Καυτές αυξήσεις στης πανδημίας τον καιρό

Πυκνώνουν τον τελευταίο μήνα οι μαρτυρίες καταναλωτών που βλέπουν στην τσέπη τους αυξήσεις πολύ μεγαλύτερες από τις υποδιαιρέσεις της μονάδας, οι οποίες καταγράφονται στην πλατφόρμα e-katanalotis του υπουργείου Ανάπτυξης και επιβεβαιώνονται από τους πίνακες της ΕΛΣΤΑΤ ● Σημαντικές είναι και οι «καμουφλαρισμένες αυξήσεις» μέσω προσφορών ή τρικ με τα μεγέθη των προϊόντων.

Είναι πασίγνωστο ότι τα σουπερμάρκετ ήταν μαζί με το ηλεκτρονικό εμπόριο οι μεγάλοι κερδισμένοι της πανδημίας. Οταν άλλοι κλάδοι κατέρρεαν, το οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων κέρδισε το 2020 περίπου 1 δισ. ευρώ, ανεβάζοντας τον ετήσιο κύκλο εργασιών σε 15 δισ. ή αλλιώς το 31,6% του συνόλου του λιανεμπορίου.

Ομως δεν είναι μόνο ο τζίρος των σουπερμάρκετ που συνεχίζει να τρέχει και το 2021, αν και με μικρότερους ρυθμούς από την περίοδο της καραντίνας. Ανοδική τάση ακολουθούν οι τιμές στα ράφια, καθώς σημειώνονται ανατιμήσεις σε όλο και περισσότερα αγαθά.

Το φαινόμενο της ακρίβειας σε βασικά είδη έγινε πιο αισθητό το Πάσχα, με αφορμή την εκρηκτική άνοδο των τιμών των αμνοεριφίων, που έφτασαν να πωλούνται ώς και 12 ευρώ το κιλό από 8 ευρώ το 2020. Ταυτόχρονα, με βάση μετρήσεις του Ινστιτούτου Ερευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), σημαντικές αυξήσεις σημειώθηκαν και σε άλλα είδη: 12% στη φέτα, 10% στο γιαούρτι, 8% στα αυγά, 6% στο μαρούλι. Το καθησυχαστικό συμπέρασμα ήταν ότι το συνολικό ποσοστό αύξησης στο «καλάθι της νοικοκυράς» συγκρατήθηκε στο 0,7%, καθώς εξισορροπήθηκε από προϊόντα σε προσφορά.

Μόνο που η αισιοδοξία ήταν πρόσκαιρη. Πυκνώνουν τον τελευταίο μήνα οι μαρτυρίες καταναλωτών που βλέπουν στην τσέπη τους αυξήσεις πολύ μεγαλύτερες από τις υποδιαιρέσεις της μονάδας, που καταγράφονται στην πλατφόρμα e-katanalotis του υπουργείου Ανάπτυξης και επιβεβαιώνονται από τους πίνακες της ΕΛΣΤΑΤ. Πλέον το ΙΕΛΚΑ παραδέχεται ανεπίσημα, μέσω δηλώσεων του προέδρου του Γ. Μαχαίρα, ότι οι τελικές τιμές καταναλωτή εμφανίζουν αύξηση 2%, αφού τα σουπερμάρκετ κατάφεραν να απορροφήσουν το μεγαλύτερο μέρος των αυξήσεων που προέρχεται από τους προμηθευτές χονδρικής, και κυμαίνεται στο 5%-6%.

Πιο ανησυχητική είναι η εικόνα που μεταφέρει ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Καταναλωτών Γ. Λεχουρίτης. «Σε μια ευρεία γκάμα προϊόντων γίνονται διαρκώς ανατιμήσεις, που μπορεί να μην ξεπερνάνε στο καθένα τα λίγα λεπτά του ευρώ, όμως το αθροιστικό αποτέλεσμα στο καλάθι της νοικοκυράς ενίοτε ξεπερνά το 10%. Αν μάλιστα λάβουμε υπόψη τις αυξήσεις στα καύσιμα και άλλες πάγιες ανάγκες, το συνολικό κόστος ζωής έχει αυξηθεί κατά 15% σε σύγκριση με τον Σεπτέμβριο του 2020», λέει ο πρόεδρος του ΙΝΚΑ στην «Εφ.Συν.».

Παραδέχεται ότι λόγω πανδημίας το ινστιτούτο δεν έχει διεξάγει συνολική έρευνα, όμως έχει καταγράψει ενδεικτικά στοιχεία που μαρτυρούν σημαντικές αυξήσεις σε είδη ευρείας κατανάλωσης, όπως η φέτα, τα μακαρόνια, οι σοκολάτες. Επιπλέον αναφέρει «καμουφλαρισμένες αυξήσεις», μέσω προσφορών ή τρικ με τα μεγέθη των προϊόντων. «Στα καθαριστικά έχουμε καταγράψει μεσοσταθμικές μειώσεις της τάξης του 20% που όμως δεν γίνονται εύκολα αντιληπτές από τον καταναλωτή. Π.χ. για να κρατηθεί σταθερή η τιμή ενός υγρού απορρυπαντικού στα 8,10 ευρώ μειώνονται οι μεζούρες από 35 σε 33».

Μια ερμηνεία των ανατιμήσεων στα καταναλωτικά αγαθά είναι η αύξηση τιμών στις πρώτες ύλες όπως καταγράφεται στα παγκόσμια χρηματιστήρια. H εικόνα αυτή είναι ορατή και στην Ελλάδα: «Από τον περασμένο Σεπτέμβριο το καλαμπόκι από 18 λεπτά το κιλό πήγε στα 25,5 λεπτά, το κριθάρι από 16 σε 26 λεπτά, η σόγια από 450 ευρώ ο τόνος στα 600 ευρώ. Ο σίδηρος είχε 0,90-0,95 και έχει φτάσει στο 1,25 ευρώ. Η αμόλυβδη βενζίνη, η λεγόμενη «κατοστάρα», κοντεύει να φτάσει τα 2 ευρώ το λίτρο από 1,769», σημειώνει ο πρόεδρος του ΙΝΚΑ, θεωρώντας ωστόσο ότι οι αυξήσεις στον πρωτογενή τομέα ερμηνεύουν μόνο εν μέρει τις ανατιμήσεις στα ράφια.

«Είναι λογικό οι τιμές να επηρεάζονται σε μια παγκοσμιοποιημένη αγορά. Ομως δεν μπορούμε να μιλάμε για παγκοσμιοποίηση μόνο όταν μας βολεύει, όσο οι μισθοί και οι συντάξεις παραμένουν καθηλωμένοι. Αιτούμεθα το υπουργείο Ανάπτυξης να ασχοληθεί σοβαρά με το φαινόμενο των αυξήσεων, να θέσει σε λειτουργία ελεγκτικούς μηχανισμούς για να περιορίσει την αισχροκέρδεια. Η λογική ότι ζούμε σε ελεύθερη οικονομία και διαμορφώνονται ελεύθερα οι τιμές δεν στέκει, όταν η ακρίβεια σκοτώνει τον πολίτη», καταλήγει ο πρόεδρος του ΙΝΚΑ.

Στα διεθνή χρηματιστήρια και την έλλειψη πρώτων υλών λόγω της επανεκκίνησης δραστηριοτήτων μετά την πανδημία απέδωσε την αύξηση των τιμών και ο υπουργός Ανάπτυξης Αδωνις Γεωργιάδης σε δηλώσεις του, παραπέμποντας τους πολίτες στο... e-katanalotis, ώστε «να βλέπουν που μπορούν να ψωνίσουν τα πιο φθηνά προϊόντα σε ακτίνα ενός χιλιομέτρου και τους ενθαρρύνουμε να το κάνουν». Πάντως, σύμφωνα με έρευνα της Ernst and Young, η πανδημία έχει ήδη μετατρέψει τους καταναλωτές σε κυνηγούς προσφορών, αφού το 67% αγοράζουν με κριτήριο που θα βρουν το φτηνότερο προϊόν.

ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ

«Περιορισμένες οι αυξήσεις, το ερευνάμε»

Η κυβέρνηση παραδέχεται ότι υπάρχουν ανατιμήσεις σε βασικά αγαθά, ωστόσο επιμένει ότι το φαινόμενο παραμένει περιορισμένο. «Εχουμε παρατηρήσει αυξήσεις σε μεμονωμένα προϊόντα, π.χ. σε εισαγόμενα τυριά, της τάξης κάποιων λεπτών, δεν μπορούμε όμως να μιλάμε συνολικά για μεγάλες ποσοστιαίες αυξήσεις» δήλωσε στην «Εφ.Συν.» ο γενικός γραμματέας Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή, Παναγιώτης Σταμπουλίδης.

Η γενική γραμματεία πραγματοποίησε έρευνα στις τιμές των σουπερμάρκετ πριν ένα μήνα και βρίσκεται στο στάδιο της συζήτησης με τις εταιρείες, αν δικαιολογούνται οι αυξήσεις των τιμών λιανικής από τις αυξήσεις από τους προμηθευτές. Το ζήτημα, μας εξηγεί ο γ.γ., είναι να μην έχει αυξηθεί το περιθώριο ποσοστού κέρδους, όπως επιβάλλει σχετική πράξη νομοθετικού περιεχομένου που ψηφίστηκε τον Αύγουστο.

Αφροδίτη Τζιαντζή

Πηγή: efsyn.gr