Γιατί οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι;

Τα Σαββατοκύριακα είναι επικίνδυνα. Έχεις χρόνο να σκεφτείς. Να κάνεις απολογισμούς.Να κρίνεις και να συγκρίνεις. Να αναζητάς απαντήσεις σε ερωτήματα, όπως για παράδειγμα το ποια είναι η πιο επώδυνη αλλαγή στον καιρό των μνημονίων: Οι ιδιωτικοποιήσεις; Οι αλλαγές στο ασφαλιστικό; Οι περικοπές στους μισθούς ή μήπως η φορολογία;

Το βράδυ του Σαββάτου έπεσε στα χέρια μου ένα δοκίμιο του R. Lieberman, καθηγητή Πολιτικών Επιστημών και Δημοσίων Υποθέσεων στο Πανεπιστήμιο Columbia, το οποίο δημοσιεύτηκε το 2011. Ο συγγραφέας προσπαθούσε να δώσει απαντήσεις στο ερώτημα: «Γιατί στις ΗΠΑ οι πλούσιοι έγιναν πλουσιότεροι;».

Ο Αμερικανός ακαδημαϊκός παρέθεσε την άποψη των Hackers και Pierson, σύμφωνα με την οποία η διεύρυνση της ανισότητας προκλήθηκε τόσο από την επικράτηση των δυνάμεων της αγοράς όσο και από την κυβερνητική πολιτική των ΗΠΑ που επανειλημμένα έχει προωθήσει φορολογικές μειώσεις στα υψηλά εισοδήματα και στη φορολόγηση του κεφαλαίου και άλλων μορφών εισοδημάτων από επενδύσεις.

«Το ίδιο γίνεται και στην Ελλάδα από το 2010 με πρόσχημα τον εκσυγχρονισμό», ήταν η πρώτη σκέψη. Το σίγουρο είναι ότι το 2010 ξεκίνησε -με όπλο και τη φορολογική πολιτική- μια άνευ προηγουμένου αναδιανομή εισοδήματος υπέρ των πλουσίων. Και ενώ όλες οι «μεταρρυθμίσεις» μπορούν να ανατραπούν, η πολιτική των φόρων πολύ δύσκολα μπορεί να αλλάξει τουλάχιστον στο ορατό μέλλον. Οι επόμενες κυβερνήσεις μπορεί να καταργήσουν φόρους, να μειώσουν συντελεστές, να αλλάξουν αφορολόγητα, αλλά αυτό που δεν μπορούν να αγγίξουν είναι τη φιλοσοφία της μνημονιακής φορολογικής πολιτικής και τις δομές της. Μια φιλοσοφία που σαφώς ευνοεί τους πλούσιους με δομές που στηρίζουν την υλοποίησή της.

Ήδη έχει αρχίσει να γίνεται όλο και πιο καθαρό ότι η φορολογική πολιτική των μνημονίων βασίζεται στην επιδότηση του πλούτου και στην εξουθένωση της μεσαίας τάξης, η οποία έχει να επιλέξει ανάμεσα στην υποταγή και την εξόντωση. Με το πρόσχημα της φορολογικής εξυγίανσης οι μνημονιακές κυβερνήσεις έχτισαν ένα φορολογικό σύστημα που απομόνωσε -λόγω κόστους- τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα από την τεχνογνωσία της φορολογικής διαχείρισης, ενώ την ίδια στιγμή προσέφερε δεκάδες «παράθυρα» σε όσους είχαν τη δυνατότητα να πληρώσουν.

Σκεφτείτε έναν εβδομηντάρη συνταξιούχο του ΙΚΑ ή έναν εργαζόμενο μειωμένου ωραρίου ή ακόμα και έναν μικρομαγαζάτορα που με το ζόρι τα βγάζει πέρα. Άραγε τι βάρος σημαίνει για αυτούς κάθε ευρώ που πληρώνουν στη φορολογική διαχείριση των υποθέσεών τους; Λοιπόν τα 100 ευρώ για ένα ετήσιο εισόδημα 8.400 ευρώ είναι ισοδύναμο με τις 2.000 για εισόδημα 200.000 ευρώ και με τις 5.000 για εισόδημα 500.000 ευρώ...

Κάπως έτσι, η ακριβή φορολογική τεχνογνωσία προσφέρει στους οικονομικά ισχυρούς τη δυνατότητα να απολαμβάνουν όλα τα «προνόμια» και να αξιοποιούν όλες τις... φορολογικές αποδράσεις σε κάποιο «φορολογικό παράδεισο» όπου θα ευχαριστιούνται τη φορολογική ασφάλεια που τους προσφέρει μια στρατιά δικηγόρων, λογιστών και τραπεζικών. Δεν έχουν κανένα λόγο να φοβούνται, αφού ακόμα και αν πάει κάτι στραβά, έχουν τα λεφτά για να το αντιμετωπίσουν. Άλλωστε η φορολογική νέμεσις είναι... εξαγοράσιμη.

Ο κολασμός τις περισσότερες φορές εξαντλείται στους αδύναμους, οι οποίοι έχουν να αντιμετωπίσουν κάθε πτυχή της αυστηρότητας του νομοθέτη: από την κατάσχεση του τραπεζικού λογαριασμού μέχρι τον εκπλειστηριασμό του σπιτιού ή του μαγαζιού τους και από κοινωνική διαπόμπευση μέχρι τον αποκλεισμό τους από την πενιχρή περιουσία τους. Για τους υπόλοιπους...

Για να λέμε του στραβού το δίκιο, όλα αυτά δεν είναι ελληνική πατέντα. Είναι παγκόσμια, όπου η Ε.Ε. πρωτοστατεί. Ο Alexander Saeedy, ερευνητής Δημόσιας Πολιτικής, σε ένα κείμενο που είχε γράψει το 2017 αποκαλύπτει ότι οι 28 υπουργοί Οικονομικών της Ευρώπης όταν πήγαν στη Μάλτα για να συζητήσουν την «καλύτερη φορολογική βεβαιότητα» (tax certainty), κατέληξαν να υποστηρίζουν μόνο «σταδιακές αλλαγές» στα φορολογικά καθεστώτα και να απορρίπτουν νέες ρυθμίσεις που ήταν «ριζοσπαστικές και προξενούν αναστάτωση».

Θέλετε και άλλο παράδειγμα; Πριν από λίγο καιρό, η Κομισιόν είχε συμφωνήσει στην κατάρτιση μιας μαύρης λίστας χωρών που δεν εφαρμόζουν με τη «δέουσα επιμέλεια» τους κανόνες στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές. Συνολικά 23 χώρες είχαν περιληφθεί στη λίστα - μεταξύ αυτών οι Μπαχάμες, ο Παναμάς, η Σαουδική Αραβία και οι Αμερικανικές Παρθένοι Νήσοι. Την τελευταία στιγμή κάποιες κυβερνήσεις προέβαλαν αντιρρήσεις, λέγοντας ότι η συγκεκριμένη λίστα είναι ευάλωτη σε νομικές προσφυγές και πρέπει να ξανασυζητηθεί!

Πείτε μου: Εχετε δει κάποια από τις μνημονιακές κυβερνήσεις να κλείνει για τους εγχώριους πλούσιους το παραμικρό παραθυράκι για τη νόμιμη φοροαποφυγή; Προσωπικά δεν γνωρίζω ούτε μία. Αντίθετα μπορώ να σας απαριθμήσω δεκάδες -για να μην πω εκατοντάδες- παραδείγματα φορολογικού αφανισμού των ασθενέστερων.

Υ.Γ.: Όσον αφορά τις εξαγγελίες του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης για τη μείωση των φόρων, το μόνο που γνωρίζω είναι ότι η ψαλίδα της ανισότητας στις ΗΠΑ διευρύνθηκε με τη μείωση της φορολογίας. Πώς; Ας μας το πει καλύτερα το επιτελείο του που είναι -όπως και ο ίδιος- αμερικανοσπουδαγμένο.

Γιάννης Σιώτος

Πηγή: efsyn.gr