Αύξηση των καταγγελιών
Στην έκθεση 110 σελίδων της η Ανεξάρτητη Αρχή καταγράφει σειρά ζητημάτων που πρέπει να απασχολήσουν το δημόσιο διάλογο καθώς δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που ο Μιχάλης Χρυσοχοϊδης είπε από το βήμα του κοινοβουλίου πως οι πολίτες «χειροκροτούν από τα παράθυρα» την Ελληνική Αστυνομία.
Δυστυχώς για τον υπουργό, στο πρώτο χρόνο διακυβέρνησης της χώρας από τη Νέα Δημοκρατία καταγράφεται αύξηση 20% των περιστατικών που έφτασαν προς εξέταση στον Εθνικό Μηχανισμό Διερεύνησης Περιστατικών Αυθαιρεσίας. Τα περιστατικά αυτά, σύμγωνα με τον Συνήγορο του Πολίτη, Ανδρέα Ποττάκη, είναι «ενδεικτικά του ευρύτερου φαινομένου, του "γκρίζου αριθμού" των περιστατικών αυθαιρεσίας, για τα οποία η έλλειψη εμπιστοσύνης του φερόμενου θύματος για ουσιαστικούς και αποτελεσματικούς ποινικούς και πειθαρχικούς ελέγχους, αποτελεί καθοριστικό ανασταλτικό παράγοντα για την εξάσκηση του δικαιώματος του αναφέρεσθαι».
Οι ευάλωτες ομάδες στο στόχαστρο της αυθαιρεσίας
Ο Εθνικός Μηχανισμός διαπιστώνει ότι συχνά τα καταγγελλόμενα περιστατικά αυθαιρεσίας αφορούν σε πρόσωπα που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες, ιδίως άτομα νεαρής ηλικίας ή αλλοδαπούς, «ενώ σε λιγότερες αλλά ενδεικτικές περιπτώσεις» εμφανίζεται το στοιχείο της διάκρισης κατά προσώπων λόγω φυλετικής καταγωγής (Ρομά), σεξουαλικού προσανατολισμού, χαρακτηριστικών ή ταυτότητας φύλου. Επίσης, καταγράφεται ότι οι καταγγελίες για άσκηση βίας κατά τον έλεγχο τήρησης των μέτρων κατά του COVID-19 φέρονται να αφορούν κατά κύριο λόγο αιτούντες άσυλο και άλλες ευάλωτες ομάδες πληθυσμού.
Σημαντικές καθυστερήσεις για τη διερεύνηση αστυνομικής βίας σε σειρά υποθέσεων το Νοέμβριο - Δεκέμβριο 2019
Στις ομάδες υποθέσεων που αφορούν επεισόδια σε πορείες και αστυνομικούς ελέγχους τον Νοέμβριο και Δεκέμβριο 2019, ο Συνήγορος ζήτησε διεξοδική διερεύνηση των καταγγελιών που είδαν το φως της δημοσιότητας και συγκεκριμένα στοιχεία, για να εκτιμήσει τις δικές του ενέργειες για την περαιτέρω πορεία της έρευνας, χωρίς ωστόσο να τύχει της αναγκαίας ανταπόκρισης από τις υπηρεσίες της ΕΛ.ΑΣ..
Σε συνέχεια της παραπάνω διατύπωσης ο Εθνικός Μηχανισμός παραθέτει συγκεκριμένα περιστατικά χωρίς η ΕΛ.ΑΣ. να διαβιβάζει τα απαραίτητα στοιχεία ενώ παράλληλα κωλυσιεργούν και οι εσωτερικές πειθαρχικές της διαδικασίες.
Για την υπόθεση Ινδραρέ μάλιστα αναφέρει: «Ο Εθνικός Μηχανισμός ζήτησε να ενημερωθεί από την ΕΛ.ΑΣ. εάν έχει διαταχθεί διοικητική εξέταση για καταγγελίες σε Μ.Μ.Ε., σχετικά με ενέργειες αστυνομικών κατά τη διάρκεια αστυνομικής επιχείρησης εκκένωσης κτιρίων υπό κατάληψη, στο Κουκάκι τις πρωινές ώρες της 18.12.2019, στις οδούς Ματρόζου, Αρβάλη και Παναιτωλίου στην Αθήνα» και στη συνέχεια διαπιστώνει καθυστερήσεις για να καταλήξει: «Η καθυστέρηση αυτή γεννά εύλογα ερωτηματικά για τη διάθεση συνεργασίας της ΕΛ.ΑΣ. με τον Εθνικό Μηχανισμό, στην κρίσιμη αυτή υπόθεση, από πλευράς προσωπικής ελευθερίας και άλλων θεμελιωδών δικαιωμάτων».
Διαδικαστικά προβλήματα στη διοικητική διερεύνηση περιστατικών
Στην έκθεση υπογραμμίζονται διαδικαστικά προβλήματα στις πειθαρχικές έρευνες της Διοίκησης, όπως η παράλειψη διενέργειας τυπικής έρευνας, η παράλειψη ερευνητέων ζητημάτων (παράπλευρη κακοποίηση, ρατσιστικό κίνητρο, κ.α.), η παράλειψη εξέτασης αλλοδαπών κρατουμένων, η προβληματική αξιολόγηση του αποδεικτικού υλικού και η μη αναζήτηση τρίτων μαρτύρων πέραν των αστυνομικών.
Μάλιστα σχεδόν 40% των υποθέσεων αναπέμπεται από τον Συνήγορο πίσω στις αρχές προκειμένου να συμπληρώσουν την έρευνα τους!
Οι προτάσεις της Ανεξάρτητης Αρχής
Δύο βασικές προτάσεις κάνει η πολυσέλιδη αναφορά:
Προτείνει τη λήψη και διατήρηση βιντεοληπτικού υλικού από τους χώρους κράτησης καθώς είναι κρίσιμο στοιχείο για τη διαπίστωση των γεγονότων που επικαλούνται οι καταγγέλλοντες, και συχνά απορρίπτονται λόγω αντικρουόμενων καταθέσεων των αστυνομικών ή και αμφιβολιών στις εσωτερικές διοικητικές εξετάσεις. Στις περιπτώσεις αυτές, ο Εθνικός Μηχανισμός θυμίζει την πάγια νομολογία του Ε.Δ.Δ.Α. ότι, όταν κάποιος κρατείται, δεσμεύεται ή εν γένει βρίσκεται στη σφαίρα ευθύνης της Αστυνομίας, το βάρος απόδειξης αντιστρέφεται, σε περίπτωση ενδείξεων τραυματισμού και άσκησης βίας εναντίον του, και η κρατούσα αρχή οφείλει να αποδείξει τα αίτια του τραυματισμού και το εύλογο μέτρο της χρησιμοποιηθείσας βίας.
Επιπλέον προτείνει Αναφορά στο πόρισμα της Ε.Δ.Ε. των αποδεικτικών στοιχείων, στα οποία βασίζεται η κρίση του πειθαρχικού οργάνου, καθώς σε πολλές περιπτώσεις έχει παρατηρηθεί ότι στην έκθεση πορίσματος της διοικητικής εξέτασης δεν γίνεται αναλυτική αναφορά στα αποδεικτικά στοιχεία που αξιοποιήθηκαν από τον διενεργούντα την εξέταση, με βάση τα οποία εξακριβώθηκε η βασιμότητα ή μην των πραγματικών περιστατικών που ελέγχονται. Η επισύναψη του καταλόγου των αποδεικτικών μέσων που έχουν συλλεχθεί, είναι βέβαια πολύ χρήσιμη για την διαπίστωση της πληρότητας της έρευνας, δεν είναι όμως σαφές τις περισσότερες φορές αν όλα αυτά αξιοποιήθηκαν από το ελεγκτικό όργανο, κατά τη διαμόρφωση της κρίσης του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου