«Καμιά νιφάδα μες στη χιονοστιβάδα δεν αισθάνεται ένοχη» (Βολταίρος)
Kαι τώρα που η Ελλάδα γνωρίζει από πρώτο χέρι τι εστί κορονοϊός, τώρα είναι που «ανάβουν» όλα τα μέτωπα και απαιτούνται έξτρα και σχεδόν υπερβατικές σε κάποιους τομείς διαχειρίσεις, για να διατηρηθεί ένα μίνιμουμ κοινωνικής συνοχής. Ικανού να μας επιτρέψει να τα βγάλουμε πέρα με αυτό που βιώνουμε. Γιατί τώρα «απασφαλίζουν» σχεδόν όλοι και το πιο εύκολο πράγμα που έχουν -για να βρουν τις δικές τους ισορροπίες και να καλύψουν τις δικές τους ευθύνες- είναι η «επιθετικότητα». Μπήκαμε στα δύσκολα και θα παλέψουμε να τα κάνουμε όσο το δυνατόν πιο σύντομα και λιγότερο επώδυνα. Το περιθώριο να μη μπούμε σε αυτά, που αποκτήσαμε το Μάρτιο, τώρα χάθηκε. Κατά την προσωπική μου άποψη από τα μέσα Σεπτεμβρίου κι ύστερα.
Ένα από τα πλέον καυτά ζητήματα του δημόσιου διαλόγου, το οποίο βρίσκεται στα μυαλά και στα στόματα όλων πλέον, είναι η περιβόητη ατομική ευθύνη. Η οποία από πολλούς έρχεται σε αντιδιαστολή με τις αιτιάσεις άλλων που επικεντρώνουν στην κρατική ευθύνη. Θεωρώ πως για την τροπή που έχουν πάρει τα πράγματα υπάρχει και κρατική και ατομική ευθύνη. Κρατική, γιατί υποτιμήθηκε ο κίνδυνος και υπήρχε αγκύλωση στην ουσιαστική και βαθιά ενίσχυση του δημόσιου συστήματος υγείας. Και ατομική, γιατί ένα σημαντικό κομμάτι του πληθυσμού, όχι πλειοψηφικό θαρρώ, αλλά αρκετά μεγάλο για να φέρνει σε ενεστώτα χρόνο τα νοσοκομεία μας σε κατάσταση κόκκινου συναγερμού, επέλεξε από τον Ιούνιο και μετά να λειτουργεί στην καθημερινότητά του, κυρίως για να πάρει «εκδίκηση» από την καραντίνα του Μαρτίου και του Απριλίου. Μία πανδημία, όπως μας ενημέρωσαν έγκαιρα οι επιστήμονες, κρατάει πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από όσα θα θέλαμε.
Πολλοί, όμως, διάλεξαν να ζουν σα να μην τρέχει κάτι. Και προέταξαν τη «μη αντοχή» και τα «ατομικά δίκαια». Μα, αυτά σε συνθήκες πανδημίας φιλτράρονται αλλιώς... Η πανδημία δεν ρωτάει τα θέλω μας, αλλά μας κινητοποιεί για τα πρέπει μας. Υπάρχει, βέβαια, ένα μεγάλο ελαφρυντικό. Ήταν η πρώτη πανδημία για όλους μας και έπρεπε να μάθουμε. Το τίμημα είναι μεγάλο, αλλά δεν μπορούσε να αποφευχθεί έτσι και αλλιώς. Το θέμα σε τέτοιες περιπτώσεις είναι να καταλαβαίνεις έγκαιρα και σε βάθος, ακόμα και από τις τραγωδίες, ακόμα και από τα σοβαρότερα λάθη, και να βελτιώνεσαι στο μέτρο του εφικτού. Και τα άτομα και οι κοινωνίες και οι ηγεσίες. Επομένως, και ατομική και κρατική ευθύνη. Αν καμία από τις δύο δεν «εμβολιαστεί» με το 70% της δικής της υπευθυνότητας, επ΄ουδενί δεν δημιουργείται σε μία κοινωνία «ουσιαστική ανοσία» στα τρωτά και στους κινδύνους που την απειλούν...
Εδώ, λοιπόν, βλέπουμε πως ξεδιπλώνονται όλα τα βαθύτατα είναι μας. Η διαρκώς ευνοϊκή και προκλητική μονομέρεια που επιδεικνύει, για παράδειγμα, μία συγκεκριμένη πολιτική παράταξη προς τον ιδιωτικό τομέα δεν είναι δυνατόν να μεταβληθεί άρδην. Ούτε καν σε περίοδο κρίσης. Έτσι, οι «κεφαλές» της θα προσπαθήσουν να καθυστερήσουν τα αναγκαία όσο περισσότερο μπορούν και δεν θα δώσουν ποτέ χαρακτήρα μονιμότητας σε αυτό που δεν πιστεύουν (από ιδεολογικής σκοπιάς). Αν τα έκαναν, δε, πώς θα τα έπαιρναν άραγε πίσω μετά το τέλος της παρούσας κρίσης; Με απλά λόγια, θα κινηθούν όσο πιο συμβατά γίνεται σε αυτό που ορίζεται -έστω και κάπως καταχρηστικά- ως «value for money».
Από την άλλη, δεν είναι λίγοι εκείνοι που δεν δικαιολογούν σε καμία περίπτωση τον ορισμό «υπεύθυνος πολίτης». Είναι εκείνοι οι γύρω μας που για δικούς τους λόγους δεν καταδέχονται να κάνουν εκπτώσεις από τη βόλεψή τους, από μία σφετεριστική αντίληψη περί δικαιωμάτων, από τις καθημερινές συνήθειές τους (σε καιρό πανδημίας, παρακαλώ.). Ένα άλλο «value for money», λοιπόν, σε εφαρμογή. Kατά την προσωπική μου άποψη, δίχως να λείπουν βέβαια -κάθε άλλο...- τα ενθαρρυντικά σημάδια και οι σοβαρές και υπεύθυνες συμπεριφορές από πολλούς συνανθρώπους μας, το «value for money» κράτους και κοινωνίας μάλλον απέτυχε.
Δυστυχώς, τις τελευταίες δεκαετίες γαλουχηθήκαμε σαν κοινωνία όχι μόνο με τη γενικευμένη αμφισβήτηση (που υποκρύπτει έναν αναίτιο και βολικό ισοπεδωτισμό), αλλά και με την ολική αποδόμηση. Ακόμα και της επιστήμης. Τα «έλα τώρα, τι να μας πούνε oι επιστήμονες», «είναι άνθρωποι του συστήματος», «τα παίρνουν για να μας μανιπουλάρουν», είναι ολέθρια συμπτώματα μίας γενικευμένης πνευματικής αρρώστιας που στο μέλλον θα μας «θερίσει». Ήδη πληρώνουμε στο σήμερα και αυτά, και πολλά άλλα. Ας ελπίσουμε μονάχα να τα πληρώσουμε στο μικρότερο δυνατό κόστος. Και με όσους περισσότερους ευαισθητοποιημένους μπορεί να παράγει πια αυτός ο αλλοπρόσαλλος (ικανότατος, μα αυτοκαταστροφικός) γεωγραφικός χώρος και οι άνθρωποί του. Πραγματική εξυπνάδα δεν ποιεί «η αρνητικότητα για την αρνητικότητα», που είναι στην εποχή μας μία εύκολη και απλοϊκή καταφυγή, αλλά η επίλυση προβλημάτων και η συμβατή προς όφελος των πολλών αντίστοιχη εφαρμοσμένη μέθοδος...
Κώστας Μαρούντας
Πηγή: efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου