Χαρίζουν ετησίως φόρους 483 δισ.

Φορολογική δικαιοσύνη... από λίγους για ολίγους αποκαλύπτουν τα στοιχεία της έκθεσης «Τhe State of Tax Justice 2021» ● Οι πλουσιότερες χώρες και οι κυβερνήσεις τους ευθύνονται σχεδόν για το 80% της φοροαποφυγής των πολυεθνικών και των πλουσίων του πλανήτη.

Φόρους μισού περίπου τρισ. δολαρίων -που θα μπορούσαν να εμβολιάσουν πάνω από τρεις φορές τον πληθυσμό της Γης- έχασαν φέτος οι κυβερνήσεις της υφηλίου, εξαιτίας των διασυνοριακών καταχρηστικών φορολογικών πρακτικών που ακολουθούν οι πολυεθνικές εταιρείες και της υπεράκτιας φοροαποφυγής των πλουσίων. Οι ληστρικές φορολογικές πρακτικές των παραπάνω είχαν ως αποτέλεσμα να χάνονται ικανοί πόροι για τον πλήρη εμβολιασμό 1.000 ανθρώπων κατά του Covid-19 ανά δευτερόλεπτο.

Η σχετική έκθεση «Τhe State of Tax Justice 2021» –που δημοσιοποίησαν χθες από κοινού το «Δίκτυο Φορολογικής Δικαιοσύνης» (TJN), η Παγκόσμια Συμμαχία για τη Φορολογική Δικαιοσύνη (Global Alliance for Tax Justice) και η παγκόσμια συνομοσπονδία συνδικάτων δημοσίων υπαλλήλων (Public Services International)– αποτελεί κόλαφο όχι μόνο για τις πολυεθνικές και τους φοροφυγάδες μεγιστάνες του πλανήτη, αλλά και για τις κυβερνήσεις των πλούσιων χωρών.

Πολυεθνικές

Σύμφωνα με αυτήν, οι συνολικές απώλειες φορολογικών εσόδων εξαιτίας των καταχρηστικών πρακτικών πολυεθνικών και πλούσιων ιδιωτών θα προσεγγίσουν φέτος τα 483 δισ. δολάρια -από 427 δισ. δολάρια το 2020. Από το σύνολο αυτό, τα 312 δισ. δολάρια είναι αποτέλεσμα των διασυνοριακών πρακτικών φορολογικής κατάχρησης που εφαρμόζουν οι πολυεθνικές εταιρίες, με σκοπό τη μεταφορά των κερδών τους (συνολικού ύψους 1,19 τρισ. δολαρίων) σε χώρες - φορολογικούς παραδείσους, ενώ τα υπόλοιπα 171 δισ. δολάρια είναι απόρροια της υπεράκτιας φοροδιαφυγής στην οποία επιδίδονται οι πλούσιοι του πλανήτη.

Το εν λόγω σύνολο των χαμένων φόρων ενδεχομένως μάλιστα να είναι πολύ μεγαλύτερο, αφού οι υπολογισμοί της έκθεσης έγιναν με βάση τα δεδομένα που ανακοίνωσαν οι ίδιες οι πολυεθνικές και τα τραπεζικά δεδομένα που συγκέντρωσαν οι κυβερνήσεις. Αντίθετα, δεν υπολογίστηκαν οι «έμμεσες ζημιές» που προκαλούν οι πρακτικές των πολυεθνικών –όπως ο φορολογικός ανταγωνισμός των χωρών προς τα κάτω που οδηγεί σε μείωση των φορολογικών συντελεστών εταιρικής κερδοφορίας– και τις οποίες το ΔΝΤ έχει εκτιμήσει σε τριπλάσια επίπεδα των άμεσων. Οπως χαρακτηριστικά τόνισε ο επικεφαλής της επιστημονικής ομάδας επεξεργασίας δεδομένων του TJN, Μιροσλαβ Παλάνσκι, οι εκτιμώμενοι χαμένοι φόροι ίσως να αποτελούν μόνο «την κορυφή του παγόβουνου».

Η μελέτη υπογραμμίζει ότι υπεύθυνος για την πλειονότητα των φορολογικών απωλειών που υφίσταται η υφήλιος δεν είναι πια τα γνωστά εξωτικά «νησιά με τους κοκοφοίνικες» αλλά μια μικρή ομάδα πλούσιων χωρών, η οποία ελέγχει de facto τους παγκόσμιους φορολογικούς κανόνες. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της από τους ύψους 483 δισ. δολαρίων εκτιμώμενους χαμένους φόρους παγκοσμίως φέτος, η Βρετανία –και πιο συγκεκριμένα το City με τις υπεράκτιες κτήσεις και εδάφη του στέμματος– ήταν υπεύθυνη για το 39% (189 δισ.). Ο ευρωπαϊκός «άξονας της φοροαποφυγής» (Ηνωμένο Βασίλειο, Ελβετία, Ολλανδία, Λουξεμβούργο) ευθύνεται για το 55% (268 δισ.), ενώ στο σύνολό τους οι πλούσιες χώρες του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης για το 78% (378 δισ.) των χαμένων φορολογικών εσόδων.

Οι χαμένοι φόροι έχουν διαφορετικό κοινωνικό αντίκτυπο μεταξύ των χωρών της υφηλίου. Οι χώρες υψηλού εισοδήματος χάνουν μακράν τα περισσότερα –443 δισ. δολάρια από το σύνολο των 483 δισ. δολαρίων. Ωστόσο, οι απώλειες αυτές αντιστοιχούν σε μικρό σχετικά κομμάτι των συνολικών τους δαπανών και ειδικότερα μόλις στο 10% των χρημάτων που ξοδεύουν για τη δημόσια υγεία. Αντίθετα, οι χώρες χαμηλού εισοδήματος, αν και χάνουν από την παγκόσμια φοροδιαφυγή συνολικά φορολογικά έσοδα μόνο 40 δισ. δολαρίων, αυτά ισοδυναμούν με το 48% των δαπανών τους για την υγεία.

Υποκρισία

Οι διαπιστώσεις της μελέτης ενισχύουν περαιτέρω τις φωνές που ακούγονται αυξανόμενα, τα τελευταία χρόνια, απέναντι στην υποκρισία των πλούσιων χωρών. Η έκθεση εισηγείται, μάλιστα, την αφαίρεση της αρμοδιότητας διαμόρφωσης των διεθνών φορολογικών κανόνων από τον ΟΟΣΑ και τη μεταβίβασή της στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών. Προτείνει ακόμη τη θέσπιση φόρου για τα υπερβάλλοντα κέρδη που πραγματοποίησαν οι πολυεθνικές επιχειρήσεις στη διάρκεια της πανδημίας από τα λοκντάουν και τις κρατικές παρεμβάσεις, καθώς και την εισαγωγή φόρων περιουσίας στα πλουσιότερα άτομα, με στόχο τη χρηματοδότηση της ανάκαμψης.

Η Ελλάδα χάνει 1,6 δισ. δολάρια τον χρόνο

Φόρους 1,617 δισ. δολαρίων χάνει κάθε χρόνο η Ελλάδα, εξαιτίας των καταχρηστικών πρακτικών φοροαποφυγής των πολυεθνικών και των πλούσιων ιδιωτών, σύμφωνα με το προφίλ της χώρας που περιλαμβάνεται στην έκθεση. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο 2,9% των φορολογικών εσόδων της χώρας (56 δισ. δολάρια) και σημαίνει απώλειες 149 δολαρίων ανά κάτοικο κάθε χρόνο. Από το σύνολο των χαμένων φόρων, τα 781 εκατομμύρια δολάρια οφείλονται στις καταχρηστικές πρακτικές των πολυεθνικών εταιρειών, ενώ τα 836 εκατομμύρια στη φοροαποφυγή των φυσικών προσώπων. Ο κοινωνικός αντίκτυπος των φορολογικών απωλειών είναι σημαντικός, δεδομένων των δημοσιονομικών περιορισμών της χώρας. Τα χαμένα φορολογικά έσοδα ισοδυναμούν με το 16,59% των δημοσίων δαπανών για την υγεία. Οι φόροι που χάνονται θα ήταν ικανοί για τον πλήρη εμβολιασμό 94 εκατομμυρίων ανθρώπων ή αλλιώς με τα λεφτά αυτά θα μπορούσε να εμβολιαστεί κατά κάθε κάτοικος της Ελλάδας περισσότερες από 8,5 φορές τον χρόνο!

Μπάμπης Μιχάλης

Πηγή: efsyn.gr