Nέα καταιγίδα ανατιμήσεων στον ορίζοντα φέρνουν η κρίση στην Ουκρανία και το συνεχιζόμενο ράλι των τιμών στην ενέργεια, οδηγώντας σε αμηχανία την κυβέρνηση που εξακολουθεί να κινείται χωρίς πυξίδα, την ώρα που νοικοκυριά και αγορά βρίσκονται σε πληθωριστική δίνη. Με δεδομένο ότι οι ανοδικές διαταραχές στον δείκτη τιμών θα αργήσουν να κοπάσουν, πάνω στο τραπέζι βρίσκονται σενάρια για επέκταση και ενδεχομένως διεύρυνση του πακέτου των αντισταθμιστικών μέτρων, καθώς η ένταση στην Ουκρανία ανεβάζει στα ύψη το ενεργειακό κόστος.
Τον χορό των ανατιμήσεων σέρνει το πετρέλαιο, με την τιμή του Brent στις διεθνείς αγορές να ξεπερνά τα 90 δολάρια το βαρέλι και να καλπάζει προς τα 100 δολάρια, και το φυσικό αέριο να συνεχίζει τις υψηλές πτήσεις και να είναι αυξημένο κατά 300% σε σχέση με πέρυσι. Αποτέλεσμα τούτων είναι η επιτάχυνση των αυξήσεων σε βασικά είδη διατροφής, όπως τα οπωροκηπευτικά.
Παράγοντες της αγοράς κάνουν λόγο για επερχόμενο κύμα ανατιμήσεων σε ευρύ φάσμα αγαθών και υπηρεσιών, που θα φτάσει έως 30%, καθώς οι αγρότες παραγωγοί ανεβάζουν τις τιμές λόγω των ζημιών που επήλθαν στις καλλιέργειες, ενώ έμποροι και πρατηριούχοι προβλέπουν ότι η λιανική τιμή πώλησης της βενζίνης θα αγγίζει τα 2 ευρώ το λίτρο στα αστικά κέντρα και τα 2,2 ευρώ το λίτρο στα νησιά.
Η ακρίβεια μπορεί να φέρνει περισσότερα φορολογικά έσοδα στα κρατικά ταμεία, μέσω του ΦΠΑ και των Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης, πλην όμως μακροπρόθεσμα έχει επιζήμιες συνέπειες στην οικονομία, καθώς παγιώνει το κλίμα ανασφάλειας στα νοικοκυριά που οδηγούνται σε συγκράτηση των καταναλωτικών τους δαπανών, μία εξέλιξη με αρνητικές επιπτώσεις στο ΑΕΠ. Ταυτόχρονα, ασκούνται πιέσεις στον προϋπολογισμό για αύξηση των κονδυλίων για μέτρα στήριξης ή για φορολογικά αναχώματα με μειώσεις έμμεσων φόρων στο μέτωπο του ΦΠΑ (σ.σ. το Βέλγο κατέβασε τον ΦΠΑ στην ενέργεια στο 6%).
Ηδη, οι εκπρόσωποι της αγοράς ζητούν αναστολές στις φορολογικές και ασφαλιστικές υποχρεώσεις, περαιτέρω «κούρεμα» των ποσών από τις επιστρεπτέες προκαταβολές και μειώσεις φόρων, λόγω πτώσης του τζίρου και περιορισμού της ρευστότητας. Αν και ο υπουργός Οικονομικών δηλώνει ότι τα περιθώρια για ενισχύσεις είναι στενά και ότι η κυβέρνηση παραμένει προσηλωμένη στον κεντρικό δημοσιονομικό στόχο για δραστική μείωση του ελλείμματος το τρέχον έτος, με τη μαζική απόσυρση των οριζόντιων μέτρων, ωστόσο αφήνει όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά, σε περίπτωση επιδείνωσης της κατάστασης.
«Ολα τα αξιολογούμε, θα δούμε πώς θα διαμορφωθεί η κατάσταση τους επόμενους μήνες», τόνισε ο Χρήστος Σταϊκούρας, ανοίγοντας παράθυρο για πυροσβεστικά μέτρα, σε περίπτωση αρνητικών εξελίξεων. Πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες, τον Ιανουάριο εμφανίσθηκαν αρρυθμίες στα έσοδα του προϋπολογισμού, γεγονός που αποδίδεται κυρίως στις αναστολές πληρωμών φόρων και τελών. Με βάση τις επικαιροποιημένες εκτιμήσεις του υπουργείου Οικονομικών, η ταχύτητα του πληθωρισμού θα παραμείνει υψηλή, τουλάχιστον καθ’ όλη τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου του έτους, με την αποκλιμάκωση να τοποθετείται προς το τέλος του εξαμήνου, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξουν νέες αναταράξεις στη διεθνή αγορά ενέργειας. Ο υπουργός Οικονομικών, εμφανώς προβληματισμένος, εκτίμησε ότι ο τιμάριθμος θα κινείται στην περιοχή του 5% έως και τον Μάρτιο, ενώ παραδέχθηκε ότι οι αρχικές προβλέψεις δεν επιβεβαιώθηκαν, κάνοντας λόγο για πληθωρισμό της τάξης του 1,5%-2% για το 2022, έναντι στόχου για 1%.
Τους κινδύνους στην οικονομία και το κλίμα αβεβαιότητας που δημιουργεί η ανάφλεξη της ακρίβειας αποτυπώνουν οι έρευνες του ΙΟΒΕ, σύμφωνα με τις οποίες σημαντικό μέρος της ευρωπαϊκής οικονομίας πιέζει για γρήγορη αύξηση επιτοκίων, για να αμβλυνθεί ο πληθωρισμός, ενώ τον Ιανουάριο υπήρξε αισθητή ενίσχυση των προβλέψεων των νοικοκυριών για άνοδο των τιμών. Επίσης, το 59% των καταναλωτών προέβλεψε ότι θα προβεί σε λιγότερες ή πολύ λιγότερες δαπάνες.
Μάριος Χριστοδούλου
Πηγή: efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου