους στόχους τους για τον πληθωρισμό και να δημιουργήσουν μια πιο υγιή οικονομική ανάπτυξη. Τονίζει πως οποιαδήποτε πεποίθηση ότι αυτές θα μπορούσαν να μειώσουν τον πληθωρισμό με υψηλότερα επιτόκια χωρίς να προκαλέσουν σοβαρή ύφεση αποτελεί «απερίσκεπτο στοίχημα».
Η υπερβολική νομισματική σύσφιγξη σε μια εποχή μείωσης των πραγματικών μισθών, δημοσιονομικής στενότητας, χρηματοπιστωτικής αναταραχής και ανεπαρκούς πολυμερούς στήριξης και συντονισμού, θα μπορούσε αντίθετα να εγκαινιάσει μια περίοδο στασιμότητας και οικονομικής αστάθειας όχι μόνο για πολλές αναπτυσσόμενες αλλά και κάποιες αναπτυγμένες οικονομίες.
Αμφισβητώντας ευθέως το κυρίαρχο αφήγημα ότι απαιτείται ένα έντονο νομισματικό σοκ από τους κεντρικούς τραπεζίτες στη ζήτηση της οικονομίας για να παταχθεί ο πληθωρισμός, η UNCTAD σημειώνει ότι μεγάλο μέρος της τρέχουσας πληθωριστικής έκρηξης οφείλεται στην εκτίναξη των τιμών της ενέργειας, των τροφίμων, τις τριβές στο παγκόσμιο εμπόριο, την κερδοσκοπία των πολυεθνικών αλλά και των «δυνάμεων της αγοράς» στις αγορές προθεσμιακών συμβολαίων και όχι στην υπερβολική ζήτηση για αγαθά και υπηρεσίες.
«Το πραγματικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής δεν είναι μια κρίση πληθωρισμού που προκαλείται από πάρα πολλά χρήματα που κυνηγούν πολύ λίγα αγαθά, αλλά μια κρίση αναδιανομής, με πάρα πολλές εταιρείες να πληρώνουν πολύ υψηλά μερίσματα, πάρα πολλούς ανθρώπους να παλεύουν να κρατηθούν όρθιοι από μηνιάτικο σε μηνιάτικο και πάρα πολλές κυβερνήσεις να επιβιώνουν από την μια αποπληρωμή ομολόγων τους έως την επόμενη», σημείωσε χαρακτηριστικά ο Richard Kozul-Wright, επικεφαλής της ομάδας που εκπόνησε την έκθεση.
Η UNCTAD προβλέπει επιβράδυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης στο 2,5% φέτος και στο 2,2% το 2023, ενώ προειδοποιεί ότι η ανεπαρκής χρηματοδοτική στήριξη αφήνει τις αναπτυσσόμενες χώρες εκτεθειμένες σε διαδοχικές κρίσεις χρέους, δημόσιας υγείας και κλιματικών επιπτώσεων. Τονίζει ότι οι καθαρές ροές κεφαλαίων προς αυτές με την επιδείνωση των χρηματοπιστωτικών συνθηκών έχουν μετατραπεί από το τελευταίο τρίμηνο του 2021 σε αρνητικές, ενώ εκτιμά ότι οι φετινές αυξήσεις των επιτοκίων στις ΗΠΑ θα συρρικνώσουν τα μελλοντικά τους έσοδα (εξαιρουμένης της Κίνας) κατά 360 δισ. δολάρια, φέρνοντας σε αυτές ακόμη περισσότερα προβλήματα στο μέλλον.
Στο ίδιο μήκος κύματος, μια ακόμη ανάλυση που δόθηκε νωρίτερα αυτήν την εβδομάδα από την Debt Justice, διαπιστώνει ότι τα μέσα επιτόκια νέου δανεισμού των χωρών χαμηλότερου εισοδήματος αυξήθηκαν κατά 5,7 ποσοστιαίες μονάδες φέτος, σχεδόν τρεις φορές περισσότερο από την αντίστοιχη άνοδο του κόστους δανεισμού της αμερικανικής κυβέρνησης. Επίσης, για τα δύο τρίτα των χωρών χαμηλότερου εισοδήματος όπου υπάρχουν στοιχεία, διαπιστώθηκε ότι τα επιτόκια δανεισμού τους είναι πλέον τόσο υψηλά που πιθανότατα δεν είναι σε θέση να λάβουν νέα δάνεια από εξωτερικούς δανειστές του ιδιωτικού τομέα.
Από την πλευρά της η UNCTAD θεωρεί ότι η παρτίδα μπορεί να σωθεί, αν υπάρξει στροφή στις πολιτικές που έχουν υιοθετηθεί. Στα μέτρα που προτείνει περιλαμβάνονται στρατηγικοί έλεγχοι τιμών, φορολόγηση των «ουρανοκατέβατων» επιχειρηματικών κερδών, αντιμονοπωλιακές ρυθμίσεις και αυστηρότεροι κανονισμοί για την κερδοσκοπία στα εμπορεύματα με απώτερο στόχο την καταπολέμηση των πληθωριστικών πιέσεων στην πηγή.
Τρέχουν τα επιτόκια δανεισμού
Του Γιάννη Κιμπουρόπουλου
Δεν είναι μόνο ο κίνδυνος ύφεσης που καταλογίζεται στις κεντρικές τράπεζες και στην εμμονική πολιτική τους να αντιμετωπίσουν τον πληθωρισμό αυξάνοντας τα επιτόκια. Η άμεση επίπτωση αυτής της αύξησης είναι ότι ακριβαίνει το κόστος δανεισμού από τις τράπεζες και μάλιστα με ρυθμό πολύ υψηλότερο από την αύξηση των επιτοκίων στις καταθέσεις.
Σύμφωνα με στοιχεία της ίδιας της ΕΚΤ, το μέσο επιτόκιο νέων δανείων προς τις επιχειρήσεις αυξήθηκε τον Αύγουστο στο 1,86% που είναι το υψηλότερο από το 2016, ενώ το μέσο επιτόκιο δανείων προς νοικοκυριά έφτασε στο 2,26%, το υψηλότερο από το 2015. Το επιτόκιο των καταναλωτικών δανείων υπερβαίνει το 6%. Την ίδια στιγμή, τα επιτόκια προθεσμιακών για νοικοκυριά έφτασαν στο 0,48% και για επιχειρήσεις στο 0,20%, την ώρα που οι καταθέσεις όψεως εξακολουθούν να «τιμωρούνται» με 0,01%.
Ανάλογη τάση καταγράφουν και τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος. Το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο των νέων καταθέσεων τον Αύγουστο έμεινε αμετάβλητο στο 0,04% (και στο σύνολο των καταθέσεων στο 0,03%), ενώ το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο των νέων δανείων αυξήθηκε στο 4,00%. Ετσι, το περιθώριο επιτοκίου (spread) μεταξύ των νέων καταθέσεων και δανείων αυξήθηκε στο 3,96% (έναντι 2,2% της ευρωζώνης). Το μέσο επιτόκιο καταναλωτικών δανείων χωρίς καθορισμένη διάρκεια (πιστωτικές και ανοικτά δάνεια) ήταν 14,11%, ενώ το μέσο επιτόκιο των στεγαστικών δανείων με κυμαινόμενο επιτόκιο αυξήθηκε κατά 17 μονάδες βάσης και διαμορφώθηκε στο 3,01%.
Οπως γίνεται αντιληπτό, εκτός από το spread των επιτοκίων δανείων και αποταμιεύσεων, αυξάνεται και το… spread ανάμεσα στην πολιτική επιτοκίων των τραπεζών της ευρωζώνης και των δικών μας, των τόσο γενναιόδωρα ανακεφαλαιοποιημένων με χρήματα των φορολογουμένων.
Μπάμπης Μιχάλης, Γιάννης Κιμπουρόπουλος
Πηγή: efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου