Euro 1968: Ιταλική αναγέννηση με κατενάτσιο και ένα τυχερό κέρμα

Η τελική φάση του τρίτου Κυπέλλου Εθνών Ευρώπης, το 1968, ορίστηκε να διεξαχθεί στην Ιταλία και όπως το 1964, η διοργανώτρια χώρα κατέκτησε τη διοργάνωση η οποία πλέον μετονομάζεται σε Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα εισάγοντας και κάποιες αλλαγές στον τρόπο πρόκρισης των ομάδων στην τελική φάση. Η Ιταλία αναγεννάται με το «κατενάτσιο», τον συγκλονιστικό Ντίνο Τζοφ και την τύχη στο στρίψιμο μιας λιρέτας.

Στη διοργάνωση του 1968 παρουσιάζεται για πρώτη φορά η φάση των ομιλών στα προκριματικά, που αντικαθιστά τους διπλούς νοκ άουτ αγώνες. Οι χώρες χωρίζοντας σε οκτώ ομίλους των τεσσάρων ομάδων, εκτός από έναν που λόγω συμμετοχών (συνολικά 33) είχε τρεις. Οι αγώνες ήταν διπλοί, η νίκη έδινε δύο πόντους και η ισοπαλία έναν. Προκρίνονταν οι πρώτοι κάθε ομίλου, οι οποίοι έπαιζαν διπλούς αγώνες για να περάσουν οι τέσσερις στην τελική φάση των ημιτελικών και στη συνέχεια του «μικρού τελικού» για την τρίτη - τέταρτη θέση.

Η Ιταλία, με πληγωμένο το γόητρό της μετά τον πρόωρο αποκλεισμό της από τη Βόρεια Κορέα στο Μουντιάλ του 1966, επιχειρεί την αναγέννησή της εφαρμόζοντας το Κατενάντσιο. Η «αμπαρωμένη πόρτα», όπως μεταφράζεται η λέξη «κατενάτσιο», είναι η τακτική που βασίζεται στην σφιχτή άμυνα, προσαρμοσμένη στον αντίπαλο, ώστε να μη του δίνει την δυνατότητα να πραγματοποιεί ευκαιρίες για να σκοράρει. Το «κατενάτσιο», που ήταν αρκετά διαδομένο στο ιταλικό πρωτάθλημα τη δεκαετία του ’60, σίγουρα δεν προσέφερε ελκυστικό θέαμα στους φιλάθλους, όμως στο Euro του 1968 αποδείχθηκε αποτελεσματικό, καθώς η «σκουάντρα ατζούρα» του Φερούσιο Βαλκαρέτζι κατέκτησε την κορυφής της Ευρώπης.

Από τη διοργάνωση απείχαν μόνο η Μάλτα και η Ισλανδία, ενώ το ντεμπούτο της στη διοργάνωση κάνει η Δυτική Γερμανία. Με τον σπουδαίο Γκερντ Μίλερ, στις τάξεις της, η πρωτοεμφανιζόμενη στη διοργάνωση Δυτική Γερμανία τερμάτισε δεύτερη στον όμιλό της, πίσω από τη Γιουγκοσλαβία και δεν κατάφερε να προκριθεί. Δεύτερη, πίσω από τη Σοβιετική Ένωση και με καλές εμφανίσεις, τερμάτισε και η Ελλάδα, η οποία επανέρχεται στη διοργάνωση. Το 1964 η Ελλάδα είχε αποχωρήσει από το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα αρνούμενη λόγω πολιτικής αντιπαράθεσης να παίξει με την Αλβανία στα προκριματικά.

Στις εκπλήξεις του τουρνουά συγκαταλέγεται η Βουλγαρία που κατάφερε να τερματίσει στην πρώτη θέση του ομίλου της, αφήνοντας στη δεύτερη την Πορτογαλία του θρυλικού Εουσέμπιο, αλλά και το Βέλγιο που αν και δεν κατάφερε να προκριθεί (σημ: πρώτη στον όμιλο αναδείχθηκε η Γαλλία) απέδωσε πολύ καλό ποδόσφαιρο. Στη διοργάνωση υπήρχε και ένας καθαρά βρετανικός όμιλος, ο 8ος, στον οποίο έπαιξαν η Σκωτία, η Ουαλία, η Βόρεια Ιρλανδία και η Αγγλία, με την τελευταία να παίρνει την πρόκριση.

Κατενάτσιο, Ντίνο Τζοφ και τύχη

Τελικά οι οκτώ ομάδες που πέρασαν από τη φάση των ομίλων ήταν η κάτοχος του τίλου Ισπανία (που άφησε στη δεύτερη θέση την Τσεχοσλοβακία), η Βουλγαρία, η Σοβιετική Ένωση, η Γιουγκοσλαβία, η Ουγγαρία, η διοργανώτρια Ιταλία, η Γαλλία και η Αγγλία. Στους προημιτελικούς ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσίασε η σύγκρουση της κατόχου του Ευρωπαϊκού Κυπέλλου Ισπανίας και της Αγγλίας, που δύο χρόνια νωρίτερα (1966) είχε κατακτήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο, τον μοναδικό μέχρι σήμερα τίτλο της σε διεθνή διοργάνωση. Η Αγγλία πέρασε με δύο νίκες (1-0 εντός έδρας και 1-2 εκτός έδρας) όμως η πορεία της προς τον τελικό του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος τέλειωσε στον επόμενο γύρο, τον ημιτελικό, όταν έπεσε πάνω στη Γιουγκοσλαβία, από την οποία ηττήθηκε με 1-0. 

 

Στον δεύτερο ημιτελικό η Ιταλία με «κατενάτσιο» και έναν συγκλονιστικό Ντίνο Τζοφ κάτω από τα δοκάρια της κράτησε την ισοπαλία με τη Σοβιετική Ένωση, τόσο στη κανονική διάρκεια όσο και στην παράταση. Με τη συμπλήρωση των 120 λεπτών, ο διαιτητής κάλεσε τους αρχηγούς των δύο ομάδων, Τζατσίντο Φακέτι και Άλμπερτ Σεστερνιόβ, να διαλέξουν «κόρωνα ή γράμματα» στο στρίψιμο του νομίσματος, καθώς ο κανονισμός τότε δεν προέβλεπε τη διαδικασία των πέναλτι. Ο αρχηγός της «σκουάντρα ατζούρα» και η Ιταλία με την «τυχερή λιρέτα» πέρασε στον τελικό της διοργάνωσης.

Στον τελικό, στο Ολίμπικο της Ρώμης, η Γιουγκοσλαβία κατάφερε να προηγηθεί με τον Ντράγκαν Τζάιτς στο 39ο λεπτό. Όμως παρά την υπεροχή των Γιουγκοσλάβων, οι Ιταλοί με μια ακόμη εξαιρετική εμφάνιση του Ντίνο Τζοφ και τη βοήθεια της τύχης κατάφεραν να ισοφαρίσουν δέκα λεπτά πριν από τη λήξη, στο 80ο λεπτό, με τον Άντζελο Ντομενγκίνι. Το ισόπαλο σκορ διατηρήθηκε και στην παράταση και έτσι οι δύο ομάδες οδηγήθηκαν σε επαναληπτικό τελικό δύο ημέρες αργότερα. Πλέον οι Ιταλοί είχαν το προβάδισμα καθώς επέστρεψαν τρεις σημαντικοί παίχτες από τραυματισμούς (Ματσόλα, Ρίβα και Σαλβατόρε) και η κούραση ήταν εμφανής στους Γιουγκοσλάβους που είχαν μικρότερο βάθος στον πάγκο τους. Η Ιταλία στον δεύτερο τελικό, στις 10 Ιουνίου του 1968, επικράτησαν με 2-0 των «Πλάβι» και χρίστηκαν πρωταθλητές Ευρώπης για πρώτη φορά στην ιστορία τους. Στον μικρό τελικό η Αγγλία κέρδισε τη Σοβιετική Ένωση με 2-0, κατακτώντας την τρίτη θέση. Πρόκειται για την καλύτερη επίδοση της Αγγλίας στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα μέχρι σήμερα.

Ο τελικός

 

 

«Για να είμαι ειλικρινής, νομίζω πως δεν αξίζαμε την ισοπαλία στο πρώτο παιχνίδι. Προς το τέλος του αγώνα απλά κερδίσαμε ένα φάουλ και ο Ντομενγκίνι κατάφερε να σκοράρει» θα παραδεχτεί αργότερα ο ήρωας της διοργάνωσης Ντίνο Τζοφ για να προσθέσει: «Όμως σίγουρα αξίζαμε τη νίκη στον επαναληπτικό τελικό. Το σημαντικό δεν ήταν η δική μου εμφάνιση αλλά η νίκη της ομάδας».

 

Πηγή: tvxs.gr