Δευτέρα 15 Νοεμβρίου 2021

Αλμα κερδών, στασιμότητα μισθών

Η ακτινογραφία των δύο όψεων της ανάκαμψης σε αριθμούς ● Πρωταγωνιστές κερδών τα πρώην κρατικά μονοπώλια της ενέργειας ● Βαριά βιομηχανία, τρόφιμα-ποτά και παιχνίδια με θεαματικές επιδόσεις ● Εξαιρέσεις του... χρυσού κανόνα ακτοπλοϊκές και κατασκευαστικές.
Τον σκληρό πυρήνα του μοντέλου ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας αποκαλύπτουν τα στοιχεία για την κερδοφορία του επιχειρηματικού τομέα γενικά, αλλά και των εισηγμένων εταιρειών ειδικότερα, σε σύγκριση με το εργατικό εισόδημα. Ενώ τα κέρδη ανέκαμψαν «ακαριαία» και θεαματικά το 2021 ύστερα από τη μεγάλη βύθιση του 2020, η Ελλάδα είναι η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα που ο κατώτατος μισθός και το όριο της φτώχειας παραμένουν ακόμη κάτω από τα επίπεδα του Φεβρουαρίου του 2012.
Αν τα μοναδικά τεκμήρια για την ανάπτυξη είναι οι ρυθμοί ανάπτυξης και τα κέρδη, τότε η «ανάπτυξη ήρθε» πράγματι. Ωστόσο ήρθε για λίγους, καθώς το εργατικό εισόδημα παραμένει καθηλωμένο επί μία δεκαετία με αποτέλεσμα οι δείκτες φτώχειας και κοινωνικής δυστυχίας να είναι απαράδεκτα υψηλοί, ενώ διευρύνεται η κατηγορία των εργαζόμενων φτωχών.
«Εν αρχή... ήσαν τα κέρδη». Τα οποία ανέκαμψαν θεαματικά το 2021 στο σύνολο του επιχειρηματικού τομέα (όπως δείχνει ο Δείκτης κερδών), ενώ αναμένεται ότι η ραγδαία ανάκαμψη θα συνεχιστεί και το 2022 - εκτός… απροόπτου, δηλαδή δυσμενούς στροφής στη διεθνή οικονομική συγκυρία. Παρατηρούμε ότι ο Δείκτης κερδών ανέκαμψε σταθερά μετά το 2016 και ώς το 2019, υπέστη θεαματική μείωση το 2020 (λόγω lockdown), αλλά το 2021 ανακάμπτει πάνω από τα επίπεδα του 2018. Συμπέρασμα: τα κέρδη ανακάμπτουν γρήγορα από την κρίση λόγω πανδημίας.
Τη ραγδαία ανάκαμψη των κερδών τεκμηριώνουν ακόμη καλύτερα τα οικονομικά αποτελέσματα των εισηγμένων στο Χρηματιστήριο Αθηνών εταιρειών το πρώτο εξάμηνο του 2021 (βλέπε πίνακα), ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη η ροή αποτελεσμάτων και για το εννιάμηνο που εδραιώνουν την εικόνα. Εκεί παρατηρούμε ότι στο σύνολο των εισηγμένων εταιρειών τα κέρδη αυξάνονται το 2021 κατά το θεαματικό 87,3% σε σχέση με το 2019 (!) ύστερα από τη μεγάλη «βουτιά» κατά 119,4% του πρώτου εξαμήνου του 2020 σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο του 2019.
Το γεγονός ότι στο σύνολο του επιχειρηματικού τομέα ο Δείκτης των κερδών, παρά τη σημαντική αύξησή του το 2021, προβλέπεται ότι θα παραμείνει κάτω από τα επίπεδα του 2019 και το 2022, αποκαλύπτει μια άλλη αλήθεια του μοντέλου ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας: ότι εκατοντάδες χιλιάδες μικρές επιχειρήσεις κυρίως προσπαθούν να επιβιώσουν, ενώ είναι στην ουσία ζημιογόνες ή επιβιώνουν με οριακή και πάντως χαμηλή κερδοφορία.
Πρωταγωνιστές και κομπάρσοι
Η κερδοφορία είναι σε μάλλον υπερβολικά υψηλό βαθμό υπόθεση μιας πρώτης «ταχύτητας» εισηγμένων εταιρειών και δευτερευόντως και κάποιων μη εισηγμένων. Από την αναλυτική αξιολόγηση των δεδομένων των οικονομικών στοιχείων των εισηγμένων εταιρειών το πρώτο εξάμηνο προκύπτουν τα εξής βασικά συμπεράσματα:
■ Το «βαρύ πυροβολικό» των εισηγμένων -και της κερδοφορίας- είναι τα πρώην κρατικά μονοπώλια στην ενέργεια (ΑΔΜΗΕ Συμμετοχών, ΔΕΗ, Ελληνικά Πετρέλαια), των τηλεπικοινωνιών (ΟΤΕ), των τυχερών παιχνιδιών (ΟΠΑΠ) και της ύδρευσης. Στο σύνολό τους ζημιογόνες το 2020, το 2021 έκαναν ρεκόρ κερδών. Μοναδική εξαίρεση η Aegean που, έχοντας απορροφήσει την Ολυμπιακή (και τις πλούσιες υποδομές της) έναντι πινακίου φακής, κατέγραψε το 2020 ζημίες 158,8 εκατ. ευρώ και το 2021 78.400 εκατ. ευρώ, ενώ ήταν ήδη ελαφρά ζημιογόνος κατά 13,02 εκατ. ευρώ από το 2019. [Να θυμίσουμε ότι η Ολυμπιακή πωλήθηκε από το Δημόσιο στη MIG έναντι 72 εκατ. ευρώ, στη συνέχεια από τη MIG στην Aegean για 70 εκατ. ευρώ, ενώ η Aegean έλαβε άμεσα καταβληθείσα ενίσχυση 120 εκατ. ευρώ από το Δημόσιο. Ολα αυτά για να μην πληρώνει ζημίες το Δημόσιο και ενώ υποτίθεται απαγορεύονται οι άμεσες κρατικές ενισχύσεις στον ιδιωτικό τομέα…]
Παρά την υψηλή αρνητική «συνεισφορά» της Aegean στα κέρδη εξαμήνου των πρώην κρατικών μονοπωλίων, αυτά έφτασαν τα 520.808.000 ευρώ, αντιστοιχώντας στο 31% των κερδών του συνόλου των εισηγμένων και αποδεικνύοντας ότι οι ιδιώτες επενδυτές πήραν από το Δημόσιο χρυσοφόρες ωοτόκες όρνιθες.
■ Η επόμενη σε συνεισφορά στα κέρδη κατηγορία επιχειρήσεων με βάση τα αποτελέσματα του εξαμήνου του 2021 είναι η βαριά βιομηχανία: αλουμίνιο-χαλκός-σιδηροσωλήνες-πλαστικά. Από το σύνολο των εισηγμένων εταιρειών της κατηγορίας καταγράφηκαν κέρδη 379.715.000 ευρώ, που αντιστοιχούν στο 22,6% των συνολικών. Ιδιαίτερα στα πλαστικά και στον χαλκό-αλουμίνιο βρίσκει κανείς σημαντικές εταιρείες με διεθνή δραστηριότητα και ανερχόμενη κερδοφορία.
■ Ακολουθούν τα τρόφιμα-ποτά με συνολικά κέρδη 249.299.000 ευρώ (14,8%). Εδώ δεσπόζουν το μεγαθήριο της Coca Cola, τρεις αξιόλογου μεγέθους και κερδοφορίας εταιρείες (ΚΡΙ-ΚΡΙ, Καραμολέγκος και Μύλοι Λούλη) και μερικές μικρές.
■ Η επόμενη κατηγορία είναι τα Παιχνίδια, με δύο εκπροσώπους: έναν πολύ μεγάλο, την JUMBO, με κέρδη εφάμιλλα εταιρειών πρώην κρατικών μονοπωλίων, και μία μικρή, την AS Company (Παιχνίδια Μουστάκας).
■ Ακολουθεί η Πληροφορική, με 5 κερδοφόρες και αξιόλογου μεγέθους εταιρείες (Epsilon Net, Entersoft, Byte Computer, Performance, Πλαίσιο και Profile).
■ Ο τομέας του Real Estate (με λίγες εταιρείες, αλλά κερδοφόρες, πλην μίας, της Reads) και οι φαρμακοβιομηχανίες (με τρεις κερδοφόρες εταιρείες) είναι τομείς χωρίς υψηλά μεγέθη, αλλά με σταθερά αυξανόμενη κερδοφορία.
■ Υστερα ακολουθεί η… καταστροφή: ακτοπλοϊκές και κατασκευαστικές. Οι εισηγμένες στο Χ.Α. ακτοπλοϊκές, στο σύνολό τους με ζημίες, κατέγραψαν συνολικές ζημίες 48,5 εκατ. ευρώ, ενώ οι κατασκευαστικές είχαν επίσης ζημίες 31,25 εκατ. ευρώ (το γόητρο του κλάδου σώζουν κυρίως ο Τιτάν, αλλά και η ΑΒΑΞ και η Δομική Κρήτης, ενώ όλες οι υπόλοιπες καταγράφουν μεγάλες ζημίες).
■ Τέλος, στην καπνοβιομηχανία ο μόνος εκπρόσωπός της στο ταμπλό, η Καρέλιας, καταγράφει ανερχόμενα, υψηλά κέρδη (41.197.000), ενώ στα πετρελαιοειδή η Motor Oil επανέρχεται σε υψηλή κερδοφορία λίγο πάνω από τα επίπεδα του 2019 (121.117 εκατ.) – αλλά πολύ μακριά από την αντίστοιχη των ΕΛΠΕ.
Οι θλιβερές πρωτιές της Ελλάδας σε εργασιακά και φτώχεια
Στον αντίποδα τα πάθη της εργασίας δεν έχουν τέλος, ούτε γνωρίζουν… ανάκαμψη. Ο κατώτατος μισθός εξακολουθεί να είναι, 10 χρόνια ύστερα από τη μείωσή του κατά 22% την 1η Μαρτίου 2012 επί πρωθυπουργίας Λουκά Παπαδήμου, κάτω από τα επίπεδα του Φεβρουαρίου 2012. Η πρώτη θλιβερή πρωτιά της Ελλάδας είναι αυτή: είναι η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα που ο κατώτατος μισθός παραμένει κάτω από τα επίπεδα των αρχών του 2012!
Η δεύτερη θλιβερή πρωτιά είναι απόρροια της πρώτης: η Ελλάδα είναι η μοναδική ευρωπαϊκή χώρα στην οποία το όριο της φτώχειας είναι πολύ κάτω από τα επίπεδα του 2009 (αφού αντιστοιχεί στο 60% του ισοδύναμου διάμεσου μισθού). Το γεγονός αυτό έχει δύο συνέπειες:
Πρώτο, ότι… καλλωπίζει τους δείκτες της φτώχειας. Το ποσοστό φτώχειας, υπολογιζόμενο σε βάση πολύ μειωμένη σε σχέση με τον χρόνο έναρξης της κρίσης (2008-2009), καταγράφεται πολύ χαμηλότερο του πραγματικού. Με βάση τα στοιχεία της Eurostat, το ποσοστό φτώχειας υπολογισμένο με βάση το 60% του διάμεσου μισθού του 2008 ήταν το 2015 48% και το 2019 42%! Μπορεί να εικάσει κανείς την ανάλογη εκτίναξη των αριθμών σε άλλους δείκτες της φτώχειας, αν πάρουμε ως βάση τα προ της κρίσης επίπεδα…
Στα προηγούμενα θα πρέπει να προσθέσουμε τη μεγάλη έκταση των παραβιάσεων της εργατικής νομοθεσίας, που τα κυβερνητικά νομοθετήματα διευκολύνουν ή και νομιμοποιούν (όπως οι προβλέψεις του «νόμου Χατζηδάκη»), που επιδεινώνουν την κατάσταση και πιέζουν συνολικά την κλίμακα των μισθών προς τα κάτω, με αποτέλεσμα υψηλό ποσοστό εργαζομένων να αμείβεται με μισθό στο φάσμα από -10% έως +10% του κατώτατου.
Η ανάπτυξη ήρθε για τα κέρδη, αλλά η εργασία περιμένει στη στάση υπό βροχήν και επί ματαίω…
 
Πάνος Κοσμάς  
Πηγή: efsyn.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: