Δυνατές στιγμές, στιγμές ανάτασης και συγκίνησης χάρισε απλόχερα η μεγάλη οπτικοποιημένη συναυλία, με τραγούδια από όλον τον κόσμο, με την οποία ολοκληρώθηκε η εναρκτήρια εκδήλωση του 21ου Συνεδρίου του ΚΚΕ. Καλλιτέχνες και δημιουργοί από όλα τα είδη της Τέχνης συνέβαλλαν στο να δημιουργήσουν μια πολύ όμορφη ατμόσφαιρα, γεμάτη «νου» και «καρδιά».
«Ποτάμι ο κόσμος και δε γυρνάει» ήταν ο τίτλος της παράστασης, δανεισμένος από «Tο τραγούδι του Μολδάβα» των Μπέρτολτ Μπρεχτ και Κούρτ Βάιλ και εκφράζει τη θεωρητικά θεμελιωμένη και ιστορικά επιβεβαιωμένη πεποίθηση ότι ο κόσμος, παρά τις καμπές και τα εμπόδια, προχωρά μπροστά.
Τραγούδια από όλο τον κόσμο, πλέκονται μαζί με τα βίντεο που τα συνοδεύουν από τη γιγαντοοθόνη και τις σκηνικές κατασκευές και μας αφηγούνται μια ιστορία. Την ιστορία των προλετάριων, τη βασανισμένη ζωή της εργατικής τάξης στον ξεπερασμένο εκμεταλλευτικό κόσμο - την εκμετάλλευση από το κεφάλαιο στη δουλειά, το θάνατο στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, την αντίσταση και την αδιάκοπη ταξική πάλη. Τα τραγούδια μας αφηγούνται αυτήν την ιστορία και τη συνέχειά της, από το φωτεινό μέλλον της σοσιαλιστικής - κομμουνιστικής κοινωνίας. Ο παλιός εκμεταλλευτικός κόσμος έρχεται σε αντιδιαστολή με το νέο κόσμο, της πραγματικής ελευθερίας, το σοσιαλισμό - κομμουνισμό.
Μια παιδική φωνή γεμίζει το στάδιο. «Έρχεται» από το μέλλον, από τις «κόκκινες, φωτεινές πολιτείες» και μας μιλά σαν παραμύθι, για έναν κόσμο που κάποτε υπήρξε. «Ένας παράξενος κόσμος με παράξενες λέξεις. Εκμετάλλευση, κέρδος, πείνα. Τότε, λέει, υπήρχαν οι πολλοί και οι λίγοι...». Σε αυτό τον κόσμο υπήρχε παντού «σκοτάδι και ήταν τόση η δυστυχία... Ούτε όρεξη, ούτε χρόνο είχαν, για να θαυμάσουν τα μακρινά αστέρια. Μόνο αν έπεφτε κανένα, έκαναν μια ευχή...». Αυτοί οι πολλοί, οι Προλετάριοι ήταν το περιεχόμενο της συναυλίας, η οποία διαρθρώθηκε σε τέσσερα μέρη: «Στην "ειρήνη"», «Στον Πόλεμο», «Σε κάθε καιρό», «Μέχρι τη Νίκη».
Με το «Τραγουδάω» του Τάσου Λειβαδίτη και του Γιώργου Τσαγκάρη ξεκινά η συναυλία, με τον Θανάση Χουλιαρά να τραγουδάει για «το αίμα που παντού στη Γη είναι κόκκινο». Τη σκυτάλη πήρε η Ρίτα Αντωνοπούλου, με τον «Μικροόκοσμο» του Ναζίμ Χικμέτ και του Θάνου Μικρούτσικου τραγουδώντας, όπως η ίδια ξέρει, για όλους αυτούς που τους «'μποδίζουν να βαδίζουν» και τους «αλυσοδένουνε». Και η εικόνα του μικρού Αϊλάν πρώτα χαρούμενου και ζωντανού και στη συνέχεια πεσμένου μπρούμυτα σε μια ακτή στα παράλια της Τουρκίας να μας «στοιχειώνει»...
«Στην "ειρήνη"»
Η πρώτη ενότητα μιλά για τη σκληρή πραγματικότητα που βιώνει η εργατική τάξη στον καπιταλισμό. Εκμετάλλευση, μετανάστευση, φτώχεια, προσφυγιά, καταπίεση, εντατικοποίηση της εργασίας, καταστολή, χιλιάδες ζωές χαμένες στο βωμό του κέρδους και της πανδημίας... Τα βίντεο κάνουν ακόμα πιο αποκαλυπτικά τα τραγούδια. «Φορτώνεις 16 τόνους και τι κερδίζεις; Μια παραπάνω μέρα πιο γερασμένος και πιο βαθιά χρεωμένος», λέει το αμερικάνικο εργατικό τραγούδι «Sixteen Tons», που τραγούδησε ο Στέλιος Μαγαλιός και συνέχισε με το «A working class hero». "Ήρωας της εργατικής τάξης είναι κάτι που πρέπει να γίνεις" και οι σπίθες του οξυγονοκολλητή, όπως αποτυπώνονται βίντεο να συμβολίζουν ότι από τα χέρια του εργάτη βγαίνει όλος ο πλούτος και η ομορφιά του κόσμου.
«Στον πόλεμο»
Η δεύτερη ενότητα αναφέρεται στους ιμπεριαλιστικούς πολέμους. Από την «Μπαλάντα του νεκρού στρατιώτη» και το θέατρο σκιών που φέρνει στο νου εικόνες του Α' Παγκοσμίου Πολέμου στο ισπανικό «El Tururu» που μιλά για τα χτυπήματα των βομβαρδιστικών, αλλά είναι «χειρότερα τα χτυπήματα των εργατών» και ο πίνακας της Γκουέρνικα του Πικάσο - μια διαρκής υπόμνηση για τα εγκλήματα του φασισμού - συμπληρώνεται σιγά-σιγά και γεμίζει την οθόνη. Και η Νατάσσα Μποφίλιου δίνει το δικό της στίγμα στα δύο αυτά τραγούδια.
Από αυτή την ενότητα δεν θα μπορούσε να λείπει και η απάντηση της εργατικής τάξης. Η αρχή γίνεται με το συγκλονιστικό γερμανικό τραγούδι της δεκαετίας του '30, «Η μυστική πορεία» του Εριχ Βάινερτ και Χανς Αϊσλερ με την ερμηνεία του Ερνστ Μπους στη γιγαντοοθόνη: «Εργάτη άκου, σε τραβάνε στο μέτωπο και φωνάζουν για έθνος και φυλή. Αυτός είναι ο πόλεμος των ηγεμόνων του κόσμου, ενάντια στην εργατική τάξη! Γιατί η επίθεση στη Σοβιετική Ένωση είναι το χτύπημα στην καρδιά της επανάστασης και ο πόλεμος που τώρα περνά μέσα από τις χώρες, είναι πόλεμος εναντίον σου, Προλετάριε!». Στη συνέχεια, ο Κώστας Τριανταφυλλίδης ερμηνεύει το σοβιετικό «V Put», ενώ το κοινό τον συνοδεύει με ρυθμικά παλαμάκια. Με ζέση συνοδεύει το κοινό τη Ρίτα Αντωνοπούλου που τραγουδά στη συνέχεια το «Bella ciao». Πλάνα του ένδοξου Κόκκινου Στρατού και του ηρωικού σοβιετικού λαού μπλέκονται με τις εικόνες των δικών μας αγώνων, των δικών μας μεγάλων στιγμών της ταξικής πάλης στη χώρα μας: ΕΑΜ, ΕΛΑΣ, Δεκέμβρης, ΔΣΕ.
«Σε κάθε καιρό»
Η τρίτη ενότητα της συναυλίας έχει αναφορά στην παρανομία, στο κυνηγητό, στις διώξεις, στους χιλιάδες ήρωες του Κομμουνιστικού Κόμματος που έμειναν όρθιοι και περπάτησαν το θάνατο δίχως να σκοντάψουν. Τα βίντεο αναδεικνύουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα παραπάνω. Πόσο εύγλωττη η εικόνα με το «συνωμοτικό» φως να φαίνεται από την κλειστή πόρτα... Τον «Αντόνιο Τόρες Χερέδια» του Λόρκα και του Θεοδωράκη ερμήνευσε η Ρίτα Αντωνοπούλου και το «The Partisan», ένα πανέμορφο τραγούδι του Λέοναρντ Κοέν βασισμένο σε ύμνο της γαλλικής αντίστασης ερμήνευσε ο Παρασκευάς Θεοδωράκης. «Άλλαξα όνομα εκατό φορές. Έχασα γυναίκα και παιδιά... Έμεινα μόνος απόψε βράδυ. Έχω, όμως, χρέος να συνεχίσω...».
«Μέχρι τη νίκη»
Η τελευταία ενότητα της συναυλίας κάτω από τον τίτλο «Μέχρι τη νίκη» μιλά για την αντίσταση, τους αγώνες, τις σοσιαλιστικές επαναστάσεις, αυτές που έγιναν κι εκείνες που θα 'ρθουν. Το έναυσμα δίνεται με το κουβανέζικο τραγούδι «Hasta Siempre» και το τούρκικο εργατικό τραγούδι «Geliyoruz» - «Ερχόμαστε», που ερμήνευσε η Μαριλίζα Λούντζη. «Ερχόμαστε, έχοντας σπάσει τις αλυσίδες μας. Ερχόμαστε έχοντας συντρίψει τα αφεντικά μας. Είμαστε στον αγώνα συνειδητοί».
Με τους στίχους της κομμουνάριας Λουίζ Μισέλ τραγουδάμε για την πρώτη έφοδο στον ουρανό, την Παρισινή Κομμούνα: «La danse des bombes» - «Το τραγούδι των βομβών». Το τραγούδι ερμήνευσε η Ροδάνθη Κασκαφέτου μαζί με τις Νατάσα Μουσάδη, Πολυξένη Καράκογλου και Μαριλίζα Λούντζη. Και από το 1871 φτάνουμε στο 1917 και τη μεγάλη Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση. Η Νατάσα Μουσάδη ερμηνεύει το «Προσκλητήριο της Διεθνούς» σε διάφορες γλώσσες. «Του λενινισμού μας φωτίζει η λάμψη. Συντρίμμια τις άλυσσες ρίχνει στην πλάση. Δυο τάξεις χτυπιούνται σε πάλη στερνή. Ο κόσμος θ' αλλάξει, έχει έρθει η στιγμή...».
Αυτή η πορεία διακόπτεται από τις ανατροπές. Η «Γαμμαγραφία» του Άλκη Αλκαίου και του Θάνου Μικρούτσικου, την οποία ερμηνεύει η Πολυξένη Καράκογλου, «ντύνει» μουσικά αυτήν τη δύσκολη περίοδο της αντεπανάστασης. Και πίσω στην οθόνη, τα κινούμενα σχέδια δείχνουν το άγαλμα του Λένιν να πέφτει, τον ήλιο να χάνεται και ένα νεκρό, ερημωμένο τοπίο με τηλεοράσεις να φυτρώνουν, καθώς «μας πουλάν ενέσεις ευθυμίας»... Όμως, όπως λέει και «Το τραγούδι του Μολδάβα» που ακολουθεί από τη Νατάσα Μποφίλιου, «οι άνθρωποι αλλάζουν, οι νέοι φωνάζουν, η πιο μαύρη νύχτα θα φάει το φονιά... Ποτάμι αυτός ο κόσμος και δε γυρνάει». Ο δρόμος, όσα πισωγυρίσματα και αν υπάρξουν έχει χαραχτεί! Ο πάγος έχει σπάσει!
Με την ορχήστρα να παίζει τη μελωδία του «Πολιούτσκο Πόλιε», μικρά παιδιά μπαίνουν στο γήπεδο. Διαβάζουν ένα βιβλίο και κοιτάνε μακριά στο μέλλον. Η «τάξη» αποκαθίσταται. Το άγαλμα του Λένιν, που είχε πέσει, τοποθετείται ξανά στη θέση του. Ο ήλιος ξαναβγαίνει... Και η αναδρομή στο παρελθόν τελειώνει. Το παιδάκι της αρχής ακούγεται να λέει, «Οι προλετάριοι δεν είχαν τίποτα να χάσουν. Είχαν όμως να κερδίσουν έναν ολόκληρο κόσμο». Η οθόνη γεμίζει χαρούμενα, φωτεινά, πολύχρωμα σπίτια, τα οποία μας θυμίζουν το έργο του Πολ Κλεέ, «Το κάστρο και ο ήλιος». Παρόμοιες κατασκευές σηκώνονται δεξιά και αριστερά της σκηνής. Μια ολόφωτη, όμορφη, αισιόδοξη κομμουνιστική πολιτεία ανατέλλει!
Πράγματι, θα κερδίσουμε αυτόν τον κόσμο!
Συντελεστές
Συντονισμός - επιμέλεια βίντεο: Κώστας Σταματόπουλος
Σενάριο - καλλιτεχνική επιμέλεια: Θαλασσιά Αντωνοπούλου
Τραγούδησαν με αλφαβητική σειρά: Ρίτα Αντωνοπούλου, Παρασκευάς Θεοδωράκης, Πολυξένη Καράκογλου, Ροδάνθη Κασκαφέτου, Μαριλίζα Λούντζη, Στέλιος Μαγαλιός, Νατάσα Μουσάδη, Νατάσα Μποφίλιου, Κώστας Τριανταφυλλίδης, Θανάσης Χουλιαράς
Παίζουν οι μουσικοί: Βασίλης Βασιλάτος (κρουστά), Χρήστος Γκόντζος (βιόλα), Τάσος Γουσέτης (βιολί), Γιώργος Θεοφάνους (ηλεκτρική κιθάρα), Γιώργος Κατσίκας (drums), Δημήτρης Κουφαλάκος (φαγκότο), Κώστας Κωνσταντινίδης (ηλεκτρική κιθάρα), Περικλής Μαλακατές (ηλεκτρικό μπάσο), Θύμιος Παπαδόπουλος (πνευστά), Φίλιππος Παχνιστής (πιάνο), Βασίλης Ραψανιώτης (βιολί), Έλλη Φιλίππου (βιολοντσέλο).
Ενορχήστρωση: Φίλιππος Παχνιστής
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου