ΥΠΠΟΑ: Δεκάχρονα γενέθλια του Μουσείου Πέλλας

Τα δέκα χρόνια λειτουργίας του γιόρτασε το Αρχαιολογικό Μουσείο της Πέλλας, την Παρασκευή το βράδυ, μέσα σ' ένα κλίμα χαράς και συγκίνησης, όχι μόνο των αυτοδιοικητικών παραγόντων, των βουλευτών, των αρχαιολόγων που είχαν υπηρετήσει στην Εφορεία, αλλά και των πολιτών, που είναι υπερήφανοι για το Μουσείο τους.

Το Μουσείο της Πέλλας, είναι ένα εμβληματικό Μουσείο, πρωτοποριακό αρχιτεκτονικά, εξαιρετικά διαρθρωμένο για να καλύπτει τις ανάγκες, όχι μόνον της μόνιμης έκθεσης των καταπληκτικών ευρημάτων και ψηφιδωτών δαπέδων από την ανασκαφή του ανακτόρου του Φιλίππου, αλλά και εκείνων από τους μακεδονικούς τάφους.

Διαθέτει χώρους για τις  περιοδικές εκθέσεις, για τη συντήρηση των ευρημάτων, αίθουσες για εκδηλώσεις, πωλητήριο, ακόμη και αίθριο για τις καλοκαιρινές μουσικές βραδιές και τα θεατρικά αναλόγια. Είναι ένα ζωντανό κύτταρο πολιτισμού, με αφοσιωμένους συνεργάτες, όπως είπε στην προσφώνηση της η Έφορος, κ. Μπετίνα Τσιγαρίδα, που δουλεύουν με σύμπνοια και όραμα για να προσφέρουν ό,τι καλύτερο στον επισκέπτη.  Άλλωστε, αυτό έχει εκτιμηθεί δεόντως, με απόδειξη τη μεγάλη αύξηση επισκεψιμότητας  που παρουσιάζει.

Η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, κ. Λίνα Μενδώνη δήλωσε ότι ήταν ιδιαίτερα ευτυχής, καθώς έχει παρακολουθήσει το Μουσείο από τις μελέτες του ως και την ανέγερσή του. Επεσήμανε τις καλές πρακτικές που ακολουθεί η Έφορος, κ. Μπετίνα Τσιγαρίδα, με τους συνεργάτες της, ώστε το Μουσείο να αποτελεί τοπόσημο στη Μακεδονία.

Στον χαιρετισμό της η κ. Λίνα Μενδώνη επεσήμανε:

«Με ιδιαίτερη χαρά βρίσκομαι και πάλι κοντά σας, με αφορμή την όμορφη αποψινή εκδήλωση. Πέρασαν ήδη δέκα χρόνια από το 2009, όταν το Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο της Πέλλας άνοιξε για πρώτη φορά τις πύλες του στο ελληνικό και στο διεθνές κοινό. Στο διάστημα αυτό συνέβησαν πολλά, άλλαξαν πολλά, τόσο σε προσωπικό επίπεδο για όλους μας, όσο και για τη χώρα μας. Υπό νέες συνθήκες, με νέους ρόλους, και ευελπιστούμε πλέον, υπό μια πιο ευοίωνη και αισιόδοξη προοπτική για το μέλλον –το δικό μας και της πατρίδας μας- αλλά και με το ίδιο πάντα αίσθημα ευθύνης απέναντι στο μείζον αξιακό, συμβολικό και πραγματικό κεφάλαιο της πολιτιστικής κληρονομιάς, κλείνουμε εορταστικά αυτήν την πρώτη δεκαετία και ξεκινούμε δυναμικά μια νέα προσπάθεια.

Κατά την πρώτη αυτή περίοδο της λειτουργίας του, το Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο της Πέλλας έχει ήδη καταστεί ένας εξαιρετικά σημαντικός πόλος πολιτισμού, έρευνας και καινοτομίας, όχι μόνο για την περιοχή της Πέλλας, αλλά και για ολόκληρη τη Μακεδονία και την ίδια τη χώρα. Ευρισκόμενο σε άμεση φυσική αλλά και εννοιολογική συνάφεια και αρμονία με τον αρχαιολογικό χώρο, καθώς οι θεματικές ενότητες της έκθεσης εναρμονίζονται με τους ανασκαφικούς τομείς του τελευταίου, δίνει τη δυνατότητα στους επισκέπτες αμέσως μετά την επιτόπια περιήγησή τους, να εμβαθύνουν και να εμπεδώσουν τη γνώση και την κατανόησή τους για τις ποικίλες πτυχές της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής της αρχαίας μακεδονικής πρωτεύουσας.

Ευρηματικός ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός του Μουσείου της Πέλλας, παραπέμπει στον χωροταξικό σχεδιασμό της πόλης, που γέννησε και άνδρωσε τον Αλέξανδρο Γ΄, τον Μέγα Αλέξανδρο. Ελάχιστοι στην ιστορία της ανθρωπότητας άσκησαν τόσο ευρεία και μακροχρόνια επίδραση, εξήψαν τόσο ζωηρά το ενδιαφέρον και τη φαντασία, το θαυμασμό και το φθόνο, τη λατρεία και την απέχθεια, προκάλεσαν και γοήτευσαν όσο ο Αλέξανδρος. Επί είκοσι τρεις αιώνες η μορφή του κυριάρχησε στα έργα των ιστορικών, στα θρησκευτικά κείμενα και στα έπη, στα λόγια μυθιστορήματα και στα λαϊκά ρομάντζα, στους θρύλους, στις παραδόσεις και στις τέχνες των λαών και των πολιτισμών της Ανατολής και της Δύσης.

Στο πολύπτυχο που εκδόθηκε με αφορμή το σημερινό εορτασμό, παρουσιάζονται συμβολικά δέκα από τα μοναδικής αξίας εκθέματα του Μουσείου, που έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν από κοντά οι επισκέπτες. Παράλληλα, όπως θα εκθέσει αμέσως μετά η Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πέλλας, κ. Μπετίνα Τσιγαρίδα, το Νέο Μουσείο αποτελεί ήδη έναν πυρήνα πολύπλευρων δραστηριοτήτων και συνεργειών, που παρέχει σημαντική προστιθέμενη αξία, όχι μόνον συμβολική, αλλά και οικονομική, στην τοπική κοινωνία.

Ήδη από τη δεκαετία του 1950, και καθώς οι ανασκαφές άρχισαν σταδιακά να καταδεικνύουν την τεράστια σημασία της περιοχής για την ιστορία της Μακεδονίας, ανέκυψε με διαρκώς αυξανόμενη ένταση η ανάγκη στέγασης και ανάδειξης των σπουδαίων αρχαιολογικών ευρημάτων. Όπως όλοι πολύ καλά γνωρίζετε, και θα αναπτύξει στη συνέχεια η παλαιά Προϊσταμένη της πρώην ΙΖ' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και επίτιμη Διευθύντρια του ΥΠΠΟΑ, κ. Μαρία Ακαμάτη, το πρώτο μουσειακό κτήριο εντός του αρχαιολογικού χώρου, το οποίο δημιουργήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1970 σε αντικατάσταση προγενέστερων προσωρινών λύσεων, αποδείχθηκε γρήγορα, και παρά τις κατά καιρούς βελτιωτικές παρεμβάσεις, ανεπαρκές για να καλύψει τις διαρκώς αυξανόμενες ανάγκες και απαιτήσεις.

Ωστόσο, απαιτήθηκε ένα ιδιαίτερα μακρό χρονικό διάστημα, έως ότου οι προσπάθειες χωροθέτησης ενός νέου, σύγχρονου μουσείου τελεσφορήσουν, με την επιλογή της παρούσας θέσης. Η ολοκλήρωση και έγκριση των μελετών και η αναζήτηση της απαραίτητης χρηματοδότησης υπήρξαν επίσης χρονοβόρες διαδικασίες, οι οποίες ολοκληρώθηκαν αισίως το 2006. Κατά την περίοδο 2000-2006, εξασφαλίστηκαν σε ποσοστό 75% από Κοινοτικούς Πόρους του Γ' ΚΠΣ (Ε.Π. «Πολιτισμός» και INTERREG) συνολικά για το Νομό Πέλλας περισσότερα από 24 εκ. ευρώ, εκ των οποίων σχεδόν 23 εκ. διοχετεύθηκαν στη μελέτη και κατασκευή του Νέου Αρχαιολογικού Μουσείου και στην πρώτη φάση της συντήρησης και ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου της Πέλλας και της ευρύτερης περιοχής. Επιπλέον 5 εκ. ευρώ εξασφαλίστηκαν από το ΠΕΠ Κεντρικής Μακεδονίας στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2007-2013 για τη συνέχιση των εργασιών στον αρχαιολογικό χώρο, για τον εξοπλισμό του Νέου Μουσείου και για την ολοκλήρωση της μόνιμης έκθεσης σε αυτό.

Οι αναγκαίες συμπληρωματικές εργασίες συντήρησης και ανάδειξης του κτηρίου Ι και της μνημειακής εισόδου του ανακτόρου της Πέλλας, καθώς επίσης οι εργασίες για τη βελτίωση της επισκεψιμότητας και προβολής του αρχαιολογικού χώρου και της ενίσχυσης του επιμορφωτικού και εκπαιδευτικού του ρόλου, εντάχθηκαν στο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Κεντρικής Μακεδονίας, στο ΕΣΠΑ 2014-2020, στα τέλη του 2017. Ο αρχικός χρονικός και οικονομικός προγραμματισμός χρήζουν αυτή τη στιγμή αναθεώρησης, προκειμένου να ολοκληρωθεί επιτυχώς το έργο. Αυτές και όλες οι άλλες ενέργειες που είναι αναγκαίες προκειμένου να επιταχυνθεί ο ρυθμός των εργασιών και συνακόλουθα της απορροφητικότητας των σχετικών κονδυλίων, που αυτή τη στιγμή φαίνεται να κυμαίνεται περίπου στο 30%, θα αποτελέσουν άμεση προτεραιότητα.

Το ίδιο ισχύει για τις διορθωτικές παρεμβάσεις στο Μουσείο, και κυρίως για το κτήριο εξυπηρέτησης επισκεπτών του Ανακτόρου Πέλλας. Θα αναζητηθούν και θα επιλεγούν το ταχύτερο δυνατό οι προσφορότερες κατά περίπτωση λύσεις και συνέργειες για την απρόσκοπτη λειτουργία του ανακτόρου ως οργανωμένου επισκέψιμου αρχαιολογικού χώρου, σε άμεση φυσική διασύνδεση με το Μουσείο και τα γειτονικά μνημεία, για την αντιπλημμυρική θωράκιση και προστασία, αλλά και για τη ευρύτερη ανάδειξη και διαχείριση της περιοχής ως αρχαιολογικού πάρκου επί τη βάσει ενός συνολικού και ολοκληρωμένου σχεδίου.

Μέριμνα θα υπάρξει, ωστόσο, και για τα λοιπά σημαντικά έργα στην Περιφερειακή Ενότητα της Πέλλας, που χρήζουν καλύτερης πρόνοιας και συντονισμού, προκειμένου να επανεργοποιηθούν και να προχωρήσουν. Είναι σαφής η πρόθεση και δέσμευση της Κυβέρνησης να αποδώσει εκ νέου στα μνημεία και τους αρχαιολογικούς χώρους της Μακεδονίας την προσοχή και την επιμέλεια που τους αρμόζει».

Η πρώην έφορος κ. Μαρία Ακαμάτη παρουσίασε την ιστορία της εξέλιξης του Μουσείου από την αποθήκη ως την έκθεση των ευρημάτων στο κτήριο του ΕΟΤ, ενώ η κ. Τσιγαρίδα τη δημιουργική δεκαετία που πέρασε από τα εγκαίνια του νέου μουσείου.

Πάνω σε φάϊμπερ γκλας ήταν εγχάρακτα δέκα αριστουργήματα που περιλαμβάνονται στις συλλογές του Μουσείου και μπροστά στο καθένα ένα κεράκι,  που σβήστηκαν από την υπουργό και το προσωπικό του Μουσείου.