Πριν από τις εκλογές του 1981 το ΠΑΣΟΚ διακήρυσσε ότι μόλις ανέλθει στην εξουσία θα ψηφίσει την απλή αναλογική ως πάγιο εκλογικό σύστημα της χώρας. Οταν όμως πλησίασε η ώρα των εκλογών του 1985, αναιρώντας την προεκλογική αυτή δέσμευσή του -όπως και πολλές άλλες- καθιέρωσε ένα εκλογικό σύστημα καλπονοθευτικότερο εκείνου της Ν.Δ., κερδίζοντας τις εκλογές του έτους εκείνου. Προβλέποντας ότι θα χάσει τις εκλογές του 1989, το άλλαξε για να γίνει δυσκολότερη η αυτοδυναμία της Ν.Δ.
Η Ν.Δ., έπειτα από τρεις εκλογικές αναμετρήσεις, κατόρθωσε, χάρη στην αποστασία του ενός βουλευτή της ΔΗΑΝΑ, να σχηματίσει κυβέρνηση και επανέφερε την ενισχυμένη αναλογική (χάνοντας τις εκλογές του 1993). Με την ενισχυμένη αναλογική της Ν.Δ. το ΠΑΣΟΚ κέρδισε τις εκλογές του 1996 και του 2000. Λίγο πριν από τις εκλογές του 2004 υπερ-ενίσχυσε το σύστημα της Ν.Δ. με το μπόνους των 40 εδρών (χάνοντας τις εκλογές του έτους εκείνου) H Ν.Δ., θέλοντας να κερδίσει τις επόμενες εκλογές, αύξησε το 2008 το μπόνους στο πρώτο κόμμα από 40 σε 50 έδρες (για να χάσει, και αυτή, τις εκλογές του 2009). Αυτή είναι, εν συντομία, η ιστορία της κατασκευής καλπονοθευτικών εκλογικών συστημάτων με «αρχιτέκτονες» τη Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ.
Ο ΣΥΡΙΖΑ υποστήριζε την πάγια θέση της Αριστεράς για την απλή αναλογική. Κέρδισε τις εκλογές τον Ιανουάριο του 2015 με τον νόμο Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ. Αντί όμως να εκπληρώσει αμέσως μετά τις εκλογές την απλή αναλογική -δελεασμένος από την εξουσία και θέλοντας να κερδίσει και τις επόμενες- άφησε αμετάβλητο το καλπονοθευτικό εκλογικό σύστημα των Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ και «κατάφερε» να κερδίσει τις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015 με το ίδιο εκλογικό σύστημα. Προβλέποντας ότι θα ηττηθεί στην τρίτη εκλογική αναμέτρηση, καθιέρωσε την απλή αναλογική το 2016. Μη συγκεντρώνοντας όμως την απαιτούμενη πλειοψηφία οι εκλογές με το σύστημα αυτό θα διεξάγονταν στις μεθεπόμενες εκλογές. Ετσι έχασε τις εκλογές του 2019, οι οποίες έγιναν με το σύστημα που είχε κερδίσει τις εκλογές του 2015, με τη Ν.Δ. να επιτυγχάνει ποσοστό κοντά στο 40% και αυτοδυναμία 158 εδρών.
Τώρα η Ν.Δ., πιστή και ειδική στην κατασκευή καλπονοθευτικών συστημάτων, κατασκεύασε ένα εκλογικό σύστημα κλιμακωτής καλπονοθευτικότητας, με το μπόνους να φτάνει τις 50 έδρες (όσες δηλαδή με το προηγούμενο σύστημα). Με το σύστημα όμως αυτό το ποσοστό με το οποίο πρώτο κόμμα θα πετύχει αυτοδυναμία δεν εξαρτάται τόσο (και κυρίως) από το ποσοστό που θα πετύχει στις εκλογές, αλλά και από το συνολικό ποσοστό που θα συγκεντρώσουν τα κόμματα τα οποία θα μείνουν εκτός Βουλής.
Με βάση ένα σχετικό πίνακα που δημοσιεύτηκε στην «Καθημερινή» στο φύλλο της 12.1.19, με το ποσοστό της Ν.Δ. στις εκλογές του 2019, που πλησίασε το 40%, και με δεδομένο ότι τα κόμματα που έμειναν εκτός Βουλής συγκέντρωσαν ποσοστό 8,08%, με το νέο σύστημα η Ν.Δ. θα κέρδιζε 159 έδρες, δηλαδή 1 έδρα παραπάνω από αυτές που έχει σήμερα στη Βουλή. Αν το ποσοστό της ήταν 38%, με συνολικό ποσοστό των κομμάτων εκτός Βουλής πάλι 8% θα έπαιρνε 151 έδρες. Αν όμως το ποσοστό της ήταν 36,5%, όπως του ΣΥΡΙΖΑ το 2015, και με συνολικό ποσοστό εκτός κομμάτων 6%, θα έπαιρνε 143 έδρες. Κατά συνέπεια κάθε άλλο παρά σίγουρη είναι η επίτευξη αυτοδυναμίας με το νέο σύστημα της Ν.Δ.
Το ΚΙΝ.ΑΛΛ., από την πλευρά του, πιστεύοντας ότι θα είναι τρίτο κόμμα σε επόμενες εκλογές, στοχεύει στο να καταστεί ο αναγκαίος και μοναδικός «συνεταίρος» σε μια κυβέρνηση με πρώτο κόμμα είτε με τη Ν.Δ. (όπως ήταν μετά το 2012) είτε με τον ΣΥΡΙΖΑ, ανάλογα με το ποιο από τα δύο κόμματα θα είναι πρώτο στις εκλογές. Προκειμένου να πετύχει τον ρόλο αυτό αποκλείοντας τη συμμετοχή άλλου κόμματος σε μια κυβέρνηση συνασπισμού, έχει ταχθεί εναντίον της απλής αναλογικής και προτείνει το μπόνους στο πρώτο κόμμα να περιοριστεί στις 35 έδρες, ώστε να καταστεί δυσκολότερη η επίτευξη αυτοδυναμίας και αναγκαία η συμμετοχή του σε μια κυβέρνηση συνασπισμού με το πρώτο κόμμα.
Ακόμα μία φορά, δηλαδή, η Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ (ως ΚΙΝ.ΑΛΛ.) προτείνουν καλπονοθευτικό εκλογικό σύστημα με διαφορετικό βαθμό καλπονοθευτικότητας, προκειμένου το καθένα από αυτά να πετύχει τον στόχο του. Με τα συστήματα αυτά διαστρεβλώνουν τη βούληση του εκλογικού σώματος όπως αυτή αποτυπώνεται στα ποσοστά που εξασφαλίζουν τα κόμματα στις βουλευτικές εκλογές, καταστρατηγώντας τη λαϊκή κυριαρχία, η οποία, με βάση την παράγραφο 1 του άρθρου 2 του Συντάγματος, «αποτελεί το θεμέλιο του πολιτεύματος». Το μόνο εκλογικό σύστημα που την κατοχυρώνει είναι η απλή αναλογική.
Μανόλης Δρεττάκης - πρώην αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ
Πηγή: efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου