«Τα ψάρια, τα άγρια θηρία και τα πουλιά τρώνε το ένα το άλλο», αλλά ο άνθρωπος δεν τρώει τον άνθρωπο, λέει στο ποίημά του «Εργα και ημέρες» ο Ησίοδος, προσπαθώντας να νουθετήσει τον άμυαλο και άστοργο αδελφό του, τον Πέρση. Αν και ο στίχος του έχει τη δύναμη του επιγράμματος, πιο σωστό, ακόμα και αν σκεφτούμε τους ανθρώπους των οποίων οι «πολιτισμένες» κοινωνίες ξεπέρασαν το στάδιο της ανθρωποφαγίας, θα ήταν να λέγαμε «ο άνθρωπος [δεν πρέπει να] τρώει τον άνθρωπο».
Να κάναμε δηλαδή μια μετακίνηση από τα όντα στα δέοντα, αναγκαία και στον 21ο αιώνα που τόσο συχνά σέβεται την ανθρώπινη ζωή ως αφαίρεση. Αναρωτιέμαι αν ο ραψωδός που μιλούσε με τις Μούσες στην Ασκρα της Βοιωτίας έχει δίκιο όταν παρουσιάζει στο ποίημά του τα ψάρια, τα ζώα και τα πουλιά συλλήβδην ως αρνητικό παράδειγμα. Ανάμεσά τους, ακόμα και αν ανήκουν σε διαφορετικά ήδη, υπάρχουν στιγμές άγριας σύγκρουσης, αλλά και στιγμές συνεργασίας. Μικρά πουλάκια τολμούν να εισδύσουν στα τρομερά σαγόνια των κροκόδειλων για να καθαρίσουν τα δόντια τους εκτελώντας χρέη οδοντογιατρών. Και μικρά ψαράκια επισκέπτονται το ορθάνοιχτο στόμα της σμέρνας για να καθαρίσουν τα σπάραχνά της σαν να ήταν ωτορινολαρυγγολόγοι. Παραδείγματα από το ζωικό αλλά και από το φυτικό βασίλειο επαναλαμβάνουν ότι η «άγρια» φύση δεν είναι τόσο άγρια. Περιέχει τη σύγκρουση αλλά και τη συνεργασία.
Και ο άνθρωπος; Θα αναφέρω τα βασικά για την εν γένει σχέση του ανθρώπου με τη φύση, που χρωματίζεται από εκφράσεις όπως «νίκη του ανθρώπου απέναντι στα φυσικά στοιχεία», «κατάκτηση» ή «υποταγή» της φύσης σε αυτόν. Εκφράσεις που, παρά τα κροκοδείλια δάκρυα των κάθε λογής εξουσιών για το περιβάλλον, τη ρύπανση, τη μετάλλαξη ή την καταστροφή της πανίδας και της χλωρίδας, έχουν απλώς μεταμφιεστεί χωρίς να χάσουν την αρνητική τους ενέργεια. Και θα μείνω λόγω εποχής στα ψάρια και μάλιστα σε ένα στοιχειώδες επίπεδο: τα ψάρια ως τροφή του ανθρώπου. Πόσο μπορούμε και πόσο πρέπει να τρώμε ψάρια; Με ανακοινώσεις και με εκκλήσεις ειδοποιούμαστε ότι απαγορεύεται να τρώμε όλο και πιο πολλές κατηγορίες ψαριών και θαλασσινών που προέρχονται από υπεραλιευμένες ελληνικές -και όχι μόνο- θάλασσες. Τρώτε μόνο σαρδέλες και μύδια από το εξωτερικό, μας λένε. Λαμπρά. Αλλά και από αυτά που επιτρέπονται πολλά απαγορεύεται να τα αγγίζουμε λόγω μόλυνσης των θαλασσών ή ακόμα, για διάφορους λόγους υγείας.
Καταβροχθίζοντας πέρα από κάθε όριο τα ψάρια, τα πουλιά, τα ζώα και κάθε τι άλλο, ο άνθρωπος κινδυνεύει να μοιάσει με κάποια πρόσωπα της λογοτεχνίας και του μύθου που η ακόρεστη πείνα τους τα καταδίκασε να φάνε το ίδιο το σώμα τους.
Πέπη Ρηγοπούλου
Πηγή: efsyn.gr
Και ο άνθρωπος; Θα αναφέρω τα βασικά για την εν γένει σχέση του ανθρώπου με τη φύση, που χρωματίζεται από εκφράσεις όπως «νίκη του ανθρώπου απέναντι στα φυσικά στοιχεία», «κατάκτηση» ή «υποταγή» της φύσης σε αυτόν. Εκφράσεις που, παρά τα κροκοδείλια δάκρυα των κάθε λογής εξουσιών για το περιβάλλον, τη ρύπανση, τη μετάλλαξη ή την καταστροφή της πανίδας και της χλωρίδας, έχουν απλώς μεταμφιεστεί χωρίς να χάσουν την αρνητική τους ενέργεια. Και θα μείνω λόγω εποχής στα ψάρια και μάλιστα σε ένα στοιχειώδες επίπεδο: τα ψάρια ως τροφή του ανθρώπου. Πόσο μπορούμε και πόσο πρέπει να τρώμε ψάρια; Με ανακοινώσεις και με εκκλήσεις ειδοποιούμαστε ότι απαγορεύεται να τρώμε όλο και πιο πολλές κατηγορίες ψαριών και θαλασσινών που προέρχονται από υπεραλιευμένες ελληνικές -και όχι μόνο- θάλασσες. Τρώτε μόνο σαρδέλες και μύδια από το εξωτερικό, μας λένε. Λαμπρά. Αλλά και από αυτά που επιτρέπονται πολλά απαγορεύεται να τα αγγίζουμε λόγω μόλυνσης των θαλασσών ή ακόμα, για διάφορους λόγους υγείας.
Καταβροχθίζοντας πέρα από κάθε όριο τα ψάρια, τα πουλιά, τα ζώα και κάθε τι άλλο, ο άνθρωπος κινδυνεύει να μοιάσει με κάποια πρόσωπα της λογοτεχνίας και του μύθου που η ακόρεστη πείνα τους τα καταδίκασε να φάνε το ίδιο το σώμα τους.
Πέπη Ρηγοπούλου
Πηγή: efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου