Η Ελληνική Εταιρεία Ανακύκλωσης και Αξιοποίησης (ΕΕΑΑ Α.Ε.) έχει ενημερώσει ότι δεν προτίθεται να ανανεώσει τις συμβάσεις με τους δήμους με τους όρους που ίσχυαν έως για περίπου μία 20ετία ● Μπορεί να μειωθεί έως και κάτω από το ήμισυ η δραστηριότητά της ● Από όλες τις πλευρές τονίζεται η ανάγκη κυβερνητικών πρωτοβουλιών και λήψης μέτρων για να παταχθεί η εισφοροδιαφυγή και να μην καταρρεύσει η επιχείρηση ανακύκλωσης ● Καταγγελίες Πελετίδη ότι η «Ανταποδοτική» πριμοδοτείται από την κυβέρνηση της Ν.Δ. για να κυριαρχήσει στον χώρο της ανακύκλωσης, με την προστασία της αμερικανικής κυβέρνησης και τις ευλογίες της πρεσβείας των ΗΠΑ ● Σχεδόν ή μια στις δυο συσκευασίες δεν συμμετέχει σε κανένα σύστημα ανακύκλωσης, με συνέπεια να χάνονται πόροι για την ανακύκλωση περίπου 22 εκατ. ευρώ ετησίως.
Η ανακύκλωση συσκευασιών βαίνει προς αδιέξοδο; Η Ελληνική Εταιρεία Ανακύκλωσης και Αξιοποίησης (ΕΕΑΑ Α.Ε.), ευρύτερα γνωστή για το δίκτυο των μπλε κάδων που είναι αναπτυγμένο σχεδόν σε κάθε ελληνικό δήμο και καλύπτει σχεδόν το σύνολο του πληθυσμού της χώρας, ετοιμάζεται να συρρικνώσει τις δραστηριότητές της.
Η ανακύκλωση συσκευασιών βαίνει προς αδιέξοδο; Η Ελληνική Εταιρεία Ανακύκλωσης και Αξιοποίησης (ΕΕΑΑ Α.Ε.), ευρύτερα γνωστή για το δίκτυο των μπλε κάδων που είναι αναπτυγμένο σχεδόν σε κάθε ελληνικό δήμο και καλύπτει σχεδόν το σύνολο του πληθυσμού της χώρας, ετοιμάζεται να συρρικνώσει τις δραστηριότητές της.
Με επιστολές της προς δήμους και Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ) –στους οποίους συμμετέχουν περισσότεροι του ενός δήμοι- η εταιρεία έχει ενημερώσει ότι δεν προτίθεται να ανανεώσει τις μεταξύ τους συμβάσεις συνεργασίας με τους όρους που ίσχυαν έως για περίπου μια 20ετία, επικαλούμενη την εκτεταμένη εισφοροδιαφυγή, δηλαδή τη μη καταβολή των τελών συσκευασίας που υποχρεούνται να πληρώνουν οι επιχειρήσεις-παραγωγοί συσκευασμένων προϊόντων.
Πολλές από αυτές τις συμβάσεις λήγουν τον Δεκέμβρη του 2022. Θα διακοπεί εντελώς η συνεργασία μεταξύ μιας σειράς δήμων και ΕΕΑΑ και θα τιναχθεί στον αέρα η ανακύκλωση συσκευασιών σε μια σειρά πόλεων ή πρόκειται για την αφετηρία μιας σταδιακής συρρίκνωσης της ανακύκλωσης που επιτυγχάνεται σήμερα μέσω των μπλε κάδων;
Τα στοιχεία που παρουσιάζει η ΕΕΑΑ οδηγούν στο συμπέρασμα ότι μπορεί να μειωθεί έως και κάτω από το ήμισυ η δραστηριότητά της. Τόσο από πλευράς εταιρείας, όσο και από πλευράς δήμων, τονίζεται η ανάγκη κυβερνητικών πρωτοβουλιών και λήψης μέτρων για να παταχθεί η εισφοροδιαφυγή και να μην καταρρεύσει η ανακύκλωση συσκευασιών.
Η ΕΕΑΑ αποτελεί το πρώτο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων στην Ελλάδα και λειτουργεί για περίπου μια 20ετία, αναπτύσσοντας σχεδόν σε όλη την ελληνική επικράτεια ένα δίκτυο μπλε κάδων, όπου οι πολίτες αφήνουν ανακυκλώσιμα υλικά (πλαστικό, αλουμίνιο, χαρτί/χαρτόνι, γυαλί που απορρίπτεται στους μπλε κώδωνες).
Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΕΑΑ, με την εταιρεία έχουν συμβληθεί 306 δήμοι και δημοτικοί φορείς, καλύπτοντας το 96% του πληθυσμού της χώρας. Πρόκειται για ένα ιδιωτικό σύστημα ανακύκλωσης συσκευασιών: αν και μεγαλομέτοχος της εταιρείας είναι η Κεντρική Ενωση Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ) με ποσοστό 35%, το 65% ανήκει σε μεγάλες επιχειρήσεις που παράγουν και μεγάλες ποσότητες συσκευασμένων προϊόντων (Coca-Cola 3E, Pepsico Hellas, Nestlé Ελλάς, Αθηναϊκή Ζυθοποιία, Πρόκτερ & Γκαμπλ Ελλάς κ.ά.).
Η λειτουργία της ΕΕΑΑ εξαρτάται και από πλήθος άλλων επιχειρήσεων που παράγουν συσκευασμένα προϊόντα και από τις εισφορές που καταβάλλουν (ανάλογα με τις παραγόμενες ποσότητες συσκευασιών και από τα χρήματα που καταβάλλουν οι καταναλωτές με την αγορά προϊόντων) συγκεντρώνονται πόροι για την αγορά εξοπλισμού ανακύκλωσης (μπλε κάδοι, απορριμματοφόρα κ.λπ.) και την οργάνωση Κέντρων Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ).
Υπολογίζονται σε 3.117 οι συμβεβλημένες με την ΕΕΑΑ επιχειρήσεις (κατά 64% δραστηριοποιούνται στον κλάδο των τροφίμων και των ποτών). Δεν είναι όμως όλες οι επιχειρήσεις που παράγουν συσκευασμένα προϊόντα συμβεβλημένες με την ΕΕΑΑ ή το έτερο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης, την «Ανταποδοτική Ανακύκλωση», με αποτέλεσμα να προκύπτει μεγάλη εισφοροδιαφυγή από πλευράς παραγωγών συσκευασιών.
Πόροι που χάνονται
«Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία των αρμόδιων αρχών τα απόβλητα συσκευασίας που εισφοροδιαφεύγουν υπολογίζονται στο 45% των ποσοτήτων που “πέφτουν” ετησίως στην αγορά. Δηλαδή, 20 χρόνια μετά την ψήφιση του σχετικού νόμου, σχεδόν η μία στις δυο συσκευασίες δεν συμμετέχει σε κανένα σύστημα ανακύκλωσης με συνέπεια να χάνονται πόροι για την ανακύκλωση περίπου 22 εκατ. ευρώ ετησίως. Και αυτό συνεχίζεται για 20 χρόνια!», τονίζει στην «Εφ.Συν.» ο διευθυντής της ΕΕΑΑ, Γιάννης Ραζής.
Σύμφωνα με τον ίδιο, το μερίδιο στην ανακύκλωση συσκευασιών που αντιστοιχεί στην ΕΕΑΑ ανέρχεται στο 46%, όμως η εταιρεία «παράγει διπλάσιο αποτέλεσμα από τη νομική της υποχρέωση», συμβάλλοντας κατά 95% στο εθνικό αποτέλεσμα ανακύκλωσης συσκευασιών. Ειδικότερα, στοιχεία της ΕΕΑΑ αναφέρουν ότι οι συμβεβλημένες με την ίδια ποσότητες συσκευασιών ανέρχονται σε περίπου 376.000 τόνους, αλλά η εταιρεία καταγράφει επιδόσεις που το 2021 ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο φτάνοντας τους 576.000 τόνους ανακυκλώσιμων υλικών, από τους οποίους αξιοποιήθηκαν 521.0000 τόνοι αποβλήτων απλών και βιομηχανικών εμπορικών συσκευασιών – στους μπλε κάδους απορρίπτονται συσκευασίες και επιχειρήσεων που δεν είναι συμβεβλημένες με την ΕΕΑΑ.
Ωστόσο, η ΕΕΑΑ δηλώνει ότι βαρύνεται «σχεδόν αποκλειστικά» από την τεράστια εισφοροδιαφυγή και τα έσοδά της δεν επαρκούν για τη διατήρηση και την προώθηση έργων ανακύκλωσης. Μέχρι πρότινος, λειτουργούσε αξιοποιώντας τα αποθεματικά της κι εφεξής, όπως περιγράφει ο κ. Ραζής, «η εταιρεία θα συνεχίζει να εκσυγχρονίζει τα έργα ανακύκλωσης», αλλά «η λειτουργία όλων των έργων με απόδοση της ΕΕΑΑ υπερδιπλάσια της νομικής της υποχρέωσης δεν μπορεί να συνεχιστεί, κι αυτό για να διασφαλιστεί η συνέχιση υλοποίησης όλων των έργων και η ανταπόκριση του Συστήματος στη νομική του υποχρέωση».
Ο κ. Ραζής διαβεβαιώνει ότι «σε κάθε περίπτωση δεν μιλάμε για συρρίκνωση του δικτύου των μπλε κάδων», ωστόσο, «μέχρι η Δημόσια Διοίκηση να αναλάβει τον ρόλο που της αναλογεί και να λάβει τις αποφάσεις που απαιτούνται για να αρθούν οι χρονίζουσες στρεβλώσεις στην ανακύκλωση συσκευασιών, η ΕΕΑΑ δυστυχώς δεν δύναται να ανανεώνει, με τους ίδιους όρους, συμβάσεις που λήγουν». Το νέο μοντέλο που θα υιοθετήσει η εταιρεία «θα στοχεύσει στο νομικό της στόχο για το 2025 που είναι το 65% των συμβεβλημένων ποσοτήτων», μας εξηγεί ο κ. Ραζής. Το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί σε 244.000 τόνους, επίδοση μικρότερη της μισής από αυτή που δηλώνει η ΕΕΑΑ ότι πέτυχε το 2021.
Μέχρι τις αρχές Ιουλίου η ΕΕΑΑ είχε ενημερώσει 8 δήμους και 13 ΦΟΔΣΑ ότι δεν προτίθεται να ανανεώσει με τους ισχύοντες όρους τις μεταξύ τους συμβάσεις. Από τους αποδέκτες των σχετικών επιστολών, ο μεγαλύτερος πληθυσμιακά δήμος είναι αυτός της Πάτρας.
Σύμφωνα με όσα περιγράφει στην «Εφ.Συν.» ο δήμαρχος Πατρέων, Κώστας Πελετίδης, με την προτεινόμενη νέα σύμβαση η ΕΕΑΑ θέλει να αφήσει στον δήμο κάθε διαδικασία ανακύκλωσης, «από την αποκομιδή, τη διαλογή μέχρι και τη διάθεση στην αγορά των ανακτώμενων», αλλά «το τίμημα που θα καταβάλλεται από την ΕΕΑΑ, θα είναι ψίχουλα μπροστά στα μεγάλα κόστη που θα πληρώνει ο δημότης με τα ανταποδοτικά. Και μάλιστα το “τίμημα” μειώνεται στο μισό, γιατί περισσότερες από τις μισές εταιρείες δεν καταβάλλουν εισφορές, ενώ τις εισπράττουν από τον καταναλωτή», εξηγεί. Η σύμβαση που πρότεινε η ΕΕΑΑ έχει καταψηφιστεί από το δημοτικό συμβούλιο Πατρέων.
Ακόμη 9 δήμοι
Επιπτώσεις από την προτεινόμενη σύμβαση της ΕΕΑΑ αναμένονται και για γειτονικούς της Πάτρας δήμους. Και αυτό γιατί, πέραν των παραπάνω, «η ΕΕΑΑ αποφάσισε αυθαίρετα να σταματήσει, μετά το 2022, τη λειτουργία του ΚΔΑΥ Πάτρας, παρά τα ισχύοντα για μία εικοσαετία με τις μέχρι σήμερα συμβάσεις», περιγράφει ο κ. Πελετίδης. Το συγκεκριμένο ΚΔΑΥ ανήκει στον Δήμο Πατρέων, αλλά χρησιμοποιείται από την ΕΕΑΑ για τη διαλογή ανακυκλώσιμων συσκευασιών τόσο της Πάτρας, αλλά και άλλων 9 δήμων (Αιγιαλείας, Δυτικής Αχαΐας, Καλαβρύτων, Πηνειού, Αρχαίας Ολυμπίας, Ηλιδας, Πύργου, Ναυπακτίας, Θέρμου).
«Το ιδιωτικοποιημένο σύστημα ανακύκλωσης συσκευασιών είναι σε κατάρρευση σε όλη την Ελλάδα και δεν αφορά μόνο τον Δήμο Πάτρας. Η ανακύκλωση είναι υποχρέωση των εταιρειών που παράγουν και εμπορεύονται συσκευασμένα προϊόντα και η κυβέρνηση πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες της», ξεκαθαρίζει ο κ. Πελετίδης. Διαθέσεις απόσυρσης της ΕΕΑΑ από τις ευρύτερες δραστηριότητες αναδεικνύει η πρόταση της εταιρείας να περάσουν στη διαχείριση των ΦΟΔΣΑ και τα υπόλοιπα ΚΔΑΥ που έχει υπό την ευθύνη της. «Οι ΦΟΔΣΑ έχουν εδώ και χρόνια την ευθύνη πολύ μεγαλύτερων μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων, γιατί όχι και των ΚΔΑΥ;», αντιτείνει ο κ. Ραζής.
Πληροφορίες από αυτοδιοικητικά στελέχη αναφέρουν ότι αρκετοί δήμοι της Αττικής και της υπόλοιπης Ελλάδας έχουν στείλει επιστολές διαμαρτυρίας στον Εθνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) και στο υπουργείο Περιβάλλοντος, λέγοντας ότι η ΕΕΑΑ δεν ανταποκρίνεται σε αιτήματά τους για αντικατάσταση κάδων και παροχή απορριμματοφόρων. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι οι επιστολές της ΕΕΑΑ στους δήμους για μη ανανέωση των ισχυουσών συμβάσεων ενσωματώνουν και μια τακτική άσκησης πίεσης προς την κυβέρνηση προκειμένου να επιλυθεί το χρόνιο πρόβλημα της εισφοροδιαφυγής.
«Δικαίως διαμαρτύρονται οι δήμοι. Πρέπει επιτέλους να μπει μια νέα αρχή στον τομέα της ανακύκλωσης. Ανακυκλώνονται συγκεκριμένοι τόνοι, αλλά πληρώνονται μόνο οι μισοί. Πρέπει να ξαναδούμε από την αρχή την αγορά ανακύκλωσης και πρέπει ο ΕΟΑΝ να παρέμβει σε αυτόν τον τομέα. Να βάλει μια αρχή σε σχέση με τη λειτουργία των συστημάτων, την κοστολόγησή τους και, βεβαίως, την υποχρεωτικότητα καταβολής των εισφορών από πλευράς εταιρειών που υπόκεινται σε τέλη συσκευασιών. Ως ΚΕΔΕ δεν μας ενδιαφέρει πόσα θα είναι τα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης συσκευασιών. Σημασία έχει να λειτουργούν με τους ίδιους όρους και τις ίδιες προϋποθέσεις και φυσικά να είναι βιώσιμα», δηλώνει στην «Εφ.Συν.» ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Δημήτρης Παπαστεργίου.
Επί περίπου μια 20ετία η ΕΕΑΑ αποτελούσε ουσιαστικά ένα μονοπώλιο στην ανακύκλωση συσκευασιών, μέχρι να εισέλθουν στον τομέα και άλλα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης. Σήμερα, η εταιρεία έχει να εκτοξεύσει βέλη κατά των αρμόδιων αρχών: στην ανεπαρκή -κατά κοινή ομολογία- ανταπόκριση της Πολιτείας στα αιτήματα για πάταξη της εισφοροδιαφυγής, «ήρθε να προστεθεί και σειρά αιφνίδιων αποφάσεων από τον ΕΟΑΝ που αφορούν και επιβαρύνουν αποκλειστικά την ΕΕΑΑ. Η μία από αυτές αφορά την αύξηση του 15% των εισφορών μόνο των επιχειρήσεων που έχουν συμβληθεί με την ΕΕΑΑ», αναφέρει ο κ. Ραζής, με την εταιρεία να εκφράζει ανησυχίες ότι αυτό θα οδηγήσει επιχειρήσεις συμβεβλημένες με την ίδια σε άλλα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης.
«Με τις ευλογίες της πρεσβείας»
Υποβαθμίζεται το δίκτυο των μπλε κάδων και βγαίνει ευνοημένο άλλο σύστημα ανακύκλωσης στο πλαίσιο ενός επιχειρηματικού ανταγωνισμού; «Πράγματι η “Ανταποδοτική” πριμοδοτείται από την κυβέρνηση της Ν.Δ., για να κυριαρχήσει στον χώρο της ανακύκλωσης, με την προστασία της αμερικάνικης κυβέρνησης και τις ευλογίες της πρεσβείας των ΗΠΑ. Ομως, το μόνο που ανακυκλώνει με τα αμερικάνικης προέλευσης πανάκριβα “σπιτάκια” είναι ο “αφρός” από τη μεγάλη μάζα των ανακυκλώσιμων. Από την άλλη, συγκεντρώνει όλο και περισσότερες συμμετοχές εταιρειών που παράγουν και διακινούν συσκευασμένα προϊόντα. Οπως γίνεται κατανοητό, ο ανταγωνισμός αυτός κατέληξε σε βάρος της ανακύκλωσης, αφού το ιδιωτικοποιημένο σύστημα συνολικά είναι σε καθεστώς κατάρρευσης», τονίζει ο κ. Πελετίδης.
Επιπλέον, ο δήμαρχος Πατρέων θυμίζει ότι «οι προσκλήσεις στο πρόγραμμα “Αντώνης Τρίτσης” για τη διαχείριση των απορριμμάτων και ειδικά για την ανακύκλωση, φωτογράφιζαν τη συγκεκριμένη εταιρεία, αφού η ανταποδοτικότητα ήταν υποχρεωτική. Τελικά, εγκρίθηκαν μερικές δεκάδες εκατομμύρια για την προμήθεια και εγκατάσταση του εξοπλισμού της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης».
Πρόταση για ένταξη και των μπλε κάδων στο χρηματοδοτικό πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης» υπέβαλε με επιστολή του στον αναπληρωτή υπουργό Εσωτερικών, Στέλιο Πέτσα, ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, επισημαίνοντας ότι τα οικονομικά προβλήματα της ΕΕΑΑ αντανακλώνται και στους δήμους, με έλλειψη κάδων και οχημάτων ανακύκλωσης. Η επιστολή αυτή ουδέποτε απαντήθηκε από τον αρμόδιο για το χρηματοδοτικό πρόγραμμα υπουργό, σύμφωνα με πηγές της «Εφ.Συν.» που δεν επιδέχονται διάψευση.
Χαμηλή θέση στην Ευρώπη
Στις κατώτερες ευρωπαϊκές θέσεις ως προς την ανακύκλωση συσκευασιών κατατάσσεται η Ελλάδα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat για το 2019, η χώρα μας πέτυχε ποσοστό ανακύκλωσης συσκευασιών 60,1%, μια επίδοση που εκ πρώτης όψεως μοιάζει να βρίσκεται ελαφρώς κάτω από τον μέσο όρο της «Ευρώπης των 27» (64,8%), αλλά καταφέρνει να ξεπεράσει τις επιδόσεις μόλις τριών χωρών και συγκεκριμένα της Ουγγαρίας (47,3%), της Κροατίας (48,9%) και της Πολωνίας (55,5%).
Τα τρία υψηλότερα ποσοστά ανακύκλωσης συσκευασιών καταγράφονται στο Βέλγιο (84,2%), στην Ολλανδία (80,7%) και στο Λουξεμβούργο (71,5%).
«Το “πληρώνω όσο πετάω”, ένα πολύ σωστό μέτρο, αλλά ο ίδιος ο νόμος το μεταθέτει για το 2028»
Η διαδικασία συλλογής αποβλήτων συσκευασιών μέσω των μπλε κάδων θεωρείται παρωχημένη από πλευράς περιβαλλοντικών οργανώσεων και οικολογικών κινημάτων. Οι πολίτες απορρίπτουν σε έναν κάδο ένα σύνολο προς ανακύκλωση υλικών από συσκευασίες ή ακόμα και άλλα αντικείμενα.
Οπως τονίζει η Ελληνική Εταιρεία Ανακύκλωσης και Αξιοποίησης (ΕΕΑΑ), αν κάποιος πετάξει στον μπλε κάδο ένα συμπαγές κομμάτι μέταλλο (π.χ. από ένα εξάρτημα) ή πλαστικό (π.χ. ένα παλιό παιδικό παιχνίδι) θα ανακυκλωθεί κι αυτό. Ομως, ενίοτε οι πολίτες αφήνουν υλικά σε κατάσταση που δεν ευνοείται η ανάκτησή τους (π.χ. λερωμένα) ή από κακή ενημέρωση (ή αδιαφορία) πετούν και κοινά σκουπίδια (π.χ. οργανικά) που υπάχρει κίνδυνος να αφήσουν εκτός ανάκτησης και υπόλοιπα ανακυκλώσιμα υλικά.
Ο μπλε κάδος, ωστόσο, αποδεικνύεται ο πιο αναγνωρίσιμος κάδος από τους πολίτες: σύμφωνα με έρευνα κοινής γνώμης της Metron Analysis που έγινε για λογαριασμό της Περιφέρειας Αττικής, ο μπλε κάδος είναι ο μόνος για τον οποίο είναι σαφές στο κοινό το τι αφορά, δηλαδή ότι δέχεται ανακυκλώσιμα υλικά («όλα όσα θεωρούμε σήμερα ως τέτοια», συμπληρώνεται στα στοιχεία της έρευνας) και το 93% των συμμετεχόντων δήλωσε ότι έχει πρόσβαση σε τέτοιο κάδο στην γειτονιά του.
«Εάν θέλουμε να δούμε ουσιαστική δουλειά γενικότερα στη χωριστή συλλογή αποβλήτων και στη βελτιστοποίηση της ανακύκλωσης, είτε μιλάμε για οργανικά ή για συσκευασίες, πρέπει αύριο κιόλας να εφαρμοστεί το “Πληρώνω όσο πετάω” και η χωριστή συλλογή σε επίπεδο κατοικίας ή πολυκατοικίας, απ’ όπου θα γίνεται η διαλογή. Είτε με σακούλες, όπου θα πληρώνεις ένα τίμημα, είτε με ξεχωριστούς κάδους για κάθε υλικό. Δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε την πυρίτιδα. Αυτά έχουν εφαρμοστεί στο εξωτερικό», τονίζει ο Αχ. Πληθάρας, υπεύθυνος προγραμμάτων πρόληψης αποβλήτων της WWF.
«Το “Πληρώνω όσο πετάω", ένα πολύ σωστό μέτρο που θα βοηθούσε στη χωριστή διαλογή καθαρών ρευμάτων, έχει θεσμοθετηθεί μεν, αλλά ο ίδιος ο νόμος το μεταθέτει για το 2028. Φέξε μου και γλίστρησα», σχολιάζει σκωπτικά.
Ο κ. Πληθάρας επισημαίνει ότι χρειάζεται πολλή δουλειά και σε επίπεδο κινητοποίησης κι ευαισθητοποίησης πολιτών για θέματα ανακύκλωσης, «δεν γνωρίζουν τι ανακυκλώνεται και τι όχι, δεν έχουν κίνητρο, κανείς δεν τους έχει εξηγήσει τι θα κερδίσει αν ανακυκλώσει».
Ωστόσο, στη χώρα μας τα πράγματα κινούνται σε διαμετρικά αντίθετη κατεύθυνση: «Αυτό που προτάσσεται σαν πολιτική επιλογή είναι να αφήσουμε τους πολίτες αμέτοχους και να τα χωρέσουμε όλα σε μονάδες αναποτελεσματικής επεξεργασίας αποβλήτων και μετά, το μεγαλύτερο μέρος τους, να το οδηγήσουμε σε καύση. Οι ΜΕΑ (Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων) και οι μονάδες καύσης ουσιαστικά κλέβουν και ακυρώνουν την ανακύκλωση. Αποτελούν λογικές της δεκαετίας του ’80. Βρισκόμαστε στο 2022, μιλάμε για κυκλική οικονομία, αλλά επιμένουμε σε παλαιολιθικές μεθόδους διαχείρισης απορριμμάτων», υπογραμμίζει.
«Μετράμε κατ’ εκτίμηση»
Σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων 2020-2030, στην Ελλάδα παράγονται ετησίως περίπου 800.000 τόνοι αποβλήτων συσκευασίας εκ των οποίων τα μισά είναι τα λεγόμενα ΒΕΑΣ (Βιομηχανικά-Εμπορικά Απόβλητα Συσκευασίας), όπως ξύλινες παλέτες, χαρτόνια και νάιλον που τυλίγουν συσκευασμένα προϊόντα στις αποθήκες. Τα ΒΕΑΣ συμπεριλαμβάνονται στα υλικά που ανακυκλώνει η ΕΕΑΑ και προσμετρώνται στις επιδόσεις της. Αλλά «αν μία στις δυο συσκευασίες εισφοροδιαφεύγει, εκτός του ότι δεν καταβάλλονται τα απαιτούμενα τέλη συσκευασιών στο σύνολό τους, σημαίνει και ότι δεν μετράμε σωστά. Μετράμε κατ’ εκτίμηση. Και αν δεν έχεις επαρκή στοιχεία, δεν ξέρεις ούτε πώς γίνεται σωστά η διαχείρισή τους, ούτε πώς τιμολογείς σωστά», τονίζει στην «Εφ.Συν.» σχετικά με την καταγραφή των αποβλήτων συσκευασίας σε εθνικό επίπεδο, ο Αχιλλέας Πληθάρας.
«Οντως, δεν τα πάμε καλά στην ανακύκλωση συσκευασιών και η ευθύνη πρέπει να αναζητηθεί σε όλα τα επίπεδα: κυβέρνηση, Τοπική Αυτοδιοίκηση, συστήματα διευρυμένης ευθύνης παραγωγού και τους ίδιους τους παραγωγούς των συσκευασιών, που κατόπιν γίνονται απόβλητα. Κανείς δεν έχει κάνει αυτό που έπρεπε να κάνει», συμπληρώνει.
Στέργιος Ζιαμπάκας
Πηγή: efsyn.gr
Πολλές από αυτές τις συμβάσεις λήγουν τον Δεκέμβρη του 2022. Θα διακοπεί εντελώς η συνεργασία μεταξύ μιας σειράς δήμων και ΕΕΑΑ και θα τιναχθεί στον αέρα η ανακύκλωση συσκευασιών σε μια σειρά πόλεων ή πρόκειται για την αφετηρία μιας σταδιακής συρρίκνωσης της ανακύκλωσης που επιτυγχάνεται σήμερα μέσω των μπλε κάδων;
Τα στοιχεία που παρουσιάζει η ΕΕΑΑ οδηγούν στο συμπέρασμα ότι μπορεί να μειωθεί έως και κάτω από το ήμισυ η δραστηριότητά της. Τόσο από πλευράς εταιρείας, όσο και από πλευράς δήμων, τονίζεται η ανάγκη κυβερνητικών πρωτοβουλιών και λήψης μέτρων για να παταχθεί η εισφοροδιαφυγή και να μην καταρρεύσει η ανακύκλωση συσκευασιών.
Η ΕΕΑΑ αποτελεί το πρώτο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων στην Ελλάδα και λειτουργεί για περίπου μια 20ετία, αναπτύσσοντας σχεδόν σε όλη την ελληνική επικράτεια ένα δίκτυο μπλε κάδων, όπου οι πολίτες αφήνουν ανακυκλώσιμα υλικά (πλαστικό, αλουμίνιο, χαρτί/χαρτόνι, γυαλί που απορρίπτεται στους μπλε κώδωνες).
Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΕΑΑ, με την εταιρεία έχουν συμβληθεί 306 δήμοι και δημοτικοί φορείς, καλύπτοντας το 96% του πληθυσμού της χώρας. Πρόκειται για ένα ιδιωτικό σύστημα ανακύκλωσης συσκευασιών: αν και μεγαλομέτοχος της εταιρείας είναι η Κεντρική Ενωση Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ) με ποσοστό 35%, το 65% ανήκει σε μεγάλες επιχειρήσεις που παράγουν και μεγάλες ποσότητες συσκευασμένων προϊόντων (Coca-Cola 3E, Pepsico Hellas, Nestlé Ελλάς, Αθηναϊκή Ζυθοποιία, Πρόκτερ & Γκαμπλ Ελλάς κ.ά.).
Η λειτουργία της ΕΕΑΑ εξαρτάται και από πλήθος άλλων επιχειρήσεων που παράγουν συσκευασμένα προϊόντα και από τις εισφορές που καταβάλλουν (ανάλογα με τις παραγόμενες ποσότητες συσκευασιών και από τα χρήματα που καταβάλλουν οι καταναλωτές με την αγορά προϊόντων) συγκεντρώνονται πόροι για την αγορά εξοπλισμού ανακύκλωσης (μπλε κάδοι, απορριμματοφόρα κ.λπ.) και την οργάνωση Κέντρων Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ).
Υπολογίζονται σε 3.117 οι συμβεβλημένες με την ΕΕΑΑ επιχειρήσεις (κατά 64% δραστηριοποιούνται στον κλάδο των τροφίμων και των ποτών). Δεν είναι όμως όλες οι επιχειρήσεις που παράγουν συσκευασμένα προϊόντα συμβεβλημένες με την ΕΕΑΑ ή το έτερο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης, την «Ανταποδοτική Ανακύκλωση», με αποτέλεσμα να προκύπτει μεγάλη εισφοροδιαφυγή από πλευράς παραγωγών συσκευασιών.
Πόροι που χάνονται
«Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία των αρμόδιων αρχών τα απόβλητα συσκευασίας που εισφοροδιαφεύγουν υπολογίζονται στο 45% των ποσοτήτων που “πέφτουν” ετησίως στην αγορά. Δηλαδή, 20 χρόνια μετά την ψήφιση του σχετικού νόμου, σχεδόν η μία στις δυο συσκευασίες δεν συμμετέχει σε κανένα σύστημα ανακύκλωσης με συνέπεια να χάνονται πόροι για την ανακύκλωση περίπου 22 εκατ. ευρώ ετησίως. Και αυτό συνεχίζεται για 20 χρόνια!», τονίζει στην «Εφ.Συν.» ο διευθυντής της ΕΕΑΑ, Γιάννης Ραζής.
Σύμφωνα με τον ίδιο, το μερίδιο στην ανακύκλωση συσκευασιών που αντιστοιχεί στην ΕΕΑΑ ανέρχεται στο 46%, όμως η εταιρεία «παράγει διπλάσιο αποτέλεσμα από τη νομική της υποχρέωση», συμβάλλοντας κατά 95% στο εθνικό αποτέλεσμα ανακύκλωσης συσκευασιών. Ειδικότερα, στοιχεία της ΕΕΑΑ αναφέρουν ότι οι συμβεβλημένες με την ίδια ποσότητες συσκευασιών ανέρχονται σε περίπου 376.000 τόνους, αλλά η εταιρεία καταγράφει επιδόσεις που το 2021 ξεπέρασαν κάθε προηγούμενο φτάνοντας τους 576.000 τόνους ανακυκλώσιμων υλικών, από τους οποίους αξιοποιήθηκαν 521.0000 τόνοι αποβλήτων απλών και βιομηχανικών εμπορικών συσκευασιών – στους μπλε κάδους απορρίπτονται συσκευασίες και επιχειρήσεων που δεν είναι συμβεβλημένες με την ΕΕΑΑ.
Ωστόσο, η ΕΕΑΑ δηλώνει ότι βαρύνεται «σχεδόν αποκλειστικά» από την τεράστια εισφοροδιαφυγή και τα έσοδά της δεν επαρκούν για τη διατήρηση και την προώθηση έργων ανακύκλωσης. Μέχρι πρότινος, λειτουργούσε αξιοποιώντας τα αποθεματικά της κι εφεξής, όπως περιγράφει ο κ. Ραζής, «η εταιρεία θα συνεχίζει να εκσυγχρονίζει τα έργα ανακύκλωσης», αλλά «η λειτουργία όλων των έργων με απόδοση της ΕΕΑΑ υπερδιπλάσια της νομικής της υποχρέωσης δεν μπορεί να συνεχιστεί, κι αυτό για να διασφαλιστεί η συνέχιση υλοποίησης όλων των έργων και η ανταπόκριση του Συστήματος στη νομική του υποχρέωση».
Ο κ. Ραζής διαβεβαιώνει ότι «σε κάθε περίπτωση δεν μιλάμε για συρρίκνωση του δικτύου των μπλε κάδων», ωστόσο, «μέχρι η Δημόσια Διοίκηση να αναλάβει τον ρόλο που της αναλογεί και να λάβει τις αποφάσεις που απαιτούνται για να αρθούν οι χρονίζουσες στρεβλώσεις στην ανακύκλωση συσκευασιών, η ΕΕΑΑ δυστυχώς δεν δύναται να ανανεώνει, με τους ίδιους όρους, συμβάσεις που λήγουν». Το νέο μοντέλο που θα υιοθετήσει η εταιρεία «θα στοχεύσει στο νομικό της στόχο για το 2025 που είναι το 65% των συμβεβλημένων ποσοτήτων», μας εξηγεί ο κ. Ραζής. Το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί σε 244.000 τόνους, επίδοση μικρότερη της μισής από αυτή που δηλώνει η ΕΕΑΑ ότι πέτυχε το 2021.
Σύμφωνα με όσα περιγράφει στην «Εφ.Συν.» ο δήμαρχος Πατρέων, Κώστας Πελετίδης, με την προτεινόμενη νέα σύμβαση η ΕΕΑΑ θέλει να αφήσει στον δήμο κάθε διαδικασία ανακύκλωσης, «από την αποκομιδή, τη διαλογή μέχρι και τη διάθεση στην αγορά των ανακτώμενων», αλλά «το τίμημα που θα καταβάλλεται από την ΕΕΑΑ, θα είναι ψίχουλα μπροστά στα μεγάλα κόστη που θα πληρώνει ο δημότης με τα ανταποδοτικά. Και μάλιστα το “τίμημα” μειώνεται στο μισό, γιατί περισσότερες από τις μισές εταιρείες δεν καταβάλλουν εισφορές, ενώ τις εισπράττουν από τον καταναλωτή», εξηγεί. Η σύμβαση που πρότεινε η ΕΕΑΑ έχει καταψηφιστεί από το δημοτικό συμβούλιο Πατρέων.
Ακόμη 9 δήμοι
Επιπτώσεις από την προτεινόμενη σύμβαση της ΕΕΑΑ αναμένονται και για γειτονικούς της Πάτρας δήμους. Και αυτό γιατί, πέραν των παραπάνω, «η ΕΕΑΑ αποφάσισε αυθαίρετα να σταματήσει, μετά το 2022, τη λειτουργία του ΚΔΑΥ Πάτρας, παρά τα ισχύοντα για μία εικοσαετία με τις μέχρι σήμερα συμβάσεις», περιγράφει ο κ. Πελετίδης. Το συγκεκριμένο ΚΔΑΥ ανήκει στον Δήμο Πατρέων, αλλά χρησιμοποιείται από την ΕΕΑΑ για τη διαλογή ανακυκλώσιμων συσκευασιών τόσο της Πάτρας, αλλά και άλλων 9 δήμων (Αιγιαλείας, Δυτικής Αχαΐας, Καλαβρύτων, Πηνειού, Αρχαίας Ολυμπίας, Ηλιδας, Πύργου, Ναυπακτίας, Θέρμου).
«Το ιδιωτικοποιημένο σύστημα ανακύκλωσης συσκευασιών είναι σε κατάρρευση σε όλη την Ελλάδα και δεν αφορά μόνο τον Δήμο Πάτρας. Η ανακύκλωση είναι υποχρέωση των εταιρειών που παράγουν και εμπορεύονται συσκευασμένα προϊόντα και η κυβέρνηση πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες της», ξεκαθαρίζει ο κ. Πελετίδης. Διαθέσεις απόσυρσης της ΕΕΑΑ από τις ευρύτερες δραστηριότητες αναδεικνύει η πρόταση της εταιρείας να περάσουν στη διαχείριση των ΦΟΔΣΑ και τα υπόλοιπα ΚΔΑΥ που έχει υπό την ευθύνη της. «Οι ΦΟΔΣΑ έχουν εδώ και χρόνια την ευθύνη πολύ μεγαλύτερων μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων, γιατί όχι και των ΚΔΑΥ;», αντιτείνει ο κ. Ραζής.
Πληροφορίες από αυτοδιοικητικά στελέχη αναφέρουν ότι αρκετοί δήμοι της Αττικής και της υπόλοιπης Ελλάδας έχουν στείλει επιστολές διαμαρτυρίας στον Εθνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) και στο υπουργείο Περιβάλλοντος, λέγοντας ότι η ΕΕΑΑ δεν ανταποκρίνεται σε αιτήματά τους για αντικατάσταση κάδων και παροχή απορριμματοφόρων. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι οι επιστολές της ΕΕΑΑ στους δήμους για μη ανανέωση των ισχυουσών συμβάσεων ενσωματώνουν και μια τακτική άσκησης πίεσης προς την κυβέρνηση προκειμένου να επιλυθεί το χρόνιο πρόβλημα της εισφοροδιαφυγής.
«Δικαίως διαμαρτύρονται οι δήμοι. Πρέπει επιτέλους να μπει μια νέα αρχή στον τομέα της ανακύκλωσης. Ανακυκλώνονται συγκεκριμένοι τόνοι, αλλά πληρώνονται μόνο οι μισοί. Πρέπει να ξαναδούμε από την αρχή την αγορά ανακύκλωσης και πρέπει ο ΕΟΑΝ να παρέμβει σε αυτόν τον τομέα. Να βάλει μια αρχή σε σχέση με τη λειτουργία των συστημάτων, την κοστολόγησή τους και, βεβαίως, την υποχρεωτικότητα καταβολής των εισφορών από πλευράς εταιρειών που υπόκεινται σε τέλη συσκευασιών. Ως ΚΕΔΕ δεν μας ενδιαφέρει πόσα θα είναι τα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης συσκευασιών. Σημασία έχει να λειτουργούν με τους ίδιους όρους και τις ίδιες προϋποθέσεις και φυσικά να είναι βιώσιμα», δηλώνει στην «Εφ.Συν.» ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Δημήτρης Παπαστεργίου.
Επί περίπου μια 20ετία η ΕΕΑΑ αποτελούσε ουσιαστικά ένα μονοπώλιο στην ανακύκλωση συσκευασιών, μέχρι να εισέλθουν στον τομέα και άλλα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης. Σήμερα, η εταιρεία έχει να εκτοξεύσει βέλη κατά των αρμόδιων αρχών: στην ανεπαρκή -κατά κοινή ομολογία- ανταπόκριση της Πολιτείας στα αιτήματα για πάταξη της εισφοροδιαφυγής, «ήρθε να προστεθεί και σειρά αιφνίδιων αποφάσεων από τον ΕΟΑΝ που αφορούν και επιβαρύνουν αποκλειστικά την ΕΕΑΑ. Η μία από αυτές αφορά την αύξηση του 15% των εισφορών μόνο των επιχειρήσεων που έχουν συμβληθεί με την ΕΕΑΑ», αναφέρει ο κ. Ραζής, με την εταιρεία να εκφράζει ανησυχίες ότι αυτό θα οδηγήσει επιχειρήσεις συμβεβλημένες με την ίδια σε άλλα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης.
«Με τις ευλογίες της πρεσβείας»
Υποβαθμίζεται το δίκτυο των μπλε κάδων και βγαίνει ευνοημένο άλλο σύστημα ανακύκλωσης στο πλαίσιο ενός επιχειρηματικού ανταγωνισμού; «Πράγματι η “Ανταποδοτική” πριμοδοτείται από την κυβέρνηση της Ν.Δ., για να κυριαρχήσει στον χώρο της ανακύκλωσης, με την προστασία της αμερικάνικης κυβέρνησης και τις ευλογίες της πρεσβείας των ΗΠΑ. Ομως, το μόνο που ανακυκλώνει με τα αμερικάνικης προέλευσης πανάκριβα “σπιτάκια” είναι ο “αφρός” από τη μεγάλη μάζα των ανακυκλώσιμων. Από την άλλη, συγκεντρώνει όλο και περισσότερες συμμετοχές εταιρειών που παράγουν και διακινούν συσκευασμένα προϊόντα. Οπως γίνεται κατανοητό, ο ανταγωνισμός αυτός κατέληξε σε βάρος της ανακύκλωσης, αφού το ιδιωτικοποιημένο σύστημα συνολικά είναι σε καθεστώς κατάρρευσης», τονίζει ο κ. Πελετίδης.
Επιπλέον, ο δήμαρχος Πατρέων θυμίζει ότι «οι προσκλήσεις στο πρόγραμμα “Αντώνης Τρίτσης” για τη διαχείριση των απορριμμάτων και ειδικά για την ανακύκλωση, φωτογράφιζαν τη συγκεκριμένη εταιρεία, αφού η ανταποδοτικότητα ήταν υποχρεωτική. Τελικά, εγκρίθηκαν μερικές δεκάδες εκατομμύρια για την προμήθεια και εγκατάσταση του εξοπλισμού της Ανταποδοτικής Ανακύκλωσης».
Πρόταση για ένταξη και των μπλε κάδων στο χρηματοδοτικό πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης» υπέβαλε με επιστολή του στον αναπληρωτή υπουργό Εσωτερικών, Στέλιο Πέτσα, ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, επισημαίνοντας ότι τα οικονομικά προβλήματα της ΕΕΑΑ αντανακλώνται και στους δήμους, με έλλειψη κάδων και οχημάτων ανακύκλωσης. Η επιστολή αυτή ουδέποτε απαντήθηκε από τον αρμόδιο για το χρηματοδοτικό πρόγραμμα υπουργό, σύμφωνα με πηγές της «Εφ.Συν.» που δεν επιδέχονται διάψευση.
Χαμηλή θέση στην Ευρώπη
Στις κατώτερες ευρωπαϊκές θέσεις ως προς την ανακύκλωση συσκευασιών κατατάσσεται η Ελλάδα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat για το 2019, η χώρα μας πέτυχε ποσοστό ανακύκλωσης συσκευασιών 60,1%, μια επίδοση που εκ πρώτης όψεως μοιάζει να βρίσκεται ελαφρώς κάτω από τον μέσο όρο της «Ευρώπης των 27» (64,8%), αλλά καταφέρνει να ξεπεράσει τις επιδόσεις μόλις τριών χωρών και συγκεκριμένα της Ουγγαρίας (47,3%), της Κροατίας (48,9%) και της Πολωνίας (55,5%).
Τα τρία υψηλότερα ποσοστά ανακύκλωσης συσκευασιών καταγράφονται στο Βέλγιο (84,2%), στην Ολλανδία (80,7%) και στο Λουξεμβούργο (71,5%).
«Το “πληρώνω όσο πετάω”, ένα πολύ σωστό μέτρο, αλλά ο ίδιος ο νόμος το μεταθέτει για το 2028»
Η διαδικασία συλλογής αποβλήτων συσκευασιών μέσω των μπλε κάδων θεωρείται παρωχημένη από πλευράς περιβαλλοντικών οργανώσεων και οικολογικών κινημάτων. Οι πολίτες απορρίπτουν σε έναν κάδο ένα σύνολο προς ανακύκλωση υλικών από συσκευασίες ή ακόμα και άλλα αντικείμενα.
Οπως τονίζει η Ελληνική Εταιρεία Ανακύκλωσης και Αξιοποίησης (ΕΕΑΑ), αν κάποιος πετάξει στον μπλε κάδο ένα συμπαγές κομμάτι μέταλλο (π.χ. από ένα εξάρτημα) ή πλαστικό (π.χ. ένα παλιό παιδικό παιχνίδι) θα ανακυκλωθεί κι αυτό. Ομως, ενίοτε οι πολίτες αφήνουν υλικά σε κατάσταση που δεν ευνοείται η ανάκτησή τους (π.χ. λερωμένα) ή από κακή ενημέρωση (ή αδιαφορία) πετούν και κοινά σκουπίδια (π.χ. οργανικά) που υπάχρει κίνδυνος να αφήσουν εκτός ανάκτησης και υπόλοιπα ανακυκλώσιμα υλικά.
Ο μπλε κάδος, ωστόσο, αποδεικνύεται ο πιο αναγνωρίσιμος κάδος από τους πολίτες: σύμφωνα με έρευνα κοινής γνώμης της Metron Analysis που έγινε για λογαριασμό της Περιφέρειας Αττικής, ο μπλε κάδος είναι ο μόνος για τον οποίο είναι σαφές στο κοινό το τι αφορά, δηλαδή ότι δέχεται ανακυκλώσιμα υλικά («όλα όσα θεωρούμε σήμερα ως τέτοια», συμπληρώνεται στα στοιχεία της έρευνας) και το 93% των συμμετεχόντων δήλωσε ότι έχει πρόσβαση σε τέτοιο κάδο στην γειτονιά του.
«Εάν θέλουμε να δούμε ουσιαστική δουλειά γενικότερα στη χωριστή συλλογή αποβλήτων και στη βελτιστοποίηση της ανακύκλωσης, είτε μιλάμε για οργανικά ή για συσκευασίες, πρέπει αύριο κιόλας να εφαρμοστεί το “Πληρώνω όσο πετάω” και η χωριστή συλλογή σε επίπεδο κατοικίας ή πολυκατοικίας, απ’ όπου θα γίνεται η διαλογή. Είτε με σακούλες, όπου θα πληρώνεις ένα τίμημα, είτε με ξεχωριστούς κάδους για κάθε υλικό. Δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε την πυρίτιδα. Αυτά έχουν εφαρμοστεί στο εξωτερικό», τονίζει ο Αχ. Πληθάρας, υπεύθυνος προγραμμάτων πρόληψης αποβλήτων της WWF.
«Το “Πληρώνω όσο πετάω", ένα πολύ σωστό μέτρο που θα βοηθούσε στη χωριστή διαλογή καθαρών ρευμάτων, έχει θεσμοθετηθεί μεν, αλλά ο ίδιος ο νόμος το μεταθέτει για το 2028. Φέξε μου και γλίστρησα», σχολιάζει σκωπτικά.
Ο κ. Πληθάρας επισημαίνει ότι χρειάζεται πολλή δουλειά και σε επίπεδο κινητοποίησης κι ευαισθητοποίησης πολιτών για θέματα ανακύκλωσης, «δεν γνωρίζουν τι ανακυκλώνεται και τι όχι, δεν έχουν κίνητρο, κανείς δεν τους έχει εξηγήσει τι θα κερδίσει αν ανακυκλώσει».
Ωστόσο, στη χώρα μας τα πράγματα κινούνται σε διαμετρικά αντίθετη κατεύθυνση: «Αυτό που προτάσσεται σαν πολιτική επιλογή είναι να αφήσουμε τους πολίτες αμέτοχους και να τα χωρέσουμε όλα σε μονάδες αναποτελεσματικής επεξεργασίας αποβλήτων και μετά, το μεγαλύτερο μέρος τους, να το οδηγήσουμε σε καύση. Οι ΜΕΑ (Μονάδες Επεξεργασίας Απορριμμάτων) και οι μονάδες καύσης ουσιαστικά κλέβουν και ακυρώνουν την ανακύκλωση. Αποτελούν λογικές της δεκαετίας του ’80. Βρισκόμαστε στο 2022, μιλάμε για κυκλική οικονομία, αλλά επιμένουμε σε παλαιολιθικές μεθόδους διαχείρισης απορριμμάτων», υπογραμμίζει.
«Μετράμε κατ’ εκτίμηση»
Σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων 2020-2030, στην Ελλάδα παράγονται ετησίως περίπου 800.000 τόνοι αποβλήτων συσκευασίας εκ των οποίων τα μισά είναι τα λεγόμενα ΒΕΑΣ (Βιομηχανικά-Εμπορικά Απόβλητα Συσκευασίας), όπως ξύλινες παλέτες, χαρτόνια και νάιλον που τυλίγουν συσκευασμένα προϊόντα στις αποθήκες. Τα ΒΕΑΣ συμπεριλαμβάνονται στα υλικά που ανακυκλώνει η ΕΕΑΑ και προσμετρώνται στις επιδόσεις της. Αλλά «αν μία στις δυο συσκευασίες εισφοροδιαφεύγει, εκτός του ότι δεν καταβάλλονται τα απαιτούμενα τέλη συσκευασιών στο σύνολό τους, σημαίνει και ότι δεν μετράμε σωστά. Μετράμε κατ’ εκτίμηση. Και αν δεν έχεις επαρκή στοιχεία, δεν ξέρεις ούτε πώς γίνεται σωστά η διαχείρισή τους, ούτε πώς τιμολογείς σωστά», τονίζει στην «Εφ.Συν.» σχετικά με την καταγραφή των αποβλήτων συσκευασίας σε εθνικό επίπεδο, ο Αχιλλέας Πληθάρας.
«Οντως, δεν τα πάμε καλά στην ανακύκλωση συσκευασιών και η ευθύνη πρέπει να αναζητηθεί σε όλα τα επίπεδα: κυβέρνηση, Τοπική Αυτοδιοίκηση, συστήματα διευρυμένης ευθύνης παραγωγού και τους ίδιους τους παραγωγούς των συσκευασιών, που κατόπιν γίνονται απόβλητα. Κανείς δεν έχει κάνει αυτό που έπρεπε να κάνει», συμπληρώνει.
Στέργιος Ζιαμπάκας
Πηγή: efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου