Ελλιπής ενημέρωση, αθέλητες και ηθελημένες παρανοήσεις, πλειοδοσία επιλεκτικής «ευαισθησίας» από πολλές πλευρές -αλλά και η δικαιολογημένη αγωνία των αληθινά ευάλωτων νοικοκυριών και επιχειρήσεων- συνθέτουν τη δημόσια συζήτηση για τα «κόκκινα» δάνεια. Εύλογα μονοπωλείται από το ζήτημα της προστασίας της πρώτης κατοικίας, με συνέπεια να μην είναι σαφής η πραγματική διάσταση του προβλήματος.
Στη διάρκεια της δεκαετούς κρίσης τα αποκαλούμενα «κόκκινα» πάσης φύσεως δάνεια εκτινάχθηκαν από τα 10 δισ. που ήταν το 2009 στα 107 δισ. το 2016, για να μειωθούν στα 75 δισ. το 2019, αλλά και πάλι σε ποσοστό σχεδόν δεκαπλάσιο από τον μέσο όρο της ευρωζώνης.
Παρά το μέγεθος του προβλήματος και τις δυσβάστακτες επιπτώσεις του σε ιδιώτες, νοικοκυριά, επιχειρήσεις, τράπεζες, μέχρι σήμερα δεν κατέστη δυνατόν -για λόγους αντικειμενικούς και μη- να διαμορφωθούν αποτελεσματικά εργαλεία που να προσφέρουν σε όσους χρωστούν πραγματική ευκαιρία για να σωθούν από τον βρόχο της οφειλής τους. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του νόμου Κατσέλη που δεν τόλμησε να δώσει έμφαση στην άμεση απαλλαγή από τα χρέη ή, όταν σπανίως αυτή προέκυπτε, αυτό γινόταν με πολύ μεγάλη καθυστέρηση. Στο μεταξύ ο πολίτης έμενε εγκλωβισμένος στις οφειλές του και αποκλεισμένος από την οικονομική δραστηριότητα.
Η λύση δεν μπορεί να είναι παραμονή όλων στο τέλμα της υπερχρέωσης –και άρα της παραοικονομίας. Ούτε η εξαίρεση των χαμηλών εισοδημάτων από τον στεγαστικό δανεισμό που κρύβεται πίσω από τη ρητορική της «προστασίας» της πρώτης κατοικίας.
Αν ένα σπίτι είναι ακατάσχετο επειδή ανήκει σε νοικοκυριό χαμηλού εισοδήματος, τότε ο ιδιοκτήτης του παραμένει οικονομικά ανενεργός και αφερέγγυος, αποκλείεται από τη στεγαστική πίστη, δεν μπορεί να εμπλακεί σε νόμιμες οικονομικές δραστηριότητες. Το ίδιο ισχύει και με τα χρέη των επιχειρήσεων με συνέπεια να έχει δημιουργηθεί το φαινόμενο των επιχειρήσεων-ζόμπι, που τυπικά δεν έχουν κλείσει ή εκκαθαριστεί αλλά βρίσκονται εκτός λειτουργίας συνεχίζοντας να συσσωρεύουν χρέη.
Και άλλα μέτρα που δοκιμάστηκαν, όπως ο εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών, απέτυχαν να δώσουν διέξοδο από την υπερχρέωση με αποτέλεσμα το πρόβλημα να διαιωνίζεται και για όσους κατέφυγαν σε αυτό το εργαλείο. Σοβαρή παρενέργεια από την έλλειψη δυναμικής, ρεαλιστικής και υπεύθυνης αντιμετώπισης της κρίσης ιδιωτικού χρέους είναι το φαινόμενο των στρατηγικών κακοπληρωτών, εκείνων που αν και μπορούν να πληρώσουν δεν πληρώνουν, αξιοποιώντας τις αδυναμίες του νόμου Κατσέλη και τους αργούς ρυθμούς της Δικαιοσύνης, με αποτέλεσμα να επωμίζονται οι συνεπείς και συνολικά η οικονομία το βάρος της δικής τους εσκεμμένης αφερεγγυότητας.
Είναι προφανής η ανάγκη μιας νέας προσέγγισης, ορθής και δίκαιης, που δεν θα αντιμετωπίζει το πρόβλημα φοβικά, αλλά θα θεσπίζει μέτρα είτε για την πρόληψη της αφερεγγυότητας είτε για την έξοδο από αυτήν. Αποτελεί άλλωστε απόφαση της προηγούμενης κυβέρνησης ο τερματισμός του υφιστάμενου πλαισίου για την προστασία της πρώτης κατοικίας, που κανονικά έληγε στις 31 Δεκεμβρίου του 2019 και η σημερινή κυβέρνηση -διεκδίκησε και- παρέτεινε έως τις 30 Απριλίου.
Η ηλεκτρονική πλατφόρμα θα είναι σε λειτουργία μόνο για άλλους δυόμισι μήνες και όσοι εμπίπτουν στα κριτήρια για να εξασφαλίσουν την προστασία που προσφέρει το ισχύον πλαίσιο, καλό είναι να σπεύσουν να κάνουν χρήση.
Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα της Ε.Ε. που ακόμα δεν έχει διαμορφώσει δίκαιο για την αφερεγγυότητα φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων. Αξιοποιώντας την πρόσφατη ευρωπαϊκή οδηγία διαμορφώνει τώρα μια απλή και διαυγή διαδικασία, που θα ολοκληρώνεται γρήγορα ώστε να δίνει στους οφειλέτες -χωρίς καθυστέρηση- μια νέα ευκαιρία να επιστρέψουν στην οικονομική ζωή απαλλάσσοντάς τους από πολλούς περιορισμούς της υπερχρέωσης. Για τις ειδικότερες ρυθμίσεις του νέου πλαισίου θα επανέλθουμε σε επόμενο σημείωμα.
Ακης Σκέρτσος - Υφυπουργός στον πρωθυπουργό
Πηγή: efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου