Ηταν αρχές Σεπτεμβρίου του 2019 όταν ο νεοεκλεγείς πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωνε, σε συνέντευξή του στον «Observer», ότι θα καταθέσει πρόταση στον Μπόρις Τζόνσον να μας δανείσει τα Γλυπτά του Παρθενώνα για τους εορτασμούς του 1821! Ως αντάλλαγμα μάλιστα έλεγε «...θα του στείλω πολύ σημαντικά τεχνουργήματα που δεν έχουν βγει ποτέ από την Ελλάδα, προκειμένου να εκτεθούν στο Βρετανικό Μουσείο». Η πρότασή του ήταν εκτός της εθνικής γραμμής, καθώς διαχρονικά οι κυβερνήσεις της χώρας μας δεν αναγνωρίζουν το ιδιοκτησιακό καθεστώς που προβάλλουν οι Βρετανοί για τις κλεμμένες αρχαιότητες του Παρθενώνα. Κανείς δεν είχε τολμήσει να κάνει λόγο για «δανεισμό», αφού δεν αναγνωρίζουμε ότι αποκτήθηκαν με νόμιμες διαδικασίες, άρα παρανόμως βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο.
Αμεση ήταν τότε η αντίδραση της τέως υπουργού Πολιτισμού Μυρσίνης Ζορμπά: «...είμαστε υποχρεωμένοι να υπενθυμίσουμε ότι η οριστική και όχι η προσωρινή επιστροφή των Γλυπτών στον γενέθλιο τόπο τους αποτελεί πάγια εθνική πολιτική των ελληνικών κυβερνήσεων από την εποχή της αείμνηστης Μελίνας Μερκούρη έως σήμερα» δήλωνε, πυροδοτώντας έναν μίνι «πόλεμο» με την υπουργό Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, που έσπευσε με ανακοινώσεις να προσφέρει πλήρη κάλυψη στον πρωθυπουργό.
Αυτά τα δυο χρόνια η κυβέρνηση και το υπουργείο Πολιτισμού δεν αναγνώρισαν το ατόπημα του Κυριάκου Μητσοτάκη, η πρότασή του οποίου ματαιώθηκε στην πράξη -ποτέ δεν κατατέθηκε γιατί δεν ήταν δυνατό, αφού θα τίναζε στον αέρα όλες τις προηγούμενες εθνικές προσπάθειες- καθώς προϋπόθεση για οποιοδήποτε δανεισμό των Γλυπτών από τους Βρετανούς είναι η αποδοχή ότι η ιδιοκτησία τους ανήκει στο Βρετανικό Μουσείο. Οι πάντες που ασχολούνται έστω και λίγο με το θέμα γνωρίζουν εξάλλου ότι οι αποφάσεις για τα Γλυπτά λαμβάνονται από τους επιτρόπους του Β.Μ. και όχι από τον εκάστοτε Βρετανό πρωθυπουργό.
Η πρόταση δηλαδή από την αρχή έως το τέλος ήταν άκυρη. Σήμερα στην Μπουμπουλίνας κάνουν σαν να μην υπήρξε ποτέ, αλλά θυμούνται ότι «...το Σεπτέμβριο του 2019, όταν είχαν δημοσιευθεί αντίστοιχες φωτογραφίες, είχαμε τονίσει ότι οι εικόνες αυτές ενισχύουν απόλυτα το δίκαιο, διαρκές και αδιαπραγμάτευτο αίτημα της Ελλάδας για την επανένωση των Γλυπτών. Τα Γλυπτά του Παρθενώνα, του κορυφαίου μνημείου του Δυτικού Πολιτισμού, πρέπει να επιστρέψουν στη γενέθλια γη...» έγραφε η ανακοίνωση (13.8.21) με αφορμή το πρόσφατο ρεπορτάζ της εφημερίδας Τέχνης «The Art Newspaper» που δημοσίευσε φωτογραφίες με τις απαράδεκτες συνθήκες οι οποίες επικρατούν για τα Γλυπτά στις αίθουσες του Β.Μ.
Τι έκανε το υπουργείο Πολιτισμού αυτά τα δύο χρόνια για να ενισχύσει τη θέση μας για την Επανένωση των Γλυπτών στον φυσικό τους χώρο, στην Αθήνα; Ποιες διπλωματικές και νομικές κινήσεις, ποια νέα επιχειρήματα πρόβαλε στη σημερινή συγκυρία; Ποιες νέες συμμαχίες και οπτικές έχει να μας παρουσιάσει; Η επέτειος των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821 και η συμπλήρωση των 220 ετών από το 1801, όταν ο Ελγιν κατακρεούργησε το μνημείο και λεηλάτησε τα αριστουργήματα, θα μπορούσαν να δώσουν έναυσμα για νέες συνεργασίες σε διεθνές επίπεδο. Εξάλλου η ίδια η υπουργός Πολιτισμού είχε δεσμευτεί για χάραξη νέας στρατηγικής στο θέμα της Επανένωσης.
«Ατοπήματα, ολιγωρία και ευκαιριακό ενδιαφέρον του υπουργείου Πολιτισμού»
«Κλείνουν δύο χρόνια από το ατόπημα του πρωθυπουργού. Στη διάρκειά τους δεν ακούσαμε ούτε μία διόρθωση, ούτε κάτι άλλο πέρα από ευκαιριακές κορόνες της υπουργού κάθε φορά που προκύπτει ένα επιζήμιο για τις αρχαιότητες πρόβλημα. Είδαμε, όμως, να ψηφίζεται νομοσχέδιο για τη μακροχρόνια εξαγωγή αρχαιοτήτων. Αναρωτιόμαστε αν έχει το δικαίωμα να θυμάται το υπουργείο τα Γλυπτά μόνο κάθε φορά που έρχονται στην επικαιρότητα με δυσάρεστο τρόπο. Αποτελεί αυτό εθνική πολιτική για τη διεκδίκησή τους; Δημιουργεί αξιοπιστία και κύρος ή, μήπως, μειώνει τις δυνατότητες πίεσης που πρέπει να ασκούνται συστηματικά;
Δυστυχώς, το κορυφαίο παγκόσμιας αναγνώρισης πολιτιστικό αίτημα της χώρας μας αντιμετωπίστηκε χωρίς την αναγκαία σοβαρότητα και συνέπεια που απαιτείται. Εδώ και δύο χρόνια η ελληνική κοινή γνώμη δεν έχει ενημερωθεί ούτε έχει δει τα στοιχειώδη:
● Καμία διορθωτική δήλωση του πρωθυπουργού, προκειμένου να βγει από το αδιέξοδο της αρχικής του τοποθέτησης, η οποία και έλαβε άμεσα τη σκληρή απάντηση της διεύθυνσης του Βρετανικού Μουσείου.
● Καμία δημοσιοποίηση τυχόν απάντησης ή πρωτοβουλίας της υπουργού Πολιτισμού, προκειμένου να επαναφέρει τα δεδομένα στη σωστή τους βάση, πέρα από ευχολόγια.
● Καμία ένδειξη σχεδίου ανάπτυξης διπλωματικών ή άλλων κινήσεων, ώστε να δοθεί συνέχεια στο ελληνικό αίτημα.
Μια απόλυτη πολιτική εκκρεμότητα, που την χρεώνεται το υπουργείο Πολιτισμού και, το πιο σημαντικό απ’ όλα, ότι ουδέποτε μέσα στα δύο αυτά χρόνια πληροφορηθήκαμε εάν διαμορφώθηκε τελικά ή όχι η πρόταση, για την οποία δεσμεύτηκε η υπουργός στην συνέντευξη Τύπου που είχε δώσει εσπευσμένα, προκειμένου να αποσοβήσει τον θόρυβο από τις δηλώσεις του πρωθυπουργού, δηλώνοντας σχετικά: "Εμείς ως υπουργείο Πολιτισμού, σε συνεργασία με το υπουργείο Εξωτερικών και προφανώς με όλο το νομικό επιτελείο, θα προετοιμάσουμε μια πρόταση" (5.9.2019).
Το υπουργείο οφείλει συγκεκριμένες και τεκμηριωμένες, υπεύθυνες και αξιόπιστες απαντήσεις για το θέμα της επιστροφής και επανένωσης των Γλυπτών. Εάν υπάρχει πρόταση, θα πρέπει να την ανακοινώσει. Εάν όχι, θα πρέπει να δικαιολογήσει τους λόγους. Η ανησυχία όλων μεγαλώνει όσο περνάει ο καιρός, μαζί με τα συνολικότερα επιβαρυντικά για τη διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς συμπτώματα που πολλαπλασιάζονται στη χώρα».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου