O σχετικός νόμος ψηφίστηκε πριν δύο μήνες αλλά πέρασε απαρατήρητος γιατί την κοινή γνώμη απασχόλησε περισσότερο ο κορμός του νομοσχεδίου, που ήταν η αναδιοργάνωση του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων και άλλες διατάξεις, ενώ οι αντιδράσεις επικεντρώθηκαν στη δυνατότητα εξαγωγής από τη χώρα αρχαιοτήτων για μισό αιώνα.
Με το εν λόγω νόμο θεσμοθετούνται μυστικά κονδύλια στο Υπουργείο Πολιτισμού, για να αμείβονται οι πληροφοριοδότες που θα συμβάλουν στην ανάκτηση μνημείων που κατέχονται παρανόμως, με μια διαδικασία που ορίζεται ως «απόρρητη». Μια δεύτερη σχετική διάταξη, προβλέπει δε ότι «....οι συμβάσεις που αφορούν στην παροχή υπηρεσιών μεταφοράς, συσκευασίας και ασφάλισης ανακτηθέντων, ύστερα από παράνομη διακίνηση, πολιτιστικών αγαθών στο πλαίσιο δικαστικού ή εξωδικαστικού συμβιβασμού, στο οποίο τίθεται όρος εμπιστευτικότητας μεταξύ των πλευρών, είναι απόρρητες και εξαιρούνται όλων των προβλέψεων δημοσιότητας (Διαύγεια, ΚΗΜΔΗΣ, ΕΣΗΔΗΣ), ανεξαρτήτως της αξίας τους».
Το ενδιαφέρον είναι, ότι αυτό που αρνήθηκε η κυβέρνηση της ΝΔ σε υποθέσεις διαφθοράς όπως της Novartis, που ερευνώνται από τη Δικαιοσύνη, το επιτρέπει για τον εαυτό της, συναλλασσόμενη με πληροφοριοδότες, χωρίς διαφάνεια και έλεγχο.
Φίλης: Σχέση κράτους με την γκρίζα ζώνη της αρχαιοκαπηλίας
Πρόκειται για τα άρθρα 54 και 55 του νόμου 4761, που προκάλεσαν την έντονη αντίδραση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Μάλιστα ο Ν. Φίλης στην σχετική συζήτηση που προηγήθηκε στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων μίλησε για διάταξη πάρα πολύ επικίνδυνη «...διότι στον κλάδο αυτόν, σ` αυτόν τον υπόκοσμο της αρχαιοκαπηλίας, η σχέση πληροφοριοδότη και αρχαιοκάπηλου είναι πάρα πολύ στενή και θα βρεθούμε μπροστά σε εκπλήξεις μέσα από αυτήν την ρύθμιση. Επίσης, υπάρχει και άλλο στοιχείο αδιαφάνειας, μυστικότητας και απορρήτων. Είναι οι συμβάσεις υπηρεσιών μεταφοράς πολιτισμικών αγαθών που θα αποκτώνται από το ελληνικό Δημόσιο και αυτό εκτός «Διαύγειας», ανεξαρτήτως αξίας οι συμβάσεις αυτές» όπως είπε σχετικά.
«Εδώ, δυστυχώς, μέσα από την προσπάθεια, υποτίθεται, περισυλλογής και διάσωσης αρχαιοτήτων θεσμοθετούνται τα μυστικά κονδύλια στο Υπουργείο Πολιτισμού. Είναι φοβερό αυτό που συμβαίνει, να έχουμε μυστικά κονδύλια και στο Υπουργείου Πολιτισμού. Έχουμε να κάνουμε με κονδύλια τα οποία είναι απόρρητα, εξαιρούνται από κάθε υποχρέωση δημοσιότητας, κατά παρέκκλιση, όπως λέει ο νόμος, κάθε άλλης γενικής ή ειδικής διάταξης. Θα πληρώνονται έτσι οι πληροφοριοδότες για αρχαία που θα παίρνει το Δημόσιο. ....Λυπούμαι, αλλά αυτό το πράγμα δεν δείχνει ότι πηγαίνουμε σε ένα κράτος με διαφάνεια και με εντιμότητα στη διαχείριση του δημοσίου χρήματος, αλλά και στη σχέση του κράτους, δυστυχώς, με αυτόν τον κόσμο, την γκρίζα ζώνη, των αρχαιοκάπηλων και των πληροφοριοδοτών ενός υποκόσμου με κολάρο πολυτελείας.
Μενδώνη: Μυστικότητα γιατί πληροφοριοδότες θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή τους
Η υπουργός πολιτισμού Λ. Μενδώνη υπεραμύνθηκε των διατάξεων λέγοντας σχετικά στην εν λόγω συνεδρίαση πως: «Για τα όσα αφορούν την αρχαιοκαπηλία και το απόρρητο, έχω να πω ότι όταν κάποιοι άνθρωποι, φυσικά πρόσωπα βοηθούν για την πάταξη της αρχαιοκαπηλίας, αυτοί οι άνθρωποι θέτουν στις περισσότερες περιπτώσεις σε κίνδυνο και τη ζωή τους. Όσο λοιπόν, περισσότερα πράγματα δημοσιοποιούνται, τόσο περισσότερο κινδυνεύουν κάποιοι άνθρωποι. Δυστυχώς, είναι πολύ δύσκολο να πούμε ονόματα συγκεκριμένα. Είναι πολύ δύσκολο να πούμε, τι μπορεί να συμβεί - ο καθένας το καταλαβαίνει νομίζω - από δημοσιοποίηση κίνησης δρομολογίων.
Σε κάθε περίπτωση και το άρθρο 55, που αφορά το απόρρητο συμβάσεων μεταφοράς παρανόμως εξαχθέντων μνημείων, έχω να σημειώσω το εξής, ότι υπάρχουν περιπτώσεις που ένας κάτοχος μνημείου που βγήκε παράνομα από τη χώρα, ένας συλλέκτης ή ένα μουσείο θέλει για λόγους - ακολουθεί πλέον τον κώδικα δεοντολογίας του ICO, είναι σχετικά πρόσφατος κώδικας αυτός - θέλει για διάφορους λόγους να το επιστρέψει στη χώρα μας με ένα είδος συμβιβασμού, χωρίς δηλαδή να χρειαστεί να καταφύγουμε σε διαδικασίες δικαστικές κ.λπ., αλλά για προφανείς λόγους της φήμης του, θέτει ως όρο την εμπιστευτικότητα...»
Η υπουργός προσθέτει ότι «...Η ρύθμιση προβλέπει, ότι η σύμβαση δεν θα δημοσιευθεί στα ηλεκτρονικά μητρώα, δηλαδή στη Διαύγεια, στο……... όμως είναι προφανές ότι θα περάσει από όλη τη διαδικασία της διεύθυνσης οικονομικών και της γενικής διεύθυνσης οικονομικών και τον υπηρεσιακό γραμματέα του Υπουργείου. Δεν βγάζει κανείς μια απόφαση ερήμην των υπηρεσιών και πάντως, αυτή η μη δημοσιότητα θα ισχύει μέχρι του ποσού, όταν πρόκειται για συμβάσεις, των 130.00 ευρώ»
Καλλιόπη Βέττα: Ποιον εξυπηρετούν αυτές οι φωτογραφικές διατάξεις;
Η αξιωματική αντιπολίτευση επανήλθε στο θέμα με εισήγηση της Καλλιόπης Βέττα, όταν ήρθε στην ολομέλεια της Βουλής, ωστόσο η υπουργός δεν απάντησε τίποτα σε σχέση με τα άρθρα για τα μυστικά κονδύλια.
Η βουλεύτρια του ΣΥΡΙΖΑ είπε από το βήμα της Βουλής την ημέρα της ψήφισης του νομοσχέδιου: «Φαίνεται, όμως, πως την εξωστρέφεια και τη διαφάνεια η ίδια η Υπουργός την απεχθάνεται, όταν ζητάει με τα άρθρα 54 και 55 να θεσπιστούν μυστικά κονδύλια, μυστικές αμοιβές πληροφοριοδοτών και απόρρητες διαδικασίες σύναψης συμβάσεων μεταφοράς δήθεν για τον επαναπατρισμό αρχαιοτήτων. Ειλικρινά, δεν έχουν δοθεί ακόμη απαντήσεις για αυτή την γκρίζα ζώνη, για τις αμοιβές των πληροφοριοδοτών. Ξέρουμε ότι υπάρχουν ούτως ή άλλως οι επιτροπές εμπειρογνωμόνων. Όλες οι διαδικασίες γίνονται με διαβαθμισμένα έγγραφα και εμπιστευτικά πρωτόκολλα και οι επαναπατρισμοί συντελούνται με τη συνοδεία της Αστυνομίας. Τι, λοιπόν, και ποιον εξυπηρετούν αυτές οι φωτογραφικές διατάξεις; Θα μας πείτε;». Απάντηση από την υπουργό δεν δόθηκε.
Μαζί με τον νέο νόμο «επανεμφανίζεται» κλεμμένο έργο του Πικάσο;
Στο ρεπορτάζ του kosmodromio.gr με τον τίτλο «Εθνική Πινακοθήκη: στήνεται σκηνικό “ξαφνικής” επανεμφάνισης του κλεμμένου Πικάσο;» ο δημοσιογράφος Άλκης Κόκκινος, συνδέει την ψήφιση του νέου νόμου, με ρεπορτάζ που «προετοιμάζουν» την επανεμφάνιση έργου του Πικάσο που είχε κλαπεί το 2012 από την Εθνική Πινακοθήκη.
«Πυρετωδώς και με περίτεχνο επικοινωνιακά τρόπο στήνεται, όπως φαίνεται, εν όψει των πολυδιαφημισμένων εγκαινίων της Εθνικής Πινακοθήκης στις 25 Μαρτίου, ένα σκηνικό “ξαφνικής” επανεμφάνισης του πίνακα “Γυναικείο κεφάλι” του Πάμπλο Πικάσο, που εκλάπη τον Ιανουάριο του 2012» γράφει ο συντάκτης.
«Υπενθυμίζαμε πως τόσα χρόνια μετά η υπόθεση εκείνη, που είχε δημιουργήσει πάρα πολλά ερωτήματα για τις συνθήκες ασφάλειας σε ένα από τα σημαντικότερα μουσεία της χώρας, που λειτουργούσε και λειτουργεί ως Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου και με την φύλαξη να έχει ανατεθεί σε ιδιωτική εταιρεία σεκιούριτι, δεν έχει εξιχνιαστεί αλλά ούτε καν έχουν αποδοθεί ευθύνες στην διεύθυνση, στη διοίκηση ή σε κάποιο άλλο πρόσωπο της Εθνικής Πινακοθήκης.
Δύο ημέρες μετά από το δημοσίευμά μας και συγκεκριμένα στις 10 Φεβρουαρίου, δημοσιεύτηκε στο “Πρώτο Θέμα” ένα κείμενο που σχολιάστηκε από τους γνωρίζοντες την υπόθεση της κλοπής του 2012 τουλάχιστον ως ιδιαίτερα παράξενο. Ούτε λίγο ούτε πολύ στο δημοσίευμα αυτό προαναγγέλλεται τρόπον τινά η… αιφνίδια επανεμφάνιση του κλαπέντος πίνακα του Πικάσο, εν όψει, μάλιστα, των εγκαινίων στις 25 Μαρτίου της εδώ και χρόνια τελούσας υπό κτιριακή επέκταση Εθνικής Πινακοθήκης.
Στο δημοσίευμα παρατίθεται και κάλεσμα δικηγόρου και συλλέκτη έργων τέχνης προς τους δράστες της κλοπής να επιστρέψουν τον πίνακα! Παραθέτουμε επί λέξει: “Δεδομένου ότι η οικονομική αξία του έργου είναι μηδαμινή για οποιονδήποτε ιδιώτη, αφού ούτε μπορεί να πωληθεί σε δημοπρασία ή κατ’ ιδίαν, ούτε να αποκτηθεί με χρησικτησία μετά από 20 έτη, θεωρώ ότι οποιοσδήποτε το κατέχει σήμερα, προκειμένου να αποφύγει μελλοντικές καταδίκες αυτού ή των οικείων του, έχει κάθε συμφέρον να το επιστρέψει στον ελληνικό λαό. Για τον λόγο αυτό θέτω στη διάθεση οποιουδήποτε έχει σχετικές πληροφορίες τις υπηρεσίες του δικηγορικού μου γραφείου, χρηματοδοτώντας προσωπικά οποιεσδήποτε ενέργειες απαιτηθούν, για να εξασφαλιστεί η παρουσίαση του έργου με αριθμό στα εγκαίνια της Νέας Εθνικής Πινακοθήκης”.
Το παράξενο αυτό δημοσίευμα δεν έμεινε, όμως, χωρίς συνέχεια. Τη σκυτάλη πήραν, στις 12 Φεβρουαρίου τόσο η κρατική ΕΡΤ όσο και το συγκρότημα Μαρινάκη. Αμφότερα, τα σχετικά ρεπορτάζ έχουν όλα εκείνα τα στοιχεία που συγκροτούν ένα περιπετειώδες και ευπώλητο αφήγημα: αλλοδαπούς κακοποιούς του κοινού ποινικού δικαίου, μυστηριώδεις ιδιώτες εμπόρους έργων τέχνης, αστυνομικές έρευνες των αρχών και της ΕΥΠ, αδιέξοδα, ανατροπές και, στο βάθος, επανεμφάνιση του πίνακα πριν από τα εγκαίνια της Εθνικής Πινακοθήκης…»
Ο συντάκτης συνεχίζει γράφοντας πως «...η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη φρόντισε, για λόγους που τώρα μπορεί να γίνουν περισσότερο κατανοητοί, στο νόμο που ψηφίστηκε πρόσφατα για την αναδιοργάνωση του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων (τον ίδιο που περιλαμβάνει και τις διατάξεις περί εκπατρισμού αρχαιοτήτων για 50 χρόνια να προστεθούν δύο ενδιαφέρουσες νέες διατάξεις.
Η πρώτη (άρθρο 54) προβλέπει τη χορήγηση χρηματικής αμοιβής σε όποιον συμβάλλει στην ανάκτηση μνημείων, τα οποία κατέχονται παρανόμως, με μια διαδικασία που ορίζεται ως “απόρρητη και εξαιρείται από κάθε υποχρέωση δημοσιότητας, κατά παρέκκλιση κάθε άλλης γενικής ή ειδικής διάταξης”.
Η δεύτερη διάταξη (άρθρο 55) προβλέπει τα εξής: “Οι συμβάσεις που αφορούν στην παροχή υπηρεσιών μεταφοράς, συσκευασίας και ασφάλισης ανακτηθέντων, ύστερα από παράνομη διακίνηση, πολιτιστικών αγαθών στο πλαίσιο δικαστικού ή εξωδικαστικού συμβιβασμού, στο οποίο τίθεται όρος εμπιστευτικότητας μεταξύ των πλευρών, είναι απόρρητες και εξαιρούνται όλων των προβλέψεων δημοσιότητας (Διαύγεια, ΚΗΜΔΗΣ, ΕΣΗΔΗΣ), ανεξαρτήτως της αξίας τους”.
Μερικοί ευφάνταστοι έχουν ήδη φτιάξει το σενάριο: οι έρευνες για τον εντοπισμό του κλαπέντος πίνακα του Πικάσο θα δώσουν ξαφνικά καρπούς, μετά από τις “συντονισμένες”, ασφαλώς, κινήσεις των διωκτικών αρχών, της υπουργού Πολιτισμού, της μόνιμης διευθύντριας της Πινακοθήκης και άλλων υπηρεσιακών παραγόντων αλλά και ιδιωτών, που όλοι μαζί θα αλληλοσυγχαίρονται για την μεγάλη “εθνική επιτυχία”, ενώ το έργο θα παρουσιαστεί με δόξα και τιμή στην Εθνική Πινακοθήκη, στα εγκαίνια που έχουν εξαγγελθεί για την 25η Μαρτίου 2021, 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση.
Με ένα σμπάρο πολλά τρυγόνια. Θέαμα και εθνική περηφάνια για το λαό, σε μια περίοδο πολύ δύσκολη από την οικονομική και υγειονομική κρίση, άρτος για όσους τσεπώσουν πολύ χρήμα, με εξασφαλισμένα πλέον και με νόμο την εχεμύθεια και το απόρρητο των σχετικών συναλλαγών, αλλαγή ατζέντας για την κυβέρνηση και ειδικά την υπουργό Πολιτισμού που βάλλεται πλέον ευθέως και πανταχόθεν για την υπόθεση Λιγνάδη-Εθνικού Θεάτρου».
Φωτεινή Λαμπρίδη
Πηγή: tvxs.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου