Θα νοσταλγήσουν τον... λιγνίτη

Στην καύση σκουπιδιών θα εστιάσουν οι επενδύσεις στη δυτική Μακεδονία και Μεγαλόπολη.

Eναν στρατό προσλήψεων στελεχών και με πρόσθετες αμοιβές, καύση απορριμμάτων, σχέδια που θα εκπονούνται στην Αθήνα χωρίς να δίνεται λόγος στις τοπικές κοινωνίες, νέες ρυθμίσεις για το πώς θα εκπονούνται τα Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια και όλα αυτά με ενισχυμένο τον ρόλο του Αδώνιδος Γεωργιάδη, περιλαμβάνει το νομοσχέδιο για την απολιγνιτοποίηση και τη «Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση» (ΔΑΜ) των περιοχών όπου αυτή συντελείται.

Το νομοσχέδιο κατατέθηκε αργά την περασμένη Παρασκευή με στόχο να συζητηθεί και να ψηφιστεί τάχιστα μέσα στην τρέχουσα εβδομάδα, αφού πέρασαν πάνω από δύο χρόνια από τότε που ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε την εσπευσμένη απόσυρση των λιγνιτικών μονάδων σε Δυτική Μακεδονία και Μεγαλόπολη. Οι προσλήψεις που ετοιμάζονται είναι πολλές αλλά ουδεμία σχέση έχουν με τις χιλιάδες θέσεις που χάθηκαν και χάνονται από τη διακοπή λειτουργίας των σταθμών ηλεκτροπαραγωγής. Ταυτόχρονα ανοίγει ο δρόμος για πλήθος επενδυτικών πρότζεκτ με τον καθιερωμένο από την κυβέρνηση Μητσοτάκη τρόπο των παρεκκλίσεων από περιβαλλοντικούς περιορισμούς.

Αναλυτικά:

■ Για τη διαχείριση των έργων που υποτίθεται ότι θα γίνουν ώστε να επιστρέψει η ανάπτυξη στις πρώην λιγνιτικές περιοχές δημιουργούνται Ειδική Υπηρεσία (ΕΥΔΑΜ), η εταιρεία Μετάβαση Α.Ε., Διαχειριστική Αρχή και Επιτροπές Αξιολόγησης Εργων. Ο διοικητής της ΕΥΔΑΜ θα λαμβάνει αποδοχές γενικού γραμματέα (80.000 ετησίως) με πρόσθετο μπόνους και θα έχει γραφείο με διευθυντή και οκτώ συνεργάτες. Δημιουργούνται 20 θέσεις στην Ειδική Υπηρεσία, άλλες 20 στη Διαχειριστική Αρχή με αποσπάσεις, συν 20 ακόμη άτομα έκτακτο προσωπικό.

■ Η Μετάβαση Α.Ε., εταιρεία δημόσιου σκοπού, θα ασχολείται με την αξιοποίηση των Ζωνών Απολιγνιτοποίησης (ΖΑΠ), προσέλκυση επενδύσεων αλλά θα έχει έδρα την Αθήνα. Σε πρώτη φάση θα προσελκύσει διευθύνοντα σύμβουλο και εντεταλμένο σύμβουλο με αποδοχές γενικού γραμματέα και μπόνους, συν 40 θέσεις προσωπικού, επίσης με μπόνους, κατόπιν απόφασης του υπουργού Ανάπτυξης.

■ Το αρχικό κόστος που καταγράφεται αριθμητικά στην έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους για ορισμένα από τα παραπάνω αγγίζει τα 5 εκατομμύρια ευρώ ενώ υπάρχουν ποσά που δεν προσδιορίζονται, όπως τα μπόνους του προσωπικού και άλλα μελλοντικά έξοδα.

■ Το νομοσχέδιο έρχεται να περάσει με ταχείες διαδικασίες ενώ η διαβούλευση κράτησε μόλις 7 μέρες τον Οκτώβριο. Στο διάστημα εκείνο, πάντως, κατατέθηκαν σχόλια από τοπικούς παράγοντες που άσκησαν κριτική. Ο δήμαρχος Εορδαίας Παναγιώτης Πλακεντάς ανέφερε ότι, με δεδομένες τις απώλειες εκατοντάδων θέσεων εργασίας, «θα αποτελούσε δείγμα καλής πρακτικής η απορρόφηση δεκάδων υψηλά καταρτισμένων επιστημόνων από την περιοχή». Ο δήμαρχος Κοζάνης Λάζαρος Μαλούτας χαρακτήρισε τον μηχανισμό σχεδιασμού και υλοποίησης «απόλυτα συγκεντρωτικό, εξαρτώμενο από την εκάστοτε κυβέρνηση, με έδρα την Αθήνα και χωρίς πρόβλεψη συμμετοχής των τοπικών φορέων σε αποφασιστικά όργανα και στην Επιτροπή Παρακολούθησης του Προγράμματος».

■ Τα έργα Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης θα αδειοδοτούνται με ταχύτατες διαδικασίες ως στρατηγικές επενδύσεις. Ομως η επιλογή και η αξιολόγησή τους θα γίνονται από επιτροπές που θα ορίζονται με υπουργική απόφαση χωρίς τη συμμετοχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αν και όσοι τα διαχειρίζονται θα έχουν πρόσβαση σε ακίνητα των δήμων.

■ Τροποποιούνται διατάξεις του νόμου 4759 που ψηφίστηκε πριν από ένα χρόνο για να έχει λόγο το υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων (αρχικώς είχε μόνο το υπουργείο Περιβάλλοντος) στις προγραμματικές συμβάσεις για μεταβιβάσεις εκτάσεων μεταξύ ΔΕΗ και Δημοσίου αλλά και τα Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια.

■ Σε πρόσφατη κυβερνητική παρουσίαση, ο αναπληρωτής υπουργός Ανάπτυξης Ν. Παπαθανάσης ανέφερε ότι «δεν μπορεί να παραδώσει η ΔΕΗ τα εδάφη εάν δεν υπάρξει αποκατάσταση και άρα θα πρέπει να δαπανήσει πολλά χρήματα». Ομως στο άρθρο 21 του νομοσχεδίου προβλέπεται ότι θα υπάρχει δυνατότητα απόθεσης των υλικών κατεδάφισης κτιρίων της ΔΕΗ όπως οι ατμοηλεκτρικοί σταθμοί για την αποκατάσταση των λιγνιτωρυχείων ακόμη και χωρίς Εγκριση Περιβαλλοντικών Ορων (ΑΕΠΟ). Θα αρκεί, όπως αναφέρεται, μια τεχνική έκθεση «για ενημέρωση των αρμοδίων αρχών».

■ Ενώ στις αρχικές συζητήσεις γινόταν λόγος για δημιουργία φωτοβολταϊκών πάρκων στα παλιά λιγνιτωρυχεία, τώρα μπαίνει διάταξη που αναφέρει ότι «εφόσον δεν είναι εφικτή η αναδάσωση των εκτάσεων αυτών», είναι επιτρεπτή η επέμβαση και για παραγωγή ενέργειας από απορρίμματα. Υπενθυμίζεται ότι η «Εφ.Συν.» σε δημοσίευμα στις 6/2/2021 αναφέρθηκε σε συνεργασία πέντε περιφερειών για να μεταφέρουν εδώ απορρίμματα από τον Εβρο μέχρι το Ιόνιο και τον Θεσσαλικό Κάμπο.

■ Ξεχειλώνει ακόμη περισσότερο το πλαίσιο για την εκπόνηση Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΕΠΣ). Μαζί με το ΕΠΣ θα εγκρίνεται και το Ρυμοτομικό Σχέδιο Εφαρμογής χωρίς καν την υποχρέωση δημοσιότητας (ανάρτηση στον δήμο, δημοσίευση σε εφημερίδες, υποβολή ενστάσεων) εφόσον εκείνος που ζήτησε την εκπόνηση του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου είναι κύριος της έκτασης που πολεοδομείται.

Άρης Χατζηγεωργίου

Πηγή: efsyn.gr