Πώς τα αμερικανικά σχολεία κατασκοπεύουν εκατομμύρια παιδιά

Όταν ένας Αμερικανός μαθητής στέλνει ένα email από τον σχολικό του λογαριασμό δεν το βλέπει μόνο ο παραλήπτης του. Όταν περιηγείται στο διαδίκτυο, δεν κάνει μόνος του την «βόλτα» του. Όταν γράφει κάτι στα social media, δεν το βλέπουν μόνο οι φίλοι του. Το άγρυπνο μάτι του «Μεγάλου Αδελφού» είναι καρφωμένο πάνω του, όχι μόνο κατά τη διάρκεια της σχολικής ημέρας, αλλά 24 ώρες το 24ωρο. Με πρόφαση το να αποτρέψουν επιθέσεις σε σχολεία, αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές ή το bullying, όλο και περισσότερα εκπαιδευτικά ιδρύματα στις ΗΠΑ εγκαθιστούν λογισμικά παρακολούθησης που ακολουθούν κάθε ψηφιακό βήμα των μαθητών τους.

Ήδη δεκάδες εταιρείες πληροφορικής έχουν αναπτύξει λογισμικά παρακολούθησης που έχουν εγκατασταθεί σε χιλιάδες σχολεία. Τα συγκεκριμένα προγράμματα παρακολουθούν όχι μόνο τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και τα έγγραφα εκατομμυρίων Αμερικανών μαθητών, αλλά σε πολλές περιπτώσεις έχουν τη δυνατότητα να ελέγχουν σε ποιες σελίδες στο διαδίκτυο περιηγείται ένας μαθητής, τι συζητάει στο τσατ του και τι γράφει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Μάλιστα, επίσης σε πολλές περιπτώσεις η παρακολούθηση δεν σταματά στην σχολική αίθουσα, αλλά επεκτείνεται μέχρι την κρεβατοκάμαρα των μαθητών.

Η υιοθέτηση τέτοιων συστημάτων έχει ξεκινήσει εδώ και χρόνια, αλλά εκτινάχθηκε στα αμερικανικά σχολεία μετά την τελευταία επίθεση σε σχολείο του Parkland τον Φεβρουάριο του 2108, όπου ένοπλος μαθητής πυροβόλησε και σκότωσε 17 συμμαθητές του. Η ψηφιακή επιτήρηση είναι μόνο ένα μέρος μιας ανερχόμενης βιομηχανίας σχολικής ασφάλειας ύψους περίπου 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου οι ρεπουμπλικανικές κυβερνήσεις έχουν βάλει κάθε λογής εμπόδιο στις πρωτοβουλίες για περιορισμό της οπλοφορίας, για περισσότερα από 25 χρόνια.

«Τα σχολεία αισθάνονται τεράστια πίεση για να αποδείξουν ότι κάνουν κάτι για να κρατήσουν τα παιδιά ασφαλή», λέει στον Guardian, ο Τσαντ Μάρλοου, εμπειρογνώμονας για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στην Αμερικανική Ένωση Πολιτικών Ελευθεριών. Όπως σημειώνει, σε αντίθεση με τον έλεγχο των όπλων, η επιτήρηση είναι πολιτικά ευχάριστη για την αμερικανική κυβέρνηση και επομένως «επιδιώκεται η παρακολούθηση ως ένας τρόπος που υποδηλώνει δράση, παρόλο που δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι θα επιλύσει το πρόβλημα». Οι γονείς και οι σπουδαστές εξακολουθούν να αγνοούν το εύρος και την ένταση της σχολικής επιτήρησης, προειδοποιεί ωστόσο.

Πώς λειτουργούν τα συστήματα παρακολούθησης

Μέχρι πρότινος τα σχολεία που φιλοξενούσαν σχολικούς λογαριασμούς ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στους σέρβερ τους, είχαν κάποιον διαχειριστή που έπρεπε να κάνει χειροκίνητη έρευνα με λέξεις - κλειδιά, προκειμένου να εντοπίσει ύποπτες συμπεριφορές. Τώρα πια, όλα αυτά γίνονται αυτοματοποιημένα. Το λογισμικό είναι προγραμματισμένο να εντοπίζει μια σειρά «επικίνδυνων φράσεων» και κάθε φορά που σημαίνει συναγερμός, στέλνει ειδοποιήσεις στους υπαλλήλους του σχολείου.

Στο Σινσινάτι του Οχάιο, που χρησιμοποιεί το πρόγραμμα Gaggle, ο επικεφαλής του τμήματος ασφάλειας κάλεσε την αστυνομία στη μέση της νύχτας για να πραγματοποιήσει έλεγχο στο σπίτι ενός μαθητή, που είχε γράψει κάπου στο διαδίκτυο ότι σκοπεύει να αυτοτραυματιστεί. Η κατάσταση ήταν αρκετά σοβαρή και τελικά ο μαθητής χρειάστηκε να νοσηλευτεί και να λάβει υπηρεσίες ψυχικής υγείας, γράφει ο Guardian.

Στo Κολοράντο, ένας καθηγητής πήρε μια ειδοποίηση από την εταιρεία GoGuardian, με την οποία συνεργάζεται η σχολική μονάδα όπου εργάζεται, που έλεγε ότι ένας μαθητής φοιτητής έκανε μια αναζήτηση στο Google για το πως μπορεί να αυτοκτονήσει. Ο καθηγητής επικοινώνησε άμεσα με τις αρχές και όταν η αστυνομία χτύπησε την πόρτα του σπιτιού του, η μητέρα του παιδιού εμφανώς σαστισμένη είπε στους αστυνομικούς ότι το παιδί της είχε κοιμηθεί από τις 21:00. Όταν της έδειξαν το ιστορικό των αναζητήσεων που είχε κάνει στο διαδίκτυο, κατάλαβε ότι τα πράγματα δεν ήταν έτσι…

Στην ίδια περιοχή, μια μαθήτρια έστειλε ένα email σε έναν καθηγητή για να τον ενημερώσει ότι άκουσε ότι δύο συμμαθητές της σκόπευαν να κλειστούν στο μπάνιο για να καπνίσουν χασίς. Μέσα σε 4 λεπτά η αστυνομία ήταν στο σχολείο.

Τα συγκεκριμένα λογισμικά δεν έχουν όμως να επιδείξουν μόνο ιστορίες επιτυχίας, καθώς ενέχουν πάρα πολλές «τρύπες». Οι διευθυντές των σχολείων λαμβάνουν συνεχούς εσφαλμένους συναγερμούς όταν τα παιδιά σε μεταξύ τους συζητήσεις λένε το ένα στο άλλο «άντε πνίξου», συζητούν για το συγκρότημα Suicide Boys, η γράφουν μια σχολική εργασία για το κλασικό αμερικανικό μυθιστόρημα «Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια». Η διεύθυνση ενός σχολείου στο Μίτσιγκαν έλαβε τουλάχιστον 3.000 ειδοποιήσεις άνευ λόγου, κάθε φορά που οι μαθητές του ανέφεραν την λέξη «γκέι» ή για κάθε meme που αντάλλασσαν τα παιδιά μεταξύ τους και περιείχε μια αθυροστομία. Ο διευθυντής του σχολείου κάλεσε μάλιστα μια ομάδα αγοριών που βρισκόντουσαν συνεχώς με κόκκινη κάρτα από το σύστημα για να τους πει να βρουν έναν άλλο τρόπο να μοιραστούν τα αστεία τους για να μην αναγκάζεται ο ίδιος να ασχολείται συνέχεια με αυτά.

Μεγάλες business

Αν και δεν υπάρχουν αποδείξεις για το γεγονός ότι αυτό το είδος τεχνολογίας επιτήρησης λειτουργεί πραγματικά για τη μείωση της βίας και των παραβατικών ή αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών, οι εταιρείες ανάπτυξης των συγκεκριμένων λογισμικών υποστηρίζουν ότι κάνουν «θαύματα».

Η Gaggle, ένας κορυφαίος πάροχος σχολικών email και κοινής παρακολούθησης εγγράφων, λέει ότι η τεχνολογία της χρησιμοποιείται σήμερα για την παρακολούθηση 4,5 εκατομμυρίων μαθητών σε 1400 σχολικές μονάδες. Η εταιρεία υποστηρίζει ότι μόνο το τελευταίο ακαδημαϊκό έτος η τεχνολογία της απέτρεψε την αυτοκτονία τουλάχιστον 7 μαθητών. Η εταιρεία Bark υποστηρίζει ότι συνεργάζεται με τουλάχιστον 1.400 σχολεία σε ολόκληρη την επικράτεια των ΗΠΑ και ισχυρίζεται ότι η τεχνολογία της έχει αποτρέψει τουλάχιστον 16 ένοπλες επιθέσεις σε σχολεία. Η Securly, ένας άλλος κορυφαίος πάροχος υπηρεσιών ψηφιακής εποπτείας, λέει ότι τα προϊόντα της χρησιμοποιούνται για την προστασία 10 εκατομμυρίων μαθητών σε 10.000 σχολεία. Κατά το παρελθόν έτος, η Securly είπε ότι βοήθησε τους υπαλλήλους των σχολείων με τα οποία συνεργάζεται να παρεμβαίνουν σε 400 καταστάσεις που χαρακτηρίστηκαν ως απειλητικές. Βέβαια οι στατιστικές τους βασίζονται στα δικά τους ανέκδοτα δεδομένα.

Οι περισσότερες από αυτές τις εταιρείες προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στα σχολεία έναντι χιλιάδων ή ακόμη και δεκάδων χιλιάδων δολαρίων. Κάποιες όμως το κάνουν δωρεάν. Η Bark για παράδειγμα, μετά το μακελειό στο Parkland αποφάσισε να δώσει δωρεάν ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, τσατ και κοινή παρακολούθηση εγγράφων σε οποιοδήποτε σχολείο ήθελε. Κι αν αυτό φαντάζει μια αλτρουιστική προσπάθεια να ανταποκριθεί σε μια φρικτή κρίση, δεν το έκανε παρά για να καταστήσει αξιόπιστο το εμπορικό σήμα της, με σκοπό να προσεγγίσει γονείς που θα αγοράσουν τα οικογενειακά πακέτα διαδικτυακής επιτήρησης, τα οποία εμπορεύεται με συνδρομή 9 δολάρια τον μήνα.

Το ποσό που δαπανούν οι αμερικανικές δημόσιες σχολικές περιφέρειες για υπηρεσίες ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και παρακολούθησης εγγράφων αυξήθηκε απότομα από το 2013 έως το 2018, από περίπου 4 εκατομμύρια δολάρια σε περισσότερα από 8 εκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με μια ανάλυση των συμβάσεων αγοράς μεταξύ δύο μόνο μεγάλων εταιρειών παρακολούθησης, της Gaggle και της Securly και περίπου 250 σχολικών μονάδων. Και οι αριθμοί αυτοί αποτελούν μόνο ένα μικρό ποσοστό του πλήρους μεγέθους της αγοράς.

Η ελευθερία πάει περίπατο

Οι υποστηρικτές της σχολικής παρακολούθησης λένε ότι η τεχνολογία αποτελεί μέρος της εκπαίδευσης των σημερινών μαθητών για το πώς να είναι καλοί «ψηφιακοί πολίτες». Οι πολέμιοι όμως υπογραμμίζουν ότι η ελευθερία των παιδιών πάει περίπατο. Αν και πολλοί γονείς απαιτούν να λαμβάνουν γνώση μέχρι και της τελευταίας λέξης που γράφει το παιδί τους στις συνομιλίες τους, όλο και περισσότεροι γονείς αλλά και αναλυτές εκφράζουν την έντονη ανησυχία τους για τα σχολικά συστήματα ψηφιακής επιτήρησης, σε μια χώρα όπου σε πάνω από το 40% των σχολείων υπάρχουν αστυνομικοί.

Τόσο οι διαχειριστές αυτών των λογισμικών όσο και οι αλγόριθμοι τεχνητής νοημοσύνης σε πολλές περιπτώσεις κινδυνεύουν να παρανοήσουν τι γράφουν οι μαθητές. Μάλιστα στην περίπτωση των διαχειριστών ο κίνδυνος αυτός είναι μεγαλύτερος αν είναι γηραιότεροι ή από διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο από τους μαθητές που παρακολουθούν, προειδοποιούν οι ειδικοί.

Δεν είναι επίσης ξεκάθαρο το είδος της ψυχικής επίδρασης που θα μπορούσε να έχει η παρακολούθηση στην αυτο-εξερεύνηση των μαθητών, τις ομαδικές συνομιλίες τους και την ακαδημαϊκή τους ελευθερία, δηλώνει στον Guardian ο Τσαντ Μάρλοου, εμπειρογνώμονας για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στην Αμερικανική Ένωση Πολιτικών Ελευθεριών. Και θέτει τα εξής ερωτήματα: Εάν οι μαθητές γνωρίζουν ότι τα σχολεία τους παρακολουθούν τη χρήση του υπολογιστή τους, οι LGBTQ σπουδαστές σε συντηρητικές σχολικές περιοχές αισθάνονται άνετα να ερευνήσουν στο διαδίκτυο την σεξουαλικότητά τους; Τι γίνεται με τους νεαρούς οπαδούς του Τραμπ που θέλουν να κάνουν κάποια πολιτική έρευνα στο διαδίκτυο αλλά φοιτούν σε ένα φιλελεύθερο σχολείο και τούμπαλιν;

Ο Μάρλοου πάντως προειδοποιεί: «Κανένας μαθητής δεν πρόκειται να γράψει στον πίνακα ανακοινώσεων ότι οργανώνει ένοπλη επίθεση».

 

Πηγή: tvxs.gr