Δεν είναι μόνο η Βενετία

Το 86% των μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO, τα οποία έχουν επιζήσει πολέμων, πλημμυρών και άλλων καταστροφών κατά τη διάρκεια εκατοντάδων ή και χιλιάδων ετών στις παράκτιες περιοχές της Μεσογείου, κινδυνεύουν από πλημμύρες και διάβρωση, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε πέρσι στο περιοδικό Nature.

Tο θαλασσινό νερό εισέβαλε πριν από λίγες μέρες στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου στη Βενετία, βυθίζοντας μαρμάρινους τάφους, περίπλοκα ψηφιδωτά και κιονόκρανα, όπως και την πλατεία του καθεδρικού ναού, καθώς σαρώθηκαν από την υψηλότερη πλημμύρα σε 50 χρόνια. Οι πρώτες εκτιμήσεις μιλούν για ζημιές γύρω στο 1 δισ. δολάρια.

Οι Βενετοί μπορεί να είναι συνηθισμένοι στις πλημμύρες του φθινόπωρου, όμως, καθώς τα θεμέλια της πόλης βυθίζονται και το επίπεδο της θάλασσας ανεβαίνει, οι πλημμύρες επιδεινώνονται. Η Βασιλική έχει βυθιστεί έξι φορές τα τελευταία 1.200 χρόνια. Τέσσερα από αυτά τα περιστατικά συνέβησαν τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Η άνοδος του θαλασσινού νερού αποτελεί απειλή για την πολύτιμη αρχιτεκτονική της πόλης, αλλά και για τις τοιχογραφίες της Αναγέννησης.

Η Βενετία αποτελεί μια ζωντανή μαρτυρία για τους κινδύνους που φέρει η αλλαγή του κλίματος σε πολλούς πολιτιστικούς θησαυρούς του κόσμου. Σε μια συναρπαστική ειρωνεία, λίγα μόλις λεπτά μετά την απόρριψη από το περιφερειακό συμβούλιο της Βενετίας μέτρων για τη χρηματοδότηση της ανανεώσιμης ενέργειας και την αντικατάσταση των λεωφορείων ντίζελ με καθαρότερα, η αίθουσα του συμβουλίου πλημμύρισε επίσης.

Από το 2003, η πόλη εργάζεται για ένα έργο υποδομής, γνωστό ως «MO.S.E.» (Πειραματική Ηλεκτρομηχανική Μονάδα, στα ιταλικά το αρκτικόλεξο διαβάζεται... «ΜΩΥΣΗΣ») για την προστασία από τις μεγάλες παλίρροιες, αλλά το σύστημα έχει μπλοκαριστεί υπό τη σκιά ενός σκανδάλου με υπερβάσεις του κόστους και καθυστερήσεις.

Ομως, εκτός της Βενετίας, το 86% των μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO στις παράκτιες περιοχές της Μεσογείου κινδυνεύουν από πλημμύρες και διάβρωση, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε πέρσι στο περιοδικό Nature.

Η τύχη της πολιτιστικής κληρονομιάς -συμπεριλαμβανομένων των μουσείων, των ιστορικών τόπων και των αρχαιολογικών χώρων- συχνά αγνοείται στις συνομιλίες σχετικά με τον τρόπο προσαρμογής σε έναν υπερθερμασμένο πλανήτη. Ετσι, αν και πολλά μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO έχουν επιζήσει πολέμων, πλημμυρών και άλλων καταστροφών κατά τη διάρκεια εκατοντάδων ή και χιλιάδων ετών, δεν είναι βέβαιο ότι θα μπορέσουν να επιβιώσουν και από τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης.

Σε άμεσο κίνδυνο

Στον ιστότοπο ΑlterΝet αναφέρονται ενδεικτικά ορισμένα από τα μνημεία της παγκόσμιας κληρονομιάς που βρίσκονται σε άμεσο κίνδυνο.

Τα αγάλματα του νησιού του Πάσχα - Το απομακρυσμένο νησί του Ειρηνικού, 2.200 μίλια από την ακτή της Χιλής, είναι γνωστό για τα γιγαντιαία του μονολιθικά αγάλματα από κεφαλές -με το υπόλοιπο σώμα τους θαμμένο κάτω από το έδαφος- που σμιλεύτηκαν περισσότερα από χίλια χρόνια πριν. Η ακτογραμμή του νησιού διαβρώνεται γρήγορα και τα κύματα αρχίζουν να γλείφουν τα αγάλματα και τις αρχαίες θέσης ταφής.

Οι κέδροι του Λιβάνου - Τα δέντρα που αναφέρονται τόσο συχνά στη Βίβλο βρίσκονται σε κίνδυνο. Το διάσημο Δάσος των Κέδρων του Θεού είναι ένας από τους πιο ευάλωτους τόπους στον κόσμο στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, καθώς επιφέρει θερμές και ξηρές συνθήκες, αφιλόξενες στα δέντρα.

Ενας αρχαίος τόπος ταφής στη Ρωσία - Οι κατεψυγμένοι τάφοι που αποτελούν μέρος των θησαυρών του πολιτισμού των Σκυθών Pazyryk στην περιοχή Αλτάι στη Σιβηρία κινδυνεύουν να ξεπαγώσουν -και επομένως να αποσυντεθούν τα σώματα- όσο αυξάνονται οι θερμοκρασίες. Ο χώρος περιλαμβάνει τάφους ηλικίας περίπου 2.500 χρόνων και γλυπτά από τους αρχαίους Σκύθες.

Αρχαιολογικά ερείπια στην Τανζανία - Σε ένα εμπορικό κέντρο του 13ου αιώνα που ονομάζεται Κίλβα Κισιβάνι, σε ένα μικρό νησί λίγο έξω από την ακτή της Τανζανίας, οι έμποροι της εποχής κατείχαν ένα καλό μερίδιο στη διακίνηση των προϊόντων στον Ινδικό Ωκεανό, πουλώντας χρυσό, αρώματα, πορσελάνη και άλλα εμπορεύματα, εξαπλώνοντας σε μεγάλο βαθμό τον πολιτισμό των Σουαχίλι. Αλλά τα απομεινάρια των αρχαίων κτισμάτων θα μπορούσαν να παρασυρθούν από τη θάλασσα πριν οι αρχαιολόγοι προλάβουν να τα εξερευνήσουν.

Τα χωριά της Λίθινης Εποχής στη Σκοτία - Στα νησιά Ορκάδες, στη βόρεια ακτή της Σκοτίας, βρίσκονται μερικές από τις αρχαιότερες τοποθεσίες του κόσμου, με μερικές δομές να έχουν χτιστεί πριν από περίπου 5.000 χρόνια, πριν από τη Μεγάλη Πυραμίδα της Γκίζας. Από τους 3.000 αρχαιολογικούς χώρους στα νησιά, ορισμένοι έχουν ήδη καταρρεύσει κάτω από τις έντονες βροχοπτώσεις και τη διάβρωση και περίπου τα μισά εξ αυτών απειλούνται.

Το μοναδικό οικοσύστημα στο εθνικό πάρκο του Γελοουστόουν - Η αλλαγή του κλίματος φέρνει έντονες πυρκαγιές και λιγότερες χιονοπτώσεις στην ευρύτερη περιοχή του Γελοουστόουν, η οποία εκτείνεται έως το Ουαϊόμινγκ, σε μέρη της Μοντάνα και του Αϊντάχο. Οι μεταβαλλόμενες συνθήκες θα μπορούσαν να καταστρέψουν πλήρως το τοπίο, αποστραγγίζοντας τους μισούς υγροτόπους της περιοχής και μετατρέποντας τα πυκνά δάση σε αραιά.

Σε ό,τι αφορά τη Βενετία, υπάρχει οικονομικό κίνητρο για να σωθεί, δεδομένου ότι περίπου 20 εκατομμύρια τουρίστες αφήνουν στην πόλη δισεκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο. Ωστόσο ελάχιστοι άλλοι τόποι πολιτιστικής κληρονομιάς θα επωφεληθούν από ανάλογη προσοχή και χρηματοδότηση. Πολλές τοποθεσίες είναι πολύ απομακρυσμένες για να προσελκύουν πλήθη και κάποια κίνητρα ώστε να προστατευτούν και κάποιες κυβερνήσεις μπορεί να μη βρίσκουν πόρους για να τις προστατεύσουν παραμένοντας, έτσι, έρμαιο της κλιματικής αλλαγής.

Τάσος Σαραντής

Πηγή: efsyn.gr