Τράπεζα της Ελλάδος - Μια ιδιωτική τράπεζα τσαλαπατάει τη ζωή μας

Πολύς ντόρος έγινε τις τελευταίες μέρες, με αφορμή την, εν πολλοίς προειλημμένη, απόφαση του Γενικού Συμβουλίου της Τράπεζας της Ελλάδος για αντικατάσταση του νυν Διοικητή της (και πάλαι ποτέ καθηγητή μου) Γ. Προβόπουλου, από τον τέως υπουργό Οικονομικών και καθηγητή επίσης Γ. Στουρνάρα (δυστυχώς ή ευτυχώς αυτόν ως φοιτητής δεν τον πρόλαβα). Έχουν, άραγε, κάποια σημασία για όλους μας τα τεκταινόμενα στην Κεντρική Τράπεζα της χώρας; Ασφαλώς και έχει. Η Τράπεζα της Ελλάδος θεωρείται και είναι ο θεματοφύλακας και σε μεγάλο βαθμός ο εμπνευστής και ρυθμιστής των πολιτικών που εφαρμόζει η κυβέρνηση – η εκάστοτε κυβέρνηση μέχρι σήμερα. Μια πολιτική που πλέον έχει βουτήξει στην εξαθλίωση, την πείνα και την ανεργία τη συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων.

Ποια είναι, όμως, η Τράπεζα της Ελλάδος, σε ποιον ανήκει και ποιος την ελέγχει; Είμαστε βέβαιοι ότι οι περισσότεροι νομίζουν πως πρόκειται για μια  δημόσια τράπεζα, που λειτουργεί με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον. Είναι, όμως, έτσι τα πράγματα; Δυστυχώς, όπως θα δούμε παρακάτω, μόνο αυτό δεν συμβαίνει!

Η Τράπεζα της Ελλάδος είναι η κεντρική τράπεζα της χώρας και ιδρύθηκε το 1927. Η λειτουργία της άρχισε  τον Μάιο του 1928 με απόφαση της τότε Κοινωνίας των Εθνών (πρόδρομος του ΟΗΕ). Μέχρι την εισαγωγή της χώρας στο ευρώ το 2002, η τράπεζα της Ελλάδος είχε το αποκλειστικό δικαίωμα της κοπής Εθνικού νομίσματος. Μαζί με τις άλλες κεντρικές τράπεζες της ευρωζώνης είναι τώρα οι αποκλειστικοί μέτοχοι της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και συμμετέχει στο σύστημα κεντρικών τραπεζών των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης μαζί με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (βλέπε: Συνθήκη του Μάαστριχτ). Από το σημείο εκείνο και εντεύθεν η Τράπεζα της Ελλάδος συμβάλλει με τη δράση της στην επίτευξη των στόχων και την εκτέλεση των καθηκόντων του Ευρωσυστήματος, το οποίο χαράσσει και εφαρμόζει τη νομισματική πολιτική στη ζώνη του ευρώ. Η Τράπεζα της Ελλάδος είναι αρμόδια για την εφαρμογή της νομισματικής πολιτικής του Ευρωσυστήματος στην Ελλάδα και τη διαφύλαξη της σταθερότητας του ελληνικού χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Μια ιδιωτική κερδοσκοπική επιχείρηση…

Ωστόσο η Τράπεζα της Ελλάδος δεν είναι δημόσιος οργανισμός. Είναι μια Ανώνυμη Εταιρεία, εισηγμένη μάλιστα στο Χρηματιστήριο των Αθηνών. Μια παντελώς ιδιωτική πολυμετοχική επιχείρηση, που διανέμει κέρδη στους μετόχους της, με προκαθορισμένο ποσοστό μερίσματος (12%) επί των ετήσιων κερδών, προς τους μετόχους (άρθρο 71 του καταστατικού της). Μάλιστα, ως νομικό πρόσωπο, υπέρ Δημοσίων Εσόδων, δεν καταβάλλει κανένα φόρο ή τέλος. Έχει δοθεί, δηλαδή, από το κράτος πλήρης φοροαπαλλαγή σε μια κερδοσκοπικού χαρακτήρα ανώνυμη ιδιωτική επιχείρηση! Μια ιδιωτική επιχείρηση, το Γενικό Συμβούλιο της οποίας, η Διοίκησή της και όλα τα όργανα της Τράπεζας, δε ζητούν ούτε δέχονται οδηγίες από την Κυβέρνηση, ούτε από τους λοιπούς φορείς πολιτικής εξουσίας ή οργανισμούς, όπως περιγράφεται ρητά στο άρθρο 5^Α του καταστατικού της. Ένα καταστατικό που την καθιστά κράτος εν κράτει. Να φανταστείτε πως το μοναδικό «προνόμιο» του Δημοσίου είναι τούτο: Με ευθύνη του Υπουργού Οικονομικών δύναται να διορίζει Επίτροπο στην Τράπεζα, ο οποίος συμμετέχει στη Γενική Συνέλευση των Μετόχων και στις συνεδριάσεις του Γενικού Συμβουλίου, αλλά άνευ ψήφου (άρθρο 47)!

Σ’ αυτό, λοιπόν, το ευαγές χρηματοπιστωτικό και όχι μόνο Ίδρυμα, από την ίδρυσή του και με βάση το άρθρο 8 του καταστατικού του: «Το Δημόσιον και αι Δημόσιαι Επιχειρήσεις δεν δύνανται να κατέχωσιν αμέσως ή εμμέσως μετοχάς της Τραπέζης κατά ποσόν υπερβαίνον εν συνόλω τα τριανταπέντε εκατοστά του εκδεδομένου ονομαστικού κεφαλαίου». Δηλαδή το Δημόσιο απαγορεύεται να διαθέτει παραπάνω από το 35% των μετοχών της, να κατέχει, δηλαδή την πλειοψηφία των μετοχών της τράπεζας! Και σήμερα κατέχει μόλις το 9% περίπου. Το υπόλοιπο ποσοστό ανήκει σε άγνωστους ιδιώτες επενδυτές ή κερδοσκοπικούς οργανισμούς, που η Διοίκηση της Τράπεζας αρνείται επίμονα να δημοσιοποιήσει.

Και το χειρότερο; Μέχρι το 2011 στο άρθρο 14 του καταστατικού της αναγράφονταν τα παρακάτω: «Δεν δικαιούνται να ασκήσωσι τα δικαιώματα μετόχων εν Γενικαίς Συνελεύσεσιν ούτε αυτοπροσώπως, ούτε δι΄ αντιπροσώπου οι εξής: α) Οι μη έχοντες την Ελληνικήν υπηκοότητα». Ωστόσο, στη Γενική Συνέλευση των μετόχων στις 18 Απριλίου 2011 τροποποιήθηκε το άρθρο 14,  και πλέον έχουν δικαίωμα ψήφου στις Γενικές Συνελεύσεις των μετόχων της Τράπεζας και οι ξένοι μέτοχοι. Δηλαδή, σήμερα, είναι πάρα πολύ πιθανόν ο έλεγχος της Τράπεζας της Ελλάδας, όχι μόνο να μην ανήκει ούτε εν μέρει στο ελληνικό Δημόσιο, αλλά να ανήκει ολοκληρωτικά σε ξένους κερδοσκοπικούς οργανισμούς!

…Που κάνει κουμάντο στα πάντα!

Κι όμως. Αυτό το καθαρά ιδιωτικό πιστωτικό Ίδρυμα, που δεν υπόκειται σε κανέναν δημόσιο έλεγχο, με βάση και το Καταστατικό του:

• Εκδίδει κάθε χρόνο Εκθέσεις με  κατευθύνσεις για την πορεία της ελληνικής οικονομίας. Κατευθύνσεις, που τα τελευταία χρόνια, ακόμη και πριν από  την εφαρμογή των μνημονίων είναι συνυφασμένες με μια πολιτική που εξαθλιώνει τη συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού, που εκποιεί τηλεπικοινωνίες, λιμάνια, αεροδρόμια, ενέργεια, νερό, δημόσια ακίνητη περιουσία. Που βάζει φουρνέλο στη δημόσια υγεία και παιδεία. Που εκχωρεί την εθνική κυριαρχία.
• Χαράσσει και ασκεί την νομισματική πολιτική. Στην έννοια της νομισματικής πολιτικής περιλαμβάνεται και η πιστωτική πολιτική. Δηλαδή ρυθμίζει τα τοκογλυφικά επιτόκια που δυναστεύουν το λαό για να κερδοσκοπούν οι τράπεζες.
• Διαχειρίζεται τα αποθέματα χρυσού της χώρας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται…
• Λειτουργεί  ως μέλος του ευρωπαϊκού συστήματος κεντρικών τραπεζών και σύμφωνα με την οδηγία και τις κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (παλιότερα, προ ευρώ, ασκούσε την συναλλαγματική ισοτιμία της δραχμής). Άρα εξασφαλίζει τα συμφέροντα των δανειστών της χώρας.
• Ασκεί την εποπτεία των Τραπεζών και των λοιπών πιστωτικών Ιδρυμάτων και εγγυάται τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού μας συστήματος. Δηλαδή είναι ο αρχιτέκτων της πολιτικής των κυβερνήσεων που τα τελευταία πέντε χρόνια αιμοδότησαν τις ιδιωτικές τράπεζες με πάνω από 250 δισ. ευρώ δημόσιο χρήμα, τα οποία έχουν εγγραφεί στο δημόσιο χρέος και θα τα αποπληρώνουν μέχρι και τα δισέγγονά μας!
• Κατέχει και διαχειρίζεται τα συναλλαγματικά αποθέματα της χώρας!
• Ασκεί την εποπτεία των αποθεματικών των Ασφαλιστικών Ταμείων, τα οποία αποδεκάτισε με την εφαρμογή του PSI. Δηλαδή με την εφαρμογή του «κουρέματος» των ελληνικών ομολόγων στα οποία χωρίς να ρωτήσει κανέναν επένδυε τα αποθεματικά των Ταμείων δήθεν για να εξασφαλίσει την …ασφάλειά τους, ενώ την ίδια στιγμή εξέδιδε εκθέσεις για τη μη βιωσιμότητα του ελληνικού δημόσιου χρέους!
• Έχει το ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΝΟΜΙΟ της εκδόσεως τραπεζικών γραμματίων τα οποία κυκλοφορούν ως νόμιμο χρήμα σε όλη την Ελλάδα.
• Μεριμνά για την προώθηση και επίβλεψη της ομαλής λειτουργίας των συστημάτων πληρωμών και των συστημάτων διακανονισμού χρεογράφων καθώς και η επίβλεψη της λειτουργικής αξιοπιστίας και νομικής ασφάλειας των μέσων πληρωμής. Δηλαδή, εκτός των άλλων, μεριμνά για την πιστή τήρηση των δανειακών συμβάσεων της χώρας.
• Ενεργεί ως ταμίας και εντολοδόχος του ελληνικού δημοσίου.

Αυτά τα …ολίγα, λοιπόν. Αυτός είναι ο ρόλος που επιφυλάσσει το εκμεταλλευτικό σύστημα στην Τράπεζα της Ελλάδας, για να μακροημερεύει σε βάρος μας.

Υ.Γ.: Ομολογούμε πως αφορμή για το άρθρο μας αυτό στάθηκε το κύριο άρθρο που αναρτήθηκε στο Ηλεκτρονικό ΒΗΜΑ με τίτλο «Η διαχρονική αξία της Τράπεζας Ελλάδος». Εκεί, μεταξύ άλλων, ο αρθρογράφος σημειώνει: «Ο ρόλος της κεντρικής τράπεζας ιστορικά, σε όλες τις καμπές της οικονομίας αλλά και κατά τη διάρκεια της τελευταίας κρίσης, ήταν ουσιαστικός και αποτελεσματικός. Είχε καθοριστικό ρόλο στη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας ενώ παράλληλα με τις παρεμβάσεις της κατάφερε να εξασφαλίσει την ομαλή λειτουργία του τραπεζικού συστήματος… Αυτός ο καθοριστικός θεσμικός ρόλος της Τράπεζας και η συνέχεια της  αξιοπιστίας της, επιβάλλεται να διαφυλαχθούν. Έχει αποδειχθεί άλλωστε ότι ανεξάρτητα από το πως και από ποιους επιλέχθηκαν οι διοικήσεις της, αυτές λειτούργησαν, παρά τους περιορισμούς και τις κατά καιρούς συγκρούσεις, με μεγάλο βαθμό ανεξαρτησίας, από τις εκάστοτε κυβερνητικές επιλογές, με γνώμονα το γενικότερο συμφέρον της οικονομίας και της χώρας. Η ιστορική αυτή παρακαταθήκη αποτελεί και μια εγγύηση για τη μελλοντική πορεία της».

Τα σχόλια, δικά σας. Εμείς τι άλλο να πούμε;

Νίκος Πέρπερας

Πηγή: imerodromos.gr