Η ώρα των στατιστικών

Η κυβέρνηση, όπως όλες οι κυβερνήσεις στον κόσμο, αγαπά τη στατιστική, καθώς η επεξεργασία που υφίστανται οι αριθμοί επιτρέπει στους πολιτικούς να εμφανίζουν το κρέας ως ψάρι. Mε πίνακες και αριθμούς αποπειρώνται να κρύβουν αποτυχίες, να συγκαλύπτουν ψέματα και να παραμορφώνουν την αλήθεια της ζωής.

Τα παραδείγματα πολλά: Ξέρετε τι θα σας απαντήσει ένας διαβασμένος νεοφιλελεύθερος κυβερνητικός όταν του πείτε ότι η ελεύθερη αγορά απέτυχε; Θα αρχίσει να αραδιάζει στατιστικές για να αποδείξει ότι στην εποχή του νεοφιλελευθερισμού, η πείνα στον πλανήτη μειώθηκε και η παγκόσμια μεσαία τάξη διογκώθηκε. Με τον ίδιο τρόπο θα σχολιάσει την επισήμανση ότι οι αγορές είναι υπεύθυνες για την επιδείνωση της κλιματικής αλλαγής. Θα απαριθμεί στατιστικές για να τεκμηριώσει ότι οι καύσωνες και οι τυφώνες είναι το αντίτιμο για τη μείωση της πείνας και τη διεύρυνση της «μεσαίας» τάξης. Στο τέλος θα καταλήξει με το βαθυστόχαστο: «Ο άνθρακας είναι το καύσιμο των φτωχών».

Φυσικά σε τέτοιους είδους συζητήσεις τα δύσκολα αρχίζουν μόλις το πράγμα πάει σε ορισμούς, εξειδικεύσεις και συγκεκριμένα παραδείγματα. Αν αρχίσει για παράδειγμα να εξειδικεύεται στο τι σημαίνει «μεσαία τάξη» για τις φτωχές χώρες ή στο ποιο είναι το όριο της φτώχειας σε χώρες-οικονομικούς κολοσσούς της Ασίας όπως η Κίνα και η Ινδία ή στο ότι στις ανεπτυγμένες χώρες του ΟΟΣΑ, η οικονομική ανάπτυξη την τελευταία δεκαετία έπαψε να ωφελεί τους περισσότερους ανθρώπους, καθώς οι ονομαστικοί μισθοί έχουν μείνει ουσιαστικά στάσιμοι, σε αντίθεση με τα κέρδη της ελίτ, τότε το πιο πιθανό είναι να καταλήξει σε χαρακτηρισμούς του στιλ «εσείς οι αριστεροί...».

Στους μήνες που έρχονται, η κυβέρνηση, όλο και πιο συχνά, θα προσπαθεί να συγκαλύψει την πραγματικότητα με στατιστικές. Ηδη η επιχείρηση αυτή έχει ξεκινήσει με την... ανάπτυξη. Το «ιλιγγιώδες» 4% κατέβηκε στο «ρεαλιστικό» 2,5% και είναι πολύ πιθανό μέχρι το τέλος του χρόνου να προσγειωθεί στο «μίζερο» 2%.

Στη συνέχεια τη σκυτάλη θα πάρει η φορολογία, όπου με διάφορα στατιστικά τρικ -κυρίως ποσοστά- θα προσπαθήσει να πείσει ότι μειώθηκε, αποφεύγοντας φυσικά να δώσει στοιχεία για το ποιοι πληρώνουν λιγότερα. Από τη μυθοπλασία με τη χρήση αριθμών, δεν θα γλιτώσει ούτε η ανεργία. Θα βαδίσει στα χνάρια των προηγούμενων και θα μπλέξει «μήλα με πορτοκάλια», δηλαδή τις δουλειές της πλήρους απασχόλησης με εκείνες της ελαστικής, για να αποδείξει το τέλος... της ανεργίας.

Από τον στατιστικό «οργασμό» δεν θα ξεφύγουν οι μισθοί και οι συντάξεις, που μετά το κατάλληλο «μαγείρεμα» θα εμφανίζονται ότι... ανέκαμψαν. Σιγά σιγά στο στατιστικό «πανηγύρι» θα μπει η Υγεία. Κεντρικός στόχος, να φανεί ότι οι παρεχόμενες υπηρεσίες βελτιώθηκαν μετά την είσοδο των ιδιωτών. Και από εκεί θα πάει στην Παιδεία και στα ιδιωτικά συμφέροντα. Δεν θα πρέπει να ξεχάσουμε την εγκληματικότητα για την οποία -με αριθμούς- θα «αποδείξει» ότι μετά την εφαρμογή του δόγματος «νόμος και τάξη» οι δρόμοι έγιναν παιδική χαρά.

Η ιστορική γνώση έχει αποδείξει ότι όσο περισσότερες στατιστικές χρησιμοποιεί μια κυβέρνηση για να φανεί πετυχημένη τόσο μεγαλώνει η απόσταση από τον πήχη που η ίδια τοποθέτησε προκειμένου να εξασφαλίσει την εξουσία. Γιατί, όπως και να το κάνουμε, οι δουλειές, το γεμάτο στομάχι, η ηρεμία που προσφέρει ένα ανέφελο μέλλον, η σιγουριά ότι αν αρρωστήσεις δεν θα πας σαν το σκυλί στ' αμπέλι, η ασφάλεια ότι δεν θα χρειαστεί να πουλήσεις νεφρό για να σπουδάσουν τα παιδιά, η σιγουριά ότι δεν θα βρεις λεηλατημένο το σπίτι όταν επιστρέψεις από το σινεμά δεν χρειάζονται στατιστικές. Η ικανοποίηση, η χαρά, η αγωνία, η ανασφάλεια, η απελπισία, η..., καθρεφτίζονται στα πρόσωπα των ανθρώπων, φανερώνονται στις συζητήσεις τους, αποκαλύπτονται με την κίνηση που έχουν τα μαγαζιά, απεικονίζονται στα ράντζα των νοσοκομείων και στα βερεσέδια του μπακάλη...

Η καθημερινότητα είναι ο μοναδικός και αδιάψευστος δείκτης για την επιτυχία μιας κυβέρνησης. Απ' ό,τι όμως βλέπω, ακούω και διαισθάνομαι, ο δείκτης της καθημερινότητας είτε παραμένει αμετάβλητος είτε έχει επιδεινωθεί. Οι προσδοκίες εξανεμίζονται και οι περισσότεροι άνθρωποι προβλέπουν -όπως και στο παρελθόν- ότι το μέλλον θα είναι χειρότερο.

Ενα είναι σίγουρο: Οι στατιστικές δεν επαναφέρουν την αισιοδοξία. Το αντικλείδι που ανοίγει το παράθυρο της θετικής προσδοκίας είναι οι πολιτικές που στηρίζουν και καλυτερεύουν τις ζωές των πολλών. Μέχρι στιγμής η κυβέρνηση, ανάμεσα στο μεροκάματο των πολλών και την ευμάρεια των λίγων, έχει επιλέξει τους δεύτερους.

Γιάννης Σιώτος - δημοσιογράφος, συγγραφέας

Πηγή: efsyn.gr