Έτσι, από τα πιο απομακρυσμένα βάθη του ωκεανού, μέχρι το βαθύτερο τμήμα του πνεύμονα, τα μικροπλαστικά φαίνεται να έχουν εισβάλει σε κάθε κομμάτι της ζωής μας, συμπεριλαμβανομένου του ανθρώπινου γαστρεντερικού σωλήνα. Σημειώνεται ότι περισσότεροι από 8,3 δισεκατομμύρια τόνοι πλαστικού έχουν παραχθεί από τον άνθρωπο από τη δεκαετία του 1950, εκ των οποίων το 79% έχει καταλήξει σε χώρους υγειονομικής ταφής και στο φυσικό περιβάλλον.
Το απορριπτόμενο πλαστικό διασπάται σε μικροσωματίδια και νανοσωματίδια που εισέρχονται στις υδάτινες οδούς και το χώμα. Τα μικροπλαστικά, που έχουν μέγεθος μεταξύ 0,001 και 5 χιλιοστά, και τα νανοπλαστικά, τα οποία είναι λιγότερο από 0,001 χιλιοστά, τελικά εισέρχονται στην τροφική μας αλυσίδα μέσω των θαλασσινών ή ακόμη και των φρούτων και των λαχανικών.
Δυστυχώς, για τον άνθρωπο, τα όργανά του μπορούν κάλλιστα να απορροφίσουν τα μικροπλαστικά, σύμφωνα με τους επιστήμονες, οι οποίοι τα εντοπίζουν στα πιο απίθανα σημεία του σώματός μας.
Βρετανικη μελέτη εντόπισε σε δείγματα ιστών μικροπλαστικά σε 11 από 13 ασθενείς που υποβλήθηκαν σε χειρουργείο. Επίσης, τον Μάρτιο του 2022, για πρώτη φορά, μικροπλαστικά ανιχνεύθηκαν στο ανθρώπινο αίμα, δείχνοντας ότι τα σωματίδια μπορούν να ταξιδέψουν σε όλο το σώμα και μπορεί να εγκατασταθούν στα όργανα.
«Δεν περιμέναμε να βρούμε τον υψηλότερο αριθμό σωματιδίων στις κατώτερες περιοχές των πνευμόνων ή σωματίδια των μεγεθών που βρήκαμε», δήλωσε η βρετανίδας ερευνήτρια Laura Sadofsky στην ιατρική σχολή Hull York στο Ηνωμένο Βασίλειο. «Είναι εκπληκτικό καθώς οι αεραγωγοί είναι μικρότεροι στα κατώτερα μέρη των πνευμόνων και θα περιμέναμε να φιλτραριστούν ή να παγιδευτούν σωματίδια αυτών των μεγεθών πριν φτάσουν τόσο βαθιά».
Από προϊόντα ομορφιάς μέχρι νερό
Οι άνθρωποι ήταν ήδη γνωστό ότι αναπνέουν τα μικροσκοπικά σωματίδια, καθώς και ότι τα καταναλώνουν μέσω τροφής και νερού. Μέσω ποιών όμως συσκευασιών και προίόντων εισέρχονται στο σώμα μας; Μπορούν να το κάνουν όταν πίνουμε από πλαστικά μπουκάλια. Τα άτομα μάλιστα που πίνουν 1,5 έως 2 λίτρα νερό την ημέρα από αυτά τα μπουκάλια λαμβάνουν 90.000 πλαστικά σωματίδια ετησίως. Σύμφωνα με βρετανική έρευνα, τα συχνά σωματίδια που εντοπίζονται είναι το πολυπροπυλένιο (χρησιμοποιείται σε πλαστικές συσκευασίες και σωλήνες,) και το PET, (μπουκάλια).
Μια άλλη πηγή αυτών των σωματιδίων είναι τα μικροσφαιρίδια, τα οποία χρησιμοποιούνται σκόπιμα σε πολλά προϊόντα υγείας και ομορφιάς. Έρευνα που διεξήχθη από τη ΜΚΟ Plastic Soup Foundation (PSF) διαπίστωσε ότι σχεδόν 9 στα 10 καλλυντικά από κορυφαίες μάρκες όπως L’Oréal Paris, Garnier, Nivea, Gillette, Oral-B, Head & Shoulders και άλλες μάρκες περιέχουν μικροπλαστικά σωματίδια. Αυτά τα σωματίδια βρίσκουν επίσης το δρόμο τους προς το ανθρώπινο σώμα μόλις εισέλθουν στις υδάτινες οδούς μας.
Τι μπορεί να μας προκαλέσουν
Η ερευνητική ομάδα του Ιατρικού Πανεπιστημίου της Βιέννης αναφέρει ότι τα σωματίδια που προσλαμβάνονται που περνούν από τη γαστρεντερικό σύστημα οδηγούν σε αλλαγές στη σύνθεση του μικροβιώματος του εντέρου (πρόκειται για το σύνολο των μικροοργανισμών που φιλοξενεί ο καθένας από εμάς). Αυτές οι αλλαγές συνδέονται με μεταβολικές ασθένειες όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης και η χρόνια ηπατική νόσος.
«Τα σωματίδια μπορούν να προκαλέσουν τοπική φλεγμονή και ανοσοαπόκριση, και τα νανοπλαστικά συγκεκριμένα έχει βρεθεί ότι πυροδοτούν χημικές οδούς που εμπλέκονται στο σχηματισμό καρκίνου», αναφέρει η μελέτη. Επίσης, σύμφωνα με τους επιστήμονες μπορούν να επηρεαστούν ακόμα και τα έμβρυα από τα μικροπλαστικά.
Παλαιότερες μελέτες έκρουαν τον κώδωνα του κινδύνου. Σύμφωνα με αμερικανική έρευνα του 1998 σε ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα, βρέθηκαν πλαστικές και φυτικές ίνες (όπως το βαμβάκι) σε περισσότερα από 100 δείγματα.
Αν και οι επιπτώσεις στην υγεία είναι ακόμη άγνωστες, ωστόσο, οι ερευνητές ανησυχούν επειδή τα μικροπλαστικά προκαλούν βλάβη στα ανθρώπινα κύτταρα στο εργαστήριο και τα σωματίδια της ατμοσφαιρικής ρύπανσης είναι ήδη γνωστό ότι εισέρχονται στο σώμα και προκαλούν εκατομμύρια πρόωρους θανάτους ετησίως.
Πρόσφατη μελέτη αξιολόγησε τον κίνδυνο καρκίνου και κατέληξε: «Απαιτείται επειγόντως λεπτομερέστερη έρευνα σχετικά με το πώς τα μικρο- και τα νανοπλαστικά επηρεάζουν τις δομές και τις διαδικασίες του ανθρώπινου σώματος και εάν και πώς μπορούν να μετασχηματίσουν κύτταρα και να προκαλέσουν καρκινογένεση, ιδιαίτερα υπό το φως της εκθετικής αύξησης στην παραγωγή πλαστικών».
Πως μπορούμε να προστατευτούμε
Οι επιστήμονες συνιστούν τρόπους προστασίας από την κατανάλωση πλαστικών, όπως αντί να ζεσταίνουμε φαγητό στα μικροκύματα σε πλαστικά πιάτα να το κάνουμε με πορσελάνινα. Επίσης, ο αερισμός των χώρων που ζούμε είναι σημαντικός.
Επιπλέον, η αποφυγή πλαστικών συσκευασιών κατά την αγορά τροφίμων μπορεί επίσης να βοηθήσει. Μελέτες έχουν βρει σωματίδια σε φακελάκια τσαγιού και ακόμη και σε προμαγειρεμένο ρύζι.
Είναι επίσης σημαντικό να πίνουμε φιλτραρισμένο νερό της βρύσης, καθώς μειώνει σχεδόν στο μισό τα σωματίδια που καταπίνονται σε σύγκριση με το εμφιαλωμένο νερό. «Όσοι επιλέγουν το νερό της βρύσης μπορούν, ανάλογα με τη γεωγραφική τους θέση, να μειώσουν την ποσότητα που προσλαμβάνεται σε 40.000 πλαστικά σωματίδια», αναφέρει η μελέτη του Ιατρικού Πανεπιστημίου της Βιέννης.
Τα ρούχα μας απελευθερώνουν επίσης πολλά συνθετικά σωματίδια όταν πλένονται. Ένα φίλτρο συγκράτησης ινών στο πλυντήριο ρούχων σας θα μπορούσε να εμποδίσει τα μικροπλαστικά να ξεπλυθούν. Αλλά είναι επίσης σημαντικό να αποφύγουμε εντελώς τις συνθετικές ίνες, επιλέγοντας φυσικά υλικά όπως το μαλλί και το μετάξι.
Βαγγέλης Γεωργίου
Πηγή: tvxs.gr με πληροφορίες από Euronews, Guardian
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου