Πέμπτη 30 Ιουλίου 2020

Ούτε καν νυχτοφύλακας

Στη μακρά συζήτηση περί κοινωνικών συμβολαίων και θέσμισης του κράτους για την εύρυθμη, ασφαλή και προς όφελος της κοινωνίας λειτουργία του έχουν προταθεί διάφορες θεωρήσεις στον χώρο της Πολιτικής Φιλοσοφίας και αντίστοιχες πολιτικές ιδεολογίες. Ανάμεσα σε αυτές και ο κλασικός νεοφιλελευθερισμός, που καλλιεργείται στον απόηχο των συγκρούσεων της ανερχόμενης αστικής τάξης κατά τον 17ο και 18ο αιώνα με τις σταδιακά εκπίπτουσες και υποχωρούσες υστερομεσαιωνικές φεουδαλικές δομές και τους βασικούς πυλώνες του «παλαιού καθεστώτος» (μοναρχική και εκκλησιαστική εξουσία).
Ιστορικά γεγονότα όπως η «Ενδοξη Επανάσταση» στην Αγγλία το 1688, η Αμερικανική Επανάσταση και η Γαλλική Επανάσταση σηματοδοτούν και συντρέχουν στην πλατύτερη διάδοση και εξάπλωση των δημοκρατικών ιδεωδών και συμβάλλουν στη διαμόρφωση των βασικών εννοιών που χαρακτηρίζουν τον κλασικό φιλελευθερισμό, όπως η ελευθερία, η ατομικότητα, η δικαιοσύνη, ο ορθολογισμός, η διαφορετικότητα, η ανοχή στο «άλλο», θέσεις που απηχούν το πρόταγμα του Διαφωτισμού.
Οι θέσεις αυτές αποτέλεσαν αφετηριακό σημείο για τη μετέπειτα διαμόρφωση των ιδεών του νεοφιλελευθερισμού, όπου η ατομική ελευθερία σηματοδοτείται ως αρνητική ελευθερία, δηλαδή ως περιορισμός των εξωτερικών συνθηκών που λειτουργούν ανασταλτικά για το ανθρώπινο υποκείμενο. Για τούτο και προτείνεται ο κατά το δυνατόν περιορισμός του κράτους και της κρατικής παρεμβατικότητας, υπό την έννοια ότι όσο εκδιπλώνεται η συλλογική διακυβέρνηση τόσο αναστέλλεται η ατομική ελευθερία.
Ως «αντίδοτο» προτείνεται ο δραστικός περιορισμός του κράτους, ώστε ν’ ανοίξει ο δρόμος για αυτορρύθμιση με βάση τους κανόνες της «ελεύθερης αγοράς» ακόμα και ζωτικών κοινωνικών λειτουργιών, όπως η λειτουργία των δικαστηρίων, η Παιδεία, η παροχή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και προνοιακών πολιτικών.
Ο Ρόμπερτ Νόζικ στον χώρο της Πολιτικής Φιλοσοφίας, αλλά και οι Μίλτον Φρίντμαν και Φρίντριχ φον Χάγεκ στον χώρο της Οικονομίας υποστηρίζουν ότι η οποιαδήποτε κρατική παρέμβαση θεωρείται εκ προοιμίου τροχοπέδη για την ανάπτυξη του ανταγωνισμού, την αύξηση της αποδοτικότητας και της παραγωγικότητας. Σε αυτό το πλαίσιο, δεν θα πρέπει να μας εκπλήσσει ότι για τον Χάγεκ η διανομή πόρων πρέπει να γίνεται στη βάση της εμπορικής αξίας που παράγει το άτομο και όχι της ηθικής του υπόστασης. Ολα αυτά απηχούν και αναβιώνουν τις θέσεις του Τζον Λοκ περί «κράτους-νυχτοφύλακα», στο οποίο ανατίθενται μόνο τρεις λειτουργίες: διατήρηση εσωτερικής τάξης και ασφάλειας, προστασία από εξωτερικές επιβουλές, διασφάλιση τήρησης των ιδιωτικών συμβολαίων.
Κι όμως. Η έγκριση της ανάθεσης της φύλαξης δημόσιων χώρων και εγκαταστάσεων σε ένστολους και ένοπλους ιδιώτες φρουρούς που εγκρίθηκε στις 20 Ιουλίου 2020 από τον αρμόδιο υπουργό Προστασίας του Πολίτη έρχεται να καταργήσει ακόμα και αυτό το ελάχιστο «κράτος-νυχτοφύλακα».

Αδάμ Αδαμόπουλος - (Ph.D.)2, αναπληρωτής καθηγητής Ιατρικής Φυσικής - Υπολογιστικής Ιατρικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης
Πηγή: efsyn.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: