«Όσο μπορείς»

Η αξιοπρέπεια ορίζεται ως η ιδιότητα του ανθρώπου να συμφωνεί με τους κανόνες σωστής συμπεριφοράς, η αίσθησή του ότι οι άλλοι τον σέβονται και ο ίδιος νιώθει ότι έχει κάποια αξία. Αξία που την συνέθεσαν όλα τα καλά και άσχημα της ζωής του, το καθένα με την δική του χρηστικότητα, εφαρμογή και αποτέλεσμα, με όλους τους παράγοντες που τα επηρέασαν θετικά ή αρνητικά...

Το να είναι κάποιος αξιοπρεπής, δε σημαίνει ούτε ότι είναι εγωιστής, ούτε «καθωσπρέπει» για τα μάτια του κόσμου. Ο αξιοπρεπής άνθρωπος διαλέγει τη στάση ζωής του πρώτα για τον εαυτό του και τη συνείδησή του και μετά για οποιονδήποτε άλλο λόγο ή πρόσωπο.

Όπως λέει και ο Μοχάμεντ Μπουαζίζι («επανάσταση των γιασεμιών»)... «η αξιοπρέπεια είναι μια πολυτέλεια που την χαίρεται κανείς όταν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, έχει ξεπεράσει την ανάγκη». Όταν η όποια ανάγκη γίνεται εμμονή και αυτοσκοπός, τότε ο άνθρωπος δεν λογαριάζει την αξιοπρέπεια. Πρωτίστως βλέπει μόνο πως θα ικανοποιήσει την άμεση ανάγκη, πως θα πετύχει τον «ιερό» σκοπό του και μετά όλα τα άλλα... Όπως λόγου χάρη οι γονείς που δεν λογαριάζουν τίποτα προσωπικό, προκειμένου να προστατέψουν ή να φροντίσουν το παιδί τους...

Το τι θεωρεί ο καθένας αξιοπρεπές διαφέρει από άτομο σε άτομο. Ο καθένας έχει τους κανόνες και τα όριά του. Για παράδειγμα όταν μιλάμε για τον ερωτικό τομέα αξιοπρεπής είναι ένας χωρισμός, όσο κι αν πονάει, όσο κακός κι αν είναι και προκαλεί πόνο και πολλά δυσάρεστα συναισθήματα, όσο κι αν στιγματίζει ή «διαλύει», πρέπει τουλάχιστον να μην ξεφτιλίζει και να μην υποβιβάζει την ζωή κανενός από τους δύο, ούτε να απαξιώνει την σχέση που προϋπήρξε με τα καλά και τα κακά της. Πρόσωπα και καταστάσεις που γνωρίσαμε και βιώσαμε είναι «οδηγοί» ζωής, κι ως τέτοιοι έχουν ανεκτίμητη αξία. Αλλά είναι κι αυτά τα όρια του καθενός, που δεν μπαίνουν στο «ζύγι» εύκολα και πολλές φορές είναι απροσδιόριστα... Μπορεί ο ένας να κάνει πολλές προσπάθειες επανασύνδεσης και ο άλλος να αδιαφορεί παντελώς, αλλά κι αυτές οι προσπάθειες να ποικίλουν αριθμητικά ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία, τον τύπο και τα όρια του καθένα. Για κάποιους μια δεύτερη ευκαιρία, είναι τα όρια της δικής τους αξιοπρεπούς στάσης απέναντι στον/στην πρώην σύντροφό τους και τον εαυτό τους, ενώ για άλλους μια δέκατη(!!!) να μην είναι καν αρκετή! Είναι αυτοί οι προσωπικοί άγραφοι κανόνες, που έχει θέσει ο καθένας στον εαυτό και τη ζωή του και ορίζουν την υπομονή, την αντοχή και την στάση του σε κάθε περίσταση...
Μια άλλη άποψη που εκφράστηκε από την Σκάρλετ Ο Χάρα (ταινία "Όσα παίρνει ο άνεμος") πως είμαστε αξιοπρεπείς από δειλία. Η αδυναμία μας να φτάσουμε τις καταστάσεις στο τέρμα σύμφωνα με τους διακαείς πόθους και επιθυμίες μας και να «λουστούμε» τις όποιες συνέπειες τους, μας κάνει δειλούς και ταυτόχρονα «αξιοπρεπείς». Ο φόβος να μην εκτεθούμε ανεπανόρθωτα, λειτουργεί ανασταλτικά στις προθέσεις και τις επιθυμίες μας, με αποτέλεσμα μια στάση εγκράτειας και «αξιοπρέπειας». Αρκετά ενδιαφέρουσα άποψη είναι αλήθεια...
Κι επειδή όλα τα κάνουμε για το εαυτό μας εντέλει, αξιοπρέπεια για μένα ορίζεται κάθε τι υποδηλώνει προστασία και αγάπη προς αυτόν και σε ότι αυτός έχει να παρουσιάσει στο βιογραφικό του. Ο σεβασμός που του δείχνουμε και η αυτοκριτική που του ασκούμε όταν είμαστε μόνοι μαζί του. Όλα όσα κάνουμε χωρίς να περιμένουμε ανταπόδοση και επιβράβευση από κανέναν. Βγάζουμε αξιοπρέπεια σε ότι σκεφτόμαστε και κάνουμε, γιατί το κάνουμε για την ψυχή μας και μόνο, χωρίς να χρωστάμε και να περιμένουμε τίποτα από κανέναν. Είναι η προσωπική περηφάνια μας, η έπαρση μας με την θετική σημασία τους. Το να περπατάς στον δρόμο με το κεφάλι ψηλά, να βρίσκεσαι με γνωστούς και άγνωστους ανθρώπους και να νιώθεις άνετα χωρίς αναστολές και τύψεις ξέροντας ότι κάνεις το καλύτερο, αποφεύγοντας με κάθε τρόπο να πληγώσεις, να προσβάλλεις και να υποτιμήσεις σημαντικά ή ασήμαντα βιώματα, σχέσεις και πρόσωπα της ζωής σου προκειμένου να αυτοεπιβεβαιωθείς, να κερδίσεις «πόντους» σε νέες κοινωνικές ή ερωτικές επαφές και σχέσεις, που υπό κανονικές συνθήκες δεν τους έχεις και το ξέρεις, φτιάχνοντας αποσπασματικά «ερήμην» όλων αυτών, τους δικούς σου προσωπικούς «βολικούς» μύθους και ιστορίες για να φτιάξεις το νέο σου αφήγημα. Να σε γνωρίζουν και να σε θυμούνται όλοι γνωστοί, «εχθροί», φίλοι και σύντροφοι με χαμόγελο και συμπάθεια, να νιώθεις ότι δεν ξόδεψες τον εαυτό σου για κάτι που δεν έπρεπε, δεν άξιζε. Να μην νιώθεις ενοχές ακόμα και για τα λάθη σου, αρκεί να προσπαθήσεις να τα διορθώσεις στην κατάλληλη ευκαιρία. Μην γυρίσεις ποτέ πίσω αν δεν το θες, αλλά σεβάσου και τίμησε όσο μπορείς όσα έζησες, που ίσως η καλή ή κακή χρονική και βιωματική συγκυρία, τα έκρινε τότε ως σωστά ή λάθος... Μην ξεχνάς ότι ακόμα και τα «θρύψαλα», μπορούν να συνθέσουν μια έστω «ραγισμένη» εικόνα της ζωής σου. Προστάτεψε τον εαυτό σου, κάθε στιγμή σου, την ζωή σου και κάθε πρόσωπο που πέρασε απ' αυτή στον βαθμό που το αξίζει και μαζί ότι υπέρβαση, αγώνα και θυσία έχεις κάνει γι' όλα αυτά. Κι όπως λέει πολύ εύστοχα ο Καβάφης...

Όσο μπορείς
Κι αν δεν μπορείς να κάμεις την ζωή σου όπως την θέλεις,
τούτο προσπάθησε τουλάχιστον
όσο μπορείς: μην την εξευτελίζεις
μες στην πολλή συνάφεια του κόσμου,
μες στες πολλές κινήσεις κι ομιλίες.
Μην την εξευτελίζεις πηαίνοντάς την,
γυρίζοντας συχνά κ' εκθέτοντάς την
στων σχέσεων και των συναναστροφών
την καθημερινήν ανοησία,
ως που να γίνει σα μια ξένη φορτική.

Αξιοπρέπεια είναι η καθαρή συνείδηση. Μ' αυτήν πορεύεσαι, κι αν κάποια στιγμή για κάποιον λόγο αυτή χαθεί, στο χέρι σου είναι να προσπαθήσεις να την ξαναβρείς...