Σάββατο 13 Μαρτίου 2021

Εκτός από τους 2.110, πόσοι ακόμα;

Εισερχόμενος κανείς στην ιστοσελίδα της ΕΛ.ΑΣ. γρήγορα μπορεί να οδηγηθεί σε έναν σύνδεσμο που αρχικά ξαφνιάζει με την ειλικρίνειά του: «Πρόσβαση ενδιαφερομένων πολιτών στους φακέλους ατομικών φρονημάτων». Η χαρά ότι με ένα e-mail στη διεύθυνση communication.dir@astynomia.gr θα μπορέσει κανείς να ενημερωθεί ποιες πληροφορίες έχει συλλέξει η ελληνική αστυνομία για το πρόσωπό του γρήγορα εξανεμίζεται, όταν λίγο παρακάτω αντιλαμβάνεται ότι η πρόσβαση αφορά αποκλειστικά τους 2.110 φακέλους που γλίτωσαν το κάψιμο το 1989... Πόσοι όμως έχουν προστεθεί σε αυτούς;
Το (αστυ)νομικό οπλοστάσιο για το «φακέλωμα» ή αλλιώς την -σε ευπρεπή αστυνομική αργκό- αναζήτηση, συλλογή, επεξεργασία και αξιοποίηση πληροφοριών σχετικά με άτομα ή ομάδες, καθώς και τη μελέτη των μέσων και των μεθόδων τους, είναι στη χώρα μας ήδη εξόχως προβληματικό. Το άρθρο 29 του Π.Δ. 178/2014, το οποίο αντικατέστησε το ταυτάριθμο άρθρο του προηγουμένου Π.Δ. 14/2001 περί οργάνωσης της ΕΛ.ΑΣ., αναθέτει σε τρία τμήματα της Διεύθυνσης Αντιμετώπισης Ειδικών Εγκλημάτων Βίας (ΔΑΕΕΒ) αρμοδιότητες συλλογής πληροφοριών για περιπτώσεις εσωτερικής και διεθνούς τρομοκρατίας, καθώς και «εγκληματικές δραστηριότητες με χρήση βίας ή εξτρεμιστικές εγκληματικές ενέργειες κατά της ασφάλειας του κράτους και του πολιτεύματος».
Ηδη το αόριστο νομικό πλαίσιο με την προβλεπόμενη αδιάκριτη και χωρίς βέβαιο αποτέλεσμα (open-ended) συλλογή των εξαιρετικά ευαίσθητων αυτών προσωπικών δεδομένων για τον πολίτη σε συνδυασμό με την απουσία δικλίδων ασφαλείας, όπως πρόβλεψης πρόσβασης του πολίτη σε αυτά, διάρκειας αποθήκευσης των δεδομένων και προϋποθέσεων καταστροφής τους, έρχεται σε ευθεία σύγκρουση με το άρθρο 8 της ΕΣΔΑ περί προστασίας της ιδιωτικής ζωής (βλ. απόφαση ΕΔΔΑ Μ.Μ. κατά Ηνωμένου Βασιλείου).
Πέραν του πεδίου εφαρμογής όμως του, άνευ εγγυήσεων για τα προσωπικά δεδομένα, Π.Δ., φαίνεται να ανοίγεται και ένα ευρύ σκοτεινό πεδίο άτυπου «φακελώματος», όπως ανέδειξε μέσω της επίμονης περιφρόνησης του νόμου περί προσωπικών δεδομένων ο (δικηγόρος) βουλευτής του κυβερνώντος κόμματος Κ. Κυρανάκης, αναφερόμενος, ανεξαρτήτως της αλήθειας των λεγομένων του, σε μια -σίγουρα ποινικά αδιάφορη- συμμετοχή πολίτη σε μια πολιτική συλλογικότητα και σε μια -σίγουρα εκτός του φάσματος ενδιαφερόντων του Π.Δ.- παρέμβαση στο υπουργείο Υγείας. Η απαξίωση οποιασδήποτε αντίληψης περί τεκμηρίου αθωότητας οδήγησε μάλιστα τον βουλευτή στην επίμαχη εκπομπή να αναβαθμίσει με άνεση τη φερόμενη πληροφορία σε «ποινικό μητρώο» του νεαρού-θύματος της αστυνομικής κτηνωδίας.
Θεωρώντας συνομολογημένη, κατόπιν της δημόσιας τοποθέτησης των έτερων βουλευτών Γ. Καλλιάνου και Μ. Βορίδη, την ύπαρξη και σχετικού κυβερνητικού non paper, στο οποίο θεμελιώθηκαν οι δηλώσεις Κυρανάκη, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μία τομή: με την πρώτη επίσημη παραδοχή από κυβερνητικά χείλη παράλληλου, εκτός νόμου, συστήματος φακελώματος, το οποίο μάλιστα διαρρέει ανεξέλεγκτα και φτάνει στα χέρια οποιουδήποτε βουλευτή. Το εύρος του φακελώματος καθίσταται έτι ζοφερότερο με την αναφορά στο ίδιο non paper της «"Ανοιχτής Συνέλευσης Κατοίκων Ν. Σμύρνης, Π. Φαλήρου, Ν. Κόσμου, Αγ. Δημητρίου", η οποία το τελευταίο χρονικό διάστημα έχει κάνει αρκετές αιφνιδιαστικές δράσεις», οι οποίες δεν αναφέρονται καν ως ποινικού ενδιαφέροντος...
Οι δηλώσεις Κυρανάκη λοιπόν δεν περιορίζονται σε ένα προσωπικό λεκτικό ατόπημα, το οποίο αυτονόητα στοιχειοθετεί κατά συρροήν συκοφαντικές δυσφημίσεις και παραβιάσεις του νόμου περί προσωπικών δεδομένων, αλλά αποκαλύπτουν μια παγιωμένη κυβερνητική πρακτική, η οποία, σε συνδυασμό με περιπτώσεις συστηματικής τήρησης και συλλογής προσωπικών δεδομένων αμετάκλητα αθωωθέντων που βρίσκονται ήδη καθ' οδόν για το Στρασβούργο, θέτει τη χώρα στο περιθώριο του κράτους δικαίου.
Σε ένα σύντομο διάλειμμα από τα τηλεπαράθυρα οι ως άνω νομικοί-βουλευτές θα μπορούσαν να μελετήσουν το ερώτημα που θέτει το ΕΔΔΑ σε περιπτώσεις παραβίασης του άρθρου 8 της ΕΣΔΑ λόγω φακελώματος πολιτικών δραστηριοτήτων ατόμων (βλ. ενδεικτικά Rotaru κατά Ρουμανίας, Catt κατά Ηνωμένου Βασιλείου): είναι οι πρακτικές αυτές αναγκαίες σε μια δημοκρατική κοινωνία;

Του Χάρη Λάδη - δικηγόρος, υποψ. δρ Διεθνούς Δικαίου
Πηγή: efsyn.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: