Η πανδημία αποτέλεσε το πρώτο αληθινά παγκόσμιο γεγονός της σύγχρονης ιστορίας. Επληξε με πρωτοφανή συγχρονισμό κυρίως τον ανεπτυγμένο κόσμο. Αλλά τις βαριές συνέπειές της στην παγκόσμια οικονομία τις πληρώνουν άνισα πρωτίστως οι εργαζόμενοι, που αναδεικνύονται οι μεγάλοι χαμένοι της βαθιάς ύφεσης, των λοκντάουν και της βίαιης αναδιάρθρωσης που προκαλείται σε κλάδους και εθνικές οικονομίες. Στα παρακάτω στοιχεία αποτυπώνεται σε αριθμούς το αδρό ισοζύγιο χαμένων και κερδισμένων (γιατί υπάρχουν κι αυτοί) της πανδημίας.
Στον κόσμο
6,3 τρισ. δολάρια χάθηκαν από το παγκόσμιο πραγματικό ΑΕΠ το 2020 και το πρώτο δίμηνο του 2021. Αυτή είναι η πιο ρεαλιστική προσέγγιση της ζημιάς, στην οποία συγκλίνουν οι διεθνείς οργανισμοί, με βάση την εκτίμηση για παγκόσμια ύφεση 4,5% το 2020 και με δεδομένο ότι το παγκόσμιο ΑΕΠ το 2019 ήταν 86 τρισ. δολάρια.
281 τρισ. δολάρια έφτασε το παγκόσμιο χρέος -δημόσιο και ιδιωτικό- στο τέλος του Φεβρουαρίου. Αντιστοιχεί στο 355% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Η αύξησή του κατά 24 τρισ. δολάρια στη διάρκεια της πανδημίας προήλθε κατά το ήμισυ από τα μέτρα που πήραν οι κυβερνήσεις. Το άλλο μισό είναι νέο χρέος των επιχειρήσεων (+5,4 τρισ. δολάρια), των τραπεζών (+3,9 τρισ.) και των νοικοκυριών (+2,6 τρισ.). Το παγκόσμιο δημόσιο χρέος έφτασε το 123,9% του ΑΕΠ, όσο περίπου (124,1%) ήταν το 1946, μετά τη λήξη του καταστροφικότερου πολέμου στην ιστορία της ανθρωπότητας.
11,8% του παγκόσμιου ΑΕΠ έφτασαν τα δημοσιονομικά ελλείμματα, ως αποτέλεσμα των δαπανών καταπολέμησης της πανδημίας, από 3,8% το 2019. Το απόλυτο ρεκόρ κατέχουν οι ΗΠΑ, όπου το έλλειμμα έφτασε το 17,8% πέρυσι (από 6,4% το 2019), ενώ η ευρωζώνη που... λατρεύει τους ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς εκτόξευσε το έλλειμμά της από 0,6% το 2019 στο 8,4% το 2020.
114 εκατ. θέσεις εργασίας χάθηκαν σε όλον τον κόσμο μέχρι το τέλος του 2020. Τα 33 εκατ. αντιστοιχούν σε ανέργους, τα 81 εκατ. σε άτομα που βγήκαν εκτός οικονομικά ενεργού πληθυσμού. Οι ώρες εργασίας που χάθηκαν από την αρχή της πανδημίας -λόγω απολύσεων, μερικής ή ολικής αναστολής απασχόλησης- αντιστοιχούν σε 255 εκατ. θέσεις πλήρους απασχόλησης. Στην Ευρώπη καταγράφηκε το υψηλότερο ποσοστό (14,6%) εργαζομένων σε ανεργία, αναστολή ή μείωση των ωρών απασχόλησης. Το παγκόσμιο ρεκόρ χαμένων θέσεων εργασίας καταγράφηκε στις ΗΠΑ πέρυσι τον Απρίλιο, με σχεδόν 21 εκατ. εργαζόμενους να υποβάλλουν αιτήσεις για επιδόματα.
3,7 τρισ. δολάρια είναι οι απώλειες εισοδήματος για το παγκόσμιο εργατικό δυναμικό μέχρι το τέλος του 2020. Αντιστοιχεί στο 4,5% του παγκόσμιου ΑΕΠ ή σε μια μείωση 8,7% στη μέση αμοιβή εργασίας. Οι μεγαλύτερες απώλειες (12,3%) καταγράφηκαν στις φτωχότερες χώρες.
9,2% υπολογίζεται ότι μειώθηκε ο συνολικός όγκος του παγκόσμιου εμπορίου (εισαγωγές και εξαγωγές) το 2020, που αντιστοιχεί στο 4,5% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Το μεγαλύτερο πλήγμα το 2020 υπέστησαν η Λατινική Αμερική (με απώλεια 7,5% του ΑΕΠ) και η Ευρώπη (με -7,3%) και το μικρότερο η Ασία (μόλις 2,5% απώλεια, χάρη στη δυναμική ανάκαμψη των κινεζικών εξαγωγών).
110 τρισ. δολάρια έφτασε η παγκόσμια κεφαλαιοποίηση -δηλαδή η αξία των μετοχών σε όλα τα χρηματιστήρια του κόσμου- στη διάρκεια της πανδημίας, αυξημένη κατά 20% σε σχέση με το 2019. Οι γύπες των αγορών εφάρμοσαν μέχρι κεραίας το ρητό «όταν βλέπεις αίμα, αγόραζε, αγόραζε, αγόραζε!», οδηγώντας τα χρηματιστήρια σε φρενήρη άνοδο. Στον έναν χρόνο της πανδημίας (Μάρτιος 2020-Μάρτιος 2021), ο δημοφιλέστερος χρηματιστηριακός δείκτης, ο Dow Jones, έκανε ρεκόρ όλων των εποχών (πάνω από τις 33.000 μονάδες) με άνοδο 65%. Ο τεχνολογικός Nasdaq κέρδισε 81%, οι μετοχές των ψηφιακών κολοσσών από 60% έως 110%, η TESLA 670%, ενώ όλα τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια καταγράφουν άνοδο έως 100%. Μαζί και το Χ.Α. με ετήσια άνοδο 75%.
Στην Ελλάδα
992.000 ή το 46% του συνόλου των ασφαλισμένων στον ΕΦΚΑ μισθωτών του ιδιωτικού τομέα ήταν ο υψηλότερος αριθμός Ελλήνων εργαζομένων σε αναστολή στη διάρκεια της πανδημίας (Μάρτιος – Απρίλιος 2020). Τον περασμένο Φεβρουάριο ήταν σε αναστολή 532.000 άτομα (το 25% των ασφαλισμένων μισθωτών στον ΕΦΚΑ). Συνολικά, οι περίπου 5 εκατ. μηνιαίες αναστολές συμβάσεων στον χρόνο της πανδημίας κόστισαν στο κράτος 2,7 δισ. ευρώ (όσα και οι πόροι από το πρόγραμμα SURE). Ο μέσος όρος αποζημίωσης ανά εργαζόμενο κυμάνθηκε από 734 για το δίμηνο Μαρτίου –Απριλίου 2021 έως 300 ευρώ τον Ιούνιο. Συνολικά είναι 474 ευρώ.
27%-35% είναι η μέση μηνιαία απώλεια εισοδήματος από μισθό για κάθε Ελληνα εργαζόμενο που υποχρεώθηκε σε αναστολή, με βάση τον μέσο καθαρό μισθό του 2019. Σύμφωνα με έρευνα της ALCO για τη ΓΣΕΕ, το 56% των εργαζομένων ανέφερε απώλεια εισοδήματος από μισθούς στη διάρκεια του 2020 από 10% έως 36%. Κατά μέσο όρο οι μισοί μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα έχασαν από τον περασμένο Μάρτιο 3 μέσους καθαρούς μισθούς ή περίπου 2.200 ευρώ.
343% του ΑΕΠ είναι το σύνολο του χρέους, δημόσιου και ιδιωτικού, στην Ελλάδα, μετά από έναν χρόνο πανδημίας, και την κατατάσσει τρίτη στον κόσμο, μετά την Ιαπωνία (433% του ΑΕΠ) και τον Καναδά (352%). Το δημόσιο χρέος έφτασε τα 374 δισ. ευρώ ή το 208% του ΑΕΠ.
41,6 δισ. ευρώ ήταν ο τζίρος των ελληνικών επιχειρήσεων που χάθηκε μέχρι το τέλος του 2020. Σύμφωνα με τις μέχρι στιγμής ενδείξεις, άλλα 6 δισ. τζίρου θα χαθούν το πρώτο τρίμηνο του 2021. Οι εκπρόσωποι των μικρομεσαίων προειδοποιούν για τον κίνδυνο 200.000 επιχειρήσεις να αναγκαστούν να βάλουν λουκέτο υπό το βάρος των χρεών προς τράπεζες και Δημόσιο.
1.181.296 ο αριθμός των εγγεγραμμένων ανέργων στον ΟΑΕΔ τον περασμένο Δεκέμβριο, που αποτελεί τον δεύτερο υψηλότερο από το 2010. Παρ' όλα αυτά, η ΕΛΣΤΑΤ θεωρεί ανέργους 726.000 άτομα και μετρά την ανεργία στο 15,8%.
ΠΗΓΕΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ: EUROSTAT, ΔΝΤ, ΟΟΣΑ, ILO, IIF, EUROFOUND, ΕΛΣΤΑΤ, ΟΑΕΔ.
Ντάνι Βέργου, Γιάννης Μπασκάκης, Γιάννης Κιμπουρόπουλος
Επιμέλεια: Ντίνα Δασκαλοπούλου
Πηγή: efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου