Με τις δίχρονες Επαγγελματικές Σχολές Κατάρτισης επιχειρούν να γυρίσουν το τιμόνι του χρόνου στην εποχή του «κάλφα». Στόχος της κυβέρνησης είναι οι νέοι από τα 15 χρόνια τους να αποτελέσουν τη στρατιά του φτηνού προσωπικού για τις επιχειρήσεις και των ελαστικών σχέσεων εργασίας χωρίς δικαιώματα.
Τον Δεκέμβριο του 2020, το υπουργείο Παιδείας, εν μέσω πανδημίας και με τις εκπαιδευτικές δομές κλειστές, έθεσε σε ολιγοήμερη διαβούλευση σχέδιο νόμου για την Επαγγελματική Εκπαίδευση-Κατάρτιση και Διά Βίου Μάθηση και σε χρόνο «ντε τε» το ψήφισε στη Βουλή και έγινε ο ν. 4763/2020.
Η παρέμβαση αυτή, που συγκέντρωσε σφοδρή κριτική από την αντιπολίτευση και φορείς της εκπαίδευσης για την «παράδοση» ανήλικων μαθητών στα «δεσμά» της μαθητείας και της ελαστικής απασχόλησης, για την «παραγωγή» φτηνού, ευέλικτου εργατικού δυναμικού που θα καλύπτει τις εφήμερες ανάγκες της αγοράς εργασίας, αποδίδοντας το μέγιστο δυνατό κέρδος στους μεγαλοεπιχειρηματίες των κλάδων, παίρνει τώρα «σάρκα και οστά» με την ίδρυση των Επαγγελµατικών Σχολών Κατάρτισης (ΕΣΚ) και των Επαγγελµατικών Σχολών (ΕΠΑΣ) Μαθητείας του ΟΑΕΔ.
Οπως είχε τονίσει τότε η υπουργός Παιδείας σε συνέντευξή της: «[…] κεντρική στόχευση η Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση να καταστεί εργαλείο αναπτυξιακής πολιτικής». Ουσιαστικά η εκπαίδευση υποβιβάζεται απλώς σε υπηρέτη της οικονομίας και ιδιαίτερα η τεχνική εκπαίδευση χάνει τον όποιο μορφωτικό της ρόλο και γίνεται μια σύγχρονη «μαθητεία», όπου αντί για προγράμματα σπουδών προβλέπονται στενές καταρτίσεις και, βασικά, δουλειά από τα 15 μέσω της μαθητείας-«πρακτικής άσκησης».
Στόχος της κυβέρνησης είναι οι νέοι από τα 15 χρόνια τους να μαθαίνουν από τον εργοδότη και για τον εργοδότη. Να αποτελέσουν τη στρατιά του δωρεάν προσωπικού για τις επιχειρήσεις και των ελαστικών σχέσεων εργασίας χωρίς δικαιώματα. Στην εποχή των τεράστιων επιστημονικών παραγωγικών και τεχνολογικών δυνατοτήτων, το υπουργείο Παιδείας επιχειρεί να γυρίσει το τιμόνι του χρόνου στην εποχή του «κάλφα».
Οι προβλέψεις της νομοθεσίας
Οπως προβλέπεται από τον νόμο, «οι ΕΠΑ.Σ. Μαθητείας του ΟΑΕΔ παρέχουν µεταγυµνασιακή επαγγελµατική εκπαίδευση επιπέδου τρία (3), εφαρµόζοντας το δυϊκό σύστηµα, που συνδυάζει τη θεωρητική και εργαστηριακή εκπαίδευση στην τάξη µε την μαθητεία σε εργασιακό χώρο». Συγκεκριμένα η φοίτηση στις ΕΣΚ είναι διετής και περιλαµβάνει τις τάξεις Α΄ και Β΄. Στην Α΄ τάξη εγγράφονται χωρίς εξετάσεις οι κάτοχοι απολυτηρίου Γυµνασίου ή άλλου ισότιµου τίτλου και στη Β΄ τάξη εγγράφονται οι μαθητευόµενοι που προάγονται από την Α΄ τάξη. Οι προαγωγικές εξετάσεις στην Α΄ τάξη, όπως και αυτές µε βάση τις οποίες θα κριθεί επιτυχής η παρακολούθηση στη Β΄ τάξη, διεξάγονται εντός των ΕΣΚ και των ΕΠΑ.Σ. Μαθητείας του ΟΑΕΔ, στα μαθήµατα και στις επαγγελματικές ασκήσεις που έχουν ασκηθεί οι µαθητευόµενοι.
Από τα πρώτα άρθρα του νόμου, που αποτελεί αντιγραφή των προτάσεων του ΣΕΒ για την Τεχνικοεπαγγελματική Εκπαίδευση, φαίνεται ο στόχος της εντονότερης εμπλοκής των επιχειρήσεων στον καθορισμό των ειδικοτήτων των σχολών.
Με το νομοσχέδιο εισάγονται αμέσως μετά το Γυμνάσιο διετείς Επαγγελματικές Σχολές Κατάρτισης (ΕΣΚ), κατηγορία στην οποία εντάσσονται και οι επαγγελματικές σχολές μαθητείας του ΟΑΕΔ. Αυτές θα δίνουν μετά από εξετάσεις πιστοποιητικό επιπέδου 3, δηλαδή προσόντα και πιστοποίηση με ακόμα χαμηλότερα επαγγελματικά, μισθολογικά και εργασιακά δικαιώματα από το επίπεδο 4 του ΕΠΑ.Λ. (επίπεδο στο οποίο ανήκαν μέχρι τώρα και οι σχολές του ΟΑΕΔ, που υποβαθμίζονται).
Οπως ορίζεται από τον νόμο 4763/2020 (κεφάλαιο Γ΄, άρθρα 9-15), σκοπός των ανωτέρω σχολών είναι «η παροχή υπηρεσιών αρχικής επαγγελµατικής εκπαίδευσης και κατάρτισης σε αποφοίτους µε τίτλο της υποχρεωτικής εκπαίδευσης ή τίτλο ισότιµο προς αυτόν». Με άλλα λόγια, μαθητές από τα 15 τους χρόνια θα σπρώχνονται εκτός σχολείου και θα οδηγούνται άρον άρον στην κατάρτιση και την ανήλικη εργασία, ως τζάμπα ή φθηνό εργατικό δυναμικό για τις επιχειρήσεις.
Αυτός ο σχεδιασμός δεν είναι μόνο ότι δημιουργεί αποφοίτους μιας χρήσης για τους εργοδότες, με δεξιότητες σε επαγγέλματα που σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα μοιραία θα απαξιώνονται, αλλά επιπλέον δεν διασφαλίζει στους μαθητές ούτε καν τη δυνατότητα να επιλέγουν αυτό που επιθυμούν, ανεξάρτητα από την περιοχή στην οποία κατοικούν, αφού οι ειδικότητες θα καθορίζονται με βάση τις τοπικές επιχειρήσεις.
Αντί να ενισχύεται ο μορφωτικός χαρακτήρας των υποχρεωτικών εγκύκλιων σπουδών της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης για κάθε παιδί, θεσμοθετείται η συστηματική απομάκρυνση από τα θρανία προς σχολές πρόωρης κατάρτισης, που μπορούν να ιδρύονται ακόμα και από εργοδοτικούς φορείς. Μαζί δε με τη θεσμοθέτηση της τράπεζας θεμάτων και στο ΕΠΑ.Λ., άλλο ένα τμήμα του μαθητικού δυναμικού οδηγείται στην έξωση από το Λύκειο, με μόνη διέξοδο τη μαθητεία πριν από τα 18.
Τίτλοι επαγγελµατικής εκπαίδευσης και κατάρτισης και επαγγελµατικά δικαιώµατα
α. Πτυχίο Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, επιπέδου τρία (3), που χορηγείται στους αποφοίτους των Σχολών Επαγγελµατικής Κατάρτισης (ΣΕΚ), των Επαγγελµατικών Σχολών Κατάρτισης (ΕΣΚ) και των Επαγγελµατικών Σχολών Μαθητείας (ΕΠΑ.Σ.) του ΟΑΕΔ, ύστερα από πιστοποίηση.
β. Απολυτήριο Γενικού Λυκείου επιπέδου 4, που χορηγείται στους αποφοίτους των Γενικών Λυκείων (ΓΕ.Λ.).
γ. Απολυτήριο Επαγγελµατικού Λυκείου (ΕΠΑ.Λ.) επιπέδου 4 (ισότιµο µε το Απολυτήριο Γενικού Λυκείου), που χορηγείται στους αποφοίτους της Γ΄ Τάξης των Επαγγελµατικών Λυκείων (ΕΠΑ.Λ.) έπειτα από ενδοσχολικές εξετάσεις.
δ. Πτυχίο Επαγγελµατικής Ειδικότητας, Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, επιπέδου 4, που χορηγείται στους αποφοίτους της Γ΄ Τάξης των Επαγγελµατικών Λυκείων (ΕΠΑ.Λ.) µετά από ενδοσχολικές εξετάσεις.
ε. Πτυχίο Επαγγελµατικής Ειδικότητας, Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, επιπέδου 5, που χορηγείται στους αποφοίτους της Τάξης Μαθητείας των ΕΠΑ.Λ. µετά από πιστοποίηση,
στ. Δίπλωµα Επαγγελµατικής Ειδικότητας, Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, επιπέδου 5, που χορηγείται στους αποφοίτους Ι.Ε.Κ. µετά από πιστοποίηση.
ζ. Πιστοποιητικό Επάρκειας, που χορηγείται σε επαγγελµατίες οι οποίοι παρακολούθησαν σε Κέντρο Διά Βίου Μάθησης πρόγραµµα Συνεχιζόµενης Επαγγελµατικής Κατάρτισης συµβατό µε το εκάστοτε ισχύον επαγγελµατικό περίγραµµα προκειµένου να εκσυγχρονίσουν ή αναβαθµίσουν τις γνώσεις, τις ικανότητες και τις δεξιότητες του επαγγέλµατος, µετά από επιτυχή συµµετοχή σε εξετάσεις πιστοποίησης που διενεργούνται από τον ΕΟΠΠΕΠ ή υπό την εποπτεία του.
Πηγή: Νόμος 4763/2020 – Επεξεργασία στοιχείων Χρήστος Κάτσικας
Χρήστος Κάτσικας
Πηγή: efsyn.gr
Η παρέμβαση αυτή, που συγκέντρωσε σφοδρή κριτική από την αντιπολίτευση και φορείς της εκπαίδευσης για την «παράδοση» ανήλικων μαθητών στα «δεσμά» της μαθητείας και της ελαστικής απασχόλησης, για την «παραγωγή» φτηνού, ευέλικτου εργατικού δυναμικού που θα καλύπτει τις εφήμερες ανάγκες της αγοράς εργασίας, αποδίδοντας το μέγιστο δυνατό κέρδος στους μεγαλοεπιχειρηματίες των κλάδων, παίρνει τώρα «σάρκα και οστά» με την ίδρυση των Επαγγελµατικών Σχολών Κατάρτισης (ΕΣΚ) και των Επαγγελµατικών Σχολών (ΕΠΑΣ) Μαθητείας του ΟΑΕΔ.
Οπως είχε τονίσει τότε η υπουργός Παιδείας σε συνέντευξή της: «[…] κεντρική στόχευση η Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση να καταστεί εργαλείο αναπτυξιακής πολιτικής». Ουσιαστικά η εκπαίδευση υποβιβάζεται απλώς σε υπηρέτη της οικονομίας και ιδιαίτερα η τεχνική εκπαίδευση χάνει τον όποιο μορφωτικό της ρόλο και γίνεται μια σύγχρονη «μαθητεία», όπου αντί για προγράμματα σπουδών προβλέπονται στενές καταρτίσεις και, βασικά, δουλειά από τα 15 μέσω της μαθητείας-«πρακτικής άσκησης».
Στόχος της κυβέρνησης είναι οι νέοι από τα 15 χρόνια τους να μαθαίνουν από τον εργοδότη και για τον εργοδότη. Να αποτελέσουν τη στρατιά του δωρεάν προσωπικού για τις επιχειρήσεις και των ελαστικών σχέσεων εργασίας χωρίς δικαιώματα. Στην εποχή των τεράστιων επιστημονικών παραγωγικών και τεχνολογικών δυνατοτήτων, το υπουργείο Παιδείας επιχειρεί να γυρίσει το τιμόνι του χρόνου στην εποχή του «κάλφα».
Οι προβλέψεις της νομοθεσίας
Οπως προβλέπεται από τον νόμο, «οι ΕΠΑ.Σ. Μαθητείας του ΟΑΕΔ παρέχουν µεταγυµνασιακή επαγγελµατική εκπαίδευση επιπέδου τρία (3), εφαρµόζοντας το δυϊκό σύστηµα, που συνδυάζει τη θεωρητική και εργαστηριακή εκπαίδευση στην τάξη µε την μαθητεία σε εργασιακό χώρο». Συγκεκριμένα η φοίτηση στις ΕΣΚ είναι διετής και περιλαµβάνει τις τάξεις Α΄ και Β΄. Στην Α΄ τάξη εγγράφονται χωρίς εξετάσεις οι κάτοχοι απολυτηρίου Γυµνασίου ή άλλου ισότιµου τίτλου και στη Β΄ τάξη εγγράφονται οι μαθητευόµενοι που προάγονται από την Α΄ τάξη. Οι προαγωγικές εξετάσεις στην Α΄ τάξη, όπως και αυτές µε βάση τις οποίες θα κριθεί επιτυχής η παρακολούθηση στη Β΄ τάξη, διεξάγονται εντός των ΕΣΚ και των ΕΠΑ.Σ. Μαθητείας του ΟΑΕΔ, στα μαθήµατα και στις επαγγελματικές ασκήσεις που έχουν ασκηθεί οι µαθητευόµενοι.
Με το νομοσχέδιο εισάγονται αμέσως μετά το Γυμνάσιο διετείς Επαγγελματικές Σχολές Κατάρτισης (ΕΣΚ), κατηγορία στην οποία εντάσσονται και οι επαγγελματικές σχολές μαθητείας του ΟΑΕΔ. Αυτές θα δίνουν μετά από εξετάσεις πιστοποιητικό επιπέδου 3, δηλαδή προσόντα και πιστοποίηση με ακόμα χαμηλότερα επαγγελματικά, μισθολογικά και εργασιακά δικαιώματα από το επίπεδο 4 του ΕΠΑ.Λ. (επίπεδο στο οποίο ανήκαν μέχρι τώρα και οι σχολές του ΟΑΕΔ, που υποβαθμίζονται).
Οπως ορίζεται από τον νόμο 4763/2020 (κεφάλαιο Γ΄, άρθρα 9-15), σκοπός των ανωτέρω σχολών είναι «η παροχή υπηρεσιών αρχικής επαγγελµατικής εκπαίδευσης και κατάρτισης σε αποφοίτους µε τίτλο της υποχρεωτικής εκπαίδευσης ή τίτλο ισότιµο προς αυτόν». Με άλλα λόγια, μαθητές από τα 15 τους χρόνια θα σπρώχνονται εκτός σχολείου και θα οδηγούνται άρον άρον στην κατάρτιση και την ανήλικη εργασία, ως τζάμπα ή φθηνό εργατικό δυναμικό για τις επιχειρήσεις.
Αυτός ο σχεδιασμός δεν είναι μόνο ότι δημιουργεί αποφοίτους μιας χρήσης για τους εργοδότες, με δεξιότητες σε επαγγέλματα που σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα μοιραία θα απαξιώνονται, αλλά επιπλέον δεν διασφαλίζει στους μαθητές ούτε καν τη δυνατότητα να επιλέγουν αυτό που επιθυμούν, ανεξάρτητα από την περιοχή στην οποία κατοικούν, αφού οι ειδικότητες θα καθορίζονται με βάση τις τοπικές επιχειρήσεις.
Αντί να ενισχύεται ο μορφωτικός χαρακτήρας των υποχρεωτικών εγκύκλιων σπουδών της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης για κάθε παιδί, θεσμοθετείται η συστηματική απομάκρυνση από τα θρανία προς σχολές πρόωρης κατάρτισης, που μπορούν να ιδρύονται ακόμα και από εργοδοτικούς φορείς. Μαζί δε με τη θεσμοθέτηση της τράπεζας θεμάτων και στο ΕΠΑ.Λ., άλλο ένα τμήμα του μαθητικού δυναμικού οδηγείται στην έξωση από το Λύκειο, με μόνη διέξοδο τη μαθητεία πριν από τα 18.
Τίτλοι επαγγελµατικής εκπαίδευσης και κατάρτισης και επαγγελµατικά δικαιώµατα
α. Πτυχίο Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, επιπέδου τρία (3), που χορηγείται στους αποφοίτους των Σχολών Επαγγελµατικής Κατάρτισης (ΣΕΚ), των Επαγγελµατικών Σχολών Κατάρτισης (ΕΣΚ) και των Επαγγελµατικών Σχολών Μαθητείας (ΕΠΑ.Σ.) του ΟΑΕΔ, ύστερα από πιστοποίηση.
β. Απολυτήριο Γενικού Λυκείου επιπέδου 4, που χορηγείται στους αποφοίτους των Γενικών Λυκείων (ΓΕ.Λ.).
γ. Απολυτήριο Επαγγελµατικού Λυκείου (ΕΠΑ.Λ.) επιπέδου 4 (ισότιµο µε το Απολυτήριο Γενικού Λυκείου), που χορηγείται στους αποφοίτους της Γ΄ Τάξης των Επαγγελµατικών Λυκείων (ΕΠΑ.Λ.) έπειτα από ενδοσχολικές εξετάσεις.
δ. Πτυχίο Επαγγελµατικής Ειδικότητας, Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, επιπέδου 4, που χορηγείται στους αποφοίτους της Γ΄ Τάξης των Επαγγελµατικών Λυκείων (ΕΠΑ.Λ.) µετά από ενδοσχολικές εξετάσεις.
ε. Πτυχίο Επαγγελµατικής Ειδικότητας, Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, επιπέδου 5, που χορηγείται στους αποφοίτους της Τάξης Μαθητείας των ΕΠΑ.Λ. µετά από πιστοποίηση,
στ. Δίπλωµα Επαγγελµατικής Ειδικότητας, Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, επιπέδου 5, που χορηγείται στους αποφοίτους Ι.Ε.Κ. µετά από πιστοποίηση.
ζ. Πιστοποιητικό Επάρκειας, που χορηγείται σε επαγγελµατίες οι οποίοι παρακολούθησαν σε Κέντρο Διά Βίου Μάθησης πρόγραµµα Συνεχιζόµενης Επαγγελµατικής Κατάρτισης συµβατό µε το εκάστοτε ισχύον επαγγελµατικό περίγραµµα προκειµένου να εκσυγχρονίσουν ή αναβαθµίσουν τις γνώσεις, τις ικανότητες και τις δεξιότητες του επαγγέλµατος, µετά από επιτυχή συµµετοχή σε εξετάσεις πιστοποίησης που διενεργούνται από τον ΕΟΠΠΕΠ ή υπό την εποπτεία του.
Πηγή: Νόμος 4763/2020 – Επεξεργασία στοιχείων Χρήστος Κάτσικας
Χρήστος Κάτσικας
Πηγή: efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου